1941 og 2013: Friður á yfirborðinu en stríð í raun.

7. desember 1941 réðust Japanir á aðalherstöð Bandaríkjamanna í Perluhöfn á Hawai-eyjum án stríðsyfirlýsingar með meira en 300 flugvélum af þremur flugmóðurskipum, sökktu herskipum sem voru í höfninni og drápu þúsundir manna.

Á sama tíma gengu hermenn þeirra á land á nokkrum stöðum í Suðaustur-Asíu og í hönd fór ein stórkostlegasta hernaðarsókn allra tíma, þar sem þeir lögðu undir sig Suðaustur-Asíu og réðust meira að segja á Ceylon (Shri Lanka) og Perth í Ástralíu.

Niðurlægðu Breta með töku sjálfrar Singapúr.

Roosevelt Bandaríkjaforseti gaf 7. desember 1941 heitið "Dagur svívirðunnar" (Date of infamy) vegna tilefnislausrar og lúalegrar árásar og innan fjögurra daga voru Bandaríkjamenn komnir í stríð við bæði Þjóðverja og Japani.  

En málið var ekki svona einfalt ef það var skoðað frá sjónarhóli Japana.

Undanfari árásarinnar voru viðskiptaþvinganir, sem Bandaríkjamenn stóðu fyrir til þess að þvinga Japani til að draga her sinn frá Kína, sem þeir réðust á 1937 og háðu þar eitthvert skelfilegasta og villmannlegasta stríð allra tíma.

Ástæðan var hin sama og fyrir báðum heimsstyrjöldunum, óánægja Japana, Þjóðverja og Ítala vegna þess að þeir hefðu borið skarðan hlut frá borði í keppni nýlenduveldanna um auðlindir jarðar.

Í nóvember 1941 var svo komið, að ef ekki næðist samkomulag við Bandaríkin um að aflétta þessum þvingunum yrðu Japanir olíulausir innan tveggja mánaða og þar með færi að draga úr þeim allan hernaðarmátt.

Ráðamönnum Japans fannst það óbærilegt og þar með óhugsandi að ganga að kröfum Bandaríkjamanna um að Japanir hættu við hernám í Kína og hyrfu með því frá þeirri stefnu sem þeir höfðu rekið frá 1931.

Það yrði ígildi algers ósigurs og þeir myndu "missa andlitið", en þau tvö orð eru nokkurn veginn besta lýsingin á því austræna og gróna viðhorfi sem þá gilti varðandi heiður manna og æru gagnvart samfélagi sínu og kviðristan blasti við.  

Þegar Bandaríkjamenn bökkuðu ekki í samingunum við Japani var í augum japanskra ráðamanna skollið á stríð milli þjóðanna og kannski er eitthvað svipað sem ráðamenn Norður-Kóreu hugsa nú.  

Í nóvember 1941 ríkti friður á yfirborðinu á Kyrrahafi þótt stríð væri í raun skollið á í augum Japana. 

Ákvörðun þeirra um að fara í stríð við voldugasta efnahagsveldi heims var fífildjörf og dæmd til að mistakast, jafnvel þótt þeir hefðu verið heppnir og getað sökkt þeim þremur flugmóðurskipum sem Bandaríkjamenn áttu á Kyrrahafi, ef þau hefðu verið í höfn.

En þegar í ljós kom að þau voru öll á sjó og sluppu, var leikurinn í raun tapaður fyrir Japani þótt stríðsreksturinn gengi eindæma vel fyrsta hálfa árið.

Japanir létu blekkjast af einstæðum árangri innrásar Þjóðverja í Sovétríkin fyrstu mánuði hennar og veðjuðu á hina óstöðvandi og sigursælu Þjóðverja til að halda óvinaþjóðunum við efnið. Sú von brást.

Bandaríkjamenn treystu á það 1941 að ekki þyrfti að koma til beitingar hervalds til að halda Japönum í skefjum. Það reyndist afdrifaríkt vanmat.  

Það sem gerir ástandið á Kóreuskaga svo hættulegt er, að líkur geta verið á því að ráðamenn Norður-Kóreu séu í svipuðu hugarsástandi og firringu og Japanskir ráðamenn voru 1941. Eftir því sem velgengni og ríkidæmi Suður-Kóreu eykst verður skömm ráðamanna hinnar sveltandi og fátæku Norður-Kóreu enn meiri og óbærilegri.

Harðari viðskiptaþvinganir kalla því fram svipuð viðbrögð og hjá Japönum 1941. Nú getur það verið vanmat, rétt eins og 1941, að ekki komi til beitingar hervalds í deilum Norður-Kóreumanna við umheiminn.  

Reynslan frá 1941 sýnir, að firrtum ráðamönnum eins og valdhöfum Norður-Kóreu er trúandi til alls, jafnvel til þess að láta sig og þjóð sína fallast á eitt risastórt Samurajasverð frekar en að "missa andlitið."    

Norður-Kórea lýsir yfir stríði

Athugasemdir

[Teitur Haraldsson, 30.3.2013 kl. 17:33]

Hvað hefði frekar átt að gera?
Ekkert?
Vona það besta?

