Presley kom hvorki nálægt hönnun JetStar né Convair 880.

Elvis Presley var og verður rokkkóngurinn þótt ekki semdi hann lög í líkingu við Lennon og McCartney. Honum var samt nógu mikið til lista lagt til að bera kóngstitilinn. 

Á tengdri frétt segir að hann hafi hannað tvær einkaþotur sínar. Það er nú kannski full mikið í lagt, því að flugélahönnuðir Locheed verksmiðjanna hönnuðu Lockheed JetStar og hönnuðir Convair áttu heiðurinn af Convair 880. 

Á hinn bóginn má ætla af myndum af innréttingu þotnanna, að Presley hafði í sér hæfileika góðs innanhússarkitekts þótt ekki lyki hann háskólanámi i þeim fræðum. 

Þótt rekstur svona þotna sé stjarnfræðilega dýr fyrir einstakling sýnist Presley þó hafa búið yfir ákveðnum hæfileikum varðandi rekstur flugvéla, því að ef treysta á því að þær séu til taks, þurfa þær helst að vera þrjár og ekki færri en tvær. 

Báðar fyrrum einkaþotur Presleys eru fyrir löngu orðnar úreltar, hvað vélbúnað snertir, en það er hins vegar þekkt fyrirbrigði, að á gamlar flugvélar eins og DC-3 og Beechcraft 18 séu settir nýtískulegir hreyflar með aðferðum sem flugmálayfirvöld hafa viðurkennt og samþykkt. 

Ekki liggur fyrir hvort viðurkenndar breytingar á JetStar og Convair 880 í þessu efni séu fáanlegar og verður að telja það frekar ólíklegt. 

Einkaþotur Presley til sölu

Þjóðhetjur smáþjóða.

Finnar hafa löngum haft lag á því að eignast stórkostlega afreksmenn í íþróttum sem hafa varpað ljóma á landið. 

Á öðrum og þriðja áratug síðustu aldar voru "Fljúgandi Finnarnir" Nurmi og Kolehmainen yfirburðamenn í millivegalengdar- og langhlaupum, einkum Nurmi, og vörpuðu ljóma á land sitt og þjóð, sem nýlega hafði fengið sjálfstæði og þurfti að sanna sig í samfélagi þjóðanna.

Á Ólympíuleikunum í Helsinki 1952 lyftu þeir saman kyndli til að kveikja Ólympíueldinn.  

Að því leyti var hlutverk þeirra svipað og hlutverk Clausensbræðra, Huseby, Torfa, Vilhjálms Einarssonar og Alberts Guðmundssonar, á fyrstu árunum eftir lýðveldisstofnun, þegar Íslendingar þurftu á því að halda að stimpla sig inn sem gjaldgeng þjóð á alþjóðavettvangi.

Á Ólympíuleikjunum 1972 vann Lasse Viren hug og hjörtu allra og endurvakti, ásamt rallökumönnum Finna, hugtakið "Fljúgandi Finnarnir" með því að falla á hlaupabrautinni í 10 kílómetra hlaupinu, og lenda aftast í hópnum, en standa upp og hlaupa fram úr öllum til sigurs og nýs heimsmets.

Á þennan hátt getur afreksfólk sem einstaklingar, eins og Björk Guðmundsdóttir, gert ómælt gagn fyrir smáþjóðir og örþjóðir eins og Finnar og Íslendingar eru.  

Stökkvari sem missti fótanna

Kostir og gallar á Skólavörðuholti.

Síðustu árin hefur verið að myndast íslensk hliðstæða við þá staði í erlendum stórborgum þar sem eru stórar og skipulegar flugeldasýningar á áramótum. 

Sú íslenska er þó ólík öllu öðru á byggðu bóli vegna þess hve hún er óskipulögð, frjáls og stórbrotin í senn. 

Jafnvel Íslendingar, sem ekki hafa áður upplifað ástandið við Hallgrímskirkju, eru að uppgötva svolítið nýtt. 

Spyrja má hvort staðurinn sé sá heppilegasti í þessum efnum.

Kosturinn við Skólavörðuholtið er sá að þangað er stutt að ganga frá verustöðum ferðamanna.

Ókosturinn er sá að það er byggð allt í kringum staðinn sem skyggir á mestan hluta sjóndeildarhringsins, þannig að mjög takmarkað útsýni er út fyrir svæðið. 

Þar með missa til dæmis útlendingarnir af því að sjá nógu vel yfir þetta einstaka íslenska uppátæki nema þeir séu þeim mun meira á ferðinni um borgina jafnframt því sem þeir staldra lengst við hjá Leifi heppna. 

