83 % skattur á hátekjur? Nei, ertu frá þér? En á sultartekjur? Já, gott mál.

Nokkrar athyglisverðar staðreyndir voru nefndar í þættinum Samfélagið í gær, sem stinga hrikalega í stúf við viðfangsefni og úrlausnir kjararáðs varðandi tekjuhæstu hópa launþega og fjölbreytilegar birtingarmyndir þess hvernig ráðið sjálft og framkvæmdavaldið sameinast um að koma því í skjól frá aðhaldi fjölmiðla og firra alþingismenn og ráðherra ábyrgð. 

Með því til dæmis að segja eftir því sem hentar, að ráðið sé stjórnvald og segja að það sé ekki stjórnvald. 

En hér eru nokkur atriði frá útvarpsþættinum í gær:  

1. Meðallaun á Íslandi eru 667 þúsund krónur á mánuði.

2. 40 prósent ellilífeyrisþega eru með minni tekjur en 300 þúsund á mánuði og eru neðan við fátækramörk.

3. Flókið skerðingakerfi miðar í raun að því að sem allra flestir ellilífeyrisþegar séu læstir inni í sístækkandi fátækragildru. Öllum tiltækum brögðum er beitt til þess að ná peningum af þessu fólki. 

Svona aðfarir í þessum mikla mæli þekkjast ekki í öðrum Evrópulöndum. 

Raunverulegt dæmi, sem nefnt var í þættinum, var sláandi: 

Öldruð verkakona, sem unnið hafði alla starfsævi sína fyrir skítalaun og þó greitt skatta og skyldur, hafði nurlað saman til elliáranna smávegis fjárhæð, sem þó gat komið henni af sultarstigi yfir á venjulegt fátæktarstig í bili. 

Bregður þá ekki svo við að af 60 þúsund krónum, sem blessuð konan ætlaði að nýta sér í fátækt sinni í ár, og hún var búin að borga skatta og skyldur af þegar hún aflaði fjárins, eru 50 þúsund krónur gerðar upptækar í ríkisstjóð. 

Þetta er 83,30 prósenta skattur og tvísköttun að auki. 

Segjum að þetta hafi ekki verið fátæk gömul verkakona, heldur rætt um að leggja auðlegðarskatt á bísperrtan hálaunamann í náðinni hjá kjararáði og valdhöfum með tíu sinnum hærri laun og að skattprósenta yrði 83 prósent.

Þá hefði allt orðið vitlaus vegna fáránlega þungra álaga.  

En auðvitað hefði svona lagað aldrei komið til greina hér á landi, ekki einu sinni nefnt,nógu mikið er nú vælt yfir skattprósentunni hjá þeim sem helst eru aflögufærir.

Niðurstaða:  83,3 prósent raunskattur á lágtekjur eru í góðu lagi. En að sjálfsögðu ekki til umræðu á hátekjur að hækka skattaprósentu. 

"Í góðu lagi"? Er það ekki full djúpt tekið í árinni? Nei, - ef það væri talið vont mál, væri búið að afnema svona lagað fyrir langalöngu. 

Af hverju er þetta svona áratugum saman?  Af hverju hafa allir stjórnmálaflokkar, sem hafa verið í stjórn, haldið þessu við lýði og jafnvel bætt í, hvort sem það hefur verið góðæri, hrun eða kreppa?

Ef dýpra er kafað ofan í þetta mál er aðeins hægt að finna eina skýringu:

Meirihluti þjóðarinnar hefur það nógu mikið skárra en stækkandi lágtekjuhópar, að honum er skítsama um hið útsmogna og smásálarlega kerfi, sem búið hefur verið til svo að sem flestir aldraðir eða aðrir lífeyrisþegar séu læstir inni í fátækragildru. 

Jónas Kristjánsson hefur orðað það þannig, að fólkið fái þá valdhafa sem það kýs, vill og á skilið.  

 

Hefur aðra afstöðu en kjararáð

Athugasemdir

[Húsari. (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 09:40]

Sæll Ómar.

Kerfið sem nefnt hefur verið "króna á móti krónu" 
ætti að gilda um alla tekjuhópa, upp allan skalann.

Næg eru verkefni ríkisins og sjálfsagt mál að koma þessu á
enda gæfi allt annað til kynna að menn væru ósamkvæmir 
sjálfum sér og að núverandi kerfi standist ekki jafnræðisreglu
stjórnarskrár.

