Svona verksmiðju vildu menn fá hingað.

Sú var tíð að hér á landi var mikill áhugi á því að reisa súrálsverksmiðju. Svipaður ljómi lék um þá hugmynd og leikur um þá hugsjón að reisa hér minnst eina, jafnvel tvær olíuhreinsistöðvar.

Ég minnist þess að þegar súrálsverksmiðjan var í hámæli hitti ég Davíð Scheving Thorsteinsson og honum var mikið niðri fyrir.  

Hann spurði hvort ég eða nokkur landa okkar hefði kynnt okkur hvernig svona verksmiðja væri. 

Ég kvaðst ekki hafa gert það og kvaðst efast um að aðrir hefðu gert það, enda gerðist þess ekki þörf, slíkur akkur væri í að "skapa atvinnutækifæri". 

Davíð skoraði á mig að skoða málið betur eða fá aðra fréttamenn til að gera það því að vart væri hægt að hugsa sér subbulegri starfsemi. 

Með ofangreindu er ég ekki að segja að mengunarslys hefði þurft að gerast á Íslandi. En slysið í Ungverjalandi hefði ekki orðið í því landi, ef viðkomandi súrálsverksmiðja hefði verið annars staðar. 

Heyrst hefur að þetta mengunarslys sé mun stærra e mengunarslysið á Mexíkóflóa. n af er látið, jafnvel stærra en

En er ekki umhugunarefni að slík stöð hefur ekki verið reist í vestrænu ríki í 20 ár vegna þess að engir vilja hafa slíka starfsemi hjá sér.

Þeir, sem mjög eru áfram um olíuhreinsistöðvar og súrálsverksmiðjur ættu kannski líka að skoða möguleikann á að Ísland verði miðstöð fyrir vinnslu og geymslu á kjarnorkuúrgangi. 

Ekki er vitað til að orðið hafi eins stór slys í þeirri starfsemi og í súráls- og olíuhreinsibransanum. 

Rýming vegna mengunar

Athugasemdir

[Gudmundur Bjarnason (IP-tala skráð) 9.10.2010 kl. 09:05]

Getur þú Ómar, upplýst okkur um hvað við höfum í tekjur af álverum hérna.
Erum við ekki að verða voða ríkir?

[Árni Gunnarsson, 9.10.2010 kl. 09:43]

Undarlega finnst mér hljóðlát umræðan um mengunarslysið í Ungverjalandi.

Síðast var greint frá því að líklega hefði þetta nú ekki svo óskaplega mikil áhrif á lífríki Dónár, eða kannski- þannig lagað sko!

[Hreinn Hjartarson, 9.10.2010 kl. 09:53]

57% af vöruútflutningi þessa árs eru ál og iðnaðarvörur

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 9.10.2010 kl. 10:06]

Það var til athugunar að reisa verksmiðju fyrir vinnslu á súrál úr Bauxite. Ómar hefur rétt fyrir sér hvað það varðar. En að Húsvíkingar hafi viljað "svona" verksmiðju er auðvitað bull og populismi.

[Aðalsteinn Agnarsson, 9.10.2010 kl. 11:00]

Hollara væri fyrir almenning að eiga lítinn bát, og getað fiskað 1 til 2 jafnvel 3 tonn

af þorski á einum degi. 3 tonn x 350.000 kr.= 1.O5O.OOO kr.

Þjóðarhagur kallar á frjálsar handfæraveiðar.

[Þorsteinn Briem, 9.10.2010 kl. 11:03]

Árið 2009 voru fluttar hér út iðnaðarvörur fyrir um 244 milljarða króna, þar af 90% til Evrópska efnahagssvæðisins, sjávarafurðir fyrir um 209 milljarða króna, þar af um 80% til Evrópska efnahagssvæðisins, og landbúnaðarvörur fyrir um átta milljarða króna, þar af um 60% til Evrópska efnahagssvæðisins.

Gjaldeyristekjur okkar af ferðaþjónustu voru um 155 milljarðar króna árið 2009 og um 70% af erlendum ferðamönnum hér búa á Evrópska efnahagssvæðinu.

Utanríkisverslun okkar Íslendinga með vörur árið 2009

Ferðaþjónusta á Íslandi í tölum - Febrúar 2010

Rúmlega tíu milljarða króna tekjur tölvuleikjafyrirtækja hér árið 2009

[Rafn Haraldur Sigurðsson (IP-tala skráð) 9.10.2010 kl. 12:38]

Einu sinni var Frúin þín súràl, en nú er hún skínandi fagur fugl sem ber þig á á vængjum sínum um föll og óbyggðir landsins.

