Var flokksstjórnarfundurinn vendipunkturinn?

Mér leist vel á Árna Pál Árnason þegar hann tók við forystu í Samfylkingunni. Ungur, ferskur og áheyrilegur maður, sem flutti góðar og vandaðar ræður afar vel.

Kynslóðaskipti, nýir tímar, góður, skemmtilegur og viðkunnanlegur maður eins og hann átti kyn til.

Afi hans var heimilisvinur foreldra minna og afar góður og skemmtilegur karl.  

Í lok kjörtímabilsins 2009-2013 var það mat Árna Páls að baráttan fyrir nýrri stjórnarskrá væri töpuð á þingi í tæka tíð fyrir kosningar, og að eina leiðin út úr ógöngunum væri bjarga málum í horn með því að hafa forystu um að flokksformenn sameinuðust um nokkurs konar millilausn fyrir næsta kjörtímabil, fólgna í því að skipa enn eina stjórnarskrárnefndina með flokkshestum og taka aðeins fyrir nokkrar greinar.

Ég skil út af fyrir sig að á þeim tíma sýndist honum og fleiri ekki meira í boði.

En´mér fannst þetta vera byggt á afar veikum grunni, því að öllum svipuðum stjórnarskrárnefndum í 60 ár hafði mistekist að skila árangri í því að efna loforð talsmanna flokkanna frá 1943-44 um nýja stjórnarskrá, samda af Íslendingum. .

Svo var stjórnarskrárnefndin skipuð, og þegar flokksstjórnarfundur var haldinn í vetur, lágu fyrir tillögur hennar um þrjár greinar eftir alls 48 fundum nefndarinnar.

Tillögurnar staðfestu illan grun: Lagatæknum hafði tekist að lauma lúmskum breytingum og viðbótum inn í greinarnar tvær um auðlindir og náttúru, og fella annað út, og þetta saman gereyðilagði þessar greinar og gerði þær gagnslausar.

Ég skrifaði grein um þessar tillögur í Fréttablaðinu, sem birtist daginn fyrir flokksstjórnarfundinn, þar sem dregnar voru fram þær breytingar, sem hefðu gert greinarnar ónýtar í meginatriðum.  

Á flokksstjórnarfundinum hélt Árni Páll ræðu, sem greinilega var afar vel undirbúin, samin og æfð til flutnings.

Af henni mátti skilja að hann teldi að tillögur og starf stjórnarskrárnefndar hefðu skilað viðunandi niðurstöðu.

Að minnsta kosti mælti hann sem fyrr með starfi á svipuðum forsendum.

Ræðan var það vel flutt og vel samin að ég hugsaði með mér: Verður það niðurstaða fundarins að með þessum endemum sé staðið við loforðið um að leggja frumvarp stjórnlagaráðs til grundvallar?  Nú verður að bregðast við þessu.  

Þá bar svo við, að gestur í pallborði, Katrín Oddsdóttir, hélt snilldarræðu, tók tillögur stjórnarskrárnefndar til umfjöllunar og tætti þær í sundur.

Uppskar að launum svo einstaklega kröftugt og langvinnt lófatak fundarfólks, að í minnum má hafa.

Þetta augnablik og það hvernig fundurinn brást við, var kannski endanlegur vendipunktur á ferli Árna Páls sem formanns.

Eftir ræðu Katrínar var hann í nauðvörn það sem eftir var fundarins og mér sýndist honum brugðið og að hann skynjaði að hann færi halloka.

Vegna þess að Árni Páll hafði komið því svo fyrir með framtaki sínu á þingi í stjórnarskrármálinu 2013 að hans nafn var jafnan nefnt varðandi tillögur flokksformannanna, var það persónulegur ósigur fyrir hann,hvernig hann laut í lægra haldi á flokksstjórnarfundi hans eigin flokks, þótt auðvitað ætti aumkunarverð útkoma úr starfi stjórnarskrárnefndar í greinunum um auðlindir og náttúru ekki síður að vera á ábyrgð hinna flokksformannanna.

En þeir hafa komist upp með að koma málum svo fyrir, að það, sem misfarist hefur í málinu, lendi fyrst og fremst á Árna Páli.

Afar ólíklegt er að samstaða allra flokka náist um að gera greinarnar um náttúru og auðlindir viðunandi á þann hátt að skýr markmið í tillögum stjórnlagaráðs náist.

Úr því að það þurfti 48 fundi á þremur árum til að ná hinni hraklegu niðurstöðu, sem nú hefur verið lögð fyrir þingið, og miðað við spretthlaup þingsins fyrir kosningar næsta haust er lítil von til þess að málið klárist á þann veg sem Árna Pál dreymdi um.

Að fara í formannsslag með slík málalok yfir höfði sér er ekki gæfulegt og því rökrétt niðurstaða hjá Árna Páli og láta öðrum formanni það eftir að vinna úr því.       

Árni Páll hættur við framboð

"Ég á fullan skáp..."

