Hinar sérstæðu íslensku aðstæður eru vandamálið.

Byggingarfræðingur, sem ég á góðan aðgang að, og hefur frá því hann vann sem unglingur við húsaviðgerðir sérhæft sig í húsaskemmdum og húsaviðgerðum, tjáir mér að það sé ekki alveg rétt uppstilling hjá blaðamanninum í tengdri frétt á mbl.is þess efnis að vandamálið hérlendis tengist eingöngu "séríslenskri" aðferð við einangrun í veggjum. 

Hann segir að vandamálið liggi í því, að ekki sé brugðist rétt við þeirri staðreynd, hvergi þekkist í jafn miklum mæli og hér á landi, að hiti inni í húsum sé allt árið yfir 20 stig, en nánast aldrei svo hár utan húss. 

Af því leiði að viðvarandi þrýstingsmunur verður á heita loftinu inni í húsinu og kalda loftinu utan hússins, og þegar heita loftið leiti inn í veggina, kólni það og raki þess þéttist.

Það er nefnilega misskilningur ef við höldum að raki lofts, sem mældur er í prósentum, sé alltaf lægra innan húss en utan og minni í heitu lofti en köldu. 

Á veðurskeytum er bæði gefin upp þessi prósentutala en einnig svonefnt daggarmark, mælt í gráðum. Ef daggarmark er til dæmis fimm stig og hitinn fimm stig, er komin þoka. 

Ef daggarmarkið er fimm stig og hitinn tíu stig, er hins vegar gott skyggni. 

Ef raki á veðurstöð er uppgefinn 100% má búast við að þar sé slæmt sjónflugsveður, en hins vegar þeim mun betra sem þetta prósentustig er lægra. 

Þegar 19 stiga hiti mældist á Eyjabökkum um daginn, var uppgefið rakastig aðeins 20% enda blár himinn. 

Dæmi um hliðstæður við hús eru bílarnir okkar. Árum saman undraðist maður hvernig rúður og innra byrði bíla gat verið alvott af raka þegar komið var inn í bílana á morgnana til að setja þá í gang. 

En ástæða slíks er sú, að ef bíll er stöðvaður með funheitt loft inni í sér og honum lokað og læst, þéttist heita loftið við það að kólna yfir kalda nótt. 

Besta ráðið til þess að hamla gegn þessu er ekki að láta miðstöðina hamast sem mest við að hita upp bílinn áður en drepið er á vélinni, heldur þvert á móti, að taka miðstöðina tímanlega úr sambandi og opna glugga bílsins og láta hitann falla sem mest og lofta heita, raka loftinu út áður en bílnum er lagt og læst. 

Vandamálið er hinn íslenski útveggur

Athugasemdir

[Gunnar Rögnvaldsson, 25.2.2017 kl. 23:14]

Hinar séríslensku aðstæður í þessu tilfelli felast í móðursýki.

Náttúran er ein stór mygla (sveppagróður). Það er eru myglusveppir alls staðar í náttúrunni. Hundar og kettir fólks fara út og baða sig í sveppasporum og fólk faðmar þá að sér án þess að verða móðursjúkt.

Aðeins örlítið brot af þeim sveppum sem myndast í öllum hýbýlum eru hættulegur heilsu manna. Örlítið brot. Það er alger óþarfi fyrir fólk að láta móðursýkina ná tökum á sér ef myglusveppur er í húsi þess.

Það er einmitt hitinn í húsunum sem heldur rakastiginu niðri og hindrar myglu og hitinn gerir það að verkum að hægt er að opna glugga og koma í veg fyrir að þurfa að búa lokuðum plastpoka eins og erlendis. 

Myglusveppur þarf þrennt til að geta vaxið: kalk, vatn og timbur. Svo þegar gipsplötur landsmanna fara að brölta um sjálfar, þá er kannski ástæða til að kíkja á málið.

Það er ákaflega lítið kalk í íslenskri steinsteypu og ekkert kalk er í þeirri lögun sem notuð er/var til að fasta einangrunarplast á útveggi. Eina kalkið sem notað hefur verið er í múrhúðuninni að innan. Fyrir innan kuldabrún.

Eðlilegt viðhald húsa ber það í sér að einangrun þarf að endurnýjast. Hluti af byggingarmassa landsmanna er einmitt að ná þeim aldri. Þetta er allt í lagi og eðlilegt.

