Náttröll og draugar fortíðar í nútíma alþjóðasamfélagi.

Aldur Donalds Trumps og fleiri stjórnmálamanna ætti ekki að vera nein hindrun fyrir því að þeir geti skoðað og metið sinna þjóða og annarra þjóða með opnum huga og af víðsýni. Gamall líkami þarf alls ekki að vera hemill á unga og ferska sýn, heldur getur slík sýn gefið mikið af sér ef reynsla og þekking eru nýtt til að efla hana. 

En sýn Trumps á breytta tíma í samræmi við tæknibyltingu í fjarskiptum og samgöngum líkist því sem draugur úr fortíð sé kominn til að hrella samtímann eða að nátttröll þröngsýnna skoðana fyrri tíma hafi náð völdum í Hvíta húsinu. 

Í stað þess að gagnrýna og gangast fyrir endurbótum í því að stjórnkerfið sinni nauðsynlegri breytingu á atvinnuháttum og menntun til að laða fram það besta sem nýtt umhverfi hefur upp á á bjóða, ætlar Trump að ráðast af offorsi á alla þróun og snúa henni við. 

Lítið dæmi um breytingar fyrri tíma var það, þegar hlutverk setjaranna í prentsmiðjum, sem notuðu handafl við vinnu sína, breyttist, að þá var gerð að því gangskör að þeir gætu tileinkað sér ný vinnubrögð og störf, sem komu í staðinn hið gamla og úrelta á þessum vettvangi. 

Annað dæmi er sú bylting í samsetningu á hvers konar tækjum og varningi sem róbótar hafa valdið. 

Í stað þess að banna rótbótana og snúa tækninni til baka með tilheyrandi bakslagi, er skynsamlegra að stuðla að því að starfsfólkið, sem vann hina tilbreytingarsnauðu vinnu við samsetninguna, geti endurmenntað sig og tekið að sér ný störf, sem skapast við tæknibreytinguna. 

Til dæmis kalla róbótarnir sjálfir á ný störf og tæknivinnu. 

Dæmi um einfeldnislega sýn er það, þegar ég gerði fyrir hálfri öld textann "Árið 2012", þar sem meðal annars var sungin þessi setning um lífið í framtíðinni: 

"Já, veröldin var skrýtin og allt var orðið breytt, 

því vélar unnu störfin og enginn gerði neitt." 

Þetta var einföldun í því skyni að gera yfirbragð textans hressilegt, en stóðst að sjálfsögðu ekki, því að auðvitað þurfti fólk til að finna vélarnar upp, hanna þær og sjá um notkun þeirra og viðhald. 

Og ekki aðeins það, fólkið þurfti á nýrri og mikilli menntun að halda. 

Við tækniframfarir breytist gerð atvinnulífsins. Á árunum 1945-1975 varð hrein bylting í íslenskum landbúnaði.

Í stað þess að allt væri gert með hreinu handafli eða notkun hesta, komu dráttarvélar og tilheyrandi tæki til sögunnar og þúsundir landbúnaðafólks missti atvinnu sína vegna þess að nú þurfti aðeins hluta þessarar stéttar til þess að afkasta því sem áður var gert með handaflinu. 

Á árunum 1960 til 1985 höfðu tugir þúsunda atvinnu í ótal íslenskum iðnfyrirtækjum, sem lögðust af þegar Viðreisnarstjórnin aflétti hömlum í formi verndartolla og hafta á árunum 1960 til 1971. 

Allar hagfræðilegar athuganir á þessu sýndu, að við það að framleiðslan færðist til þess viðskiptalands okkar, þar sem hagkvæmast var að framleiða vörurnar, en hins vegar að sumt íslenskt stæðist samkeppni og lifði breytingarnar af, högnuðust báðir aðilar á því þegar upp var staðið og öll kurl komin til grafar. 

Við umbreytinguna varð til hagnaður, sem nýttist fólkinu, sem missti vinnuna, til að mennta sig og gera sig hæft til annarra og hagkvæmari hlutverka í þjóðlífinu.  

Á þessum tíma þótti það frekar vera hægri sinnuð eða frjálslynd stefna, sem boðaði meira frelsi og olnbogarými í atvinnulífinu, en núna hamast mestu hægri menn á borð við Trump gegn þessu. 

Þeim þjóðum, sem bestum tökum ná á nýtingu hugvits, menntunar og nýsköpunar, vegnar best á hinum nýju og spennandi framfaratímum, sem geta blasað okkur nema nátttröll brjótist til valda og innleiði þau átök, styrjaldir og slæmu afleiðingar skefjalausrar rányrkju og umhverfisspjalla, sem eru ær og kýr hinna nýju fortíðardrauga.   

 


mbl.is Tugir stórfyrirtækja mótmæla banni
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Enn tveir mánuðir eftir af vetrinum.

