Grindavík - Svartsengi - Vellirnir - Vestmannaeyjar, "allt undir"?

Allt frá fyrstu umbrotum á Reykjanesskaga hefur því verið velt upp hér á þessari síðu að hafinn væri nýr kafli í sögu eldsumbrota á Reykjanesskaga eftir átta hundruð ára hlé. 

Þetta er smám saman að koma í ljós, og líkt og í ellefu ára aðdraganda gossins í Eyjafjallajökli 2010, þarf nú þegar að bregðast rösklega við og koma á fót öflugu og vel grunduðu varnarstarfi.  

Bæjarstjórinn í Grindavík notar orðin "allt undir" um hættuna og viðbrögð við henni, og í fljótu bragði virðist það eiga við um Grindavík og Svartsengi, sem eru illu heilli svo nálægt líklegri eldstöð og hraunrennsli, að vandaverk verður að velja varnargarða sem eru á réttum stað. 

Vogar á Vatnsleysuströnd eru talsverða vegalengd frá hugsanlegum eldstöðvum, en enda þótt svæðið frá Almenningi, þar sem er fyrirhugað flugvallarstæði fyrir svonefndan Kapelluhraunsflugvelli, sé góðan spöl frá hugsanlegri elstöð, er svæðið þaðan og vestur á Vellina í Hafnarfirði allt í skotlínu hugsanlegra hraunstrauma.  

Ekki ætti að vera hætta á nýjum hraunstraumum niður í bæjarstæði og hafnarsvæði Hafnarfjarðar, því að í svonefndu Hjallamisgengi, sem liggur úr norðaustri til suðvesturs frá Heiðmörk um Hjalla, hefur myndast náttúruleg fyrirstaða og hindrun í formi margra kílómetra langs hamraveggs. 

Hraun frá eldstöðvum í Bláfjöllum gæti runnið sömu leið og fyrra hraun sem féll alveg niður í Elliðaárdal og Elliðavog, en Elliðavatn og öflugar varnir gætu tafið fyrir slíkri hraunsókn. 

Í þessu sambandi má ekki gleyma Vestmannaeyjum, en Heimaey er einfaldlega langstærsta eyjan vegna þess að undir henni hefur mesta eldvirknin verið. 

Það var einskæð heppni sem réði því að enginn fórst í gosinu sjálfu 1973. 

Erfitt er að sjá að nokkrar varnir fyrirfram geti dugað, heldur allt eins líklegt að flytja yrði alla íbúana á brott áður en aðsteðjandi gos brysti þar á. 

„Það er allt undir, allt þetta svæði“

Hugsun á íslensku víkur stanslaust fyrir hugsun á ensku.

Ein lúmskasta hliðin á stöðugri sókn enskunnar á kostnað íslenskrar tungu felst kannski í því að landsmenn missa í æ ríkara mæli getuna til að hugsa á móðurmálinu og grípa þá til enskrar hugsunar, sem oft er illa þýdd yfir á íslensku. 

Dæmi um þetta heyrðist í útvarpsfréttum í hádeginu þegar sagt var, að það þyrfti að "stiga inn í þróunina" í fastaeignaverðsmálum. 

Hingað til hefur verið hægt að orða þetta á bæði betri hátt og fjölbreyttari með því að segja til dæmis "að grípa í taumana" eða að "grípa til aðgerða."   

Enska sagnorðið to "step" ryður sér stöðugt til rúms hér á landi, svo sem í marg endurteknum frásögnum af því að hinir og þessir ætli "að stíga til hliðar" um sinn, í stað þess að nota íslensku hugsunina "að víkja" eða að "draga sig í hlé."

Lengst hefur þessi árátta sennilega náð í eftirfarandi setningu um viðfangsefni þjálfara að loknum leik, sem skilaði liði hans áfram í úrslit. 

"Það þarf að kópa við liðið við að ríkovera og fókusera á tsjallendsið."

„Þetta er ósanngjarnt“