Næstum óhugnanleg tækni, sem eykur öryggi.

Það er næstum því óhugnanlega fullkomin tækni, sem manni er kynnt nú orðið þegar nýjar gerðir bíla koma á markaðinn. Einkum á þetta að sjálfsögðu við um dýrari bílana sem boðnir eru fyrir tíu milljóniir eða meira.

Meira og meira af þessir sjálfvirkni ratar sem staðalbúnaður í bílana, en síðan er listinn yfir aukabúnað, sem kaupa má, alltaf að lengjast.

Ég renndi við sem snöggvast hjá gömlum vini mínum, Benna í Bílabúð Benna, í fyrradag til að kíkja á nýjustu Porsche-bílana, og það sem átti að verða aðeins fimm mínútna stans, varð að samtals meira en klukkutíma pælingu, fyrst hjá Benna og síðan þegar komið var heim.

Það er skemmtileg mótsögn að ein helsta ástæða þess hvað Porsche hefur náð langt á þessu sviði er þá næstum óviðráðanlega verkefni sem verksmiðjurnar stóðu frammi fyrir þegar viðskiptavinir þeirra neituðu að hætta að kaupa hinn "úrelta" Porsche 911.

Sá bíll er með stóra sex strokka vél talsvert fyrir aftan afturhjól, og var þar að auki afar stuttur á milli fram- og afturhjóla og átti samkvæmt öllum eðlsfræðilegum lögmálum að vera óökuhæfur fyrir það hve hættulega eiginleika hann hefði.

Síðan þá hefur tæknin í kringum þennan bíl þróast svo ævintýralega að hið "ómögulega" hefur tekist, að gera aksturseiginleika hans öruggan. Það byggist á "óhugnalega lygilegum" atriðum ef svo má að orði komast.

Sjálfvirk viðbögð bílsins bókstaflega "hjálpa" bílstjóranum við að aka þessum bíl örugglega en þó hratt í gegnum beygjur og króka. Svo langt gengur þetta að bíllinn beitir sjálfur mismunandi hemlun á afturhjólin og meira að segja beygir lítillega með þeim til að hjálpa ökumanninum !  

Hinn nýi Macan er magnaður aldrifs sportbíll, talsvert lægri en Cayenne en jafn rosalega breiður og þvþi sennilega með enn betri aksturseiginleika, sem miðast meira við sport en akstur á ófullkomnum vegum og slóðum.

Hann er þó þannig byggður til endanna að hann komist meira en venjulegur fólksbíll án þess að reka sig niður, og hægter  að hækka bílinn upp á ferð um nokkra sentimetra, einmitt nógu marga til þess að komast megi um frumstæða malarvegi og vegaslóðir.    

Sjálfvirkni hefur rutt sér æ meira til rúms í flugi flugvéla á undanförnum áratugum, en þrátt fyrir ómetanlegan þátt hennar í að gera flugið öruggara og hagkvæmara, koma alltaf við og við upp atvik, sem sýna ákveðna galla, sem geta jafnvel valdið stórslysum.

Af þeim atvikum hafa hins vegar dregist lærdómar sem hafa á endanum reynst einna drýgstir í að auka öryggið enn meira.

Ein hættan er sú að menn verði of háðir sjálfvirkninni og minna viðbúnir því að þurfa sjálfir að bregðast við ýmsum uppákomum.

Önnur hættan er sú að hin tölvustýrða sjálfvirkni bregðist ekki rétt við aðstæðum eða komist að röngum niðurstöðum.

Þriðja hættan er sú samspil manns og tölvutækni leiði menn út í ógöngur.

Sem dæmi má nefna flugslys, þar sem óvæntar uppákomur urðu til þess að gera flugmenn ringlaða, vegna þess að hið tölvustýrða aðvörunarkerfi var orðið svo altækt og fullkomið, að ótal blikkandi aðvörunarljós og hávær aðvörunarhljóð urðu yfirþyrmandi mikil og flókin og komu þannig jafnvel í veg fyrir að flugmenn gætu áttað sig og gripið til rettra viðbragða.

Nú er hægt að fá flókna og margháttaða sjálfvirkni í akstri bíla, svo sem að bíllinn "skynji" sjálfur umhverfi sitt, allt frá næstu bílum til þess að "lesa" merkingar á vegum og grípi ævinlega til réttra aðgerða.

Manni verður hugsað til þess í því sambandi hve margar merkingar á vegum og bílastæðum eru orðnar máðar eftir veturinn og að það sé spurning hvort bíllinn geti lesið rétt úr þeim og brugðist rétt við.

Ég man þegar ég fyrst reynsluók BMW 5 í stuttum skrepp, og ætlaði að komast að því hvernig aksturseiginleikar hans væru í krókóttum malarvegi með miklum malarhryggjum.

Hlakkaði mikið til að láta kvikindið njóta sín, en í staðnn eyðilagði bíllinn sjálfur þessa tilraun með því að hemla svo rækilega og næstum drepa á sér í hvert skipti sem leið hann fór að skrika á mölinni, að tilaunaaksturinn varð að hægfara kvöl.

Ég vissi þá ekki að hægt væri að taka þessa sjálfvirkni úr sambandi og kom til baka hundsvekktur.

Það fylgir með útskýringum á henni að ökumaður eigi auðvelt með að taka ráðin af bílnum, en þá leynist enn ein hættan; - sem olli fyrrum og getur enn valdið flugslysum, að að ökumaðurinn/flugmaðurinn taki ekki eftir því að sjálstýringin hefur hætt að virka.  

 

 

Hvað sjá sjálfkeyrandi bílar?