Spariummæli.

Nú eru liðin rúm 15 ár síðan ég tók að nýju að lýsa íþróttum eftir 19 ára hlé þar á undan. Raunar er þetta aðeins í einni íþróttagrein, en í henni, eins og öðrum greinum, koma stundum fram kornungir menn, sem vekja svo mikla athygli, að það verður að segja eitthvað óvenjulegt um þá. 

Það getur verið áhætta fylgjandi því að nefna nafn viðkomandi íþróttamanns, sem maður er kannski að sjá í allra fyrsta sinn og segja: "Leggið þið þetta nafn á minnið."

Hugsanlegt er að viðkomandi sé einn af þeim mörgu sem er efnilegur en heldur því miður áfram að vera það en ekkert umfram það.

Þess vegna gæta íþróttamenn sín vel þegar þeir ákveða að kveða upp úr með þetta.

Aðeins örfáum sinnum hef ég árætt að segja þetta og haft heppnina með mér, - viðkomandi íþróttamaður hefur breyst úr því að vera efnilegur byrjandi í það að verða í hópi þeirra allra bestu í heiminum.

Aron Pálmason er einn þessara kornungu manna sem vekur þvílíka athygli, að jafnvel varkárustu íþróttafréttamenn láta vaða með því að segja: "Aron Pálmarsson. Leggið þið þetta nafn á minnið".

Við Íslendingar þurfum þess ekki nú. Það var fyrir nokkrum misserum þegar Aron, þá aðeins unglingur, fangaði athygli þeirra sem sáu hann hérna heima. 

Það verður spennandi að fylgjast með ferli hans.

Ég hef ríka ástæðu fyrir að fara varlega í að nota svona spariummæli í ljósi atviks sem gerðist fyrir rúmri hálfri öld.

 Einn af íþróttablaðamönnunum, sem skrifuðu um drengjameistaramót Íslands 1958 álpaðist til þess að láta þau ummæli falla um mig að ég væri eitthvert mesta spretthlauparaefni sem fram hefði komið í mörg ár.

Þetta var háskalega djarflega mælt í ljósi þess að næsta kynslóð á undan, Clausensbræður, Finnbjörn, Ásmundur, Hörður, Guðmundur Lárusson og Hillmar Þorbjörnsson voru einhverjir bestu spretthlauparar Evrópu.

Tíu dögum eftir drengjameistaramótið meiddist ég illa á ökkla í flipp-þrístökki á víðavangi á byggingarlóð Austurbrúnar tvö og snerti ekki við hlaupunum aftur fyrr en í fjórar vikur 1964 og sex vikur 1965, án þess að nokkur alvara væri á bak við það, enda hafði ég allt frá 1958 haft meira en nóg að sýsla á öðrum sviðum.

Ég held því að ummæli í ofangreinda átt verði að nota alveg sérstaklega sparlega.  

Leggið þetta nafn á minnið

"Those other countries".

Það voru fleiri en sonur Ronalds Reagans sem fannst einkennilegt hvernig hann "datt út" oft á tíðum í orðræðu sinni en það var yfirleitt skrifað á háan aldur hans og það að forseti Bandaríkjanna á við að glíma ofgnótt staðreynda og upplýsinga og getur ekki munað það allt.

Allir þekkja það fyrirbæri þegar nafn eða orð virðist gersamlega týnt þegar á þarf að halda og þetta ágerist oft með árunum án þess að um Alzheimer sé að ræða. 

Ég hef líkt heilabúi okkar gamlingjanna við harðan disk, sem er orðinn fullur af ofgnótt atriða og forrit hans byrjar að henda út orðum og atriðum eins og sjálfvirkt án þess að ráðfæra sig við okkur. 

Þetta komi sjaldnar fyrir ungt fólk þar sem ekki væri ekki eins mikið inni á harða diskinum. 

Gagnvart okkur Íslendingum kom þetta einu sinni fram við athöfn í Washington, þar sem Reagan ætlaði að nefna Ísland og Norðurlandaþjóðirnar en mundi greinilega ekki eftir orðunum "Skandinavía" eða "Nordic Countries heldur sagði "...Iceland and...eh, ..those other countries." 

