Framan á Alþingishúsinu er merki konungs Íslands.

Alþingishúsið flokkast undir sögulegar minjar, sem ber að varðveita og er vel að Alþingisreiturinn verði færður í endanlegt horf fyrir aldarafmæli fullveldinsins. 

En nú er enn á ný rekið upp ramakvein vegna konungsmerksins á Alþingishúsinu og þess krafist að það verði fjarlægt. 

Þegar Bolsévikar komust í valda í Rússlandi 1917 fór þeir að vísu að ýmsu leyti illa að ráði sínu að í andstöðu sinni við kristna trú í landinu og menningarverðmæti, sem hún hafði skapað.

En ekki datt þeim í hug að hrófla við byggingunum í Kreml, rífa niður allt sem minnti á keisarana og rétttrúnaðarkirkjuna og setja inn merki með hamri og sigð í staðinn.

Hér á landi hefur ríkt sérkennileg andúð á mannvirkjum og ummerkjum eftir Dani, Breta og Bandaríkjamenn og borið við þjóðernisstolti og andúð á hernaði eða jafnvel andúð á stjórnmálamönnum.

Þegar hafa miklar minjar eftir hersetuna verið eyðilagðar,svo sem á Kaldaðarnesflugvelli, Reykjavíkurflugvelli og víðar.

Málverkin, sem voru í Höfða þegar Reagan og Gorbatsjov voru þar, voru fjarlægð. Of seint var sennilega talið að "fótósjoppa" þessar myndir í burt af ljósmyndunum, sem teknar voru af þeim með málverkin í baksýn.

Konungsmerkið á Alþingishúsinu er íslenskar minjar sem ber að varðveita eins og aðrar merkar minjar á Íslandi.

Það liðu 37 ár frá því að húsið var vígt þar til Íslendingar fengu sjálfstæði og fullveldi og húsið var því reist að tilhlutan þáverandi konungs Íslands, þjóðhöfðingja okkar,og var þar af leiðandi alveg eins íslenskt eins og danskt. 

Reist verði viðbygging við Alþingi

Virðingarverð viðleitni.

Þegar gallar einhvers fyrirbæris eins og efnahags- og fjármálakerfis heimsins blasa við, er það virðingarverð viðleitni að leita að möguleikum til þess að bæta það. 

Og þeir gallar, sem núverandi peningakerfi býr við, eru svo stórir og svo svakalegir, að það er eftir miklu að slægjast. 

Þeir komu í ljós í fjármálakreppunni 2008 þar sem stjórnmálakerfi heimsins reyndist um megn að ráða við fjármálakerfið, svo háð sem þjóðlífið allt var orðið hinu alþjóðlega veldi að tala mátti um auðræði frekar en lýðræði í svonefndum lýðræðislöndum.

Það er haft eftir Winston Churchill,-  en einhver annar gæti svo sem hafa sagt það áður, - að lýðræðið væri alveg skelfilega gallað en samt hefði ekkert skárra fundist.

Engu að síður eiga menn aldrei að gefast upp við að reyna að bæta úr göllum þess eftir föngum.

Margar hugmyndir um þjóðfélagskerfi hafa litið vel út á pappírnum en reynst herfilega. Gott dæmi er kommúnisminn.

Enginn veit með fullri vissu hvort hugmyndir um þjóðpeninga gæti gengið upp í einhverri mynd.

En sú viðleitni er virðingarverð og í það minnsta athyglisverð að ráða einhverja bót á augljósum og stórfelldum göllum auðræðis nútímans, þeirra á meðal hvernig bankakerfið getur stjórnað peningamagni í umferð og ýkt hagsveiflur eins og dæmin sanna og hvernig hið alþjóðlega auðræði stórfyrirtækja hefur aukið á misrétti í heiminum. 

Það er hins vegar erfitt að sjá hvernig á að prófa kenninguna um þjóðpeningakerfi. 

Þar gæti hnífurinn staðið í kúnni. 

 

Eins og að nota fallbyssu á rjúpu

Þegar örlög fárra hafa meiri áhrif en örlög milljóna.

