Mun blasa við á einum mestu söguslóðum landsins. "Laxdæludeilan".

Vindorkuverinu rétt fyrir ofan þorpið í Búðardal er ætlað að framleiða álíka mikla orku og Blönduvirkjun, sem skilgreind var sem stórvirkjun á sínum tíma. Vindmyllugarðurinn á eftir að sjást á mestöllu sögusviði Laxdælu, Eiríks sögu rauða og Sturlungu og verða í hjarta mestu söguslóða landsins. 

Þetta verður aðeins einn af þeim tugum og síðar hundruðum vindorkuvera, sem þegar er búið að leggja upp með út um allt land á aðeins tveimur síðustu árum, og eiga að framleiða alls 3200 megavött, sem er á við meira en fjórar Kárahnjúkavirkjanir og eiga samtals að afkasta talsvert meiri orku en nemur heildarorkuframleiðslu Íslands núna. 

Á kortinu má sjá staðsetningu vindorkugarðsins við Hróðnýjarstaði, sem mun að öllum líkindum ryða braut fyrir margfalt stærri garð.

Neðar er kort af Hafnarfirði og Garðabæ með álíka svæði sett inn á með bláum lit í landi Hafnarfjarðar til að sýna stærðarhlutföll sem íbúar höfuðborgarsvæðisins þekkja.  

Sjá má á blaðaskrifum eigenda vindorkuveranna, að þeir sækja fast að vindorkuverin falli ekki undir rammaáætlun, þannig að leiðin til að þekja allt landið frá hálendi út í sjó geti orðið sem greiðust. 

Þrautreyndri og árangursríkri aðferð verður beitt, en hún felst í þrýsta málinu í gegn sem hraðast. 

Því lengra sem komist er, áður en efasemdarmenn ná vopnum sínum, því erfiðara verður að snúa við blaðinu. Sagt verður, að þegar sé búið að eyða svo miklum fjármunum í málið, að þeir sem ætli sér að stöðva það, beri ábyrgð á fjárhagstjóninu, sem verði. 

Þessari aðferð var beitt í upphafi Laxárdeilunnar 1969-70 og andófsmönnum þar kennt um að stofna til stórfellds tjóns, af því að búið væri að kaupa túrbínur í nýja Laxárvirkjun. 

Sigurður Gizurarson, verjandi Mývetninga og Laxdælinga, sneri dæminu við og sýndi fram á að með offorsi sínu hefðu kaupendur túrbínanna bakað sér ábyrgð á þeim fjárútlátum. 

Nú hefur sveitarstjórn farið út í vinnu og undirbúning við breytingar á aðalskipulagi vegna vindorkuveranna tveggja í Dalabyggð og með því gengið inn í gamalkunnuga gildru þeirra sem stefna að því að láta efasemdarmenn standa frammi fyrir gerðum hlut. 

Hvers vegna var ekki látin fyrst fara fram viðhorfskönnun áður en lagt var í undirbúning breytinga á aðalskipulaginu?

Það er athyglisverð tilviljun, að báðir dalirnir sem koma við sögu í þessum tveimur málum, bera heitið Laxárdalur. 

Að því leyti var sagan af Laxárdeilunni þess tíma Laxdæla. 

Á kynningarfundi um vindorkuverið var fullyrt að hávaðinn af vindmyllugarðinum yrði minni en í ísskáp! 

Með slíkri fullyrðingu er því treyst að íbúarnir viti ekkert um það, að það er einmitt hávaðinn frá vindmyllunum, sem er ein af ástæðum andófs næstu nágranna vindmylla erlendis. 

Síðuhafi heyrði gnauðið með eigin eyrum á ferð um Jótland fyrir rúmlega 20 árum og um gnauðið snýst óánægja erlendis. 

Einnig var á fundinum sýnd mynd, sem átti að sanna, að vindmyllurnar væru nær ósýnilegar! 

Myndin var tekin beint ofan frá, svona eins og að þeir, sem horfðu á myllurnar, væru yfirleitt staddir lóðrétt fyrir ofan þær! 

Auk þess þurfa svona vindmyllugarðar heilmikið veganet sem tengja þær. 

Söguslóðirnar frægu úr Laxdælu, Eiríks sögu rauða og Sturlungu, eru eitt af helstu atriðunum í aðdráttarafli Dalabyggðar, og það er nokkuð ljóst, að margir tugir og síðar hundruð af 150 til 180 metra háum vindmyllum, sem munu sjást um allan Hvammsfjörð og víðar, mun fæla fólk frá því að koma á slóðirnar til að teyga í sig andrúmsloft Íslendingasagnanna.  

 

Kanna viðhorf íbúa til nýtingar vindorku

Fátt er göfugra en starf, sem varðar kjarna lífsins.