Íslendingar minnast líka þess, þegar forsetinn var að vandræðast með minnismiða í vasa sínum í boði sem hann var í í tengslum við leiðtogafundinn, og var að fálma eftir honum til að muna eftir loftferðasamningnum við Bandaríkin sem honum hafði verið sagt að væri mikilvægt málefni fyrir Íslendinga. 

Ég held að ekki verði með nokkru móti sagt að Alzheimer-sjúkdómurinn hafi á nokkurn hátt valdið því að Reagan hafi orðið á sérstök mistök hans vegna, og raunar er leitun að ráðamanni sem gengur 100% heill til skógar á öllum sviðum. 

Kostir Reagans vógu það upp og vel það, þótt vandræði fjármálakerfisins 2008 hafi varpað skugga á og leitt í ljós veikleika þeirrar efnahagsstefnu sem margir kenna við Reagan og Thatcher.

Raunar finnst mér upplýsingarnar um sjúkdóm Reagans frekar stækka hann en minnka líkt og mér finnst áfengisböl og annar krankleiki Jónasar Hallgrímssonar stækka hann frekar en minnka. 

Verk og afrek manna, sem eiga við slíka bölvalda að eiga, verða einmitt merkilegri þegar þess er gætt við hvaða aðstæður þau urðu til.  

Of enginn getur tekið í burtu þá staðreynd að Reagan var forseti þau ár þegar straumhvörf urðu í samskiptum risaveldanna og í Kalda stríðinu, þótt múrinn hafi falllið einu ári eftir að Reagan fór frá völdum. 

 

Með Alzheimer í forsetastóli

Einleikur til að hræða Bandaríkjamenn?

Nú er svo að sjá samkvæmt nýbirtum skjölum fyrir tilverknað Wikileaks að Davíð Oddsson, þáverandi Seðlabankastjóri, hafi hugsað sér að taka upp gamalt Kaldastríðsbragð í október 2008 og hræða Bandaríkjamenn til að lána Íslendingum peninga með því að hóta þeim að annars myndu Rússar gera það með þeim afleiðingum að þeir kæmust í svipaða aðstöðu hér og Bandaríkjamenn höfðu haft í Kalda stríðinu. 

Sé það rétt sem þessi nýbirtu skjöl sýna, vakna fjölmargar spurningar: 

Gerði Davíð þetta allt upp á sitt eindæmi eða hafði hann Geir Haarde, Ingibjörgu Sólrúnu, Árna Mathiesen og Björgvin Sigurðsson með í ráðum? 

Mjög ólíklegt verður að telja að Björgvin hafi vitað nokkuð um þetta enda skipulega unnið að því af hálfu Davíðs að halda honum sem mest frá allri vitneskju og ákvörðunum. 

Árni Mathiesen minnist ekki á þetta í bók sinni sem átti þó að upplýsa um allt sem hann vissi. 

Davíð var pólitískt og jafnvel persónulega í nöp við Ingibjörgu Sólrúnu og andvígur stjórnarsamstarfinu sem tókst 2007. 

Og þá er aðeins Geir eftir, en ekkert hefur hann minnst á þetta. 

Davíð lék einleik þegar hann tilkynnti öllum á óvörum um stórt lán sem Rússar hefðu boðist til að reiða fram en flýtirinn hjá honum var full mikill því að daginn eftir var það dregið til baka að málin væru svona vaxin. 

Það skyldi þó ekki vera að Davíð hafi leikið einleik í þessu máli án tillits til eðliegs samráðs, hvað þá gagnsæis gagnvart umbjóðendum stjórnmálamannana, þjóðinni sjálfri? 

íslendingar leituðu á náðir Rússa um vöruskiptaviðskipti 1953 vegna Þorskastríðs við Breta. Íslenskir ráðamenn spiluðu þá ekki neitt áhættuspil gagnvart varnarsamstarfinu við Bandaríkjamenn heldur voru þeir fullvissaðir um það fyrirfram að ekkert yrði að óttast gagnvart áhrifum Rússa hér á landi.

