Á að miða við "gróðærið"?

Fróðlegt væri að vita hvernig umferðin á þessu ári er í samanburði við umferð síðustu ára.

Er hún kannski álíka mikil og hún var árið 2005?  Nú tíðkast mjög að bera ýmislegt saman við það sem var hér á árunum 2005-2008 og þegar í ljós kemur mikilll samdráttur er það málað mjög dökkum litum.

Á árunum 2003-2008 fjórfölduðust skuldir heimilanna og samt voru tekjur fólks miklu meiri en nokkru sinni fyrr og vegna óraunhæfs gengis krónunnar, sem var allt að 40% hærra en gengið gat til frambúðar, var í gangi gríðarleg hvatning til mesta neyslufyllerís sem þjóðarsagan kann að greina frá. 

Umferð um hringveginn og aðrar birtingarmyndir neyslu og bruðls á þessum árum var ein af birtingarmyndum óeðlilegs ástands, sem hlaut að taka enda. 

Vitaskuld eiga tugþúsundir Íslendingar í gríðarlegum erfiðleikum vegna Hrunsins og engin ástæða er til að draga dul á það. 

En það að umferð um vegi landsins sé kannski svipuð og hún var fyrir gróðærið ætti ekki að verða til þess að við málum það sérstaklega eins og skrattann á vegginn. 

Það var ekkert slæmt að lifa á Íslandi árin 2000 og 2001, síðustu árin en að efnahagsfylleríið byrjaði og  ef meirihluti þjóðarinnar hefði látið það vera að steypa sér í skuldir, væri flest hér með öðrum brag en nú er. 

Sögulegur samdráttur í akstri

Athugasemdir

[Ásdís Sigurðardóttir, 2.4.2011 kl. 13:14]

Mjög góður punktur Ómar, auðvitað skiptir öllu við hvað er miðað. Manni hættir stundum til að gleypa allt hrátt, en auðvitað var ekkert marktækt í "brjálæðinu" þó svo að ég hafi aldrei gert minn eða farið minna en akkúrat á þeim árum, en það var nú af heilsufarsástæðum. Nú er ég fyr og flamme eins og þeir sögðu um árið og dauðlangar að ferðast. Takk fyrir pistilinn

[Gunnar Heiðarsson, 2.4.2011 kl. 13:25]

Þessar tölur miðast við árið í fyrra, Ómar, ekki gróðárin.

Að vísu spilar inn í þetta eldgosið í fyrra, en mestur samdráttur varð einmitt á suðurlandi. Það breytir þó ekki þeirri staðreynd að enn er umferð að dragast saman, eins og verið hefur á hverju ári frá bankahruni. Hversu lengi umferð getur dregist saman er ekki gott að segja.

Flestir landsmenn, a.m.k. þeir sem ekki eru í hópi sjálftökumanna, hafa þegar dregið saman sinn akstur eins og mögulegt er. Nota bílinn eingöngu í ýtrustu neyð. Þetta er að sjálf sögðu vegna mikillar hækkana á eldsneyti, sérstaklega vegna aukinna skatta, einnig vegna aukinnar álagningar olíufélaganna og einnig gengisbreytinga og hækkunnar olíu á erlendum mörkuðum, þó þær hækkanir séu þó merkilega litlar frá þessum tíma og í eingu samræmi við þróun á verði hér á landi.

Þessar auknu álögur leggjast þyngst á íbúa landsbyggðarinnar, ekki eingöngu vegna dýrara eldsneytis á bíla þess, heldur einnig vegna hækkunar vöruverðs vegna þessara hækkana eldsneytis.

Menn tala digurbarkalega og segja að eldsneyti sé ekkert dýrara hér en í mörgum nágrannalöndum okkar. Það má satt vera að hægt sé að finna dýrara eldneyti erlendis, en hvernig eru laun fólks í þeim löndum?

Hvað þarf verkamaður að vinna margar vinnustundir til að geta ekið eina ferð frá Reykjavík til Akureyrar? Hvað þarf verkamaður í Noregi að vinna margar vinnustundir til aka sömu vegalengd þar í landi?