Neysluhyggja okkar daga er drifin áfram af því að höfða til nýjunagirni, sem miðar að því, að það sem þótti flott og "in" í gær verði úrelt í dag og að þá verði að endurnýja til að tolla í tískunni og vera maður með mönnum.

Kannski var þetta einna best orðað í setningu, sem lögð var í munn konu: "Ég á fullan skáp af engu til að fara í."

Á það minnir framtak Júlíönu Öskar Hafberg, sem með því hefur varpað ljósi á grunn þeirrar einnotaþarfar sem sífellt er verið að byggja upp varðandi það að allir hlutir verði úreltir og ónýtir á undra skömmum tíma.

1960 hófu Ford-verksmiðjurnar smíði Ford Falcon, sem seldist best af nýrri stærð bíla hjá þeim "þremur stóru" í Bandaríkjuhnum, en bílarnir voru minni en "butter and bread" bílar risanna, sem voru Chevrolet, Ford og Plymouth.

Uppleggið hjá Ford var að miðað væri við að bíllinn entist í tvö ár eða mesta lagi þrjú.

Öll markaðssetning skyldi byggjast á því að kaupendurnir teldu sig neydda til að kaupa nýjan bíl eftir 2-3 ár.

Þessa sér stað í öllu neyslumynstri á Vesturlöndum. Sífellt er verið að "uppfæra" og "bæta" alla skapaða hluti á undraverðum hraða.

Útlit bíla, "karlamannatíska í stáli", er raunar margfalt dýrari en kvenfatatískan.

Er enn í sömu fötunum

"Blessuð sértu, sveitin mín"?

Ef niðurstaða sinnuleysis landsmanna gagnvart Mývatni leiðir til hruns alls lifríkis við vatnið verður hið jarðfræðilega útlit vatnsins enn að vísu til staðar og mun laða ferðafólk áfram að því.

Gervigígarnir verða áfram. Dimmuborgir líka. Kálfaströnd með vogum sínum og hraunskúlptúrum.

En það er aðeins helmingurinn af aðdráttaraflinu. Hinn helmingurinn er heimsfrægt og verðmætt lífríki þess og Laxár og á plánetu eins og jörðinni þar sem lífríki á undir högg að sækja af mannavöldum, verður slíkt lífríki ekki metið til fjár.

Vatnið er örgrunnt og fyrir löngu hefði verið átt að vera búið að því að rannsaka, hvort byggð við það og umsvif öll eru ekki komin fram yfir það að hægt sé yfirleitt að ráða við sívaxandi skólp og mengun, sem steðjar að því, nema að minnka byggðina og færa hótel og önnur mannvirki yfir á annað vatnasvæði.

Eða þá að leiða skólp og mengandi efni frá vatnsverndarsvæði Mývatns.

Mér skilst að ekkert lát eigi að vera á nýbyggingum, meðal annars stóru og nýju hóteli alveg niðri við bakka þess hjá Reykjahlíð.

Allir halda áfram gróðasókn sinni, þótt að í það stefni, að varan, sem á að selja, lífríkið allt, verði uppétin eins og þegar kartöflubóndi étur allt útsæðið.

Þjóðsöngur íslenskra sveita, "Blessuð sértu sveitin mín" varð til í Mývatnssveit.

Öll umgengni íslensku þjóðarinnar, sem ber ábyrgð á vatninu, er í æpandi ósamræmi við upphafsljóðlínu þess söngs.

Bregðist við eins og við náttúruhamförum

Hvers vegna sjá útlendingar það sem við sjáum ekki?

C-117 flugvélin var í grunninn DC-3, hernaðarleg útgáfa smíðuð á síðustu árum framleiðslunnar á DC-3 eða C-47. Hún var miklu hraðskreiðari en DC-3, meðal annars vegna þess að afl hreyflanna var aukið um fjórðung, hjólahúsinu var lokað alveg þegar hjólin voru dregin upp, og vængendar og stélfletir voru endurbættir.

Stór kostur DC-3 var að ofrishraðinn var aðeins 67 mílur, sem er álíka og á mörgum litlum einhreyfils vélum og vegna þess hvað hjólin voru stór var hægt að lenda vélinni á frumstæðumm lendingarstöðum.

Flugvélarflak á eyðisandi er ekkert sem Íslendingum finnst merkilegt og því kann okkur að finnast óskiljanlegt hvílík aðsókn útlendinga er að vélinni eftir að við sjálfir höfum ekki farið að henni í rúm 40 ár.

En myndirnar sem erlendir ferðamenn taka af flakinu, sem er þarna í miðri víðáttumikilli sandauðn, með að því er virðist óendanlega sandfjöru nálægt, og mikilfenglega jökla á hina hliðina er eitthvað, sem hvergi er hægt að taka mynd af annars staðar í heiminum.

Þess vegna er þessi staður merkilegur eins og hann er núna og þess vegna á ekki að hrófla við honum.

Töldu að dagar þeirra væru taldir