Það virðist vera svo að 2008 hafi Davíð alls ekki haft í frammi neinar slíkar yfirlýsingar, heldur þvert á móti, úr því að fram kemur að Bandaríkjamenn hafi verið hræddir um að Íslendingar myndu gefa Rússum færi á herstöðvarafnot og gaslindum. 

Var þetta eitthvað sem okkur finnst að hafi verið viðeigandi?  Aldrei vorum við spurð. 

Ég læt nægja að ein spurning í viðbót fylgi með: Ef ekki hefði komið til atbeini Wikileaks, er líklegast að þjóðin hefði aldrei fengið að vita um það hvernig einn maður spilaði sinn Kaldastríðsleik í leyni fyrir hennar hönd? 

 

Báðu um milljarð dala í lán

"Hvaðan kom hann?!! Hvert er hann að fara?!!"

Þrátt fyrir ógrynni kvikmynda af mikilsverðum íþróttaviðburðum og afrekum eru það upphrópanir og ljósmyndir sem lifa oft lengst og segja jafnvel meira en kvikmyndirnar. 

Frægasti íþróttafréttamaður Bandaríkjanna á sjöunda áratug síðustu aldar og fram yfir 1980 var Howard Cosell. 

Frægustu augnablik hans og minnisverðustu upphrópanir voru þegar George Foreman kom öllum á óvart og niðurlægði ríkjandi heimsmeistara og þá "Ali-banann" Joe Frazier með því að slá hann sex sinnum niður á tveimur mínútum og hrifsa af honum heimsmeistaratitilinn. 

Hliðstæðu var ekki að finna í heimsmeistarakeppni í þungavigtinni síðan Ingemar Johanssson sló Patterson sjö sinnum í strigann 1959, Joe Louis marg sló Max Schmeling niður 1938 og Jack Dempsey niðurlægði Willard 1919

Í hvert skipti hrópaði Cosell upp yfir sig: "Down goes Frazier!  Down goes Frazier!"

Ein frægasta ljósmynd síðustu aldar var af Muhamad Ali þegar hann stóð yfir Sonny Liston föllnum með krepptan hnefa og manaði hann að standa upp aftur. 

Kvikmyndin af þessu atviki var ekki nærri eins áhrifamikil. 

Upphrópun Jóns Páls Sigmarssonar: "Þetta er ekkert mál fyrir Jón Pál!¨ þar sem hann heldur á heimsmetsþyngd í höndunum mun lifa. 

1961 tók Ingimundur Magnússon ljósmyndari mynd af mér þar sem ég svíf í splitti í himinhæð yfir sviðinu í Austurbæjarbíói.  Hún var valin á 80 ára afmæli Blaðamannafélags Íslands sem besta ljósmyndin í 80 ára sögu félagsins, enda á varla að vera hægt að taka svona ljósmynd, svo erfitt var það með þeirra tíma tækni þegar ekki var hægt að taka margar ljósmyndir í ofurhraðri röð.

Ingimundur bíður færis í næstum hálfa klukkstund og á nákvæmlega þeim hundraðshluta úr sekúndu þegar ég er í allra efstu stöðu í stökkinu í laginu Sveitaball þegar ég syng: "..því annars yrði mamma reið / og karlinn alveg knall..." og túlka reiði karlsins með stökkinu, - einmitt á þessu augnabliki smellir Ingimundur af. 

Nú þegar eru orðin fræg orð Adolfs Inga Erlingssonar þegar Alexander Petterson "stal" boltanum af mótherja í hraðaupphlaupi á yfirgengilegan hátt:  

"...Sjáið þið Alexander Petterson!!  Hvaðan kom hann??!!  Hvert er hann að fara??!!" 