[Sigurður Haraldsson, 30.3.2013 kl. 19:00]

Ómar þú ert með þetta, þriðja stríðöldinn er að byrja því miður.

[Sigurður Haraldsson, 30.3.2013 kl. 19:13]

Allt bendir til þess það er kreppa hungur og stríð!

[Teitur Haraldsson, 30.3.2013 kl. 19:14]

Það fer algjörlega eftir hvað Kína gerir.

[Þorsteinn Briem, 30.3.2013 kl. 21:36]

Japan og Þýskaland urðu aftur stórveldi eftir Seinni heimsstyrjöldina með miklum viðskiptum við önnur ríki.

En ekki með því að leggja undir sig auðlindir þeirra.

[Halldór Jónsson (IP-tala skráð) 31.3.2013 kl. 00:47]

Japanir réðust 1. mars 1942 á herskipið HMAS Perth og sökktu því. Ég veit ekki til þess að þeir hafi ráðist á vesturströnd Ástralíu þar sem borgin Perth er.

[Teitur Haraldsson, 31.3.2013 kl. 04:08]

Algjörlega sammála "Steini Briem".
Þeir voru ekki með meiri auðlindir fyrir en eftir.

Og þessi árás þeirra var svo sannarlega aldrei talið til annars en aumingjaskapar.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 31.3.2013 kl. 11:52]

Svona í stuttu, þá voru Japanir á fullu í útþenslustefnu, og hrottalegir í verki, en ráku sig á viðskiptaþvinganir Sáms frænda, sem hefðu stöðvað þá. Það gekk að sjálfsögðu ekki, þannig að þeir "neyddust" til þess að skella sér í stríð við USA og Breska heimsveldið. Ekkert skelfilega gáfulegt, en þó sá punktur í því að Bretar áttu í nógu basli heima, og með því að hrekkja Bandaríkjamenn til heimahaga væri kannski hægt að "bíta sig nógu fastan" til að línurnar héldu.
En ógáfulegt, þar sem allt varð að heppnast, og þá kom orðið "kannski" samt upp, - USA var langstærsta iðnaðarveldi heimsins. Og enn annar fídus, - Hitler fór í Rússana mörgum mánuðum fyrr, og var orðinn nokkuð stopp þegar Japan fór af stað gegn USA.
Enda taldi Yamamoto þetta vonlítið.
En hvað svo sem N-Kóreu gaukurinn er að pæla, þá er það blátt áfram heimskulegt miðað við það sem Japanir lögðu í. Reyni hann að uppfylla stóryrðin, má hann búast við því að vera saltaður á margvíslegan hátt. Stóri jókerinn í spilastokknum er líkast til Kína, en eitthvað eru þeir farnir að verða pirraðir á lagsa.

[Ómar Ragnarsson, 31.3.2013 kl. 21:08]

Sóknin til Moskvu fór ekki að hiksta svo eftir yrði tekið fyrr en í lok nóvember og Japanir höfðu enga ástæðu til að efast um að Moskva myndi falla, enda Þjóðverjar búnir að mynda hálfhring í kringum Moskvu, skera á þjóðleiðina milli Leningrad og Moskvu, setja Leningrad og Sevastopol í herkví og taka Kharkov og Kursk.

26. nóvember höfnuðu Bandaríkjamenn úrslitakostum Japana og þann sama dag lagði árásarflotinn af stað í átt til Perluhafnar undir ítrustu leynd og enginn mannlegur máttur hefði getið komið í veg fyrir að hann héldi áfram.

Daginn eftir stöðvaðist þýska sóknin aðeins 30 kílómetra frá miðborg Moskvu.

Lokaárásin á Moskvum hefst 1. desember og 2. desember stöðvast hún við Khimki brautarstöðina aðeins 19 kílómetra frá miðborg Moskvu. (Hef komið þangað og tekið þar myndir og uppistand)

Innan við sólarhring áður en japanski flotinn hefur árásinda á Perluhöfn fréttist af gagnsókn Rússa við Moskvu.

Útilokað var fyrir japanska ráðamenn að sjá þetta fyrir, teningunum hafði verið kastað ellefu dögum fyrr og innan við einn dagur eftir að siglingu árásarflotans.  

Þá þegar var búið að fínpússa áætlunina um herförina til Perluhafnar

[Jón Logi (IP-tala skráð) 1.4.2013 kl. 17:07]

Bjartsýni fyrir því, þar sem herför Þjóðverja til Moskvu þýddi það að Breska Ljónið yrði ekki snúið niður á heimavelli.
Það er þó ljóst að báðir reiknuðu með sigri á tiltölulega skömmum tíma. Eftir afhroð Breta í austurlöndum var t.d. opið fyrir japanska flotann að Rauðahafi ef út í það færi! Það hefði haft áhrif á ýmislegt í N-Afríku og víðar, - hráflutningar í mörgum gerðum lágu jú um Súez.

Endalausir fletir á þessu.

Hvernig var það, - Sorge kom þeim upplýsingum til Rússa að Japanir hygðust ekkert athafna sig austast, en náðist og var svo tekinn af lífi. Afleiðingin var sú að Zhukov gat sent sitt sterka lið vestur um í tæka tíð, þegar tæpast stóð.