Yfirleitt miklu hærri tala fyrst.

Reynslan af nýjum framboðum á Íslandi er sú, að í allra fyrstu skoðanakönnunum um þau er oftast miklu meiri stuðningur við þau en kemur síðan upp úr kjörkössunum.

Þegar tilkynnt var um að Albert Guðmundsson væri að stofna stjórnmálaflokk vorið 1987 töldu 27% aðspurðra líklegt að þeir myndu styðja það framboð.

Borgaraflokkurinn fékk langt innan við helming af því fylgi í kosningunum. 

Svipað gilti um Þjóðvaka Jóhönnu Sigurðardóttur fyrir kosningarnar 1995 og var raunar með hreinum ólíkindum hve mjög Alþýðuflokkurinn rétti úr kútnum á lokadögum kosningabaráttunnar á kostnað Þjóðvaka.

Hjá Gallup er svörunum skipt í flokka eftir því hvort fólki finnist mjög líklegt að það kjósi viðkomandi framboð eða hvort því finnist það frekar líklegt.

Reynslan sýnir oftast að þeir sem finnst það frekar líklegt reytist af í lokin og að útkoman verði jafnvel lægri í hópi þeirra sem finnst það mjög líklegt en skoðanakönnunin gaf til kynna.

En engu að síður er talan sem kemur fram í skoðanakönnun MMR mjög há og hærri en flestir hefðú átt von á.

Framboð nyti mögulega 38% stuðnings

Fjórir af 200 þúsund. Gjafartilboð.

Bíll eða öllu heldur bílar forsetaembættis hafa sérstöðu í bílaflota hvers lands. 

Forsetabílarnir eru ekki aðeins rós í hnappagat framleiðandanna heldur einnig táknrænir fyrir þjóð forsetans.

Á sama tíma og Ford-verksmiðjunum bandarísku hnignaði og þær sigu niður í þriðja sæti bílaframleiðenda þar í landi á árunum milli 1935 og 1952 tókst þeim að halda flaggskipi verksmiðjanna, Lincoln, að forsetaembættinu þar í landi langt fram á sjöunda áratuginn.

Bíllinn sem Kennedy var myrtur í var af þeirri gerð og á þeim tíma var Lincoln Continental dæmi um góðan smekk.

Það var vegna ýmissa nýjunga og framfara í bílasmíði sem ný gerð hans árið 1961 fólu í sér.

Þegar Roosevelt Bandaríkjaforseti sendi fyrsta forseta Íslands bíl að gjöf 1944 varð hins vegar Packard Clipper fyrir valinu.

Hann var að sjálfsögðu svartur en eina myndin sem ég fann á netinu af þeim bíl er af gráum bíl.

Á þeim tíma tóku Bandaríkjamenn sér orðin "standard of the world" í munn um Packard og hann var vinsælasti þjóðhöfðingjabíll heims.

Gjafabíll Roosevelts fórst með Goðafossi í nóvember 1944 en Forsetaembættið átti Packard fyrir sem entist fram til ársins 1948, en þá tók glænýr Packard við, svipaður þeim sem myndin er af fyrir neðan Clipperinn og er árgerð 1950.

Þessi bíll er sá sem ég man einna best eftir af forsetabílunum.

Síðasti Packardinn í eigu forsetaembættisins var Packard 1957 og var hann dæmi um íhaldssemi og lélega þekkingu kaupendanna á bílum.

Packard verksmiðjurnar höfðu tapað fyrir Cadillac í keppninni um hylli vel stæðra kaupenda.

Þá gerðu þau arfa mistök með því að sameinast Studebakerverksmiðjunum, sem glímdu við óviðráðanlegan en mjög dulinn rekstrarvanda.

1957 voru Packardverksmiðjunar síðan í raun lagðar niður, og reynt að púkka upp á stærsta Studebakerinn og setja á hann Packardmerki árin 1957 og 58. 

Kölluðu gárungarnir hann "Packardbaker."

Hann leit svo sem ekki sem verst út og var gæðabíll, en myndin af Packard 58 hér við hliðina sýnir, að viðleitnin til að fylgjast með í tískunni varð framleiðendunum dýrkeypt.

Hnoðað var fjórum framljósum á bílinn og uggum og ósmekklegum bólgum í hliðunum, sem gerðu sjálfhætt með framleiðslu Packard, af því að þessir bílar seldust ekkert.