Tær snilld! Ég hef oft haldið því fram að enginn skóli sé betri fyrir fréttamann eða blaðamann en að vera íþróttafréttamaður þar sem gildir miskunnarlaust lögmál forgangsröðunar, hraða, snerpu og síðast en ekki síst, að hitta á réttu orðin og skila textanum vel frá sér. 

En úr því að þessi pistill er tengdur við frétt mbl.is um Adolf Inga vil ég bæta því við að ég held að það gæti verið góð hugmynd að láta hann reyna sig sem fréttaþul, þvi hann hefur mjög góða og skýra útvarpsrödd, framburð og tónhæð í framsögn, auk ágætrar málkenndar, enda alinn upp á Akureyri á þeim árum þegar þar var talað skýrast og best. 

 

 

 

Adolf Ingi situr heima

Aftur hláturskast á ÍNN?

Eitt frægasta hláturskast Íslandssögunnar var tekið á ÍNN á dögunum og síðan skopstældi Örn Árnason það af snilld í Spaugstofuþætti.

Hláturskastið fræga var tekið til þess að sýna hvernig, þeir sem Eva Joly var fengin til að góma, myndu hlæja og hlæja og hlæja sig alveg máttlausa, - aha! aha! ahahahaha! -  yfir því hversu gersamlega gagnslaus ráð þessarar kerlingarsniftar  - ahahahahaha! - hefðu reynst og að hvílíku aðhlátursefni  - ahahahaha!   -  við Íslendingar yrðum fyrir það að hafa verið að hlaða milljónatugum króna undir þennan gagnslausa kerlingarvitleysing,  -  ahahahaha! 

Nú skulum við að vísu hafa það fast í huga að enginn telst sekur í réttarríki eins og við viljum búa í, fyrr en sekt hans telst sönnuð fyrir dómi og að við eigum að varast svipað ástand skapist hér og á tímum Guðmundar- og Geirfinnsmálisins þegar þáverandi dómsmálaráðherra lýsti því yfir að þjóðinni væri létt við þau málalok sem þá urðu. 

En með hliðsjón af fréttinni, sem þessi bloggpistill er tengdur við, vaknar samt sú spurning um hvað næsta hláturskast á ÍNN muni snúast. 

Burtséð frá þessu fannst mér mjög ánægjulegt að sjá viðtalið við fornvin minn, Yngva Hrafn Jónsson, á ÍNN fyrir nokkrum dögum, þar sem hann fór yfir sögu sína og þessarar sjónvarpsstöðvar, sem er barnið hans og getur leikið mikilvægt hlutverk í íslenskri fjölmiðlaflóru. 

Sýndi okkur hvernig hún virkar og er rekin. 

Þarna var minn gamli, góður vinur mættur, yfirvegaður, hress, fjörugur, alúðlegur og fullur af orku og eldmóði. 

Þetta er minn Yngvi Hrafn! 

Lögregla flutti Sigurjón brott

Galopnað fyrir athugasemdir.

Fyrir nokkrum dögum kvartaði maður við mig yfir því að ekki gætu allir sett inn athugasemdir á bloggsíðuna mína.

Þetta kom mér á óvart, því að hafi ég einhvern tíma vitað af því að þetta væri takmarkað, var ég löngu búinn að gleyma því. 

Í dag gerði ég því gangskör í því að opna alveg fyrir athugasemdir, bæði hvað stendur þá sem mega senda inn og einnig varðandi tímatakmarkanir. 

Stundum hafa þeir sem hafa rökrétt hér á síðunni kvartað hvor yfir öðrum vegna vafasamra ummæla en sem betur fer hef ég aldrei þurft að fjarlægja athugasemd þótt nærri hafi stundum legið. 

Eina skiptið sem þetta var gert var það yfirstjórn blog.is sem gerði þetta og skilst mér að viðkomandi hafi þá verið úthýst í leiðinni af mbl. is.

Þá voru búnar að vera háværar kvartanir vegna grófra athugasemda frá umræddum manni, sem leyndist undir dulnefni. 

Gott er að þeir sem nýta sér það að enginn tímarammi er nú settur (var áður 14 dagar) átti sig á því að eftir meira en 14 daga eru nánast allir hættir að lesa bloggið svo langt aftur. 