[Vendetta, 9.10.2010 kl. 14:25]

"... að skoða möguleikann á að Ísland verði miðstöð fyrir vinnslu og geymslu á kjarnorkuúrgangi. Ekki er vitað til að orðið hafi eins stór slys í þeirri starfsemi og í súráls- og olíuhreinsibransanum." 

Ómar, hér er hlekkur á langan lista yfir slys (um 25 skjalfest atvik) í sambandi við úrvinnslu og geymslu á kjarnorkuúrgangi. Listinn á aðeins við þannig slys í Bandaríkjunum og/eða í vörzlu og umsjá bandarískra yfirvalda/aðila. Listi sem varðar slys á heimsvísu er mikið lengri. 

En ég geri ráð fyrir, að þér hafi ekki verið alvara með að fá geislavirkan úrgang hingað.

http://www.lutins.org/nukes.html#process

[Pétur Sig, 9.10.2010 kl. 16:46]

Hvar er minnst á Húsavík Haukur?

[Vendetta, 9.10.2010 kl. 17:25]

Árni: Hér er frétt á dönsku um hvernig ástandið er núna. pH-gildið hefur lækkað úr 9 í 8 og það er álitið vera eðlilegt. Sem þýðir að fljótið varð ekki súrt, heldur basískt. Það stendur hins vegar ekki í fréttinni hvar í fljótinu mælingin var tekin og hversu mikil eyðilegging varð á lífríki árinnar næst verksmiðjunni.

http://ekstrabladet.dk/nyheder/krigogkatastrofer/article1427584.ece

[Vendetta, 9.10.2010 kl. 17:30]

Hins vegar má lesa í tengdum fréttum, ef smellt er á hlekkina í fréttinni, að pH-gildið í Donau komst alveg upp í 13, sem er eins og sterkur basi (lútur), og að allnokkuð var um fiskidauða. Alvarlegra er þó að þrír manns dóu í þessu umhverfisslysi.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 9.10.2010 kl. 18:47]

Það brennur undan lúti eins og sýru. Og pH skali er ekki beinlínis metrískur.

Ég næ því ekki hins vegar hvernig lækkun úr 9 í 8 túlkast sem minni súrnun. Að því gleymdu að 8 er svaka basískt.....

[Vendetta, 9.10.2010 kl. 20:54]

Jón, lækkun úr 9 í 8 þýðir meiri súrnun í átt að eðlilegra ástandi. pH-gildið 7, sem er æskilegt, er "neutral", þ.e. hvorki súrt né basískt. Sem er örugglega betra ástand fyrir lífríkið í ánni en pH 8. pH-gildi sem eru lægri en 7 gefa til kynna súrt umhverfi og pH-gildið 3 er lægsta gildið á skalanum. Vökvi með pH 3 er sterk sýra.

Annars veit Arnar Pálsson erfðafræðingur örugglega meira um það sé betra fyrir fiskinn að vatnið sé dálítið basískt.

[Vendetta, 9.10.2010 kl. 20:56]

Það átti að standa "Annars veit Arnar Pálsson erfðafræðingur örugglega meira um hvort það sé betra fyrir fiskinn að vatnið sé dálítið basískt."

[Gudmundur Bjarnason (IP-tala skráð) 9.10.2010 kl. 21:23]

Súrt eða basiskt er kannski ekki málið þegar eitur er annars vegar.
Hálf barnalegt að hengja sig á það.

[Árni Gunnarsson, 9.10.2010 kl. 21:51]

Nú hafa 7 einstaklingar látist af völdum þessa slyss og fjöldi fólks er meira og minna sjúkt af völdum þessa slyss. Þrjú þorp eru óbyggileg og mengun í ám er farin að valda fiskdauða. Enginn getur sagt til um það nú hversu mikð magn af þeim fiski sem lifir af er óhæfur til neyslu.

Nú er annað álíka slys talið vera yfirvofandi.

Það var árið 1975 sem Náttúruverndarráð hafnaði timælum Alusuisse um leyfi til súrálsvinnslu í Straumsvík.

