GPS notkunin vekur ýmsar spurningar.

Þótt fyrir liggi í fréttum ferill Icelandair þotunnar í aðflugi að Keflavíkurflugvelli þegar alvarlegt flugatvik gerðist í október, er margt svo óljóst af því sem gefið hefur verið upp, að sé rannsóknarnefnd samgönguslysa enn að "púsla saman" upplýsingum um málið, er hinn almenni borgari enn fjær því að átta sig á því hvað gerðíst. 

Athygli vekur þó að sagt er í frétt RUV að GPS tæki hafi verið notað í aðfluginu í stað leiðsögutækja vallarins, (ILS) sem hafi verið biluð. 

Nú það sennilega svo, að GPS tæki geti verið misjafnlega fullkomin, en þó hefur mátt skilja á reglum um takmarkanir á notkun þeirra í blindflugi, að minnsta kosti í smærri flugvélum, að ekki sé ráðlegt, og meira að segja varasamt að nota þessa tækni eingöngu. 

Og hér á landi hefur skort á að hægt sé að nota þessa tækni til fulls, til dæmis við aðflugið á Akureyrarflugvelli. 

Í grófum dráttum má segja að  mesta lagi megi hafa hliðsjón af GPS tæki. 

Varðandi umrætt aðflug liggur leiðin ýmist yfir flatlendi eða sjó, þannig að hárnækvæm staðsetning er ekki eins nauðsynleg og þar sem landslag er hæðótt eða fjöllótt. 

Hér á landi hafa sumir flugvélaeigendur orðið að fjarlægja GPS tæki úr flugvélum sínum að boði flugmálayfirvalda á þeim forsendum, að erlendis hafi borið við að menn treystu of mikið á þessi tæki og það hafi leitt til vandræða. 

Af þessu hafa sprottið rökræður um þetta og verið borið á móti nauðsyn þess að fjarlægja tækin úr flugvélum, enda sé líklegt að fyrir tilvist þeirra hafi atvikum, þar sem flugmenn á litlum flugvélum villtust eða týndust, fækkað stórlega með tilkomu tækjanna. 

Því gæti farið svo að flugmenn færu að villast í auknu mæli á ný þegar tækin skorti og nefnt sem dæmi að fyrir þremur árum villtist lítil flugvél svo mjög af leið á flugi frá Akureyri til Reykjavíkur, að flugmennirnir sendu út neyðarkall og kváðust eiga aðeins eldsneyti til fimm mínútna flugs og yrðu að nauðlenda jafnvel utan valla einhvers staðar yfir norðanverðum Kjalvegi. 

Nokkru síðar höfðu þeir aftur samband og afléttu neyðarástandinu, kváðust hafa getað lent á á malarflugvelli á síðustu bensíndropunum. 

Spurðir um það á hvaða flugvelli þeir hefðu lent var svarið: Vík í Mýrdal! 

En bein loftlína þangað frá Kjalvegi er um það bil 150 kílómetrar. 

GPS tæki hafði verið í þessari vél, en að boði flugmálayfirvalda hafði það verið tekið úr vélinni. 

Ljóst er að ekki hefði þurft merkilegt GPS tæki til að minnka þessa stóru villu flugmannanna. 

Tengdasonur minn benti mér á þegar þetta mál bar á góma, að hægt væri að hafa með sér góðan snjallsíma með GPS í og nota hann!  Kann ég af því samtali gamansögu, sem ég segi stundum á samkomum.  

Rétt er að taka það fram að þessar GPS hugleiðingar í bloggpistli næturinnar kunna að hafa ekkert gildi gagnvart flugatvikinu hjá Icelandair þotunni. 

En spurning vaknar þó um áhrif óvenjulegs aðflugs og skorts á flugleiðsögutækjum á álagið á flugmönnunum í þessu mjög krefjandi flugi við afar erfiðar aðstæður. 

Það kemur glögglega fram í frétt af aðfluginu að vindur stóð á milli brautanna á Keflavíkurflugvelli, þannig að hvort sem flogið var í aðflug að suðurbrautinni eða austurbrautinni, var mjög mikill og erfiður hliðarvindur, sem jók á vandann í aðfluginu.

Og fróðlegt væri að einhver góður rannsóknarblaðamaður kafaði ofan í stöðu GPS tækja í flugi hér á landi. 

Rannsaka alvarlegt flugatvik

Athugasemdir

[Þorsteinn Briem, 28.12.2016 kl. 02:12]

Þú ert bæði flugmaður og fréttamaður þannig að þú ættir ekki að vera í vandræðum með að drullast til að kanna þessi mál sjálfur, í stað þess að biðja aðra um að gera það fyrir þig, Ómar Ragnarsson.

[ls (IP-tala skráð) 28.12.2016 kl. 07:56]

Tel mig fara rétt með að þessar vélar séu með GPS búnað sem hluta af flugleiðsögubúnaði vélarinnar.

Tel mig líka vita að þau tæki sem menn hafa verið látnir taka úr vélum sínum séu tæki sem ekki séu ætluð til notkunar í flugvélum (ekki tekin út og stimpluð) og þar af leiðandi álitin varasöm.

Það er reyndar líka minnst á að Ísavía bendi á mikið niðurstreymi sem orsök.

[Bjarni Gunnlaugur (IP-tala skráð) 28.12.2016 kl. 08:39]

 Einkennilegt þetta með hæðina, gættu flugmenn ekki að hæðarmælum, voru þeir vitlaust stilltir?   Radíóhæðarmælir?     Eitthvað ekki í lagi með samvinnu flugmanna þarna. 

Þeir eru komnir niður fyrir lögbundna lágmarksflughæð en bersýnilega ekki á neinum aðflugsgeisla, eru þeir í sjónaðflugi og búnir að misreikna sig á hvað sé flugvöllurinn?  

Verður fróðlegt að sjá skýrsluna. 

[Þór Magnússon (IP-tala skráð) 28.12.2016 kl. 08:45]

Góðar pælingar hjá þér Ómar um GPS tækin. En er alltaf jafn undrandi að sjá skrifin hjá þessum Steina Briem, ætli læknateymið sé búið að gefast upp á honum?

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 28.12.2016 kl. 11:57]

Síðustu þrjú flugin yfir hafið: Sviss – Island – Sviss hafði ég GPS tæki með mér. Mjög þægilegt, þó ekki brýn þörf. Scottish air traffic control vildi yfirleitt fá vita hvenær flogið væri yfir breiddargráðu 60N. Þar kom sér vel að hafa GPS, annars var maður háður klukkunni. VOR á Orkneyum var dottið út og næsta VOR, INGO, langt í burtu. Annars var klukkan ótrúlega nákvæm, ef gert hafði verið gott flugplan. Treysta skal GPS með sömu varúð og flugumferðarstjórn. Þeir geta gert mistök og hafa oft gert. Þegar ég var að fljúga inn til lendingar í myrkri eða við IFR aðstæður var gott að fá „radar vectors“ frá flugumferðarstjórn, en ég reyndi alltaf eftir bestu getu að fylgjast með því hvar ég væri og hvort möguleikar væru á því að „control“ væri að gera mistök. Það gæti kostað mig lífið, ekki flugumferðarstjórann.

[Einar (IP-tala skráð) 29.12.2016 kl. 00:00]

Evrópska Galileo gps kerfið er mun fullkomnara en hið Bandaríska, heyrði ég á Bbc. Tæki þurfa Galileo örgjörva.

[Einar (IP-tala skráð) 29.12.2016 kl. 00:05]

http://www.bbc.com/news/science-environment-38000538