Forsetabíllinn er tákn um gildi þess að gera sér dagamun. 

Þjóð sem á hátt í 200 þúsund bíla hefur alveg ráð á því að eiga einn góðan bíl sameiginlega.

Á hinn bóginn finnst mér að í eigu forsetaembættisins eigi að vera bílar, sem séu siðferðilega táknrænir og umhugsunarefni um stærstu viðfangsefni 21. aldarinnar.

Núverandi bíll er af gerðinni Lexus 600 hybrid.

Ætlunin með því er sú, að þetta sé tvinnbíll er að sögn forsetans sá að hann sé fordæmi um að minnka eyðslu og útblástur.

Frá upphafi embættistíðar sinnar hefur forsetinn verið áhugasamur um loftslagsvanda heimsins og er það vel.

Tvinnbíll er gott P.R. eins og forsetinn orðaði það við mig og þess vegna vinsælir hjá þjóðhöfðingjum og áhrifafólki.

En gallinn á þessu er bara sá, að hægt er að kaupa jafn stóra, rúmgóða, vandaða og öfluga dísilbíla af gerðunum Mercedes-Benz eða BMW.

Þeir hafa jafngott viðbragð og hámarkshraða en eyða ekki meira eða menga meira en tvinnbíllinn, sem er mun flóknari smíð og líklega ekki eins umhverfisvænn þegar upp er staðið og umhverfisáhrif af framleiðslu hans og úreldingu tekin með í reikninginn.

Að því leyti er núverandi forsetabíll tákn um tvískinnung og blekkingar þessarar aldar.

Svartur forsetabíll af gerðinni Tesla myndi vera táknrænn fyrir sérstöðu Íslands í orkumálum.

Ég fann ekki mynd af svörtum Tesla á netinu og læt mynd af rauðum nægja.  

Síðan ætti embættið líka að eiga svartan rafbíl af gerðinni Nissan Leaf og auk þess svartan rafsmábíl af gerðinni Renault Twizy, sem forsetinn gæti skottast á í bæjarferðum.

Og sem fornbíl mætti fyrir lítinn pening gera í gott stand svartan NSU-Prinz smábíl, sem ég myndi glaður gefa embættinu, en slíkur bíll var umhverfisvænsti bíll landsins á árunum 1959-65.  

Embættið á nú þegar fyrsta bílinn, sem notaður var fyrir það 1944, Packard 1941, og að sjálfsögðu á að varðveita hann vel sem forngrip í góðu standi. 

Biðst að lokum velvirðingar á tæknilegum mistökum varðandi tvítekningu á mynd af Tesla S og rugli í röðun á Prins og Twizy.   

   

Á eftirlaun með Obama

Hitler - Pútín, Súdetar - Krímverjar, hvað er líkt? Hvað er ólíkt ?

Það er ótækt í rökræðum um hluti þegar það eitt að nefna nafn Hitlers eða Göbbels eyðileggur umræðuna.

Það eitt, til dæmis, að Göbbels hafi sagt, að ef lygin sé endurtekin nógu oft fari hún að virka sem sannleikur, á ekki að kom í veg fyrir að íhuga hvort einhver annar sé að gera svipað hvað varðar meðferð á lygi og sannleika.

Það, að Shauble fjármálaráðherra Þýskalands hafi líkt aðgerðum Pútíns við aðgerðir Hitlers er ekki það sama og að líkja Pútín við Hitler. Það er einungis verið að líkja saman aðstæðum og aðgerðum en ekki mönnunum, sem við sögu koma.

Hitt er annað mál, að Þjóðverjar eru í alveg einstaklega slæmri aðstöðu til þess að nefna nafn Hitlers og lenda yfirleitt í vandræðum, sem þeir ættu að forðast, ef þeir henda nafni hans á loft, því að það virkar eins og sprengju sé hent inn í tilfinningaþrungna og að sumu leyti órökrétta umræðu.

Skoðum snöggvast samanburð á Hitler og Pútín sem persónum og berum síðan saman aðgerðir þeirra og aðstæður, annars vegar vegna Súdetahéraðanna 1938 og hins vegar vegna Krím 2014.

