Af hverju að draga úr afrekum Guðríðar en ekki Leifs?

Áhugaverðar umræður um Guðríði Þorbjarnardóttur voru í Silfri Egils í dag. Bent var á að sagnfræðilegar heimildir fyrir tilvist og ferðum Guðríðar séu ekki traustar og að þess vegna gæti hér verið um mýtu að ræða allt eins og sannleika.

Fram kom gagnrýni á forseta Íslands fyrir það hve langt hann teygði sig í því að geirnegla allt sem Guðríði varðaði sem pottþéttar staðreyndir og hefði þar með farið of langt í því efni varðandi fyrsta hvíta evrópska barnið sem fætt væri á amerískri grund.

"Hafa skal það er sannara reynist" sagði Ari fróði og Guðni Jóhannesson endurtók það.  Útaf fyrir sig er hægt að taka undir þetta, en ég held nú samt að við séum komin inn á varasama braut ef við bökkum alla leið með Guðríði og afrek hennar, því að að þá lendum hugsanlega líka í vandaræðum með Leif heppna og Eirík rauða. 

Það yrði vandræðalegt eftir alla þá fyrirhöfn, sem það hefur kostað að fá fram viðurkenningu á landafundum Íslendinga fyrir þúsund árum. Mér finnst nefnilega erfitt að sjá að heimildir fyrir tilvist og afrekum Leifs heppna, Bjarna Herjólfssonar og Þorfinns karlsefnis séu mikið traustari en heimildirnar fyrir tilvist og afrekum Guðríðar Þorbjarnardóttur. 

Það margir Íslendingar fóru til Rómar á þessum öldum að það er erfitt að hrekja það að Guðríður hafi gert það líka.  Á sama hátt er erfitt að hrekja hennar tilvist og afrek nema að Leifur og félagar fylgi með. 

Lengi vel efuðust margir um frásagnirnar þangað til fornleifarnar við Lance-Au-Medows fundust og raunar hefur fornleifafræðin það fram yfir sagnfræðina, að heimildir hennar eru mun áreiðanlegri en munnmæli og sagnir. 

Forleifafræðingur hefur sagt í mín eyru að mun líklegra sé að Rómverjar hafi komið til Íslands á undan norrænum mönnum heldur en Írar. 

Þessi árin eru gríðarlegar framfarir í mannfræði og sagnfræði fyrri alda og árþúsunda, einhverjar mestu framfarir á þessu svið frá upphafi vega. 

Ég tel miklu brýnna að endurskoða söguna hvað varðar landnám Íslands heldur en að hrekja hvort ákveðnar persónur hafi verið til. 

Átrúnaðurinn á óskeikulleik sagna og munnmæla um landnámið er allt of mikill og tregðan of mikil til að "hafa það sem sannara reynist." 

Meðan ekki finnst neitt sem reynist sannara en það sem sagnir greina um tivist og afrek Eiríks, Leifs, Þorfinns, Bjarna og Guðríðar held ég að við ættum að halda okkur við það, enda búið að sanna fornleifalega að norrænir menn voru í Ameríku fyrir rúmum þúsund árum. 

Það er að mínu viti óráð að fara að sortéra út og sleppa sumu sem sagt er um þau því að þá komum við að því hvar eigi að draga línuna og það gæti endað með því að við bökkum með allt saman. 

Ég hef alltaf hrifist af þætti kvenna í afrekum okkar þjóðar, allt frá Auði djúpúðgu og Guðríði Þorbjarnardóttur til Höllu Jónsdóttur. 

Þess vegna bakka ég ekki með það sem ég hef haft til þeirra mála að leggja svo sem þetta erindi í ljóðinu "Íslenska konan." 

" Með landnemum sigldi´hún um svarrandi haf. 

Hún sefaði harma, hún vakti´er hún svaf. 

 Hún þerraði tárin, hún þerraði blóð.

Hún var íslenska konan, sem allt á að þakka vor þjóð".

 

Nóg er af því hvað við hömpum afrekum karla að fornu og greina lítið frá afrekum kvenna, þótt við förum ekki að draga Guðríði Þorbjarnardóttur og afrek hennar niður. 

