Þegar leiðigarðar leiða snjóflóð inn á ný hættusvæði.

Leiðigarðarnir ofan við Flateyri draga heiti sitt af því, að þeim er ætlað að bægja snjóflóðum sem stefna beint á byggðina fram hjá henni, "leiða" flóðin í breyttan farveg. Á þessu korti eru útlínur flóðsins á Flateyri 1995 með brúnum línum, en nýju flóðin hvítlituð með bláum útlínum. 

Þótt það hafi reynst rétt mat í upphafi, þegar fréttist af snjóflóðunum núna, að garðarnir hafi sannað gildi sitt og komið í veg fyrir snjóflóðið mikla úr Skollahvilft hvoldist yfir efstu húsin í þorpinu í sama farvegi og 1995, er sú staðreynd aðeins önnur hliðin á heildardæminu. 

Hin hliðin snertir þá staðreynd, að 1995 fór flóðið að vísu niður  í höfnina, en akki af sama hraða og afli og flóðið núna, sem þrýstist fram á mjórra svæði utan garðs, og af þeim sökum fór þetta hrikalega flóð auðvitað mun lengra en 1995, olli gríðarlegu tjóni á þessu nýja eyðingarsvæði og hefði valdið þar manntjóni, ef einhver hefði verið þar á ferð.  

Flóðið 1995 sannaði hvað getur gerst þarna hvenær sem er að vetrarlagi, jafnvel þótt það gerist að meðaltali með margra áratuga eða jafnvel alda millibili, flóðin núna minna á þessi sannindi. 

Það, að eitthvert flóð falli að jafnaði á 100 eða 200 ára fresti, segir auðvita ekkert um það, hvaða ár hvert einstakt flóð fellur; það getur fallið hvenær sem aðstæður gera það mögulegt. 

Til að útskýra betur það sem kallast "útreiknuð áhætta" má nefna sem dæmi varðandi hættumat þá óvissu, sem ríkti í upphafi bílaralls á Íslandi, þ. e. hve mikil áhætta væri tekin með slíkri keppni. 

Í ferð til keppni í vetrarrallinu í Svíþjóð 1981, sem var hluti af HM í ralli, gafst tækifæri til að fræðast um þetta hjá þeim, sem gerst þekktu þetta í alþjóðlegu samhengi. 

Þeir mátu upplýsingarnar frá Íslandi um keppnisleiðirnar og fjölda þátttakenda þannig, að á Íslandi teldist áhættan samsvara einu dauðfalli á öld. 

Þegar heim til Íslands var komið með þessar upplýsingar, létti mönnum mikið, þangað til þeim var gerð grein fyrir því, að þetta sjaldgæfa atvik gæti alveg eins gerst í næsta ralli eins og eftir hundrað ár. 

En, - aftur að Flateyri. Ljóst er að framundan er vandasöm og víðfeðm endurskoðun á dæminu öllu á þeim stað, svo sem reglum um rýmingu sem hluta af endurskoðun á varnarmannvirkjum. 

Þrátt fyrir að ekkert manntjón yrði, munaði afar litlu að verr færi,  af þeim sökum, að flóðin tvö komust yfir garðana á köflum, þótt meginstraumar þeirra væru "leiddir" frá byggðinni innan verndarsvæðisins. 

Margt þarf að meta. 

Hækka garðana?

Gera rýmingaráætlunar af þeirri gerð, að enginn sé á ferð þeim svæðum, sem flóðin eru "leidd" á?

Gera viðbótargarð eða garða, sem sveigja Skollahvilftarflóðinu lengra inn eftir á leið þess niður að sjó?  Er það hægt, svo öruggt sé? Er hægt að finna svæði fyrir bátana þar sem þeir yrðu óhultir?  

 

Einn bátur kominn á land

Athugasemdir

[Húsari. (IP-tala skráð) 19.1.2020 kl. 10:48]

Sæll Ómar.

Mér segir svo hugur að
heimamenn hafi margir hverjir vitað
að það sem sett var upp í Skollahvilft
myndi einmitt leiða til þess sem varð
og uggur um það hafi verið borinn upp
en daufheyrst við.

Til er teikning af þessu og með því að færa punkta utar
þá er síður hætta á að sökkva flotanum í heilu lagi næst.