Síðan vona ég að þessi tilraun mín til að galopna síðuna heppnist vel.

Hér verði sem málefnalegust og drengilegust umræða, hressandi og upplýsandi hvað varðar upplýsingar og skoðanaskipti. Það er mikilvæg trygging fyrir því að ekki þurfi að taka neinar takmarkanir upp. 

Að svo mæltu býð ég alla þá velkomna sem nú geta bæst í hóp þeirra sem gera athugasemdir hér á síðunni.

Mikilvægt atriði: Hvenær var myndin tekin?

Mikilvægasta atriðið varðandi myndina af eldhringnum í sinubrunanum í Vatnsmýri fylgir ekki með fréttinni af myndinni, en tímasetningin er forsenda þess að geta kveðið upp þann úrskurð að hann "virðist ekki hafa verið eins og hver annar sinubruni."

Hafi myndin verið tekin í upphafi brunans hefur hann verið óvenjulegur og mörgum kann að detta í hug að brennuvargur hafi kveikt hann með því að ganga með logandi kyndil í stórum hring til að kveikja í. 

Sé myndin hins vegar tekin mun síðar þarf ekkert að vera óvenjulegt við það að þessi eldhringur myndist, - nógu marga sinubruna hef ég séð úr lofti til þess að geta vitnað um það. 

Ef bruninn hefur fyrst byrjað inni á svæðinu sem er innan hringsins, breiðist eldurinn hægt út í allar áttir og síðan slokknar í sinunni á upphafsstaðnum þegar hún er brunnin þar, en hún heldur hins vegar áfram að brenna þar sem eldurinn er að læsa í óbrunna sinu.

Á hinn bóginn skal ekkert úr því dregið að mynd Sigurveigar Mjallar Tómasdóttur er aldeilis afbragð. 

 

Eldhringur í Vatnsmýrinni

Öxullinn Bárðarbunga-Grímsvötn.

Á þeim svæðum jarðar þar sem bráðin kvika úr möttli jarðar leitar upp á yfirborðið er sagt að séu svonefndir möttulstrókar.

Tveir þeir öflugustu í heiminum eru taldir vera annars vegar undir Íslandi og hins vegar undir Hawai. 

Miðja möttulstróksins undir Íslandi er undir Vatnajökli, nánar tiltekið á öxlinum Bárðarbunga-Grímsvötn. 

Þess vegna er þetta svæði eldvirkasta svæði landsins. 

Það er ekki tilviljun að Bárðarbunga er næsthæsta fjall landins og hugsanlega eru meiri líkur nú en undanfarna öld að þar gjósi heldur en í Grímsvötnum. 

Efsta myndin hér á síðunni er tekin á Bárðarbungu í vorferð Jöklarannsóknarfélagsins 2008 og er horft af bungunni yfir Vonarskarð í átt að Tungafellsjökli og Hofsjökli.

Næstu myndir fyrir neðan eru teknar í sama ferðalagi og með því að stækka myndina af gígnum, sem gaus úr 2004 má sjá stærðarhlutföllin þar sem fólkið stendur á botni hans. 

Gosið í Gjálp 1996 gaf til kynna að ekki væri einhlítt að gysi í Grímsvötnum og erfitt er að henda reiður á því hvenær gos fyrr á öldin voru þar eða jafnvel norðar þegar mönnum sýndist úr byggð að um Grímsvatnagos væri að ræða.

Það eru jafnvel meiri líkur en minni til þess að eldgos verði í ár eða á næstu tveimur árum og kannski má setja upp líkindin fyrir því hvar gýs næst svona: 1-2: Hekla / Vatnajökull. 3-4: Katla / Eyjafjallajökull. 

Neðsta myndin á síðunni er tekin við skálana á Grímsfjalli, en það eru mælar þar sem sýna skjálftana nú. 

Í ferðalaginu 2008 kom skjálfti upp á 3,5 á Richter en ekkert gerðist þá.