	Ísaldarbarn varpar ljósi á uppruna Ameríkubúa
Ábyrgðarmaður færslu Tenging við þessa frétt hefur verið rofin vegna kvartana.

Athugasemdir

[DoctorE (IP-tala skráð) 27.2.2011 kl. 16:36]

óó, ísaldarbarn sem var lagt til hvilu ~6000 árum áður en guð biblíu skapaði heiminn.
Óhætt að segja að sumir séu í fílu með þetta sko :)

Annars á forseti alls ekki að vera að svarma um páfa eða fá viðurkenningu á einu né neinu frá þeim bæ.

[Stefán Pálsson (IP-tala skráð) 27.2.2011 kl. 17:36]

Þetta þarf nú heldur ekki að vera annað hvort í ökkla eða eyra. Það er talsvert stórt stökk á milli þess hvort menn kjósa að túlka eina klausu um að Guðríður hafi "gengið suður" á þann veg að hún hafi haldið sem pílagrímur til Rómar - eða hins að ákveða að þessi setning þýði ekki aðeins að hún hafi komið til heimsborgarinnar, heldur að hún hafi fengið áheyrn hjá Páfa og haldið yfir honum fyrirlestur um landafundi - eins og hinir áköfustu vilja gera.

[Guðjón Sigþór Jensson, 27.2.2011 kl. 18:29]

Ekki má gleyma hlut Bjarna Herjólfssonar sem ólst upp á Drepstokk við Eyrarbakka. Hann fór víst í fyrsta landkönnunarleiðangurinn en Leifur heppni gekk í reynslusjóð Bjarna.

Hjónin Þorfinnur karlsefni og Guðríður eru auðvitað þekktust fyrir að hafa getið barn í Ameríku, fyrstu evrópsku foreldranir. Og Guðríður verður víðförulst allra evrópskra kvenna á miðöldum.

Varðandi heimildagildi þessara frásagna verður að telja þau mjög mikil enda ekkert mikilsvert né skynsamleg rök sem fram hafa komið og draga frásagnir Eiríks sögu rauða og Grænlendingasögu í efa.

Mosi

[Anna Kristín Pétursdóttir (IP-tala skráð) 27.2.2011 kl. 20:19]

Góður pistillinn þinn Ómar !´

Takk fyrir að benda á þetta - af hverju er þá Leifur ekki tekinn fyrir ??

Ég er alltaf jafn hissa á umræðunni hérna á Íslandi og finnst hún alltaf mótast af viðhorfum karlanna sem sögðu frá. Það finnst mér ekki síður merkilegt að skoða og það er hvernig sagt er frá konum og verð að segja að það fer ekki mikið fyrir vitrænni umræðu um þær blessaðar.  

Hér er tengill á frásögur af konum - ein ferðaðist meðal annars alla leið til Kína fyrir 930. Guðríður er trúlega fædd á árunum fyrir 980 og Snorri sonur hennar er fæddur eftir árið 1000.

http://wiki.answers.com/Q/What_did_medieval_women_do

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 28.2.2011 kl. 07:31]

Ég skrifaði um þetta merka mál fyrir hina mörgu ítölsku lesendur bloggs míns og kallaði færsluna: Gudda Americana, la prima mama bianca in America. 

http://postdoc.blog.is/blog/postdoc/entry/1145911/ 

Ef menn kunna ekki neina ítölsku nú þegar þeir ætla sér inn í ESB, geta þeir varpað  þessu inn í Google translate. Ítalskan kemur best út ef hún er þýdd yfir á ensku.

[Þórður Runólfsson (IP-tala skráð) 28.2.2011 kl. 10:06]

Þetta snýst ekki um Guðríði eða hvað hún gerði eða fór. Þetta snýst um Ólaf Ragnar Grímsson. Ef að bæjarstjórinn í Snæfellsbæ væri á leið út að hitta páfa með þessa styttu þá væri það bara gott mál. En þar sem Forsetinn er eftirlýstur þá er búið að loka VISA- kortinu hjá honum og allir gerðir meðsekir og eða tortryggðir