Um þetta snýst málið. Nú er staðan orðin þannig hjá okkur að bílaeign er flokkuð sem lúxus, þó stór hluti þjóðarinnar sé háður einkabílnum til þess eins að lifa af. Þessi hópur þarf einkabílinn til að getað stundað vinnu, sótt sér nauðsynjar og hjálp. Fyrir þetta fólk er bíll ekki neinn lúxus, heldur nauðsyn.

Þegar bankarnir hrundu haustið 2008 var verð á einum líter af 95 okt. bensíni hjá Skeljungi um 170 kr. á fullu verði. Fyrir síðustu hækkun, kostaði þessi sami líter hjá sama olíufélagi um 239 kr. Vissulega má deila um hvort verðið hafi verið of lágt eða ekki á þeim tíma sem bankarnir hrundu, en þetta er hækkun upp á nærri 40%, á meðan laun hafa nánast ekkert hækkað og hjá stórum hluta launafólks lækkað!

Er nema von að umferð dragist saman?

Hægt er að skoða þróun á verðlagi eldsneytis á heimasíðu Skeljungs, gengisþróun er hægt að sjá hjá Seðlabankanum og verð á olíu á erlendum mörkuðum er t.d. hægt að sjá á heimasíðu OPEC. Þegar rýnt er í þessar upplýsingar kemur margt undarlegt í ljós, svo vægt sé til orða tekið.

[Þorsteinn Sverrisson, 2.4.2011 kl. 13:28]

Hér eru ítarlegri tölur.  Athyglisvert að þetta er talsvert mismunandi eftir stöðum.
http://www.vegagerdin.is/media/frettir-2011/Throun-2005-2011_jan-mars.pdf

Sammála því að við höfðum það fínt fyrir 10 árum. Vandamálið er bara að ríkisbáknið hefur þanist út um 50-60% síðan þá á föstu verðlagi !

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 2.4.2011 kl. 13:53]

Ég sé nú bara ekkert neikvætt við minni umferð einkabíla. Ekkert.

Hinsvegar margt jákvætt: Færri slys, minni mengun, sparnaður í gjaldeyri, því minna flutt inn af eldsneyti, bílum og varahlutum. Sparnaður ríkis vegna minna viðhalds á vegum, gott fyrir heilsuna því fólk hreyfir sig meira á tveimur jafnfljótum eða á reiðhjóli etc, etc.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 2.4.2011 kl. 16:28]

Minnkun í umferð er aldrei neitt annað en endurpeglun af minnkandi kaupmætti vs. óbærilegan eldsneytiskostnað.

Sum umferð er frekar óhjákvæmileg, - flutningar allir til að mynda og ferðir til og frá vinnu, - o.s.frv.

En venjulegt snatt og heimsóknir munu minnka, og svo og það að fólk hópast frekar í bíla þegar eitthvað á að fara.

Ég þekki fólk sem fer með 90.000 á mánuði í bensín sem grunn, - frá heimili-skóla-vinnustað. Það vill nú svo til að það er dreifbýlisfólk, en þjónustukjarninn er allur á sama stað, vinna, vinna, skóli, leikskóli, og vegalengdin er ekki neitt skelfileg.

Þar er ekki uppi á teningnum að skrallast á reiðhjóli v. vegleysa og vegalengda, hvað þá að fara gangandi, - enda sæi ég þá í anda sem vildu ganga ca 128 km á dag með börn og klyfjar.

Sem sagt, - óréttlætið í þessu er mjög mikið högg á grunninn í flutningum annars vegar, og svo lífið um landið hins vegar, þar sem illt er að forðast þennan kostnað. Hann er ekki neysla, - hann er grunnur.

Svo spyr maður sig að því, hvort ríkissjóður muni mæta minnkandi eldsneytisbrennslu með auknum álögum til að ná krónutölunni inn, eins og orkuveitan gerði þegar hlýviðri hafði áhrif á hitavatnsnotkun til hins minnkandi.

