NEITAÐ UM LÍFTRYGGINGU VEGNA GÓÐS FORMS.

Nýjustu dæmin um að fólki sé neitað um líftryggingu minna mig á að þegar ég var 24ra ára var mér neitað um líftryggingu vegna þess að ég var í of góðu líkamlegu formi! Ástæðan var sú að ég var með 44 slög í púls og ótrúlega lág mörk í blóðþrýstingi. Á þessum árum æfði ég spretthlaup 1-400 metra með hléum og hef alla tíð frá æsku reynt að halda þessu formi og hjartatölum. 

Það hefur tekist svo vel að enn i dag er púlsinn rétt um 50 og blóðþrýstingsmörkin langt fyrir neðan það sem venjulegt er. Mér skilst að þetta sé erft ástand að hluta til frá móðurætt minni og það hefur oft komið sér vel.

En þetta sýnir hvað ýmsar skilgreiningar varðandi tryggingar geta verið út í hött og ekki harma ég það í dag að hafa losnað við að borga iðgjöldin í öll þessi ár! 

Eftir að mér var neitað um líftrygginguna 1964 lærði ég flug og flaug á tímabili mikið á eins manns örfisi og sá það síðar í smáa letrinu með líftryggingunni að við þessar aðstæður hefði ég ekki verið tryggður!  

Ég veit ekki hvort ég legg í það héðan af að taka líftryggingu. Ég flýg enn flugvélum, oft við mjög erfiðar og misjafnar aðstæður og er auk þess orðinn það gamall að kannski þýðir ekkert hvort eð er að óska eftir líftryggingu.

Þegar ég flaug á FRÚ-nni yfir að Grænlandsströnd í nóvember 2000 og síðar í gegnum Hafrahvamagljúfur voru aðstæður þannig að hreyflbilun hefði valdið óumflýjanlegum dauða, sérstaklega í fluginu til Grænlands.

Hreyfilliinn í vélinni er af traustustu gerð, Lycoming, en hann getur auðvitað bilað eins og öll mannanna verk.

Í fluginu til Grænlands var skylt að hafa björgunarbát um borð, fylgdarflugvél og HF-sendistöð en aðstæður voru þannig Grænlandsmegin að ekkert af þessu hefði breytt neinu um það að sá maður var dauður sem lenti í hreyfilbilun á einshreyfils flugvél.

Ég og Víðir Gíslason á Akureyri, sem oft höfum flogið saman við erfið skilyrði, höfum fundið það út að númer eitt við svona aðstæður er að vera fullir æðruleysis og trúartrausts, að "treysta á Guð og Lycoming" eins og Víðir hefur orðað það.  

Mér sýnist mest virði að ígrunda og útreikna áhættuna vel og lágmarka hana miðað við þau markmið og tilgang sem stefnt er að í fluginu eða hverju því öðru sem fengist er við.

En auðvitað gegnir líftrygging því hlutverki fyrst og fremst að hugsa um hag sinna nánustu eftir að kallið kemur.

Þess vegna getur það verið ósanngjarnt að neita fólki um slíka tryggingu af vafasömum ástæðum.  

 

Neitað um líftryggingu

HUGURINN AÐ BAKI ORÐUNUM.

 Umræðan um tíu litlu negrastrákana gefur tilefni til vangaveltna um samband hugarfars og orða. Aðgát skal höfð í nærveru sálar og ekki sama hvaða orð eru notuð um hlutina. Til dæmis er mikilvægt að tala um gagnkvæma aðlögun innfæddra og aðfluttra að hvor öðrum í stað þess að beina sjónum eingöngu að því að innflutt fólk aðlagi sig að högum okkar sem fyrir erum í landinu. Fleira slíkt mætti nefna. En síðan má spyrja hvort í einstaka tilfelli sé hræðslan við orðin of mikil. Nýlegt dæmi er kannski bókin um tíu litlu negrastrákana. 

Þegar ég var strákur las ég þessa bók, söng hana og kunni, og kannast ekki við að það hafi vakið hjá mér eða öðrum krökkum neikvæð viðhorf til fólks með dökkan hörundslit. Sama er að segja um Mjallhvít og dvergana sjö, - ég tók það ævintýri aldrei sem niðrandi fyrir lágvaxið fólk heldur þótt mér vænt um dvergana.

Mig minnir að í einu ævintýrinu hafi norn verið drepin með því að láta hana dansa á glóðum og ekki hélt það fyrir mér vöku.

Úlfurinn át ömmu Rauðhettu og ekki fór á límingunum yfir því þegar ég var barn. Ég hefði ekki viljað missa af neinum af þessum ævintýrum eða hafa þau öðruvísi og veit ekki hvort eitthvað er unnið með því að banna einhver þeirra eða öll.

Við skulum hafa í huga að orðanna hljóðan segir ekki allt heldur hugarfarið sem að baki býr.

Upphaflega voru þroskaheftir kallaðir vangefnir. Það er mjög sanngjarnt orð því að það gefur til kynna að hinir vangefnu geti ekkert að ástandi sínu gert, - þeim er gefið minna en öðrum.

Smám saman virtist færast í aukana að nota orðið vangefinn sem skammaryrði og orðið þroskaheftur tekið upp í staðinn sem er að mínu mati á engan hátt betra orð enda farið að nota það líka í neikvæðri merkingu og komið að því að finna þriðja orðið í stað þess að reyna að vinna gegn neikvæðri notkun núverandi orðs eða hins upprunalega orðs, vangefinn.

Enn betra dæmi er orðið vitskertur sem lýsir eins vel og hægt er að vit þess sem um er rætt sé skert að einhverju leyti. Smám saman breyttist merking þessa orð í það að lýsa hæsta stigi brjálæðis þvert ofan í upprunalega merkingu og þess vegna varð að finna önnur orð.

Þetta er þeim mun einkennilegra að orðið heyrnarskertur hefur verið notað alla tíð án þess að fá á sig neikvæða merkingu. Talað er um lítillega heyrnarskertan eða mikið heyrnarskertan eftir atvikum.  

Nú er orðið geðveikt eða gegt einsog það er skrifað á SMS eða sagt notað ótæpilega og þykir ekki fallegt né tillitssamt að nota það.

Geðveikur er í sjálfu sér ekki neitt neikvæðara orð en orðin hjartveikur eða bakveikur, - því er aðeins lýst hvar viðkomandi veiki eða sjúkdómur er eða kemur fram.  

Orðið negri, negrastrákar og negrastelpur voru notuð áratugum saman hér á landi án þess að í því fælist nein neikvæð merking í líkingu við það sem orðið nigger hafði fengið í Bandaríkjunum.

Þetta verður að hafa í huga og því finnst mér ekki rétt staðið að hlutunum þegar útlendingum er sagt frá því að orð sem sé hliðstætt skammaryrðinu nigger sé notað í barnabók á Íslandi.

Mér finnst orðið blökkumaður ágætt orð en sé samt ekki að það myndi breyta miklu ef bókin yrði kölluð tíu litlir blökkustrákar. 

Raunar reynum við Bubbi Morthens að sýna eins mikla tillitssemi og unnt er með því að tala ævinlega um að annar hnefaleikarinn sé dekkri á hörund en hinn þegar blökkumenn eiga í hlut.

Það gerum við af því að við viljum leggja okkur fram um að ala ekki á fordómum eða neikvæðni og fyrir mestu er að velta þessum hlutum sem best fyrir sér og forðast að detta í þær gryfjur eða gera þau mistök í samskiptum okkar við fólk af erlendu bergi brotið sem aðrar þjóðir hafa gert.