Kannski myndi svæðið við Perluna henta betur, gefa rými bæði á staðnum sjálfum og fyrirtaks útsýni yfir skoteldaæðið í borginni. 

Sjónarspilið á miðnætti séð úr lofti

Heiðnir, hommar, transfólk og múslimar "útvaldir"?

Það var fyrst í starfi mínu í stjórnlagaráði sem ég fékk nasasjón af kjörum transfólks á Íslandi og áttaði mig á því hve lítið ég hafði vitað um þetta fólk og við hvaða fordóma og andúð það hefur mátt búa eins og hinsegin fólk yfirleitt.

Sjálfsmorðbréf Leelah Alcorn, sem nú vekur athygli víða um lönd, er birtingarmynd þess.

Þess vegna er sérkennilegt að sjá ýmis af þeim ummælum sem hafa fallið í bloggpistlum í garð þeirra þjóðfélagshópa sem nefndir eru í fyrirsögn þessa pistils.

Einn pistlahöfundur lagði til að við tækjum ráðamenn á Spáni á sextándu öld okkur til fyrirmyndar, en þeir hröktu Gyðinga úr landi sínu. Ættum við að gera slíkt hið sama við hliðstæðan hóp á okkar tímum og reka múslima úr landi.

Annar pistlahöfundur taldi að vinstri menn hötuðust við þjóðkirkjuna og hefðu heiðna, homma, transfólk og múslima í hávegum sem "útvalda" á kostnað hennar.

Múslimar hafa reyndar beðið í 15 ár eftir því að fá úthlutað lóð fyrir mosku, og veit ég ekki að nokkur annar aðili hafi orðið að bíða svo lengi. En nú les maður, að það að ljá máls á umsókn þeirra seint og um síðir, sé merki um að þeir séu "útvaldir" ásamt transfólki, hommum og heiðnum til að ganga á hlut Þjóðkirkjunnar.

Athyglisvert og til umhugsunar að fylgjast með þessum umræðum.      

„Dauði minn þarf að þýða eitthvað“

Gífurlegir kraftar í óveðrum og sviptivindum.

Í óveðrum, svo sem þrumuveðrum og sviptivindum hlémegin við fjöll, búa gríðarlegiri kraftar, og þarf ekki átök heits og svalara lofts í Suðurlöndum til. 

Flugmenn kannast við það að geta lent í uppstreymi, sem nemur meira en 2000 fetum á mínútu, og lenda síðan skömmu síðar í jafnmiklu niðurstreymi. Í slíku tilfelli er mismunurinn á klifri og falli allt að 5000 fet á mínútu. 

Þegar flugvél lendir á snöggu augabragði í slíkum sviptingum getur hún orðið gersamlega stjórnlaus og átökin skemmt hana svo mikið að hún verði ekki flughæð. 

Versta veður af þessu tagi, sem ég minnist, var í botni Reyðarfjarðar 21. október árið 1966. 

Ætlunin var að fljúga einn á lítilli tveggja manna Ercoupe vél,(sjá mynd af vél af þessari gerð) frá Reyðarfirði um Fagradal.

Hvöss norðvestanátt var og bjart Reyðarfjarðarmegin, en skýjahulan lægri Egilsstaðamegin. En skyggni var nægilegt til sjónflugs alla leið.

Vélin var með kraftlítinn hreyfil og nokkuð byljóttur vindur, svo að það var helst að hafa áhyggjur af flugtakinu, en það gekk vel og vélin fékk svo góðan mótvind eftir flugtakið að hún klifraði hratt og vel.  

 

Til þess að losna við ókyrrð á leiðinni hugðist ég klifra eins hátt upp og hægt væri Reyðarfjarðarmegin áður en lagt væri í flugið í átt til Egilsstaða.

Þetta gekk sæmilega til að byrja með en þegar komið var í um 1500 feta hæð, var eins og gripið væri með hrammi í flugvélina, svo að hún byrjaði að þeytast upp svo hratt að ég las 3000 feta hækkun á mínútu á klifurmælinum.

Vélin þeyttist á augabragði upp í rúmlega 3000 feta hæð þegar aðal lætin byrjuðu og sviptivindar og hviður skullu á henni úr öllum áttum, bæði ofan frá og neðan frá og á hlið.

Hraðinn á hraðamælinum rauk svo hratt upp að hann nálgaðist rauða strikið sem markar hámarks leyfilegan hraða. Þótt ég drægi af afli hreyfilsins hélt hún áfram að snarhækka flugið. 