Menn spyrja mig oft: Hvenær heldurðu að Hekla gjósi næst. Ég svara: Gæti gert það eftir hálftíma héðan í frá. 

Fyrirvarinn gæti líka orðið mjög stuttur hvað varðar gos undir Vatnajökli. 

Fylgjast náið með Grímsfjalli

Aðalatriðið: "Hver lak?"

Dæmigerð viðbrögð þeirra, sem lenda í því að uppljóstrað er um vafasamt eða illt atferli þeirra, snúast ekki um það að iðrast, biðjast afsökunar, bæta ráð sitt eða sjá til þess að úr verði bætt, heldur er það gert að aðalatriði málsins hver hafi uppljóstrað um það.

Allt frá því er myndskeið af hinni hræðilega morðárás herþyrlu á óbreytta borgara í Írak birtist í fjölmiðlum, hefur af hálfu bandarískra yfirvalda málinu það verið stórmál málanna "hver lak?" 

Juian Assange og öll hans málefni hafa verið aðalmálið sem og maðurinn, sem "lak" myndskeiðinu. 

Tölvupóstar þingkonu í fjarlægu landi eru meðal þess sem hæst ber í þessu máli dögum saman, - ekki dráp á blaðamönnum og óbreyttum borgurum í Írak. 

Dæmin um þetta fyrirbrigði eru óteljandi, svo sem "litli Landssímamaðurinn" sem lak upplýsingum um ámælisvert athæfi innan þess fyrirtækis á sínum tíma og "Deep Throat", maðurinn sem lak upplýsingum um Watergate innbrotið. 

Eitt sinn komust umdeilanleg mál á sviði heilbrigðiseftirlits úti á landi í hámæli og umsvifalaust var það orðið aðalatriðið hver "lak" vitneskjunni um það, ekki málið sjálft. 

Ótal fleiri dæmi mætti vafalaust nefna um það að atriði, sem eru aukaatriði í viðkomandi máli, verða að aðalatriði og það oft svo mjög, að sá eða þeir, sem hefðu átt að taka ábyrgð á gerðum sínum, sleppa alveg. 

Grét þegar hún sá myndband af árás

Allir að bíta hvað?

Sina er visnað gras en hestar og sauðkindur leggja sér það samt til munns á veturna ef þessar skepnur  ganga úti. Það hefur verið sina sem hefur brunnið í dag á hverjum staðnum á fætur öðrum í Reykjavík.

Í dag er fyrirsögn í Fréttablaðinu: "Einn í einu eða allir í beit." 

Ég hélt fyrst að þetta væri grein um vetrarbeit enda sina í fréttunum, þótt fyrirsögnin væri lítt skiljanleg, því að ef hin íslensku orð í henni væru tekin bókstaflega væri hér um það að ræða að einn hestur fengi gjöf í einu, en ella væru reknir út á beit. 

Og hingað til hefur raunar verið sagt að skepnur séu á beit en ekki í beit. 

Var þá spurning hvort einhver þessara hesta hefðu kveikt í sinunni. 

En þá kom í ljós að hér var ekki um beit að ræða heldur þykir nú orðið ófínt að nota íslensku orðin "í röð", "í samfellu" , "í belg og biðu" eða "hver á eftir öðrum" heldur verður endilega að nota enskt orð til þess að vera maður með mönnum, orð sem þýðir allt annað á íslensku, því orðið "beit" hefur alveg ákveðna og afmarkaða merkingu í okkar máli.

Raunar kemur í ljós við lestur greinarinnar að hún fjallar um það hve þægilegt geti verið að horfa á framhaldsþætti í sjónvarpi í samfellu hvern á eftir öðrum ef það er tæknilega hægt,  fremur en að bíða í viku eftir einum og einum þætti. 

Af hverju er ekki hægt að nýta sér hin ýmsu og ágætu íslensku orð um þetta fyrirbæri heldur en að gera einfalt mál flókið með því að henda inn orði sem ætlast er til að þýði annað en það hefur gert hingað til? 

Þrír gróðureldar í dag