Eftir að Seinni heimsstyrjöldinni lauk voru birtar myndir af hrúgum af illa leiknum líkum þeirra, sem drepnar voru í helförinni og talan 6 milljónir þar með. 

Þetta hafði að vísu mikil áhrif, en þó hafði sjónvarpsþáttaröðin um Helförina mun meiri áhrif. 

Í henni var fylgst með afmörkuðum hópi, einstaklingum og nánustu ástvinum þeirra. 

Hvernig mátti það vera að það hafði mun meiri áhrif en haugarnir af líkum og líkamsleifum fyrst eftir styrjöldina? 

Ástæðan er sennilega sú að áhrifin eru meiri eftir því sem farið er nær einstaklingunum sjálfum, þannig að einskonar persónuleg tengsl myndast á milli þolendanna og almennings.

Dagbók Önnu Frank, eins einstaklings, hafði gríðarleg áhrif á sínum tíma, var sett á svið í leikhúsum og í kvikmynd. Allir gátu sett sig í spor Önnu og fjölskyldu hennar. 

Hér á síðunni hefur áður verið minnst á það hvað Geysisslysið hafði mikil áhrif á alemnning haustið 1950, mun meiri en margfalt stærri slys.

Ástæðan var líklega sú, að þá fimm daga sem áhöfnin var týnd, lærði fólk nöfn allra um borð og var þar með komið eins og inn á gafl hjá þeim.

Og einu sinni enn koma orð Stalíns upp í hugann: Þegar einn maður er drepinn er það morð, en þegar milljón er drepin er það tala. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lést Anne Frank mánuði fyrr?

Vaðið yfir alla. Draumur um risalínu frá Hornafirði vestur um Fjallabak.

Varla líður sú vika að ekki berist fréttir af fyrirætlunum Landsnets, þar sem enginn hluti landsins er undanskilinn, allt frá ysta hluta Reykjanesskagans, þversog kruss um hálendið og um byggðir.

Fyrirtækið stendur ekki við loforð eins og dæmið með spennistöðina við Hamranes sýnir glöggt og tregðast við það út í hið endalausa við að leggja línur í jörð.

Fyrirtækið heldur því fram að verið sé að "tryggja afhendingaröryggi til heimilanna og fyrirtækja landsmanna" með lagningu þessara risalína þótt augljóst sé að þetta er einungis birtingarmynd hinnar takmarkalausu virkjana-og stóriðjustefnunnar, sem enn lifir jafn góðu lífi og hún gerði fyrir áratug.

Forstjóri Landsvirkjunar hefur lýst því yfir að það verði ekki spurning um hvort heldur hvenær sæstrengur verði lagður til Skotlands.

Í tengslum við það eru ekki aðeins uppi áform um risalínur þvers og kruss um hálendið heldur er líka í ráði að vegna þess að sæstrengurinn komi á land á Hornafirði verði lögð þaðan risaháspennulína um Suðursveit, Öræfasveit og Skeiðarársand en síðan liggi línan um suðurhálendið í gegnum Friðland að Fjallabaki til virkjananna við Tungnaá og Þjórsá.

Í skoðanakönnunum Önnu Þóru Sæþórsdóttur kemur fram að ekkert trufli eins upplifun útlendinga af ósnortinni íslenskri náttúru og háspennulínur, en meira en 80% erlendra ferðamanna koma til Íslands til að upplifa hana ósnortna.

En að sjálfsögðu stefnir Landsnet að því að gefa því langt nef og vaða yfir allt og alla.  

 

Skora á bæjarstjórn að synja

Fólk gúglar ekki til sín lífsreynslu og þroska.

Áberandi munur er á viðhorfi fólks til aldurs hjá tækniþjóðfélögum vesturlanda og þjóðfélögum í þróunarlöndunum. 

Á vesturlöndum er einblínt á þá staðreynd að um 25 ára aldur telst líkamleg og andleg geta einstaklinga mest og fari smám saman dvínandi þar sem eftir er ævinnar.

Í austurlöndum eru reynsla og þroski hinna eldri í hávegum höfð og þeir njóta mestrar virðingar, svo að manni sýnist stundum, litaður af æskudýrkun vesturlanda, að það geti verið um of.  