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 10:28]

Sæll Ómar

Algjörlega sammála að það er með ólíkindum hversu miklir vesalingar og ómenni flestir Íslendingar eru.  Manni virðist oft sem þeir flaðri upp um þá  sem stela sem mest úr ríkissjóði, en drulla yfir þá  sem minna mega sín.  Þannig var það meðan prestar og sýslumenn riðu um héruð og nýddust sem mest á fátæklingum.  Þannig liðu aldir.  Enn er hér allt í þeim stílnum.  Vesalingar og ómenni eru þeir sem hafa enga samúð né samkennd með lítilmögnum.  Þannig er með nær alla þingmenn og ráðherra og æðstu embættismenn.  Fyrirgefðu orðbragðið Ómar minn, þeir eru sjálfskammtandi drullusokkar upp til hópa.

[Bjarni (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 10:35]

Hér er ekki um tvísköttun að ræða.  Eignir skerða ekki bætur, en vextir gera það og vextir eru ekki skattlagðir fyrr en þeirra er aflað.  Þá er frítekjumark ã fjármagnstekjum og því hafa þessar 60.000 ekki verið skattlagðar.

Ekki trúa öllu sem þú heyrir Ómar.

[Ómar Ragnarsson, 30.6.2018 kl. 10:51]

Ég trúi reyndum verkalýðsforingja sem hefur um árabil í norrænum samskiptum orðið að endurtaka lýsingu sína fyrir erlendum kollegum sínum á íslenska kerfinu, svo ótrúlegt finnst þeim það. 

Í daginn tók það einn kunnáttumann langan tíma í útvarpi að telja upp allar þær fjölbreytilegu aðferðir sem viðhafðar eru til að ná peningum af öldruðum og öryrkjum í smáu og stóru með þeim afleiðingum, að þúsundum fólks er haldið kyrfilega í fátæktrargildru.  

[Bjarni (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 11:27]

Gott og velæ þú vilt frekar trúa því sem einhver segir frekar en að meðtaka staðreyndir. Ekkert við því að segja annað en að spyrja þig hvort þú sért alfarið ã móti því að tekjur, þ.m.t. fjãrmagnstekjur, skerði bætur?  Þannig að einstaklingur með jafnvel 10.000.000 ãrstekjur fãi framfærslustyrk frã almenningi.

[Dagný (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 11:51]

Bjarni! Skiptir það einhverju máli hvort þetta er kallað tvísköttun eða eitthvað annað? Þetta er eignaupptaka hvað sem það er kallað. Skerðingarnar virka þannig að fólk fær ekki að njóta sparnaðarins sem það hefur af veikum mætti reynt að koma sér upp til ellinnar.

[Bjarni (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 12:00]

Eitt er sparnaður og annað tekjur af sparnaði.  Tekjur af sparnaði skerða bætur ekki sparnaðurinn.  Að kalla þetta eignaupptöku er fáránleg þvæla.

[Dagný (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 12:02]

Bjarni! Það er verið að tala um lágtekjufólk í þessari færslu, fólk sem reynir að spara af LÁGUM tekjum til ellinnar, en er svift því að njóta ávaxtanna af því efiði sínu með skerðingum. Við sem erum betur sett þurfum ekki á því að halda að fá framfærslustyrk eins og þú kallar það. Það þarf að gera kerfið skilvirkara þannig að þeir sem hafa lítið milli handanna séu ekki markvisst sveltir til að reyna að tryggja að efnameira fólk fái örugglega ekki of mikið.

[Jón G. Guðbjörnsson (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 13:08]

Lengi vel var það þannig að allur lífeyrissparnaður var tvískattaður. Því var svo breytt nokkru fyrir aldamót á þann veg lífeyrissparnaður var gerður frádráttarbær skattlagningu. Stjórnmálamönnum er ekki alls varnað. Hins vegar er það svo að lífeyrissparnaður frá því fyrir breytinguná er tvískattaður og verður það þar til hann hefur allur verið greiddur út .

[Jón G. Guðbjörnsson (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 13:20]

Lengi vel var það þannig að allur lífeyrissparnaður var tvískattaður. Því var svo breytt nokkru fyrir aldamót á þann veg lífeyrissparnaður var gerður frádráttarbær skattlagningu. Sá lífeyrir er því ekki tvískattapar.  Stjórnmálamönnum er ekki alls varnað. Hins vegar er það svo að lífeyrissparnaður frá því fyrir breytinguná er tvískattaður og verður það áfram þar til hann hefur allur verið greiddur út. 

