Ítala er notuð víða um lönd á ferðamannaslóðum.

Það hefur legið fyrir í áratugi erlendis að þar sem náttúran þolir ekki mikinn átroðning, neyðast menn til að grípa til aðgerða til þess að koma í veg fyrir óafturkræf umhverfisspjöll sem ekki aðeins eyðileggja verðmætin, sem skapa umferðina, heldur kippa grundvellinum undan því sem ferðamönnum er selt.

Nefna má ótal dæmi um slíkt. Það getur falist í því, eins og á hverasvæðum Old Faithful og Mammoth Hot Springs í Yellowstone að gera vandaða göngupalla, eða að hafa ítölu inn á ákveðin svæði. 

Í Yellowstone er ítala inn á gönguslóðir sem eru alls 1600 kílómetra langar. Slóðirnar eru misjafnlega vinsælar og viðkvæmar, en kröfur ferðafólksins yfirleitt þær að njóta lágmarks kyrrðar og einveru.

Á sumum slóðunum er biðlisti sem getur valdið því að bíða þarf í marga mánuði eða jafnvel ár eftir því að komast að. 

Lengsti biðlistinn, sem mér er kunnugt um vestra, er að fá að sigla niður Kólóradófljót fyrir neðan stífluna í Glen Canyon og allar glötur niður að Mead miðlunarlóninu fyrir ofan Hoover-stífluna, en þetta er nokkur hundruð kílómetra löng siglingarleið og farið í gegnum Marmaragljúfur en síðar í gegnum Miklagljúfur. 

Þarna þurfti að bíða í 14 ár árið 1999 eftir að fá að sigla. Hljómlistarmennirnir Vilhjálmur Guðjónsson og Magnús Kjartansson sigldu þessa leið hér um árið og áttu engin orð til að lýsa þeirri upplifun. 

Þegar spurt var hvort ekki væri slæmt hve margir yrðu frá að hverfa var svarið það, að það eitt að fólk vissi af tilvist þessa fyrirbæris væri það mikils virði að ekki yrði breytt um stefnu. 

Til stóð að virkja ána og búa til virkjun á stærð við Kárahnjúkavirkjun með 80 kílómetra langt miðlunarlóni í Marmaragljúfri fyrir um 40 árum á þeim forsendum að eftir sem áður væru rúmlega hátt á þriðja hundrað kílómetrar af gljúfrum látnir ósnortnir. 

Hugmyndin var auglýst með því, að ekki aðeins yrði bara hluti leiðarinnar notaður í lónið, heldur yrði miklu auðveldara að skoða ýmsar flottar bergmyndanir á bátum þegar vatnið væri hækkað svona mikið og að lónið í gljúfrinu yrði afar fagurt. 

Ein opnumynd andstæðinganna í auglýsingu í blöðum og tímaritum drap þessa hugmynd.

Sýnt var á þeirri mynd hvernig hægt yrði að sigla á smákænum um Sixtínsku kapelluna í Róm og sjá hin frábæru listaverk Michelangelos miklu betur ef kapellan yrði hálffyllt af vatni og spurt: Vilt þú láta gera þetta?

Þetta var fyrir næstum hálfri öld í Ameríku. Við erum hins vegar enn næstum hálfri öld á eftir Kananum í þessum efnum og viljum ekkert af þeim læra.  

Umferð um Dyrhólaey takmörkuð