Skyndilega féll hraðinn niður undir ofrishraða og vélin fór inn í frjálst fall, svo svakalegt, að taska, sem ég hafði á gluggahillu fyrir aftan mig, skall upp í þakið og opnaðist, svo að munir úr henni dreifðust yfir mig og svifu sumir í þyngdarleysi fyrir framan mig.

Þessi flugvél var með minnstu hliðarstýrum sem nokkur flugvél hafði, og var reyndar hönnnuð þannig að engin hliðarstýri væru á henni, heldur hafði þeim verið bætt á hana eftirá.

Auk þess að falla niður 2000 fet á mínútu snerist hún sitt á hvað. Ég varð að nota aðra höndina til að reyna að greiða úr draslinu sem sveif fyrir framan mig á sama tíma og reynt var að hafa stjórn á vélinni og ná hraðanum upp svo hún ofrisi ekki, jafnframt því að nú kom jörðin æðandi á móti mér í fallinu.+

Á fullu afli hreyfils klifrar svona vél í kyrru lofti um 700 fet á mínútu, þannig að það skilaði litlu á móti meira en 2000 feta falli á mínútu. Eina leiðin til að forðast brotlendingu er þá að auka hraðann svo mikið að þegar komið er alveg niður undir jörð sé hann nægilegur til að fljúga lágt undan vindi.

Til þess kom þó ekki, því að skyndilega þeyttist vélin aftur upp eins og hún hafði gert í upphafi.  

Næstu mínútur voru þær verstu á öllum flugferli mínum, því að það var nær ómögulegt að hafa nokkra stjórn á vélinni sem snerist og þeyttist til á alla kanta. Eftir nokkurra mínútna baráttu við stjórn vélarinnar hélt ég að mín síðasta stund væri komin þegar vélin gerði ekkert nema að endasteypast á alla kanta og falla hættulega lengi og hratt niður á köflum. 

Það eina sem þó var hægt að gera var að reyna að láta vindinn hrekja sig út eftir firðinum og sjá til hvort skilyrðin yrðu betri. Í þessari miklu ókyrrð var óhugsandi að reyna að lenda aftur og eina leiðin að reyna að finna svæði þar sem hægt væri að hækka flugið á ný.

Það tókst þegar komið var aðeins austur fyrir þorpið og þá tókst að hækkað flugið það mikið að hægt væri að komast norður um svonefndan Svínadal, sem liggur austan við Fagradal og samsíða honum, og reyna að nýta uppstreymi við austurhlíðar dalsins.

Þegar komið var við illan leik til Egilsstaða og hægt að skoða málið betur kom í ljós að vindurinn í fjallahæð hafði aukist mikið í dagrenningu, og var kominn yfir 50 hnúta.

Þar að auki háttar þannig til í botni Reyðarfjarðar, að þar liggja alls fimm dalir niður að fjarðarbotninum og vindstrengirnir, sem komu niður þessa dali mynduðu algeran suðupott yfir innsta hluta fjarðarins.

Misvindi, sem gæti hafa grandað þotun AirAsia, geta ekki aðeins orðið sérlega hættuleg í öflugu þrumuveðri (thunderstorm) heldur líka niðri við jörð og nefnast þá wind shear á erlendu flugmáli.

Hin mikla og skyndilega hækkun þotunnar gæti bent til þess að hún hafi lent inn í slíku misvindi, að eitthvað hafi gefið sig og / eða vélin orðið stjórnlaus.      

Hækkaði skyndilega flugið

Enginn minnist á aðalatriðið?

Það var ekki að heyra að nokkur þátttakendanna í Kryddsíldinni og yfirleitt nokkur nú síðustu daga hafi minnst á aðalatriðinu varðandi heilbrigðiskerfið. 

En það er einfaldlega það að síðustu árin hafa verkefni kerfisins stóraukist vegna mikillar fjölgunar í elstu árgöngum þjóðarinnar þegar fólksfjölgunarsprengja stríðsáranna og áranna eftir það með allt að tvöfalt stærri árgöngum en fyrr er að skila sér í miklu stærri árgöngum gamla fólksins en áður var. 

Hluti aukningar verkefna kerfisins stafar þar að auki af því að miklar tækniframfarir í heilbrigðisþjónustu og lækningum byggist á nýrri tækni og lyfjum, sem kosta mikið fé. 

Öllum mátti verða ljóst þegar fyrir hálfri öld að stóru árgangarnir, sem þá fæddust, myndu kosta vandamál í gegnum líftíma þessara kynslóða, fyrst í menntamálum á barnaskólastiginu um miðja öldina, framhaldsskólastiginu á sjötta áratugnum og háskólastiginu á sjöunda áratugnum. 

