Öðruvísi en frægasta "gatmarkið".

Ótrúlegt var að sjá markið, sem Sigurður Eggertsson skoraði úr aukakasti eftir að leiktíma var lokið og kom þar með Fram í úrslit í birkarkeppni í handbolta.

Hann notaði aðferð, sem Ólafur Stefánsson hafði kennt honum í 3ja flokki og byggðist á því að senda boltann í gegnum "gat" í varnarveggnum, eins og hann orðaði það, sem myndaðist við "fintu"hreyfingu eða gabbhreyfingu áður en skotið reið af.

En frægasta "gatmark" íslenskrar íþróttasögu, óleyst gáta, var skorað á Melavellinum 9. september 1953 og réði úrslitum í Íslandsmótinu.

Ég man eftir þessu marki og stóð á besta stað til að sjá hvar boltinn fór inn í mark Valsmanna, en samt gat ég ekki gert mér ákveðna grein fyrir því hvort hann fór í gegnum gat á þaknetinu alveg við þverslána, eða rétt undir þverslána.

Um markið var mikið rifist og verður rifist meðan einhverjir eru á lífi sem muna eftir því og jafnvel enn lengur, því að þetta er gáta, sem aldrei verður leyst svo óyggjandi verði.

Ég hélt með Akurnesingum á þessum tíma þegar þeir léku á móti öðrum liðum en Fram, og fannst þá að dómarinn hefði dæmt rétt þegar hann úrskurðaði að markið væri gilt, jafnvel þótt ég gæti ekki fullyrt sem vitni, hvorum megin við þverslána hann fór inn.  

Eftir á að hyggja á ég samt erfitt með að treysta eigin minningu, sem kann að hafa litast af því að halda stíft með Akurnesingum í þessum leik.

Það var sunnan strekkingur og rigning þegar Helgi Daníelsson, þá markvörður Vals, spyrnti boltanum á móti vindinum út á völlinn þar sem Dagbjartur Hannesson Akurnesingur var fyrir og þrumaði boltanum hátt í loft upp til baka undan vindinum í átt að Valsmarkinu.

Öllum á óvart lá boltinn í netinu fyrir aftan Helga Daníelsson, en Valsmenn bentu dómaranum, Guðjóni Einarssyni, sem var þá okkar besti dómari, á að gat væri á þaknetinu alveg við þverslána og að þar í gegn hefði boltinn farið.

Dómarinn dæmdi markið samt gilt. Valsmönnum þótti ótrúlegt að boltinn hefði farið yfir Helga Daníelsson, sem stóð þar sem boltinn kom, og Helgi taldi eftir á útilokað að boltinn hefði farið yfir hendur hans og undir slána.

Skagamenn bentu á að þótt Helgi væri landsliðsmaður og besti markvörður landsins, sem verði oft ævintýralega vel með snilldartöktum, ætti hann það til að missa bolta klaufalega inn í markið, einkum af löngu færi.

Dómarinn sagði eftir á að hann hefði skoðað mörkin áður en leikur hófst og ekki séð neitt athugavert við þau. 

Nú, 59 árum síðar finnst mér þessi framburður dómarans veigameiri þáttur í þessu endalausa deilumáli en mér fannst lengi vel. 

Nú hefur fyrnst yfir þetta í huga mér, þótt enn eigi ég sem höfundur textans "Skagamenn skoruðu mörkin", sem er nafn bókarinnar um gullaldarlið þeirra, erfitt með að dæma um hvort dómgreind mín og minning litist enn af gamla ljómanum, sem lék um Skagamenn á þessum árum.  

Að vísu kann dómaranum að hafa yfirsést að þaknetið væri heilt fyrir leik, og auk þess var boltinn blautur og þungur, féll hratt og þungt niður síðustu metrana og netið kann að hafa verið veikt rétt fyrir leikinn án þess að dómarinn sæi þann veikleika.

En það er óvéfengjanleg staðreynd að gat blasti við á netinu, einmitt þar sem boltinn kom niður.

Miðað við það finnst mér nú að dómarinn hefði fekar átt að dæma markið af en dæma það gilt. 

Ef maður gefur sér það að um lögreglumál væri að ræða og tekur framburð dómarans gildan, var ekki gat þarna þegar leikur hófst en komið gat eftir að markið var skorað.  Og eftir hvað gat þetta gat verið nema boltann?

Jú, það gat hafa verið þarna án þess að boltinn færi í gegnum það !

Sem sagt, - hér er ekki hægt að sanna neitt 100% og ég, sem stóð á besta stað, þvert á markið, gat ekki séð hvorum megin hann fór við þverslána.

Að því gefnu er skiljanlegt að dómarinn dæmdi markið gilt, því að óvéfengjanlega fór boltinn inn í markið og það þarf oftast meira til að dæma mark ógilt en gilt þegar málavextir eru eins og ég hef rakið.

Hvað finnst lesendum þessarar bloggsíðu?  Hvað finnst þeim sem sáu þetta á sínum tíma?

Var þetta mark eða ekki mark ?

Kannski felst líklegasta niðurstaðan í nafninu sem þetta einstæða mark hefur fengið: "Gatmarkið".

Sem sagt: Ógilt.

Sigurður: Gleðigjafinn var orðlaus

Athugasemdir

[Egill Jón Kristjánsson (IP-tala skráð) 14.2.2012 kl. 00:18]

Sagan er góð. Enn það stendur eitthvað í mér með markmanninn. Var ekki Heldi Dan. markmaður Skagamanna allan sinn feril?

[Þorsteinn Briem, 14.2.2012 kl. 03:06]

Boltinn fór í gegnum gat,
geysilega mikið plat,
áratugum síðar sá,
að sorglegt var nú markið þá.

[Ómar Ragnarsson, 14.2.2012 kl. 04:30]

Nei, Helgi Dan byrjaði ekki sem markvörður Skagamanna fyrr en 1956 en hafði áður leikið með Val, og hleypti það miklum krafti í liðið.

Valsmenn hefndu samt fyrir gatmarkið 1956 með því að vinna Skagann og ég man vel eftir úrslitaleik Skagamanna við KR, þar sem Helgi lét Gunnar Guðmannsson plata sig þegar hann skoraði úr vítaspyrnu hjá Helga.

Það er skrítnasta vítaspyrna sem ég hef séð.

Gunnar spyrnti á móti stífum norðanstrekkingi og hljóp í hlykkjum að boltanum til þess að koma Helga úr jafnvægi. Það tókst og Helgi kastaði sér glæsilega í skakkt horn.

En Gunnari mistókst spyrnan sjálf að því leyti að hann var næstum búinn að plata sig sjálfan, því að hann hitti boltann mjög illa, sparkaði í jörðina svo að mölin þyrlaðist upp.

Boltinn "lak" áfram á móti vindinum í autt hægra hornið á meðan Helgi lá í hinu horninu og mann fannst reyndar að hann hefði næstum átt að hafa tíma til að standa upp og ná tuðrunni.

Minnstu munaði að boltinn drifi ekki yfir línuna, svo hægt fór hann!  

Helgi  spilaði 166 leiki með liðinu eftir það, varð þrisvar Íslandsmeistari og aðalmarkvörður landsliðsins í meira en áratug og skoraði meira að segja eitt mark fyrir Skagamenn, reyndar í Litlu bikarkeppninni !

[Ómar Ragnarsson, 14.2.2012 kl. 04:31]

Takk fyrir skemmtilegar stökur þessa dagana, Steini Briem.

[Þorsteinn Briem, 14.2.2012 kl. 14:40]

Takk sömuleiðis, Ómar minn!