Fimmtánfaldur sjávarútvegur?

Þegar ég vann að gerð heimildaþátta um íslensk virkjanamál fyrir 15 árum kíkti ég á hagtölur Noregs til að sjá hve stóran þátt olíuvinnslan ætti þá í gjaldeyrisöflun og þjóðarframleiðslu Norðmanna.

Kom í ljós að hlutfallslega var þarna um álíka stórar hagstærðir að ræða og hlutfallslegar hagstærðir sjávarútvegs á Íslandi. 

Nú kunna sumir að ætla, að þetta sé ekki svo mikið þegar öllu er á botninn hvolft.

En þá er á það að líta að Norðmenn eru 15 sinnum stærri þjóð en Íslendingar, þannig að ef sá draumur, sem menn hafa varpað fram í hinni dæmilgerðu 2007 græðgishugsun, sem enn lifir góðu lífi, að olíuvinnsla á Drekasvæðinu geti orðið jafn mikil að magni til og nú er við strendur Noregs, er um að ræða 15 sinnum meira verðmæti fyrir íslenskan þjóðarbúskap en sjávarútvegurinn gefur okkur nú.

Fréttaflutningur af olíudraumnum stóra hefur varpað upp setningum í fréttum eins og "olían gæti byrjað að flæða eftir 5-7 ár" og "hugsanlega jafn mikið olíumagn og á núverandi olíuvinnslusvæðum Noregs".

Minnir reyndar svoítið á fréttamanninn, sem stóð á miðjum Skeiðarársandi þegar gaus í Gjálp 1996 og sagði að nú væri eins gott að hafa dyrnar á bílnum opnar og flýja eins og fætur toguðu því að flóðið gæti verið að koma.

Vissu þó vísindamenn vel að slíkt myndi ekki gerast fyrr en eftir marga daga eða einhverjar vikur, enda kom flóðið ekki fyrr en mánuði seinna !  

Jafngildi fimmtánföldunar núverandi sjávarútvegs myndi einfaldlega kollvarpa íslensku hagkerfi með ruðningsáhrifum, sem drepa myndu allar aðrar atvinnugreinar. 

En í græðgisvímunni er ekki hugsað um það og að sjálfsögðu munu þeir sem fóru með himinskautum 2007 í að búa til bankakerfi sem var 5-10 sinnum stærra en íslenska hagkerfið, heldur betur taka við sér ef hægt væri að endurtaka leikinn.  

En jafnvel þótt aðeins fyndist einn fimmti þess olíumagns á Drekasvæðinu sem nú er unnið við strendur Noregs, er um að ræða þrefalt stærri stærð en allur sjávarútvegur okkar gefur nú. 

Ég hef en ekki heyrt um neina þjóð, sem hefur hafnað því að nýttar yrðu í framtíðinni hugsanlegar olíulindir í hennar lögsögu. En þar með er ekki sagt að gullæði hafi runnið á alla sem sjá slíka möguleika.

Kanadamenn eru til dæmis taldir eiga einna mestar olíu- og gaslindir þjóða heims en bíða rólegir eftir því að aðrar olíulindir jarðar, sem auðveldara er að vinna, fari óhjákvæmilega að þverra, en það eykur líkur á að farið verði í það að nýta olíu á erfiðar og óhagkvæmari svæðum. Kanadamenn vita að olían þeirra fer ekkert í burtu og verður verðmætari með tímanum. Slík hugsun virðist hins vegar fjarri okkur Íslendingum, sem alltaf hugsum "take the money and run!" og "hér og nú!" 

Líkast til er afar ólíklegt að Íslendingar myndu hafna því að nýta olíulindir sem ákafast ef það byðist, jafnvel þótt benda megi á, að í raun sé um rányrkju að ræða á takmarkaðri auðlind og kannski réttlátara gagnvart kynslóðum næstu áratuga og aldar að dreifa olíugróðanum yfir lengra tímabil og huga að jafnrétti kynslóðanna.

En 2007 er enn hér. Því miður er nú hamast hvar sem því verður við komið, svo sem í áætlunum um Eldvarpavirkjun, að pumpa upp sem allra hraðast og allra mestu af þeim jarðvarmaorkulindum okkar, sem eru takmarkaðar, jafnvel þótt endingartíminn styttist úr 50 árum niður í 30 ár og takmarkalítil skammtímagræðgi sé látin eyðileggja ómetanleg náttúruverðmæti.