[Vendetta, 9.10.2010 kl. 22:06]

Sýrustyrkur bæði vökva og jarðvegs er samt mikilvægur mælikvarði (einn af mörgum) á mengunarstig. Tegund mælinga fer eftir því hvers konar mengun um er að ræða. Án þess að mæla veit enginn hvort eitrið sé í rénun eða ekki. Þetta á bæði við um lífríki (vötn, ár og jarðveg), drykkjarvatn, matvörur og andrúmsloft.

Hitt er svo annað mál, að það ættu aldrei að gerast umhverfisslys/mengunarslys af neinu tagi. Næstum öll þannig atvik orsakast af mannlegum mistökum og/eða vanrækslu. Í verksmiðjum með alhliða og kerfisbundinni gæðastjórnun gerast aldrei slys og mistök. Þetta á við um 3-Mile Island, Chernobyl, um BP-borpallinn í Mexico-flóa, um Bhopal í Indlandi, um súrálsverksmiðjuna í Kolontar í Ungverjalandi. Undir gæðastjórnun heyrir strangt öryggiseftirlit, sem ekki hefur verið til staðar á neinum á þessum stöðum.

En nú eru nýjar hörmungar yfirvofandi í Kolontar.

Fyrsta mengunin gerðist þegar mjög mengað slorugt vatn í uppistöðulóni flæddi yfir stíflubakkana. Þá drapst allt dýralíf sem komst í tæri við það. Nú er buizt við því, að öll stíflan bresti eins og hún leggur sig, enda koma nýjar sprungur í hana á hverjum degi. Þá verður mengunin allt önnur og meiri. Ímyndið ykkur að svona illa byggð stífla væri hér á landi í nágrenni við Mývatn. Náttúran þar myndi ekki ná sér á strik aftur árum saman.

[Gunnar Heiðarsson, 9.10.2010 kl. 22:25]

Líklega þurfum við ekki að hafa áhyggjur af því að nokkur hafi áhuga á að setja upp súrálsverksmiðju hér á landi. Fluttningskostnaðurinn er einfaldlega of mikill. Að ætla að sigla með Báxít frá Jamaika eða Súrínam, en sennilega er ekki hægt að nálgast það nær, hingað til lands til þess eins að henda helmingnum af því er vart hagkvæmt. Auk þess er þekking manna á þessari vinnslu mun meiri nú en var 1975, þannig að varla dettur nokkrum manni í hug að vilji fyrir slíkri verksmiðju sé til staðar hér.

Við þurfum hins vegar að vara okkur á þeim sem með fagurgala vilja koma upp olíuhreynsistöðvum hér á landi. Nær væri að fara í hina áttina og meina olíuskipum að koma nálægt landinu, hellst ekki inn í landhelgina. Það hefur lítið farið fyrir því að verið er að koma með olíufarma inn í Hvalfjörð til geymslu. Síðan fer þessi olía úr landi aftur. Tankarnir í Hvalfirði er margir hverjir gamlir og hættan á umhverfisslysi því veruleg.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 9.10.2010 kl. 23:04]

Rauða leðjan, sem verðir eftir við vinnslu á súráli úr Bauxit er ekki hættuleg og flokkast ekki sem eiturúrgangur hjá ESB. En allt bendir til þess, að lúturinn (NaOH) hafi ekki verið skolaður í burt úr leðjunni.

[Gudmundur Bjarnason (IP-tala skráð) 10.10.2010 kl. 00:26]

Rauða leðjan ekki hættuleg! Alltaf eitthvað nýtt. Indverjar vita betur þó þeir vilji helst ekki tala um það. Þar er nánast allt leift.
Þá varð nýlega svona slys í N-Kína sem mengaði allt norður í Íshaf. Náttúrann er bara dugleg við að hreinsa svona ef hún fær tíma. Þannig mun það einnig verða núna.

Við erum ekkert að upplifa eitthvað nýtt.

[Ágúst H Bjarnason, 10.10.2010 kl. 08:31]

Varðandi pH eða sýrustigsskalann. Hér er mynd með skyringum á Íslensku:

http://agbjarn.blog.is/album/Oflokkad/image/912079/

Gunnar Heiðarsson hefur lög að mæla. Það er alveg út í hött að flytja hingað Báxít í stað súráls. Það dæmi gengi aldrei upp fjárhagslega og því hefur hættan á að slík verksmiðja risi hér á landi aldrei veri raunveruleg, þó svo að einhverjum hafi dottið það í hug fyrir 35 árum.

[Árni Gunnarsson, 10.10.2010 kl. 09:13]

Hættan var raunveruleg 1975 og hún er ennþá raunveruleg. Hinn svonefndi hagvöxtur á sér fjársterka og pólitískt öfluga formælendur sem hafa eitt auga í miðju enni.