[Jón G. Guðbjörnsson (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 13:22]

Lengi vel var það þannig að allur lífeyrissparnaður var tvískattaður. Því var svo breytt nokkru fyrir aldamót á þann veg lífeyrissparnaður var gerður frádráttarbær skattlagningu. Sá lífeyrir er því ekki tvískattaður.  Stjórnmálamönnum er ekki alls varnað. Hins vegar er það svo að lífeyrissparnaður frá því fyrir breytinguna er tvískattaður og verður það áfram þar til hann hefur allur verið greiddur út. 

[Þorsteinn Siglaugsson, 30.6.2018 kl. 16:26]

Það er fullt af svona dæmum til. Það er líka til fullt af dæmum um fólk sem hefur ekkert nema bæturnar. Ástæðan fyrir því að bætur lækka ef fólk hefur aðrar tekjur er auðvitað sú að annars yrði minna til skiptanna handa þeim sem ekki hafa neitt nema bæturnar. Þetta er hins vegar ekki tvísköttun því þetta er ekki skattur.

Þetta fyrirkomulag hefur hins vegar verið deiluefni árum saman. Ástæðan er sú að það gengur erfiðlega að komast að niðurstöðu um hvað sé sanngjarnt. Annars vegar horfir fólk til þess að þarna er í raun og veru um að ræða bætur og bætur eru ætlaðar þeim sem hafa ekki aðrar tekjur. Þannig finnst mörgum til dæmis ósanngjarnt ef auðmaður með tugmilljóna fjármagnstekjur fengi greiddan óskertan ellilífeyri frá ríkinu. Hins vegar svíður mörgum að það sem þeir hafa náð að nurla saman á ævinni skerði bæturnar. Dæmið um verkakonuna er þannig dæmi.

Þetta er flókið mál og lausnin er ekki augljós. Málið verður ekki leyst með upphrópunum og æsingi og upptalningu á einhverjum einstökum dæmum og síðan skömmum út í stjórnvöld fyrir að hafa ekki töfralausn. Því töfralausnin er ekki til. Þarna þarf að finna málamiðlun. Og málamiðlanir eru einfaldlega þess eðlis að alltaf verða einhverjir ósáttari en aðrir.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 17:07]

Til fróðleiks má geta þess að í Sviss er ekki flatur skattur, ekki einu sinni þrepaður. Skattaprósentan hækkar "continuously" með hverjum Franka sem bætist við launin. Einnig má geta þess að í Sviss leggjast fjármagnstekjur við aðrar tekjur, því getur skattstofninn farið allt í 40%. Hafi lífeyrisþegi aukatekjur hefur það engin áhrif á lífeyrisgreiðslur frá ríkinu (AHV) eða lífeyrissjóði fyrirtækis. 

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 30.6.2018 kl. 17:34]

Mér finnst ástæða til að taka það fram að athugasemd mín hér að framan tók mið af þessum dapurlega sönnu orðum Ómars, já, því miður, sönnu orðum: 

Ef dýpra er kafað ofan í þetta mál er aðeins hægt að finna eina skýringu:

Meirihluti þjóðarinnar hefur það nógu mikið skárra en stækkandi lágtekjuhópar, að honum er skítsama um hið útsmogna og smásálarlega kerfi, sem búið hefur verið til svo að sem flestir aldraðir eða aðrir lífeyrisþegar séu læstir inni í fátækragildru. 

[Þorsteinn Siglaugsson, 30.6.2018 kl. 23:01]

Það er rétt að í sumum fylkjum í Sviss er stighækkandi skattur, en í mörgum fylkjum er hins vegar flatur skattur. Það er því alls ekki rétt að skattlagning í Sviss sé alltaf stighækkandi. Í stjórnarskrá Sviss er kveðið á um að skattur megi ekki fara yfir 40%. Sums staðar er skatturinn miklu lægri en þetta, allt niður í um 10%

[Hábeinn (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 00:15]

Fátæktarmörk eru miðað við að einstaklingur sé fátækur ef tekjur hans eru lægri en 50% af ráðstöfunartekjum landa hans. Fátæktarmörk segja því ekkert um kjör þess sem telst fátækur. Í einu landi gæti hann verið eignalaus og sveltandi meðan í öðru landi ætti hinn fátæki húsnæði, tvo bíla, borðaði úti annað hvert kvöld og ferðaðist til útlanda þrisvar á ári.

