Felumynd? Eldstöðvar í biðröð. Grímsvötn einna fremst í röðinni.

Nú eru liðin rúm fimm ár síðan gosinu í Holuhrauni lauk, en fimm ár eru nokkurn veginn sá tími að meðaltali, sem líður á milli eldgosa hér á landi. 

Myndin hér við hliðina var tekin í Holuhraunsgosinu og er nokkurs konar felumynd, því að ef vel er að gætt, sést flugvélin TF-ULF með Jón Karl Snorrason við stýrið yfir hrauninu. 

Grímsvötn eru virkasta eldstöð landsins, en þar koma goshrinur með löngu millibili, og var býsna rólegt í vötnunum á árunum 1940 til 1983, þótt Skeiðarárhlaup kæmu á þeim tíma án þess að eldsumbrot yrðu. 

Nú eru liðin ellefu ár frá síðasta gosi í vötnunum, en ef gosið í Gjálp 1996 er tekið með gaus þar 1996, 1998, 2004 og 2011. Gosin sem sagt orðin fjögur á síðustu 24 árum. 

En Grímsvötn eru ekki eina aldstöðin sem hægt væri að segja að séu "á seinni hluta í gosundirbúningi."

Nýir kandidatar hafa gægst fram, svo sem Öræfajökull, en sigketill í honum sýndi vaxandi virkni undir honum fyrir nokkrum misserum. 

20 ár eru liðin frá síðast Heklugosi, en fjallið gaus 1947, 1970, 1980, 1991 og 2000 eftir að hafa fyrir gosið 1947 gosið með miklu lengra millibili um aldir. 

Við hvert gos dróst fjallið saman, en þandist síðan aftur út þar til komið var jafn hátt eða ögn hærra en í síðasta gosi. 

Núna eru nokkur ár síðan Hekla náði sömu hæð og fyrir gosið 2000 og er hún því til alls vís. 

Gallinn er bara sá, að hún er alveg óútreiknanleg og gefur ekki fyrirvara nema einni klukkustund fyrir gos. 

Engin leið er að áætla hvað muni gerast í Öræfajökli, sem sýndi af sér svipaða hegðun fyrir tveimur árum og Eyjafjallajökull byrjaði að gera 1999.  

Grímsvötn á seinni hluta í gosundirbúningi

Stórir skjálftar hafa komið í hrinum. Hvað um Bakka?

Stærstu jarðskjálftarnir hér á landi síðan Suðurlandsskjálftinn mikli reið yfir 1896 hafa oft komið í hrinum, jafnvel stórum.  Þannig var það um aldamótaskjálftann á Suðurlandi fyrir 20 árum, en hins vegar var Kópaskersskjálftinn mikli 1976 sá eini stóri þar um slóðir, en á eftir kom margra vikna og mánaða hrina sem tók mjög á marga íbúana þar. 

Þá myndaðist stærðar stöðuvatn í miðri sveit og er það eina vatnið á Íslandi, sem er beinlínts kennt við jarðskjálfta og nefnist einfaldlega Skjálftavatn. 

Stóri skjálftinn á Dalvík 1934 olli feiknar tjóni og mildi var hve vel fólk slapp frá honum. 

Að sögn vísustu manna í þessum fræðum er ekki spurning um hvort, heldur hvenæar stór skjálfti getur orðið nokkurn veginn þar sem kísilverið á Bakka stendur. 

Vonandi sleppur það til, en ef ekki, þá er lítið við því að segja, það var búið að vara við.  

Vara við afleiddum hættum skjálftanna