Lítið dæmi um neikvæðu síbyljuna um aldurinn er sífelld endurtekning á því hve íþróttafólk er orðið gamalt strax um þrítugt. 

Sífellt er talað um Eið Smára Guðjohnsen sem "gamla manninn" og er það að vísu skiljanlegt þegar miðað er við óvenju ungan meðalaldur annarra landsliðsmanna.

En Eiður sýndi svo um munaði þegar "gamla manninum" var kippt inn í liðið hvers virði gamli maðurinn var. 

Þetta sífellda tal í neikvæðum tóni um miðaldra og gamalt fólk hefur smitandi áhrif, og eitt dæmi um það er að fólk yfir fimmtugu skuli ekki vera haft í meiri metum sem starfskraftar er raun ber vitni.

Sömuleiðis það hvernig fólk yfir sjötugu, að ekki sé nú talað um sístækkandi hluta þjóðarinnar sem er yfir áttrætt, er næstum algerlega afskrifað, til dæmis í skoðanakönnunum þar sem fólki yfir áttrætt er skipað í flokk með börnum að því leyti, að því sé ekki treyst til að hafa marktækar eða gildar skoðanir.

Á erlendum málum eru fréttir nefndar "news" eða "nyheder" sem vísar til þess að eitthvað nýtt þurfi að felast í þeim.

Því brá mér í brún að sjá hvernig reyndum frétta- og blaðamönnum var eins og sópað út af fjölmiðlunum í Hruninu.

Eitt sinn þegar ég kom á fréttastofu RUV var aðeins einn fréttamaður á vakt hjá RUV sem var eldri en fertugur.

Ef hann hefði ekki verið á vakt hefðu hinir ungu í mörgum tilfellum ekki vitað, hvort eitthvað "nýtt" eða einstakt fælist í álitaefnum dagsins.

Oft þarf að hafa hraðar hendur í frétta- og blaðamennsku og þá er ómetanlegt að reynslubolti geti lagt á það mat samstundis án þess að það þurfi að fara að gúgla út og suður.

Atvinnurekendur geta treyst því að fólk yfir fimmtugt þurfi ekki á fæðingarorlofi að halda.

Þátturinn 60 mínútur er gott dæmi um það hve mikils virði reynsla og aldur geta verið.

Ekki er annað að sjá að sjónvarpsfólkið þar sé vel við aldur, - á tímabili var sjálfur stjórnandinn kominn vel á áttræðisaldur en samt gefur þetta fólk ekkert eftir í því að leysa af hendi krefjandi og erfið verkefni í öllum heimshlutum.

Í gærkvöldi var ég að horfa á smá þátt á Youtube um Sean D. Tucker. Á flugsýningu í Oskosh í Bandaríkjunum fyrir rúmum áratug hreifst ég afar mikið af frammistöðu hans í listflugi á sýningunni.

Síðan þá hefur hann orðið enn betri ef eitthvað er og er viðurkenndur sem magnaðasti sýningarflugmaður í listflugi í heiminum. Þarf ekki annað en að sjá dæmi um það á Youtube hvernig hann stendur framar öðrum til að átta sig á snilld hans.

En samt er hann nú kominn á sjötugsaldur og er í líkamlegu formi á við fremstu íþróttamenn, eins og sést á því hvernig hann æfir stíft 340 daga á ári í líkamsræktarstöð, svo að hann er með "skorinn", vöðvastæltan og eins og tálgaðan skrokk.

Miklu skiptir að vera sem léttastur, því að hann verður að standast 9,5 líkamsþyngdir í dýfum og 7,5 líkamsþyngdir í dýfum á hvolfi. Hann æfir flugæfinga sínar líka helst daglega til þess að öðlast sem mesta reynslu og þroska.      

Fólk um fimmtugt bestu starfskraftarnir

Skuldatilfærsla?

Það er út af fyrir sig gott að bílafloti landsmanna sé endurnýjaður hraðar en verið hefur undanfarin ár. Bílaflotinn varð eldri fyrst í kjölfar Hrunsins og það er ekki gott. 

Með hverju árinu verða bílar sparneytnari, miðað við stærð og þyngd, og einnig öruggari og því fengur að því að fá þá inn í bílaflota okkar. 