En á eftir því hlaut að koma að svipuðu í heilbrigðiskerfinu þegar þeim, sem komnir voru á efri ár kringum aldamótin síðustu fór að fjölga hratt. 

Af þeim sökum byrjaði svelti kerfisins ekki í Hruninu, þótt það yrði eðli málsins samkvæmt mikið þá, heldur strax í kringum síðustu aldamót, með þeim afleiðingum að vandinn hefur undið upp á sig. 

Öll þessi síðustu 15 ár virðast íslenskir ráðamenn hins vegar hafa verið alveg blindir á þessa undirliggjandi ástæðu þess, hvernig komið er. 

Um allan heim er rætt opinskátt um það að nú stefni senn í það hjá mörgum þjóðum, að aðeins um helmingur þjóðanna vinni að verðmætasköpun fyrir hinn helminginn, sem er annars vegar sá hluti þjóðanna sem er ekki kominn út á vinnumarkaðinn, og hinn hlutinn, sem er kominn á eftirlaun. 

Ef viðhalda á sömu lífsgæðum og jöfnuði áfram verður að leggja miklu meiri áherslu en áður á það að efla heilbrigðis- og lífeyriskerfið. 

Og þá þýðir ekki að segja eins og sagt er hér nú, að það nægi að upphæð framlaga í kerfið sé hærra en nokkru sinni fyrr, því að í raun vaxa verkefni kerfisins svo hratt, að stórauka þarf framlög til þess á næstu áratugum í velferðarkerfið allt. 

Læknar horfi í eigin barm

"Ristilspeglun indæl er..."

Síldarvinnslan í Neskaupstað á lof skilið fyrir það framtak sitt að gefa 50 ára starfsmönnum og eldri kost á ristilspeglun þeim að kostnaðarlausu.

Þetta er mikilvægt öryggisatriði, ekkert síðra en að fara með bílinn í skoðun nema að það er miklu meira í húfi.

Ristilspeglun er kannski ekki þægileg á meðan á því veseni stendur, en það getur samt verið bjart yfir henni í minningunni, meira að segja laxeringunni á undan.

Þar gat ég ekki á mér setið en að biðja um nánari útskýringar á leiðbeiningarblaði um það hvernig skyldi haga því til að ganga um fyrst á eftir að mjöðurinn hefur verið drukkinn.

Lagði til að þær yrðu formaðar með eftirfarandi vísu í orðastað læknisins:

 

Laxeringin gengur glatt 

ef gætir þú að orðum mínum:

Þú átt að ganga, - ekki´of hratt, -

og alls ekki i hægðum þínum !

 

Í ristilspeglun er maður orðinn hæfilega kærulaus eftir kæruleysisprautu til þess að hafa gaman af að skoða sjálfan sig að innan. 

Ég fór tvívegis í ristilspeglun í St. Jósepsspitala í Hafnarfirði, sem nú er búið að leggja niður. Ég var þeirri ráðstöfun mjög andvígur, einkum vegna hins veglega og vel útbúna "viðrekstrarherbergis" sem þar var og bar af öðrum slíkum. Þar skildi ég eftir þakkarvísu til læknisins, svohljóðandi:

 

Ristilspeglun indæl er

með útkomunni glæstri.

Ánægður ég þakka þér

með þarmalúðrablæstri.

 

Þriðja vísan um ristilspeglun var síðar til þegar það óvenjulega atvik gerðist að þingmaður einn, sem hélt að sjónvarpsviðtal við hann væri búið, en það hafði meðal annars byggst upp á á upplýsingum frænda sjónvarpsmannsins. Þingmaðurinn sagði við sjónvarpsmanninn í hálfkæringi: "Segðu svo þessum frænda þínum að hoppa upp í rassgatið á sér!" og urðu orðin fleyg eftir að þau voru send út á ljósvakanum, - raunar hugsanlega hin einu, sem minnisverð teljast af því sem þingmaður þessi sagði á ferli sínum.

Mér fannst því vel til fundið að leggja til að í leiðbeiningunum fyrrnefndu um ristilspeglunina væri þessi leiðbeingar- og kynningarvísa:

 

Fagnandi skal ég fróðleikinn tjá þér.

Nú færðu bestu ráðin mín frá mér.

Í laxeringunni hafðu þau hjá þér

og hoppaðu svo upp í rassgatið á þér!