Svo mætti náttúrulega skoða það að hækka strauminn svolítið meira á pöpulinn til að þeir rafkyndandi (sem eru nú frekar landsbyggðarfólk) spari við sig, - þá er hægt að lofa umframorkunni sem til yrði í eitthvert corpusmortusrat. Enda sparnaður góður, því að corpusmortus í eldri kantinum sem fraus og komst ekkert í hlýju vegna kostnaðar, - það er ekki kostnaður í sjúkrastofnanir eða ellistofnanir.

[Ómar Ragnarsson, 2.4.2011 kl. 20:09]

Veit ég vel að samdrátturinn nú í mars er miðaður við mars í fyrra. Svo takmarkaður samanburður segir hins vegar ekki þá sögu sem ég tel aðalatriðið, að bera saman umferðina nú og fyrir til dæmis 8-10 árum en ekki við þau ár þegar gengi krónunnar var haldið svo háu að verðið á bensínlítra var minna en helmingur af því sem nú er.

[valgeir (IP-tala skráð) 5.4.2011 kl. 11:43]

Hver segir að Íslendingar hafi ferðast mikið innanlands í góðærinu??? Fór fólk ekki aðalega til framandi staða. Í dag er verið að koma í veg fyrir að við getum gert bæði, ferðast til framandi staða og ferðast innanlands.

Fyrir það fyrsta;

Verð á hráólíu var árið 2000, 27 dollarar tunnan. Árið 2005 var verðið komið í 50 dollara. Árið 2007 var verðið 67 dollarar. Í dag er verðið komið í yfir hundrað dollara.

Í annan stað:

Þá er gengi dollars árið 2000 1 dollar = 78 kr (sem er aðeins hærra en meðalgengi síðastliðin 30 ár)

Árið 2005 er gengið 62 kr. á dollar. 2007 64 kr á dollar og í dag er það 115 kr dollar sem er langt fyrir ofan meðalgengi síðastlin 30 ár. Óðaverðbólgu árin 1981 - 1984 eru ekki einu sinni jafn slæm og núna og þá var landið á hausnum ef það var einhverntíma á hausnum.

Að umferðin sé ekki að dragast meira saman er vísbending um að við þurfum nauðsynlega á bílum að halda hér á landi og almenningssamgöngur eru ekki hentugur valkostur allavega ekki eins og er.

Ríkið tekur í dag meira en 110 krónur af hverjum lítra sem er um 90 kalli meira en það gerði árið 2000 þegar líterinn kostaði 65 kall. Hvaða rök eru fyrir því að ríkið haldi úti þessum álögum??? Ef viðhald vega er svona hátt þá má t.d. banna þungaflutninga. En t.d. landflutningabíll með tengivagni eyðir malbiki 18.000 falt á við lítinn fólksbíl en borgar litlu hærri þungaskatt.

Ef tilgangurinn með þessari álögu er að stýra ferðavenjum fólks þá erum við komin í samfélag sem heftir ferðir fólks eftir fjárhag og það er ekki hlutur sem velferðasamfélag á að gera.

Svo er það eitt í viðbót - í hvað er allur þessi peningur að fara. Það er að segja, við erum ekki enn komin niður í þær ferðatölur sem voru árið 2000. En ríkið tekur tæplega 100 krónum meira á hvern lítra.

Einhver reyndi að færa fyrir því rök að það kostaði svona mikið að halda úti þjóðvegum landsins og tiltók árið 2009 sem dæmi fyrir kostnaði. Gleymdi því að vísu að það ár var mörgum milljörðum hærra en venjulegt ár þar sem m.a. tvenn jarðgöng voru í vinnslu, suðurstrandavegur ofl ofl. En það ár voru innheimtur á pari við útgjöld. Hvað með öll hin árin.

Menn falla auk þess oft í þá gryfju að nota þessar vegaframkvæmdir sem einskonar kosningaloforð saman ber Vaðlaheiðagöng núna. Sem er kjarni vandans. Lélegir fyrirgreiðslu stjórnmálamenn og enn lélegri fyrirgreiðslu stjórnendur stórfyrirtækja í landinu. Ekki gengisskráning íslensku krónunnar.