Hvað um að "bjarga fullveldisdeginum"?

1. desember 1918 er hugsanlega merkasti dagurinn í sögu Íslands í rúm 750 ár, eða allt frá því er Íslendingar gengu Noregskonungi á hönd. 

Með sambandslagasamningnum var Íslendingu tryggður réttur til þess að stofna lýðveldi eftir 1. desember 1943 ef þeir kysu að gera svo. Þetta voru mestu vatnaskilin í sjálfstæðisbaráttu okkar. 

Lýðveldisstofnunin 17. júní var því bein afleiðing af þessu ákvæði og vafasamt að það hefði fengist án þess. 

Í mínu ungdæmi var fullveldisdagurinn 1. desember einn helsti hátíðisdagur ársins. En síðan þá hefur hægt og bítandi fjarað undan þessum degi þótt hann sé einn af örfáum alíslenskum hátíðisdögum sem eru bókfærðir í almanaki Háskólans, grunnalmanaki okkar.

Vissulega er lýðveldisdagurinn 17. júní þjóðhátíðardagur okkar Íslendinga. 

En við megum samt ekki gleyma fullveldisdeginum 1. desember, deginum þar sem okkur var í fyrsta sinn trygggt með alþjóðasamningi að fá að velja okkur annað fyrirkomulag en konungssamband við Danmörku.

Einmitt um þessar mundir er verið að sýna dönsku sjónvarpsmyndaröðina um stríð Dana og Prússa árið 1864.

Þetta stríð snerti okkur Íslendinga óbeint því að vegna beisklegs ósigurs Dana og missis syðsta hluta Jótlands, urðu þeir að reyna að endurheimta eitthvað af hinu tapaða landi með því að krefjast þess í stríðslok að íbúar Slésvíkur og Holsteins fengju sjálfir að kjósa um hvaða ríki þeir tilheyrðu.

En til þess að vera samkvæmir sjálfum sér urðu þeir að fallast á að Íslendingar fengju á sama hátt að velja sér framtíðarskipan sjálfstæðismála sinna.

Að þessu leyti var það Íslendingum í hag 1918 að Danir ofmetnuðust 1864 og ögruðu rísandi veldi Prússa. Hefðu Danir verið raunsærri þá og samið þannig við Prússa að þeir hefðu ekki misst svona mikið land, er ekki víst að möguleikinn hefði opnast fyrir okkur árið 1918 til að fá fullveldi.  

 

 

Kallar eftir hugmyndum til að „bjarga jólunum“

Einarðlegt hjá Einurunum.

Einar segir við Einar

einarðlega og meinar

að Einar eigi að leyna 

engu fyrir Einurunum tveim.

Svo einhenda sér Einararnir þrír, 

einbeittir að því sem að þeim snýr

í einstaklega einhæft tal 

sem einsdæmi teljast skal: 

"Yfir til þín Einar

og yfir til þín Einar

og aftur yfir til þín Einar." 

Og einn veit Guð hvað þýðir þeirra tal.  

 

 

 

Einar: „Takk fyrir þetta Einar, en Einar, íþróttirnar, hvað er helst?“

Mynd sem segir sögu.

Nýlega áskotnaðist mér ljósmynd af sjónvarpsstarfsmönnum á fréttastofu RUV fyrir um átta árum, áður en ég fór á eftirlaun.

27 manns eru á myndinni en af þeim er drjúgur meirihluti horfinn úr vinnu á þessum fáu árum, flestir vegna uppsagna við síendurtekinn niðurskurð sem ekkert lát virðist ætla að verða á.

Með þeim, sem hættu, hvarf gríðarleg reynsla frá Ríkisútvarpinu, en reynsla og þekking á hinu liðna er afar mikilvæg fyrir hverja fréttastofu. Nú njóta önnur fyrirtæki og stofnanir hæfileika þessa fólks.  

Hvað eftir annað koma upp fréttir, þar sem verður að meta gildi hennar á svipstundu og átta sig á því hvort viðkomandi frétt eigi sér fordæmi.

Um margt af slíku gefst enginn tími til né eru tök á að gúgla neitt. Uppsagnirnar hafa verið mikil blóðtaka á tímum, þar sem aukin þörf hefur verið á öflugri fjölmiðlun vegna margs konar þjóðfélagsvanda og gerjunar á ýmsum sviðum. 

Svo er að sjá sem ráðamenn geri sér ekki grein fyrir eðli fjárhagsvanda RUV né heldur nauðsynlegu hlutverki ríkisútvarps. Fjárhagsvandinnn á sér rætur í allt of stóru og dýru útvarpshúsi sem eru glöp fyrri tíma, þeim ókosti ohf væðingarinnar að lífeyrisgreiðslur RUV séu bókaðar beint á fyrirtækið, ásamt því að árum saman hafa ráðamenn þjóðarinnar tekið stóran hluta af útvarpsgjaldinu frá RUV og eytt því í eitthvað annað.

Þetta er í raun lymskuleg aðferð til að kippa grundvellinum undan RUV. Þótt útvarpsgjaldið sé síst hærra hér en í nágrannalöndunum er alið á óánægju greiðendanna, sem ekki vita að ríkissjóður rænir stórum hluta gjaldsins ár eftir ár.

Flest fólk heldur að allt féð hafi farið til RUV.

 Ef útvarpsgjaldið hefði fengið að vera í friði væri staðan önnur.

Þótt nú sé því flaggað að komið sé með 400 milljónir í púkkið er hin raunverulega staða sú, að útvarpsgjaldið á að lækka svo mikið nú og á næstu árum að engin leið verði til þess að reksturinn standi undir sér.

Nú er í alvöru íhugað að leggja eitthvað af starfsemi RUV niður. Hæst bylur söngurinn um að selja Rás 2 þótt einmitt hún sé það sem ber sig einna best. Engin furða er þótt þessi söngur sé háværastur því að auðvitað ásælast einkaaðilar helst þann hluta rekstursins sem gefur arð.

Áhrifamenn sækja hart að fréttastofunni og í gangi er samfelldur áralangur óhróðurssöngur um hana.

Þeir myndu fagna því ef hún yrði lögð niður og fréttaflutningur og fréttaskýringar í landinu yrðu í höndum einkaaðila, sem þeim eru þóknanlegir. Eða þá að fréttastofan yrði halaklippt svo að hún gæti ekki sinnt hlutverki sínu og þá væri hægt að benda á hana og segja: Þarna sjáið þið, að hún veldur ekki hlutverki sínu og best að leggja hana bara niður. 

Mergurinn málsins er sá að fréttastofur í höndum einkaaðila þurfa ekki að standa neinum reikningsskil gjörða sinna nema eigendunum sínum í stað þess að ríkisútvarp þarf að sinna skyldum sínum við,eigendur sína sem eru þjóðin.

Þjóðirnar í kringum okkur láta sér ekki til hugar koma að leggja niður ríkisútvarp í sínum löndum og láta peningamönnum það eftir að eiga alla fjölmiðla.

Þvert á móti er ríkisútvarp eflt í þessum löndum vegna nauðsynjar á öflugri fjölmiðlun.

Og í dag er birt niðurstaða skoðanakönnunar sem sýnir að fréttastofa RUV nýtur langmests trausts allra fjölmiðla. 

Ég efast um að margir í þessum löndum geti setið þar fyrir framan ljósmyndir af starfsmönnum á fréttastofum og séð það, sem ljósmyndin á veggnum mínum sýnir.

  

 

Selji eignir eða rifi seglin