 

Á þessum degi eru hins vegar efst í huga áramótakveðjur, sem þegar eru komnar á facebook síðu mína. 

Starfsmönnum býðst frí ristilspeglun

Ígildi vegaáætlunar í heilbrigðismálum er nauðsynleg.

Ástandið í heilbrigðismálum okkar nú er ekki nýtilkomið, heldur hefur það verið að gerast síðustu ár að við höldum ekki nógu mörgum læknum hér heima af þeim sem hafa aflað sér menntunar, einkum sérmenntunar, heldur eru hundruð þeirra í stöfum erlendis og nýliðunin hér er of lítil. Þeir sem eftir eru, eldast, fara á eftirlaun og eiga æ erfiðara að fylgjast með framþróun í greininni. 

Þá myndast vítahringur sem er fólginn í því að þegar of fáir eru orðnir eftir hér heima, eykst vinnuálagið á þeim. Sumir þeirra komast að vísu í mjög há laun, en aðeins vegna óhóflegrar vinnu sem getur verið hættulega mikil. Þar að auki menntaði þetta fólk sig ekki til þess að þurfa að sæta slíku álagi og þrældómi, auk annarra atriða sem gera vinnuaðstæðurnar þannig, að einfaldast er að flytja úr landi og njóta sín betur þar.

Nú hrúgast hinir stóru stríðs- og eftirstríðsárgangar inn í lífeyris- og heilbrigðiskerfið og gera ástandið enn erfiðara og umfangsmeira.  

Lausn þessara mála finnst ekki í einum kjarasamningum og með því að einblína á ein fjárlög og næstu kjarasamninga, heldur með þróun til lengri tíma, jafnvel margra ára og áratuga. 

Rétt eins og í vegamálum þarf að gera langtímaáætlun, sem forðar okkur frá því að verða 2. flokks þjóð í heilbrigðismálum, því að slíkt mun hafa keðjuverkandi áhrif gagnvart því nútímafólki, sem flytur sig þangað sem boðið er upp á betri og öruggari kjör á öllum sviðum. 

Árangur náðst í læknadeilunni

Aðeins hugsanlegt í Reykjavík?

Til umhugsunar fyrir okkur Íslendinga: 

Ef Íslendingur verður fyrir járnbrautarlest gerist það erlendis. 

Ef Íslendingur er skotinn er hann lang líklegast staddur í Bandaríkjunum.

Ef Íslendingur verður fyrir tilefnislausri líkamsárás og er beinbrotinn og laminn í klessu er hann staddur í Reykjavík.

Ég hef sjálfur orðið fyrir tilefnislausri líkamsárás þar sem árásarmaðurinn öskraði, að hann ætlaði að drepa mig og kýldi með berum hnefanum í gegnum bílrúðu svo að blóðug glerbrotin dreifðust yfir mig. Þarf þetta ástand virkilega að vera svona í minni kæru fæðingarborg?   

Aron varð fyrir líkamsárás í miðborginni

DV komið í markvissa "meðferð"?

Einhverjir myndu segja að DV væri fjölmiðill ársins 2014, þótt ekki nema fyrir það eitt að tveir blaðamenn á blaðinu skyldu ekki heykjast á því að klára það verk, sem þeir höfðu hafið og kom í ljós að var þjóðþrifaverk. 

DV hefur siglt í ólgusjó undanfarin ár, oft bryddað upp á nauðsynlegum málefnum eins og til dæmis byssumálinu og lekamálinu á síðasta ári, en einnig kollsiglt sig og farið fram úr sér í einstaka máli, eins og gengur og gerist þegar dirfska er með í för. 

En það eru gömul sannindi að sendiboði válegra tíðinda sé skotinn í stað þess að tíðindin sjálf og þeir, sem þau hafa skapað, séu krufin til mergjar og lært af þeim. 

Aftaka hins gamla DV eða umbreyting yfir í nýtt DV virðist ætla að verða hæg kæfingar-"meðferð", unnin í áföngum. Einn þessara áfanga var í dag og fleiri eru líklega eftir. 

Það er vel mögulegt að nýir ritfærir og reynslumiklir ritstjórar eins og Kolbrún og Eggert geti gert blaðið áhugavert á grundvelli alveg nýrrar ritstjórnarstefnu og markað því nýjan bás og verðugt hlutverk. 

Ég óska þeim alls hins besta í starfi. 

En á móti kemur að skilið verður eftir skarð í fjölmiðlaflórunni þar sem hið gamla DV var.

Kannski koma þá einhverjir aðrir fram með blað af því tagi.   

Ritstjóra DV sagt upp störfum