 

 

 

 

Skapi bótaskyldu

Athugasemdir

[Már Elíson, 10.1.2013 kl. 09:10]

Ómar, íbúafjöldi Noregs er ekki þrítugfaldur, er það ? = 5.033.675 árið 2012, en það rýrir ekki grein þína sem slíka, góð grein og þörf lesning.

[Gunnar Heiðarsson, 10.1.2013 kl. 09:29]

Ef til þess kemur að olía finnist í vinnalegu magni er nauðsynlegt að fara sömu leið og Norðmenn gerðu, Að stofna sérstakann sjóð um þann hagnað sem fæst og stýra honum með þeim hætti að sem minnst áhrif hafi á efnahagskerfið okkar.

Þetta hefur reynst Norðmönnum vel. Því eigum við að fara þá leið.

Það er ljóst að vinnsla hefst ekki nema nokkur ávinningur sé af henni fyrir þau fyrirtæki sem að henni stæðu. Því er ljóst að tekjur landsins munu verða töluverðar, mun meiri en svo að hægt sé að láta þær flæða stjórnlaust inn í hagkerfi okkar.

En enn sem stendur er aðeins um rannsóknir að ræða og alls ekki víst að þarna sé það magn að nokkert fyrirtæki sé tilbúið að vinna olíuna. Eftir sem áður gæti þarna verið um umtalsvert magn að ræða og því nauðsynlegt fyrir okkur að hér sé allt klárt, ef svo reyndist.

Eitt það mikilvægasta er að undirbúa og ákveða hvernig skuli þá fara með það fé sem hingað kæmi.

Annað mikilvægt atriði og það sem mestu máli skiptir, er að búa svo um hlutina að mengunarhætta verði sem minnst. Að búa til reglur um vinnsluna byggðar á þeirri mestu þekkingu sem til er í heiminum, á öllum sviðum.

Einginn hagnaður af olíuvinnslu getur orðið svo hár að hann réttlæti einhverja léttúð í vörnum gegn mengun í þessu sambandi.

[Ómar Ragnarsson, 10.1.2013 kl. 11:56]

Stundum gerir maður alveg ótrúlegar villur og þær varasömustu eru þær sem maður trúir ekki upp á sjálfan sig. Ég hef nefnilega afar gaman af því að leggja á minnið íbúatölur landa og því er villan, sem ég er búinn að leiðrétta, enn neyðarlegri.

En kannski á maður að byrja daginn á því að fá sér eitthvað í gogginn áður en maður byrjar, varla vaknaður, á því að blogga. 

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 10.1.2013 kl. 13:00]

Þegar 172.000 Íslendingar hafa flust til Noregs, passar þetta hjá Ómari.

En við skulum vona að það gerist ekki á næstunni.

[Þorsteinn Briem, 10.1.2013 kl. 14:32]

Noregur:

"Export revenues from oil and gas have risen to 45% of total exports and constitute more than 20% of the GDP. [vergri landsframleiðslu (VLF)]"

Útflutningur á sjávarafurðum héðan frá Íslandi var um 42% af vöruútflutningi árið 2009 en um 78% árið 1994, þegar Ísland fékk aðild að Evrópska efnahagssvæðinu.

Og hlutfall sjávarafurða af vergri landsframleiðslu var hér um 14% árið 2009 en um 20% árið 1994, samkvæmt Landssambandi íslenskra útvegsmanna (LÍÚ):

Hlutfall sjávarafurða af útflutningi 1994-2009

En um sextán sinnum fleiri búa í Noregi en hér á Íslandi.

(Verg landsframleiðsla (Gross Domestic Product) er verðmæti allra vara og þjónustu sem framleidd er í viðkomandi landi á ári.)

[Kristinn Pétursson, 10.1.2013 kl. 17:31]

Gas- og olíuvinnsla á eftir að ganga prýðisvel og draga björg í bú til  að koma í veg fyrir gjaldþrot þjóðarinnar. Það minnkar þá pressuna á fleiri álver

[Ómar Ragnarsson, 10.1.2013 kl. 23:27]

Því miður lítur út fyrir, minn kæri Kristinn, að óþolið sé svo mikið eftir því að reisa nú þegar risaálver í Helguvík af sömu stærð og álverið í Reyðarfirði, að búið verði að fara í raun langt út fyrir núverandi rammaáætlun, því að þegar allar jarðvarmavirkjanirnar 16 sem eiga að þekja Reykjanesskagann, eru búnar að klára orkuna á vinnslusvæðum sínum, verður friðun Kerlingarfjalla og Fjallabakssvæðisins að víkja fyrir virkjunum í staðinn.