Atburðir þessa árs, þar sem baráttan við COVID hefur yfirskyggt allt annað, hafa að sumu leyti varpað nýju ljósi á gildi þeirra starfa, sem beinast að sjálfum kjarna sjálfs lífsins.

Í sögu þjóðar okkar hefur eðlilega verið efst í huga baráttan við að afla fæðu og annarra efnislegra gæða og setja hagvöxt og framleiðslu ofar flestu öðru. 

COVID-19 sýndi hins vegar fram á mikilvægi þess að hver þjóð eigi sem öflugast heilbrigðis- og velferðarkerfi og ekki síður gildi þess að eiga sem allra öflugast vísindafólk, sem fæst beint við það að rannsaka kjarna sjálfs lífsins; ekki bara til góðs fyrir líf og heilsu, heldur til ágóða, sem er hægt að mæla í beinum fjármunum, sem fást við vörn við sjúkdómum og betri heilsu. 

Starf Íslenskrar erfðagreiningar er til sóma fyrir land og þjóð.   

Merk uppgötvun Íslenskrar erfðagreiningar

Ekkert að vélinni og furðulegt flug?

Fljótlega eftir hið hörmulega flugslys þegar pakistönsk þota fórst og 97 manns dóu voru birtar upplýsingar um flugið, sem voru sérdeilis furðulegar. 

Þess ber að geta, að endanleg skýrsla hefur ekki verið gefin út, en bráðabirgðaskýrsla er í samræmi við þessar fyrstu upplýsingar.

Samkvæmt þeim fengu flugmennirnir heimild til aðflugs, en voru alltof hátt þegar það hófst og hraðinn enn mikill, enda engir flapar komnir niður. 

Þegar þeir ætluðu að setja lendingarhjólin niður, fóru þau ekki niður. 

Þeir flugu samt áfram án þess að gera ráðstafanir til þess að minnka hraðann og auka brattann, svo að hægt yrði að lækka flugið eins og kostur var. 

Þeir komu síðan of hátt til lendingar og ákváðu að magalenda vélinni, sem var alveg furðuleg niðurstaða, því að eðlilegra hefði verið að þeir hefðu mun fyrr fengið heimild til að fara í biðflug og létta vélina með því að eyða eldsneyti og nota jafnframt allan þann tíma, sem hægt var að fá til að koma hjólunum niður. 

Þeir komu of hratt og fóru of langt svífandi inn eftir brautinni, magalentu samt á hreyfilhlífunum með miklum eldglæringum, og gáfu þá fullt afl til hefja vélina til flugs og fara hring til að lenda. 

En hreyflarnir voru svo skemmdir og þar að auki hafði komið upp eldur í þeim, að þeir misstu afl, svo að vélin dró ekki inn á brautina. Flugumferðarstjórar létu flugmennina ekki vita af þessu ástandi hreyflanna. 

Í umfjöllun um þetta hér á síðunni á sínum tíma var bent á það í athugasemdum, að sjálfvirkur búnaður fer í gang og kemur í veg fyrir að hjólin séu sett niður, nema komið sé niður fyrir ákveðinn hraða, því að annars verði álagið af loftmótstaðu á búnaðinn of mikil. 

Af því má ráða, að orsökin fyrir því að hjólin fóru ekki niður hafi einfaldlega verið of mikill hraði vélarinnar og að ekkert hafi verið að henni fyrr en hún var skemmd af völdum flugmannanna við óþarfa lendingu. 

Svo er að sjá, að þegar flugmennirnir gerðu þau mistök að reyna að setja hjólin á of miklum hraða og þau fóru ekki niður, hafi það atvik virkað öfugt á þá; það er, að bilun í búnaðinum ylli því að þau fóru ekki niður. 

Þegar þetta dæmi um það, hvernig lymskulegar og ruglandi aðstæður geta undið upp á sig, skapað meinlokur og valdið mistökum við stjórn flugvéla, er skoðað, skiljast betur þau vandkvæði, sem meðhöndlun og notkun MCAS búnaðarins á Boeing 737 Max hafa skapað. 

Ef hjólin hefðu farið niður, hefði það einungis orðið vegna bilunar í sjálfvirka búnaðinum, sem átti að koma í veg fyrir það ef hraði þotunnar væri of mikill! 

Hjólin fóru ekki niður á pakistönku þotunni af því að á heildina litið, voru allir hlutar búnaðarins í fullkomnu lagi!

Og enn fréttist ekkert af því hvernig lausn 737 Max málsins miðar.  

Mannleg mistök ollu dauða 97 manns

...öll þessi líf...

Að hugsa sér allan þennan heim; 

öll þessi líf; 

urmul af sálum

og engar tvær eins!

Hver einasta´ er kraftaverk

undir andrúmsins hlíf,

á æviveg hálum 

milli sleggju og steins.  

 

 

Líkur á 36 tæknisamfélögum utan jarðar