Hvergi eru þessi kvikindi sýnilegri en hér á Íslandi.

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 10.10.2010 kl. 09:40]

Er það svo víst að vinnsla súráls úr Bauxit á Íslandi sé út í hött? Ég veit ekki betur en að við flytjum súrál til landsins til að vinna úr því ál með rafgreiningu. Ég veit ekki alveg hvað mikið af súrál fæst út góðu Bauxit, en mér þætti ekki ólíklegt að það væri í kringum 50%, jafnvel meira. Einnig þarf þó nokkra orku til að þurrka súrálið, sem fellur út úr lútnum (NaOH) með mikið af bundnu vatni (hydroxide). Það þarf að fjarlægja. Ungverjaland er eitt af fáum löndum Evrópi með Bauxit námur (einnig Grikkland). En slysið í MAL verksmiðjunni varð vegna spillingar og fúsks. Sá hluti Bauxits sem leysist ekki upp í lútnum við 150-200C (Bayer process) er einkum súrjárn (ryð) og kísill. Það er út af fyrir sig ekki eitur.

[Guðmundur Guðmundsson, 10.10.2010 kl. 10:20]

Ágúst H Bjarnason kl. 08:31:

Þessi „einhver“ sem falaðist eftir því að reisa súrálsverksmiðju á Íslandi var Alusuisse. Sjálfur álguðinn. Ekki ana þeir herrar út í einhverja vitleysu. Hvaðan hefurðu eiginlega að hættan hefði aldrei verið raunveruleg og fjárfestingin „út í hött“?

[Ómar Ragnarsson, 10.10.2010 kl. 23:27]

Ég vil benda á að talan um útflutnginstekjurnar af áli er að stórum hluta bókhaldsleg því að ekki er farið ofan í það hver hinn raunverulegi virðisauki er.

Það hafa hins vegar nokkrir fræðimenn gert og komist að þeirri niðurstöðu að virðisaukinn sé hátt í þrefalt meiri hjá ferðaþjónustu og sjávarútvegi, miðað við útflutningstöluna, heldur en í álframleiðslunni. 

Ástæðan er augljós:  Fiskurinn er tekinn upp úr auðlindalögsögunni, unninn hér og hagnaðurinn rennur beint til fyrirtækja innanlands. 

Hráefnin í álið er hins vegar flutt hingað yfir þveran hnöttinn og hagnaðurinn rennur allur til erlends stórfyrirtækis. 

[Þorsteinn Briem, 11.10.2010 kl. 03:45]

"Þótt verðmæti útflutnings áls sé nú ámóta mikið og sjávarafurða munar enn miklu á hreinu framlagi þessara greina, þ.e. framlagi þeirra eftir að aðföng hafa verið dregin frá útflutningstekjunum.

Þetta framlag er mælt með vinnsluvirði greinanna eða vergum þáttatekjum þeirra.

Mynd 5 sýnir þróun vergra þáttatekna í sjávarútvegi annars vegar og orkufrekum iðnaði hins vegar. Myndin sýnir að á þennan mælikvarða var vægi sjávarútvegs nær þrefalt meira en vægi orkufreks iðnaðar á árinu 2008.

Þetta er hluti skýringarinnar á því að viðskiptakjör hafa ekki sveiflast meira en raun ber vitni, þrátt fyrir að vægi áls í útflutningi hafi vaxið mikið."

Seðlabanki Íslands - Viðskiptakjör og raungengi, sjá myndir 3 og 5

[Þorsteinn Briem, 11.10.2010 kl. 12:59]

Forstjóri súrálsverkmiðjunnar handtekinn

[Árni Gunnarsson, 11.10.2010 kl. 15:32]

Hvort erum við þriðja heims ríki eða fjórða heims ríki í augum álrisanna?

Þeir vita að hingað geta þeir alltaf leitað eftir ódýrri orku og vistvænni. Sú vitneskja er þeim dýrmæt í ímyndarstríðinu þegar rætt er um svívirðilega meðhöndlun á þjóðunum sem vinna báxítið fyr þá.

Og þeir eiga marga öfluga p.r. menn hér á Íslandi.

Það var sungið: "Hver á sér fegra föðurland" þegar Kárahnjúkaglæpurinn var gerður að þjóðhátíð við opnun álversins á Reyðarfirði.