Sem dæmi má nefna að í Toyota iQ, sem er aðeins 2,99 metra langur, er með níu öryggisbelgi og -gardínur og fær fullt hús, 5 stjörnur í árekstraprófunum. 

Fróðlegt væri að vita hve mikinn þátt skuldaleiðréttingin á í fjölgun bíla og enn fróðlegra væri að vita hve hátt hlutfall nýju bílanna er keyptur með allt að 90% láni, sem voru og eru óspart auglýst. 

Í þeim tilfellum er skuldaleiðréttingin kannski frekar skuldatilfærsla en lækkun skulda og ákaflega íslenskt fyrirbæri. 

Mikil aukning í sölu lúxusbíla

Íslenskir atvinnuflugmenn verða að gefa fluglæknum allt upp.

Íslenskir atvinnnuflugmenn verða að gefa trúnaðarlæknum Flugmálastjórnar allar nauðsynlegar upplýsingar varðandi ástand sitt. Eftir 40 ára aldur er farið yfir þetta í ítarlegri læknisskoðun tvisvar á ári, þar sem útfyllt er hverju sinni heilmikil og flókin skýrsla um málið. 

Þessar upplýsingar eru margar og sumar þeirra ansi nærgöngular, en starfsheiti fluglæknanna, "trúnaðarlæknar", segir sína sögu um eðli málsins.

Meðal þess sem upplýsa þarf um eru sjúkdómar í fjölskyldunni, þ. e. hjá þeim standa allra næst flugmanninum og gætu varðað það að flugmaðurinn eigi hættu á að fá arfgenga sjúkdóma.

Upplýsa þarf meðal annars um meðalanotkun, innlagnir á sjúkrahús og ýmsa sjúkdóma eða líkamlega veikleika á æviferlinum, neyslu áfengis, tóbaks og annarra fíkniefna.  

Lengi vel gat ég krossað við nei í öllum þessum tilfellum, en þó hef ég orðið að krossa við já í einni spurningunni í bráðum 50 ár.

Þar er spurt: "Neitað um líftryggingu?" og svarið er "já."

Forsaga málsins var þessi:  24ra ára gamall ætlaði ég mér, þá orðinn þriggja barna faðir, að kaupa mér líftryggingu. Ég hafði alla tíð haldið mér í góðu líkamlegu formi og meðal annars keppt í 100, 200 metra og 400 metra hlaupum, en síðastnefnda greinir krefst úthalds ekki síður en snerpu og hraða.

Púlsinn mældist 44 og efri mörk blóðþrýstins voru nálægt neðri mörkum hjá meðalmanninum.

Þessar tölur voru fyrir utan rammann um það eðlilega og var mér því neitað um líftrygginguna, var sem sagt í of góðu formi!

Enn í dag eru þessar tölur mun lægri en hjá meðaljóninum, en ég man hvað Úlfari heitnum Þórðarsyni þáverandi trúnaðarlækni fannst þetta fyndið.

Ekki harma ég þessa neitun, því að ég er búinn að græða milljónir á því að hafa sloppið við að greiða iðgjöldin af þessari tryggingu.

 

 

Vekur spurningar um trúnað

"Stútfull af sandi" að sjálfsögðu.

Það ætti í raun og veru ekki að vera nein frétt að Landeyjahöfn sé "stútfull af sandi" svo miklir sem sandflutningarnir eru, hafa verið og verða með suðurströndinni. 

Austar við ströndina, við Vík, hefur sjór verið að brjóta niður fjöruna sem hefur færst innar, og til þess að ráða bót á því var gripið til gamalþekkts ráðs, sem notað hefur verið um allt land, að búa til grjótgarða sem teygðu sig út fyrir ströndina á svipaðan hátt og varnargarðarnir við innsiglinguna í Landeyjahöfn. 

Slíkir garðar, sem skaga út frá strönd eða árbakka aurugrar ár, drepa strauminn eða trufla hann svo að sandur eða leir í honum verður kyrrstæðari eða í hvirflum, sekkur til botns og hækka hann á svæðinu við garðana, svo að það verður smám saman "stútfullt af sandi." 