Sama er að segja um framfærsluviðmiðin, neysluviðmið eins og þau heita opinberlega. Þau eru mælikvarði á eyðslu, eiga að endurspegla og gefa sem heildstæðasta mynd af útgjöldum íslenskra heimila en ekki hver framfærsluþörfin er. Þannig að þegar laun hækka og eyðsla eykst þá hækka framfærsluviðmiðin. Sú hækkun verður þó verðbreytingar séu engar. Bílar, vín, reykingar, sólarlandaferðir, konfekt, málverk og ilmvötn eru reiknuð í neysluviðmiðunum. Leikhús, bíó, jólatónleikar, flugeldar og konudagsblóm. Þeim mun meira sem við kaupum þeim mun hærri verða framfærsluviðmiðin.

Þegar menn nota síðan þessi viðmið til að rökstyðja hversu slæmt einhverjir hafa það þá er annaðhvort um blekkingu eða þekkingarleysi að ræða.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 07:14]

Sé núna að þessi Þorsteinn Siglaugsson fullyrðir að í mörgum fylkjum (Kantone) í Sviss sé flatur skattur. En svo er ekki efir því sem ég best veit. Í hvaða fylkjum er þetta?

[Húsari. (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 09:48]

Sæll Ómar.

Í þeim þætti sem þú vísar til kom fram að 
sá sem var í forsvari fyrir eldri borgara 
reiknaði ekki með að þurfa að vera komin
uppá "ölmusu" TR við 67 ára aldur. (þannig orðað)
Einnig að inní framtíðinni hlyti að vera tekið á skerðingum.

Þetta er í hnotskurn sá vandi sem eldri borgarar búa við
að jafnan virðast þeir í forystu sem eldurinn brennur ekki á
og þar sem öllu er jafnan velt til framtíðar.

Því ekki er með nokkru móti skiljanlegt að aldrei skuli hafa
verið send mál til Mannréttindadómstóls Evrópu til prófunar.

Þar munar mestu um greiðslur úr lífeyrissjóðum sem að mestu hverfa
við 67 ára aldur inní kerfið sjálft.

Þetta hefði þurft að prófa fyrir lifandi löngu enda vandséð 
til hvers var sparað.

[Þorsteinn Siglaugsson, 1.7.2018 kl. 11:11]

Það er sama hvaða heimild er skoðuð. Alls staðar kemur fram að skattlagning er mismunandi eftir fylkjum í Sviss, sums staðar stighækkandi prósenta, sums staðar flöt. Obwalden er dæmi um fylki þar sem tekjuskattur er flatur, svo eitthvað sé nefnt. Þetta á við um skatta í fylkjunum, en ríkið sjálft leggur einnig á skatt sem er stighækkandi og er á bilinu 1-11,5%. Það er hægt að sjá nánari upplýsingar um þetta hér, til dæmis: https://en.wikipedia.org/wiki/Taxation_in_Switzerland

Það væri sniðugt hjá Hauki Kristinssyni að kynna sér heimildirnar. En hvernig hann telur að skattkerfið í Sviss komi þessari umræðu hér um skerðingar bóta við er mér hulin ráðgáta.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 11:37]

Í Sviss hafa tvær Kantónur af 26 flatan skatt; Obwalden og Uri. En með þessu fyrirkomulagi reyna "rednecks" í þessum fylkjum (SVP kjósendur) að fá til sín auðuga útlendinga. Sterklega gagnrýnt. Með ummælum mínum var ég ekki síst að vekja athygli á því að fjármagnstekjur leggjast við aðrar tekjur, en eru ekki með sér skattstofn eins og á Íslandi (10 eða 20&, man það ekki, borga mína skatta í Sviss).

[Þorsteinn Siglaugsson, 1.7.2018 kl. 12:17]

Ja, svissneskt efnahagslíf gengur nú reyndar að miklu leyti út á það að hagnast á auðugum útlendingum. Og skattlagning í Sviss er með því lægsta sem gerist. Þess vegna flytja útlendingar þangað, ekki aðeins til þeirra svæða þar sem skatturinn er flatur. 

