Íslands þúsund ár

3.12.2007 | 14:02

EYMDIN OG MANNAUÐURINN.

Fréttin um ránið í Maputo minnir mig á svipað atvik fyrir þremur árum í þessari borg. Við hjónin, Helga og ég, ókum bílaleigubíl eftir götu í borginni og mér varð á að taka beygju ekki rétt. Var þá umsvifalaust stöðvaður af vopnuðum lögregluþjóni sem stökk fram og krafði okkur um fáránlega háa sekt á staðnum. "Aurinn eins og skot!" eins og segir í texta Stuðmanna um Svarta Pétur. Þessi "lögregluþjónn" gerði okkur það fullljóst með heimtuhörku sinni að ekki væri um það að ræða að fara með honum á lögreglustöð heldur yrðum við að greiða sektina á staðnum.

Mér óaði við að teygja málið því að þá átti ég á hættu að hann neyddi mig til að fara eitthvað annað svo að ég borgaði strax og hann sleppti okkur í kjölfarið.

Þegar ég færði þetta í tal við Íslendingana á staðnum sögðu þeir að við hefðum gert hárrétt. Mótþrói hefði getað haft alvarlegar afleiðingar fyrir okkur því að vafalaust hefði verið um glæpamann að ræða sem ætti lögregluþjónsbúning. Í borgum eins og þessari yrði að hlýða umyrðalaust við svona uppákomur, hvort sem um væri að ræða raunverulega eða falska lögreglumenn.

Í gær orðaði ég það við Helgu hvernig henni litist á að fara til Sikileyjar í sambandi við gerð kvikmyndar um hugsanlegar innrás Þjóðverja í Ísland í seini heimsstyrjöldinni og áhrif hennar á aðrar vígstöðvar, til dæmis innrásina á Sikiley. Henni leist ekki vel á þann ferðamáta okkar að vera ein á ferð í bílaleigubíl á yfirráðasvæði Mafíunnar og lái ég henni það ekki eftir atvikið í Maputo.

Í Maputo sáum við við fyrir tilviljun sláandi vitni um andstæður eymdar og mannauðs í heimsókn okkar í athvarf fyrir götubörn i illræmdasta fátækrahverfi borgarinnar þar sem dánartíðni unglinga er hræðilega há vegna alnæmis og annarra sjúkdóma.

Á leið frá athvarfinu komum við að götuhorni þar sem unglingur var að leika sér með fótbolta. Hann skrúfaði boltann upp af tánum og upp fyrir höfuð sér og gerði kúnstir af ýmsu tagi sem ég hef engan annan séð gera. Mér tókst að ná smá parti af þessari snilli á kvikmynd og síðan ókum við burt.

Útilokað er að vita hvar þessi götudrengur er nú niður kominn. Kannski er hann látinn úr alnæmi, hver veit það?

En þetta vakti mig til umhugsunar um þá sóun mannauðs sem eymd og fátækt landa þriðja heimsins hefur í för með sér.

Mér varð hugsað til þess að tæpri hálfri öld fyrr átti frægur knattspyrnuþjálfari leið um þetta hverfi og sá svona götudreng framkvæma kúnstir með boltann. Hann sá hæfileikana í drengnum og gekkst fyrir því að hann kæmist til Portúgals og nyti þar snilli sinnar.

Drengurinn hét Eusebio og varð leikmaður HM og alheimsstjarna í London 1966.

Af því að réttur maður sá hann á réttum tíma á götunni í Maputo varð hann heimsfrægur. Ef bara það hefði verið nú verið réttur maður á réttum tíma sem sá svipaðan dreng á sömu slóðum 2004, - frægur knattspyrnuþjálfari en ekki sjónvarpsmaður frá Íslandi.

Þetta minnir einnig á það þegar frægur hnefaleikaþjálfari sá út úr strætisvagni í fátækrahverfi í Bretlandi smávaxinn dreng verjast mörgum stærri drengjum sem sóttu að honum. Þjálfarinn fór út úr vagninum á næstu stöð og leitað drenginn uppi. Hann varð heimsfrægur og vellauðugur maður eftir einstakan hnefaleikaferil, Prins Naseem-Hamed.

Hvílík sóun á mannauði eru ekki milljarðar fátækra í heiminum sem fá ekki tækifæri til að verða ljós jarðar.