Hver hafa áhrifin orðið á Bárðabungu?

Svo lengi sem elstu menn muna hefur Bárðarbunga einfaldlega verið næst hæsti staður á Íslandi og ekkert annað. 

En síðan hefur það gerst síðustu áratugi að hún hefur smám saman komist inn í fréttirnar fyrir annað en þetta, nú síðast í fyrradag. 

Þá kemur í ljós í fyrsta skipti, að vegna umbrotanna í þessari stóru eldfjallaöskju síðustu þrjú ár, hefur jarðvarmi vaxið svo mjög um alla öskjuna, ekki síst á börmum hennar, að úr lofti sést beint niður á landið undir íshellunni í gegnum gat, sem hefur myndast lóðrétt um hundrað metra yfir ofan lalndið undir jöklinum. 

Fyrstu ummerki um breytt ástand á þessum hluta jökulsins mátti sjá 1983, þegar gaus í Grímsvötnum eftir næstum hálfrar aldar hlé. 

Síðustu hálfa öld hefur aukin jarðvarmi í svonefndum Skaftárkötlum fyrir sunnan Bárðarbungu, smám saman valdið tíðari og vaxandi hlaupum í Skaftá. 

1995 varð eldgos undir jökli við Hamarinn og eftir skjálftahrinu í september 1996 varð síðan eldgos í Gjálp, sem er á milli Bárðarbungu og Grímsvatna. 

Síðan hafa orðið eldgos í Grímsvötnum 1998, 2004 og 2011. Grímsvötn hafa verið virkasta eldstöð landsins í gegnum aldirnar, en á svæðinu undir þeim og Bárðarbungu þrýstist annar af tveimur stærstu möttulstrókum jarðar upp og þrýstir á yfirborðið. 

Um síðustu aldamót spáðu jarðvísindamenn því að bráðnun jökla með tilheyrandi minnkun, þynningu og léttingu, myndi valda stóraukinni eldvirkni undir Vatnajökli og það virðist vera að ganga eftir. 

Aukinn órói í Bárðarbungu og eldgos tengd henni virðast vera merki um þetta, og enda þótt íshellan ofan á Bárðarbungu hafi kannski lækkað um nokkra metra, er það fyrst og fremst vaxandi jarðhiti sem hefur orðið til þess að þessi áhrifamesta eldstöð landsins hefur í fyrsta sinn opnað sig og sýnt okkur niður í iður sín. 

Þess er rétt að geta, að svarti flöturinn yst hægra megin á myndinni af sigkötlunum tveimur á Bárðarbungu, er annað skrúfublaðið á flugvélinni, sem myndin er tekin úr. 

En lengst í fjarlægð til vinstri eru Grímsvötn. 

Djúpstæð áhrif hopandi jökla

Athugasemdir

[kristinn geir steindórsson briem (IP-tala skráð) 5.9.2017 kl. 14:46]

senilega lítil fyrirstað í þessari hettu ef til gos kæmi en bárðarbunga er ekki mikil gostöð vill heldur læðast aftan að mönnum.en hefur sínt sig ef ofnakerfið spríngur kemur mikkið flæði af hraunisvo við skulum vona hún fari anaðhvort í suður eða norður þá eru hætturnar ekki miklar. nema hanna hafi upphvötvað ccp. á bakka og vilji ekki sjá svona iðnað hérlendis