BLIKUR Á LOFTI Á SJÓMANNADEGI.

Ég var að koma frá Patreksfirði þar sem sjómannadagurinn er enn helsti hátíðisdagur ársins. Í gær mældist þar mesti hiti á landinu, 20 stig. Bæjarbúar stóðu að fjölbreytum hátíðahöldum af miklum myndarskap og það var frábær stemning í þessari miklu blíðu. Eitt atriðið varsigling alls skipaflota staðarins. Síðast sá ég slíka siglingu á Patró 2001 og það var munur hve miklu glæsilegri sú sigling var en siglingin nú. 

Á þessum fallega hátíðisdegi var þetta sláandi og sýnir að á sjálfan bjartasta og besta hátíðisdag staðarinn eru geigvænlegar blikur á lofti.

Fyrir sex árum var unun að koma til Patreksfjarðar á vorin þegar bátahöfnin var full af bátum sem flykktust þangað frá suðvesturhorni landsins. Nú er þetta svipur hjá sjón og aðeins örfáir bátar í höfn. Það er ekki ofsögum sagt af áhrifum kvótakerfisins.

Fyrir nokkrum árum var furðu mikill fiskur fluttur á bílum suður en Patreksfirðingum hefur tekist að minnka þessa flutninga. Samt heyrði ég þær raddir of mikið færi enn úr plássinu og talað var um að á bak við þetta og fleira í sjávarútveginum standi í raun útlendingar.

Með öðrum orðum: Útlendingar eru á bak við tjöldin að kaupa sér æ stærri hlut í íslenskum sjávarútvegi þrátt fyrir talið um að eignarhaldið í þessari atvinnugrein eigi að vera á höndum Íslendinga.

Enn dekkri blikur eru þó á lofti varðandi þorskstofninn og þær tillögur Hafró að minnka kvótann niður í 130 þúsund tonn með því að leyfa aðeins veiði á 20% veiðistofnsins vegna þess hve hörmulega lélegir árgangarnir eru.

Ekki er að heyra á sjávarútvegsráðherra að farið verði að þessum ráðum.

Nú er það svo að margir bera brigður á ráðgjöf Hafró og telja að aðferðirnar á bak við hana séu rangar.

En vegna þess hve langt menn hafa verið frá því að veiða það sem ráðlagt hefur verið er engin leið að hnekkja áliti stofnunarinnar. Þar benda menn á að alltaf hafi verið veitt meira en ráðlagt hafi verið og það munar um minna.

Verst held ég þó að brottkastið sé. Mér finnst með ólíkindum að því sé tekið sem vísindum hvað sjómenn sjálfir segi að sé kastað. Kvótakerfið krefst brottkasts, einkum þegar menn eru með kvóta á leigu, verða að borga 200 krónur fyrir kílóið og fá ekki nema 270 krónur fyrir það.

Þetta æpir á mann. Auðvitað er útilokað að stunda þessa veiði nema hver einasti fiskur sé af réttri stærð.

Það er ekki við sjómenn að sakast, - enginn getur þrifist í þessu kerfi nema gera þetta, - kerfið kallar á þetta.

Á útmánuðum 1986 átti ég viðtal við sjómann í Kaffivagninum í Reykjavík þar sem brottkast var í fyrsta sinn viðurkennt opinberlega og það útskýrt svo vel að öllum mátti vera ljóst að ómögulegt var fyrir sjómenn að vera án þess.

Daginn eftir var þessi sjómaður rekinn frá borði og látinn taka pokann sinn en því miður rataði það aldrei í fréttir.

Margrét Sverrisdóttir hefur það eftir sjávarútvegaráðherra Færeyinga að þegar hann hafi komið til Hull hafi hann þekkt á augabragði hvaða fiskikör voru frá Íslandi og hver frá Færeyjum.

Í íslensku körunum voru allir fiskar jafnstórir, en misstórir í þeim færeysku.

Ofan á þetta bætist að ekki er að sjá enn sé búið að ljúka þeim viðamiklum fjölstofnarannsóknum sem þyrfti að gera til að sjá samspil veiða mismunandi fisktegunda, - heldur ekki rannsóknum á áhrifum mismunandi veiðarfæra á botninn og lífríkið.

Og merkilegar vísbendingar í bók Guðmundar Páls Ólafssonar um heikvæð áhrif þess að hefta með  virkjunum burð á jökulaur út í hafið hafa legið í þagnargildi og lítið með þær gert. 

Allt ber að sama brunni: Það eru alls staðar tabú og "viðkvæm mál" sem ekki má taka á. Á meðan blæðir þorskstofninum hjá þjóð þar sem sjávarútvegsráðherra státa sig erlendis af besta fiskveiðikerfi heims.  

   

   

Athugasemdir

[Guðfríður Lilja (IP-tala skráð) 5.6.2007 kl. 07:41]

Takk fyrir þarfar og góðar hugleiðingar hér á síðunni Ómar. Ástandið í hinum merku sjávarbyggðum landsins er þyngra en tárum taki og það virðist ekkert eiga að gera í málunum heldur bara líta á þessi mannanna verk sem "óhjákvæmileg". Og eins og þú segir réttilega hér í öðrum skrifum er virkjanaáráttan enn í algleymingi og þörf á að standa náttúruvaktina sem aldrei fyrr. Þar eru einnig mál á ferðinni sem eru þyngri en tárum taki - getur það virkilega verið að það sé árið 2007 og Þjórsárver séu ENN í hættu?! Mér finnst þetta svo fjarstæðukennt að það er erfitt að trúa því, en þannig er það. Mikið væri gott að hafa þig með okkur á Alþingi!