Hitler hafði í meginatriðum þrjú takmörk.  1. Að útrýma algerlega kynþætti 10,5 milljóna manna. 2. Að gera Austur-Evrópuþjóðir að þrælum sem óæðri kynþátt, hálfmenni, undirokaðan af "arískum ofurmennum". 3. Að stefna að heimsyfirráðum. Lofaði að vísu að láta breska heimsveldið ósnert en krafðist samt nýlendna fyrir Þjóðverja.   Tvennt hið fyrstnefnda af þessu á sér enga hliðstæðu í nútímasögu.

Ekki er vitað að Pútín hafi sem takmark neitt sem líkist fyrstnefndu atriðunum tveimur í stefnu Hitlers, þótt hann dreymi kannski um að reisa Rússland til meiri valda og áhrifa sem stórveldi og beita þrýstingi á nágrannaþjóðir Rússlands.

Þegar við erum búin að hreinsa upp þetta getum við vikið þessum tveimur persónum og eðli þeirra til hliðar og skoðað aðstæður og aðferðir, án þess að láta persónurnar Hitler og Pútin trufla okkur.

1. Þýskaland 1938 og Rússland 2014 eiga það sameiginlegt að hafa verið stórveldi, sem töpuðu styrjöldum, Þýskaland Fyrri heimsstyrjöldinni, en Rússland Kalda stríðinu.

2. Bæði Þýskaland 1938 og Rússland 2014 höfðu tapað yfirráðum og áhrifum á stórum svæðum, sem þeir vildu endurheimta.

3. Að landamærum Þýskalands 1938 lágu héruð þýskumælandi fólks í aðliggjandi minna ríki, og þetta fólk virtist vilja skipta um ríkisfang og sameinast stærra ríkinu.

Að landamærum Rússlands lá hérað rússneskumælandi fólks í aðliggjandi ríki, og þetta fólk virtist vilja skipta um ríkisfang og sameinast stærra ríkinu.

4. Þjóðhöfðingi Þýskalands 1938 sendi her inn í hin umdeildu héruð, og virtist hernum og yfirtökunni vera vel fagnað af flestum íbúum héraðanna.

Þjóðhöfðingi Rússa 2014 sendi her inn í hið umdeilda hérað, og virtist hernum og yfirtökunni vera vel fagnað af flestum íbúum héraðsins.

5. Vesturveldin streittust á móti 1938 en sættu sig við óumflýjanlega innlimun með samningum um hana, gegn loforðum þjóðhöfðingja Þýskalands um að eftir þessa innlimun gerði hann ekki fleiri landakröfur svo að "friður geti ríkt í Evrópu um okkar daga" eins og Chamberlain orðaði það. Vesturveldin áttu annan kost, að láta heimsstyrjöld skella á, en Chamberlain spurði í ræðu: "Hví skyldum við fara í stríð og setja á okkur gasgrímur vegna fólks í fjarlægu landi, sem við þekkjum ekki neitt?"

Vesturveldin streittust á móti 2014 en verða að horfast í augu við innlimunina  sem orðinn hlut án þess einu sinni að hafa fengið færi á að semja um hana eins og gert var 1938, og hafa fengið loforð Pútíns um að hann hann geri ekki frekari landakröfur og vilji frið og stöðugleika.

Hér getum við endað grófan samanburð og vitum ekki um framhaldið hvað Pútín varðar.

Hitler sveik loforð sín eftir aðeins fimm og hálfan mánuð og innlimaði hið minna nágrannaríki. Í innreið hans í Austurríki og Súdetahéruðin hafði honum verið fagnað en í innreið hans í Prag grét fólk af harmi. Hitler hélt síðan áfram miskunnarlausum herförum sínum um meginhluta Evrópu og drap eins marga Gyðinga og honum var unnt.  

Við vitum ekki enn fyrir víst hvort eða að hve miklu leyti Pútín muni standa við sín loforð. Við vitum bara að ekkert liggur fyrir um það að hann vilji útrýma gersamlega kynþætti eða þjóð eins og Hitler stefndi að og að hann hefur ekki viðrað hugmyndir um æðri ofurmenni sem eigi að undiroka í þrældómi óæðri kynþætti.

En við vitum að Pútín hefur í raun verið við samfelld völd í Rússlandi í tæp 14 ár og vitum líka að allt vald spillir og að því meira og langvinnara sem valdið er, því meiri verður spillingin.  

 

Líkti aðgerðum Pútíns við árásir Hitlers