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 13:05]

Þorsteinn (12:17), þú ert að tjá þig um hluti sem þú hefur ekki vit á. Efnahagslífið í Sviss gengur ekki út á það að hagnast á auðugum útlendingum, þó það kunni að vera smá búbót. Efnahagur Svisslendinga byggist fyrst og fremst á hátækna iðnaði, sem skapar störf fyrir fólk með mikla menntun. Efnaiðnaður, t.d. framleiðsla á lyfjum (Novartis, La Roche, Sandoz, Syngenta etc) er afar sterkur, samt er vélaiðnaður í fyrsta sæti, ekki síst "precision instruments." Því er Sviss í dag ríkasta land heims, eiginlega stórveldi, en ekki vegna náttúruauðlinda, ekki vegna banka eða Toblerones, heldur vegna framleiðslu sem byggist á rannsóknum og nýsköpun. Þekki þetta mæta vel þar sem ég vann þarna við rannsóknir í meira en 30 ár og það við bestu hugsanleg skilyrði. Betri en við frægustu Háskóla í heimi, sem ég þekki einnig, þar sem ég starfaði einnig við rannsóknir og kennslu í þeim fræga Tækniháskóla Caltech, Pasadena.

[Þorsteinn Siglaugsson, 1.7.2018 kl. 13:22]

Bankakerfið er stór þáttur í svissnesku efnahagslífi. Tíunda hvert starf byggir beint eða óbeint á bankastarfseminni og bankastarfsemin snýst að stórum hluta um að græða á ríkum útlendingum. Þetta er því umtalsverður þáttur í efnahagslífinu.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 13:43]

Þorsteinn (13:22). Hvaðan hefur þú þessar tölur, drengur. 2-3% launþega vinna hjá bönkum í Sviss (ekki meðtalið tryggingarfélög). Jafnvel færri en á Íslandi, en ég þekki ekki þær stærðir.

[Þorsteinn Siglaugsson, 1.7.2018 kl. 20:19]

Þú getur til dæmis litið á þetta væni minn: https://www.swissbanking.org/en/financial-centre/swiss-financial-centre-key-figures-en

Svo nenni ég nú eiginlega ekki að halda áfram að misnota bloggsíðuna hans Ómars til að rífast um einhvern tittlingaskít við einhverja yfirlýsingaglaða hrokagikki, svo ég bið þig bara vel að lifa 

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 1.7.2018 kl. 20:43]

Hafi einhver verið yfirlýsingaglaður þá ert það þú Þorsteinn Siglaugsson. Og hvað hrokann varðar sýnist mér hann frekar einkenna þína persónu en mína. En sammála, látum þetta gott heita og "have a nice day."

[Halldór Egill Guðnason, 2.7.2018 kl. 05:44]

 Tek undir hvert einasta orð Ómars Ragnarssonar í pistli sínum. Ef menn aðeins kynntu sér lög um Tryggingastofnun Ríkisins væri ekki komið að "kommenti" númer tuttugu og sjö.

 Góðar stundir, með kveðju að sunnan.

[Húsari. (IP-tala skráð) 3.7.2018 kl. 10:20]

Sæll Ómar.

"Alles ist Politik" sögðu A-Þjóðverjar um árið!

Það liggur kýrljóst fyrir að afnám skerðinga er
helsta hagsmunamál eldri borgara og þar með talið
að lífeyrisgreiðslur hverfi ekki með reikningskúnstum inní sig sjálfar.

Þetta hefur legið fyrir í heilan áratug án þess að nokkuð hafi verið aðhafst að séð verði.

Alles ist Politik!

Það skyldi þó ekki vera þegjandi samkomulag milli aðila
um þetta tregðulögmál og að ekkert gerist?

Hafa þeir sem valist hafa til forystu fyrir eldri borgara ekkert
um þetta að segja hvorki á þessari síðu né annars staðar eða skal
standa það af sér með þögninni?

Þögnin hefur dugað prýðilega fram til þessa!

Reyndar hefur Flokkur fólksins tekið þetta mál upp með myndarbrag, -
eldri borgarar hafa þá það lag að hætta greiðslu félagsgjalda 
og láta þær greiðslur ganga til Flokks fólksins því þar er þó 
von um athafnir en ekki algert athafnaleysi; þeir geta hafið
hópdómsmál einir og sér eða undir merkjum Flokks fólksins 
á hendur íslenska ríkinu.