Kveðjur

[ari (IP-tala skráð) 25.2.2017 kl. 23:39]

það er einmitt raki innan frá sem er vandamálið, og einmitt þess vegna er íslenski útveggurinn vandamálið. Heitt og rakt loft að innanverðu þéttist við kalda steypuna þegar veggur er einangraður að innan, veldur raka og að endingu þrífst mygla þar, þar sem einangrun og steypa mætast. Þegar veggur er einangraður að utanverðu er enginn staður fyrir rakann að innanverðu til að ná daggarmarki þar sem kuldinn verður ekki nægilegur fyrr en fyrir utan einagrun hinum megin við vegginn. Daggarmark á sér ekki stað í vegg einangraðum að utan fyrr en í klæðningu yfir einangrun en þar er einmitt vel ræst loftunarbil sem sér til þess að rakinn eigi greiða undankomuleið. Leki utanfrá inn í hús er svo annað mál.

[Gunnar Rögnvaldsson, 26.2.2017 kl. 00:04]

Ari.

Meðal rakastig í íslenskum húsum er 28 prósent. Það er mjög lágt. Of lágt til að fóðra myglusveppi með raka í neinum mæli.

Að einangra að utan leysir ekki það litla vandamál sem er. Ekki það að hún sé verri. Fínt mál ef hægt er að einangra að utan. En það leysir bara ekki vandamál sem er næstum ekki til og sem í flestum tilfellum er móðursýki og skortur á viðhaldi og skynsamlegri umgengni. Hér er ég að tala um steinhús.

Það er enginn vandi að búa til mygluvandamál í húsum sem eru einangruð að utan. Enda er heilsutjóns-mygla í þannig byggingum daglegt vandamál erlendis.

Mig grunar að þetta sér einn ein söluherferðin eins og olíupallar svo margra Íslendinga eru. Það er til dæmis engin ástæða til að bera viðar- eða fúavarnarolíu á gagnfúavarið timbur á pöllum. Engin ástæða og mun aldrei borga sig. En viðar-olíubransinn er sterkur og öflugur og sérfæðingar þora ekki að afneita honum. Efinn er látinn ráða för. Á meðan rotnar timbrið innanfrá og að neðan þar sem enginn nær til með olíuaustur sinn, því þar er  öll sveppamyndunin vegna rakaþéttigar. Sólin sér svo um yfirborðið, alveg sama hvað á það er borið. Olíupallar þessir eru kostuleg og hlægileg móðursýki. Fólk er haft að féþúfu.

Kveðjur

[Ari (IP-tala skráð) 26.2.2017 kl. 07:42]

Gunnar. Til þess að skilja rakastig þarf að skilja hugtakið hlutfallsraki. 26% hlutfallsraki við 20c verður 100% hlutfallsraki við um 3c sem þýðir rakaþéttingu. Skilyrði fyrir myglu myndast við um 80% hlutfallsraka svo það er tómt mál að tala um hvert rakastigið er við það hitastig sem er jafnan innandyra hjá okkur. Rakamyndunin verður við það lag sem er kalt ef loftið á greiða leið að því.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 26.2.2017 kl. 09:51]

Heilsuvænlegt rakastig í íbúðum á að vera 40-60%. Hef komið í margar íbúðir á Íslandi þar sem hitinn er of hár og loftið of þurrt, rakastigið of lágt. Ráð við því er að opna glugga eða nota "humidifier." Stofuhiti ætti ekki að fara yfir 21 gráðu og í svefnherbergi ekki yfir 18 gráður.

[Gunnar Rögnvaldsson, 26.2.2017 kl. 12:14]

Málalengingar og þokubakkar

Kvðejur

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 26.2.2017 kl. 23:25]

Mer finnst þetta umhugsunarverð ábending hjá Ómari með hitann inni.  

Að mínu áliti er bara nýleg tíska að kynda svona mikið inni, um 20 stig eða meira bara alltaf.  Fólk gengur um í hlýrabolnum innivið á veturna.

Það var ekki svona í gamla daga.

Í gamla daga klæddu menn af sér kuldann.

Það virðist líka vera þannig með hitann, að fólk verður fljótt háð honum.  Þ.e. fólki finnst ískalt innivið ef hiti fer mikið undir 20 gráður.

Gæti alveg vel trúað að ein af meginástæðum stóraukinnar myglu í hýbílum sé einmitt útaf þessu.