Nú eru að verða fimm ár frá gosinu í Eyjafjallajökli og því æ langsóttara að kenna flóðinu úr honum um síhækkandi sandbotn við mynni Landeyjahafnar. 

Það fyrirbæri var fyrirsjáanlegt. 

Höfnin er „stútfull af sandi“

Einhver erfiðustu og illvígustu málin snerta erfðarétt.

Einhver erfiðustu lögfræðilegu deilumálin og jafnframt þau dapurlegustu, eru sum mál sem snerta erfðarétt.

Þau eru svo erfið meðal annars vegna þess að þau snerta tilfinningarleg atriði og valda þess vegna meiri sárindum og misklíð á milli ástvina hins látna en ella.

Einnig líta þau út í frá oft út fyrir að eiga rót í græðgi þótt slíkt sé ekki nærri alltaf raunin. 

Gott ráð heyrði ég eitt sinn varðandi skiptingu erfðagóss, sem hefur komið að gagni. 

Það felst í því, til dæmis þegar um systkin er að ræða, að öllum eigum hins látna er skipti í jafn marga og álíka verðmæta hluta og systkinin eru. 

Einnig sé samsetning hlutanna svipuð innbyrðis. Áður en skipting í hluta fer fram er til í dæminu að einstaklingarnir, sem í hlut eiga, fái hver um sig að óska eftir munum, sem hafa sérstakt tilfinningalegt gildi fyrir viðkomandi.

Oft eru það munir, sem hafa eingöngu mikið gildi fyrir einn en ekki aðra. 

Þegar hlutar dánarbúsins liggja fyrir, álíka samansettir, er síðan einfaldlega dregið um hvernig hlutarnir skiptist og kveðið á um að allir hlutaðeigandi sætti sig við útkomuna úr því.  

Að því búnu sé aðilum frjálst að skiptast á einstökumm munum á nokkurs konar skiptimarkaði, en fyrirfram sé um það sameiginlegur vilji að láta ráðstöfunarréttinn á þeim vera algerlega á valdi þess sem hlaut hann í hlutkestinu og að þess vegna geti svo farið að enginn versli með neitt. 

 

Ég veit um nokkur dæmi þess að þessi aðferð hafi gefist vel og verið sú eina, sem virtist framkvæmanleg.  

Vilja öll fá eigur Williams

"Maestro!"

Þegar síminn hringir hjá Gunnari Þórðarsyni, hann lyftir tólinu að eyranu og heyrir aðeins sagt í símann: "Maestro!" veit hann hver er í símanum.

Ég tók upp þetta ávarp fljótlega eftir að við kynntumst og fórum að vinna saman fyrir hálfri öld. Samband okkar og vinátta varð strax náin við textagerð fyrir plötur Hljóma auk þess sem við gátum varla þverfótað fyrir hvor öðrum, ef svo má að orði komast, á skemmtunum þess tíma. 

Það eru ekki aðeins ótvíræðir yfirburðir Gunnars á tónlistarsviðinu sem gera hann svo sérstakan í mínum huga, heldur ekki síður ljúfmennskan og fagmennskan sem hann sýnir í samvinnu og viðkynningu. 

Þótt Gunnar leggi metnað í verk sín er varla hægt að hugsa sér yfirlætislausari og hógværari mann. 

Breidd Gunnars í tónsköpun og viðfangsefnum er líkast til einsdæmi meðal tónskálda og tónlistarmanna.

Þegar ég lít til baka yfir 56 ára samstarf við tónlistarmenn skiptast þeir í tvennt. 

Annars vegar undirleikarar mínir á skemmtunum, þar sem samstarfið við Hauk Heiðar Ingólfsson síðan 1962 hefur verið mest og nánast. 

Hins vegar eru útsetjarar laga minna, sem fært hafa útsetningarnar í búning, ýmist að mestu einir eða með fleiri hljóðfæraleikurum.

Þegar allt er talið saman í hálfa öld er hlutur Gunnars Þórðarsonar langstærstur.  

Þessum snillingi og ljúflingi sendi ég þakkir og árnaðaróskir í tilefni af verðskuldaðri viðurkenningu. 

Heill þér, Maestro! 

Gunnar hlaut Gullna hanann