það hefur verið áberandi í vetur, að hitaspár veðurfræðinga hafa oft verið of lágar, og að skipting veðurs úr hlýindum yfir í kalda norðanátt hefur ekki nærri því alltaf ræst, né heldur hefur kuldinn orðið eins mikill og spáð var. 

Meira að segja hefur norðaustanáttin hvað eftir annað borið hlýtt loft yfir landið, og meira en fimm stiga meðalhiti á Akureyri undanfarnar vikur er ótrúlega há tala. 

Á bilinu 10-15 febrúar er meðalhiti lægstur í Reykjavík, en það þýðir að ennþá eru tveir mánuðir eftir af vetrinum, frá 20. febrúar til 20. apríl, og þeir mánuðir hafa oft orðið kaldir þau ár, sem tíð hefur verið óvenju hlý fyrr um veturinn.

Svo að ennþá má búast við flestu af því sem vetur konungur getur tekið upp á til að sýna veldi sitt.    


mbl.is Alvöru vetrarveður á leiðinni
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Súrnun sjávar og mesti koltvísýringur í 800 þúsund ár "falsfréttir"?

"Falsfréttir" eru viðbrögð Donalds Trumps og fylgismanna hans bæði erlendis og hér á landi um allt það sem vísindastofnanir og alþjóðastofnanir hafa fram að færa um loftslagsmál og ratar í virtustu fjölmiðla heims. 

Allar staðreyndir, sem ekki passa við hugarheim þessara manna eru afgreiddar með þessu eina töfraorði: Falsfréttir. 

Samkvæmt þessu er súrnun sjávar "falsfrétt" og minnkun jökla og hafíss og hækkun meðalhita á jörðinni "falsfréttir."

Hæsti meðaltals lofthiti á jörðinni frá upphafi mælinga er "falsfrétt." 

Sömuleiðis er mesti koltvísýringur sem vísindin vita um í lofthjúpnum síðan fyrir 800 þúsund árum og mannkynið keppist við að dæla út í lofthjúpinn "falsfrétt." 

Hækkun sjávarborð sem með sama áframhaldi mun sökkva löndum, sem fóstra tugmilljónir manna, er "falsfrétt." 

Sú var tíðin að Walther Cronkite, Tom Brokaw, Peter Jennings, Dan Rather og dagskrárgerðarfólkið í 60 mínútum voru í hópi virtustu og traustustu fjölmiðlamanna heims.

Nú afgreiða íslenskir og erlendir Trumparar Dan Rather og aðra hans líka sem falsfréttamenn. 

Sem er annað orð yfir að hann og sömuleiðis helstu fjölmiðlar nútímans séu lygarar. 

Þegar allar staðreyndir, sem nútíma afneitarar óþægilegra frétta afgreiða sem "falsfréttir" og þar með lygar, verða þeir að búa til nýtt heiti á móti yfir þær fréttir og staðreyndir sem þeir telja sannar og réttar. 

Heitið er "alternate truth" eða "alternate facts", - gæti kallast "sannlíki" á íslensku. 

Með því að innleiða þetta í umræðuna er búið að snúa öllu á haus á undraskömmum tíma. Svart er hvítt, hvítt er svart, gott er vont og vont er gott. 

Í fyrrakvöld var varpað á skjá vestan hafs myndum af hinum nýju spámönnum í sjónvarpi, sem Trumparar nútímans trúa á og Trump sjálfur horfir að því er virðist eingöngu á af því að hann grípur alltaf upp það sem þeir segja og gerir að hinum nýja sannleika. 

Maður varð agndofa við að heyra hvað þessir nýju "sannleiksflytjendur" sögðu og héldu fram. 

Ég man þá tíð þegar umræðuefnið var svipað fyrirbæri og "alternate fact" og "alternate truth" eru nú, en þessar kenningar höfðu verið átrúnaður hundraða milljóna fólks um allan heim, meðal annars hjá nánasta heimilisvini foreldra minna, sem iðraðist þess að hafa látið blekkjast af fagurgalanum, sem haldið var að ungu fólki, atvinnuleysingjum og örvæntingarfullum öreigum aðeins áratug fyrr. 

Ég minnist þess þegar rætt var um að aldrei aftur myndi slíkt gerast, því að nú blöstu afleiðingarnar við. 

Þá var ég barn, sem hlustaði á þetta og trúði á betri tíð í ljósi þeirrar reynslu, sem mannkynið stóð frammi fyrir.

En ég reyndist síðar á ævinni verða enn meira barn, þegar ég hélt að aldrei myndi neitt hliðstætt gerast aftur varðandi það að staðreyndir yrðu gerðar að lygum, gott að vondu og vont að góðu. 

 

 


mbl.is Mikill meirihluti hefur áhyggjur af loftslagsmálum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bloggfærslur 17. febrúar 2017

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband