Svona varð íslenska orðið "heimskur" til.

Íslenska orðið "heimskur" er forn norræn líking við það fyrirbæri, þegar persóna dæmir alla hluti, jafnvel alla veröldina eftir því einu, sem hann sér heiman frá sér. 

Sjaldan hefur jafn valdamikill maður og Donald Trump afhjúpað eins rækilega þetta fyrirbæri, nú síðast með tveimur fréttum á sama kvöldinu. 

Hann lýsir því yfir að loftslag fari kólnandi á allri jörðinni af því að það er kalt í New York. 

Með korti sem Árni Finnsson hefur sett á vefinn, má sjá hvernig mál standa á allri jörðinni, og er hinn rauði litur margfalt víðáttumeiri en hinn bandaríski í Norður-Ameríku. 

Svo þröngsýnn er Trump að kjörorðið "make America great again!" á aðeins við Bandaríkin, ekki Kanada og því síður Mexíkó. Ameríka nær í hans huga og orðfæri ekki út fyrir landamæri Guðs eigin lands. 

Nú hefur hann í raun bannað innflutning á kanadisku þotunum Bombardier CS100 og CS300 til Bandaríkjanna, af því að kanadísku verksmiðjur fundi snilldarlega einfalda lausn á því viðfangsefni að auka rými og þægindi fyrir hvern farþega í þessum þotum, sem flytja á bilinu 100-160 farþega, með því að hafa aðeins tvö sæti hlið við hlið vinstra megin við ganginn í þotunum, en þrjú sæti hlið við hlið hægra megin. 

Þar að auki hafa kanadísku verksmiðjurnar Pratt and Whitney verið í fararbroddi í smíði amerískra flugvélahreyfla.  

Útkoman varð stórt tæknilegt framfaraskref í flugvélasmíði á afmörkuðu sviði. 

En nú hefur 292 prósenta refsitollur Trumps á þessar þotur jafngilt því að Bandaríkin muni í sókn sinni til "yfirburða á efnahags-, tækni-, og hernaðarsviðinu" banna hverjar þær erlendar flugvélar og raunar líka bíla, sem standa framar en bandarísk framleiðsla. 

Hinn heimski forseti telur sig vera að gera "America great again" með því að úthúða því sem næsta nágrannaþjóð hans í Ameríku er að gera og berjast gegn framförum, nema þær eigi uppruna sinn í Bandaríkjunum. 

Og í leiðinni fær hann "kærkomið" tækifæri, eins og hann hefur kosið að orða það um nýlega hliðstæðu, til þess að refsa Kanadamönnum fyrir það að sitja hjá í átkvæðagreiðslunni hjá Sþ um Jerúsalem. 

Bombardier þoturnar þýða ákveðna samkeppni við smæstu þotur Airbus, en Airbus hefur eignast 51 prósent í Bombardier, hugsanlega með hugarfarinu "if you can´t beat them, join them". 

En líklega sér Trump rautt yfir því að hinn evrópski flugvélaframleiðandi Airbus skuli vera með í spili, sem ógni því að hægt sé að gera Ameríku, - les Bandaríkin, - voldug og dýrleg á ný. 

 

 

Trump: Þurfum hlýnun jarðar

Athugasemdir

[Halldór Egill Guðnason, 30.12.2017 kl. 01:26]

Hvar býrð þú?

[Húsari. (IP-tala skráð) 30.12.2017 kl. 01:49]

Sæll Ómar.

Skilgreiningar þínar á orðum eru ekki
einasta vafasamar heldur rangar sbr. Vísindavefinn:

"Orðið heimskur ‛vitgrannur, fávís’ er náskylt orðunum heim ‛(í átt) til heimkynna’ og heima ‛heimkynni, heimili’ og ‛í heimkynnum sínum’. Orðið heimskur þekkist allt frá fornu máli. Ekki þótti það karlmannlegt að sitja alltaf heima og fara ekkert. Í Hávamálum stendur (5. erindi):

Vits er þörf
þeim er víða ratar
dælt er heima hvað.

Dælt merkir þarna ‛auðvelt’, það er auðvelt að halda sig heima en vit er nauðsynlegt ef fara á víða. Heimskur er þá upphaflega sá sem heldur sig heima við og aflar sér ekki þekkingar á ferðum.

Heimskur er sá sem situr heima."

Óhróður þinn um Bandaríkin og þá er sitja
þar í æðstu embættum er óboðlegur.

[Jón Steinar Ragnarsson, 30.12.2017 kl. 03:05]

Orðsyfjabanki þinn er greinilega heimatilbúinn. Þú ættir að rýna í heimildir áður en þú alhæfir um svona skilgreiningu. Heimskur er einfaldlega sá sem heima situr og fer aldrei neitt og lærir því aldrei neitt um umheiminn. Svíar eru með sama orð, Hemsk. Eldfornt orð, sem kemur hvergi nærri þinni skilgreiningu.

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir (IP-tala skráð) 30.12.2017 kl. 09:33]

Ómar. Ég hef skilið orðið heimskur á þann hátt, að sá sem aldrei fer að heiman sér ekki og lærir ekki af þeim sem eru utan heimahaganna ólíku og fjölbreytilegu. En hef nú engar fræðilegar sannanir fyrir að ég hafi rétt fyrir mér. Oft heldur maður ýmislegt, sem er svo jafnvel bara alrangt.

Þetta með kalda hlýnunar loftið, Trump Bandaríkjanna, og Kanada, er kannski ekki jafn einfalt og virðist í fljótu bragði. USA, Kanada, og mörg fleiri ríki heimsins þurfa kannski að fara í sjálfsgagnrýni könnun um ýmislegt jarðtengt og flugtengt. Það er ekki allt endilega eins og látið er líta út fyrir, í sambandi við kulda/hita og ýmsar afleiðingar flugvéla af alls konar tegundum í háloftunum landamæralausu.

Okkur er víst ekki sagt allt satt og rétt, í svokölluðum "fjölmiðlum" heimsins. Það veist þú nú meir og betur um heldur en ég fávís kerlingin, Ómar minn.

M.b.kv.

[Ómar Ragnarsson, 30.12.2017 kl. 10:52]

Þetta er brosleg umræða. Ég finn ekkert út úr þessum athugasemdum annað en að ég sé að segja það sama og sagt er í þeim: Heimskur er sá er heima situr, heimskur er sá er dæmir alla hluti aðeins út frá því sem hann sér og þekkir heima hjá sér. 

[Ómar Ragnarsson, 30.12.2017 kl. 10:58]

Fimmta stærsta hagkerfi heims, Kalifornía og fleiri öflug ríki í Bandaríkjunum hafa allt aðra stefnu en Trump og í þeim verður unnið af atorku við að bjarga því í horn sem bjargað verður undan forneskjulegum og úreltum sjónarmiðum hans. 

Það má ekki anda á þennan mann öðruvísi en að það sé talið vera "óhróður um Bandaríkin. 

[Ómar Ragnarsson, 30.12.2017 kl. 11:36]

Síðan 2013 hef ég átt heima austarlega í Grafarvogshverfi, Halldór.

Þar áður átti ég heima í Háaleitishverfi og við hjónin sáum í ljósi mjaðmaskiptaaðgerðar, að það að ganga upp þrjár og hálfa hæð þýddi stofufangelsi fyrir manneskju á áralöngum biðlista.

Þar að auki voru fimm af sjö barnflestu börnu okkar flutt langt austur fyrir Elliðaár.

Í ferð um þveran og endilangan Noreg 1998 áttaði ég mig á því að þrátt fyrir endalausar ferðir mínar um gervallt land mitt dæmdi ég enn gildi lands míns án dýpri þekkingar um hliðstæð landsvæði í öðrum löndum. 

Játaði í næsta sjónvarpsþætti, að hvað þetta snerti hefði ég ekki aðeins verið heimskur fram að því, heldur yllu endalausar ferðir um hálendi Íslands og fjöll og firnindi landsins því að ég væri fjallheimskur. 

Í ferð til Ameríku árið eftir kom ég heim í áfalli eftir að hafa séð vestra hve mörgum áratugum við Íslendingar vorum í raun á eftir öðrum þjóðum í vitneskju og skilningi á náttúruverndar- og umhverfismálum. 

Næstu átta árin skoðaði ég 30 þjóðgarða og 18 virkjanasvæði í sjö löndum til þess að reyna að bæta úr vanþekkingu minni og er vonandi eitthvað minna heimskur en ég var fram undir sextugt.  

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir (IP-tala skráð) 30.12.2017 kl. 13:00]

Ómar minn. Eftir þessar útskýringar þínar, þá passar þú alls ekki við það sem stundum hefur verið kallað að vera heimskur. Þú hefur flakkað of mikið um heiminn og lært of mikið á flakkinu, til að eiga þann heimsku-titil skilið.

Þú ert jafnvel alveg fjall-ó-heimskur:) En orðið fjall-ó-heimskur er nú víst ekki til í alvörunni fræðilegu. Bara smá marklaus grín orðaleikur:)

M.b.kv.

[Heimir Lárusson Fjeldsted, 30.12.2017 kl. 13:12]

Heimskt er heimaalið barn.

[Bjarni (IP-tala skráð) 30.12.2017 kl. 13:34]

Algjörlega sammála pistlahöfundi.  Prumphænsnið er það heimskasta sem sést hefur íheiminum og er þar af nógu að taka.

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir (IP-tala skráð) 30.12.2017 kl. 14:08]

Já Heimir. Heimskt er heimaalið barn. Þannig heyrði ég þetta fyrst, og svo fékk ég seinna útskýringu á hvað sú setning þýddi.

En hvað ætli orðið prumphænsni þýði?

Kannski einhver geti útskýrt það? Það orð er kannski bara smá marklaus grín orðaleikur:)? Kannski bara vel meint og góðlátlegt grín, sem er alls ekki meint til að niðurlægja né smána einn eða neinn? :)

Það er víst frekar vandmeðfarið, þetta misjafnlega vit sem fólki er skammtað.

M.b.kv.

[Richard Þorlákur Úlfarsson, 30.12.2017 kl. 14:56]

Ég held að Ómar sé töluvert heimskari en Trump.

En það er allt í lagi, það geta ekki allir verið eins heimskir og Trump.

Ég er líka sammála Trump í því að við þurfum meiri hita og hlýju í líf okkar.

Því miður mun gnístandi kuldi framtíðarinnar verða til þess að jafnvel heittrúaðir muni skjálfa.

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir (IP-tala skráð) 30.12.2017 kl. 21:49]

Richard Þorlákur. Við höfum sem betur fer öll leyfi til að vera misjafnlega heimsk. Þakkarvert:)

Hverjir eru skilgreindir sem heittrúaðir? Og hvers vegna ættu þeir að skjálfa í framtíðarkuldanum sem þú nefnir, frekar en aðrir? Eru þeir heittrúuðu kannski svona miklu kulvísri heldur en annarskonar trúaðir?

Er meðvituð um að ég er frekar heimsk, og óþægilega forvitin. Það er ekki glæpur að vera heimskur. Og það er ekki glæpur að vera forvitin. Engin spurning er of vitlaus.

M.b.kv.

[Húsari. (IP-tala skráð) 31.12.2017 kl. 09:21]

Sæll Ómar.

Er Katrín Jakobsdóttir heimsk?

Hún er a.m.k. komin til æðstu metorða
fyrir eigin metnað og vitsmuni.

Það sama gildir um Donald Trump hvort heldur þér
líkar það betur eða verr.

Hvar sem menn skipa sér í fylkingar þá vita þeir þetta!

Er Katrín Jakobsdóttir brjálæðingur eða vitfirringur?
Er kröm hennar slík að vafamál geti verið að hún geti
gegnt embætti?

Er Katrín Jakobsdóttir með stílabók á náttborðinu
yfir þá sem þarf að koma á kaldan klaka eða jafnvel
þjóðir sem eigi það skilið að finna til tevatnsins?

Allt framanritað er hreinasta svívirða og enginn er marktækur
í umræðu sem þannig tekur til orða, - en þó búum við
svo sérkennilegar aðstæður að opinber fréttastofa á Íslandi kynni að
hafa tekið þannig til orða í fréttapistlum.

Aldrei má maður ekki neitt, - mætti svo sem segja en til róta
er það ruddaskapur og hundakæti.

Lifðu heill á nýju ári 2018, - þá íslensk þjóð minnist
hundrað ára afmælis Fullveldisins!

[Jóhann Kristinsson, 1.1.2018 kl. 21:57]

Ég er sennilega einn af mörgum sem telja að Kata littla sé ekki með fullu viti þegar að kemur að ýmsum landsmálum og þá sérstaklega loftlagsmálum.

Með innilegri nýárs kveðju frá Houston

[Mofi, 1.1.2018 kl. 23:43]

Menn geta deilt um hve gáfaður Trump er en ég sé ekki hvernig hægt er að komast hjá því að hver sem býr til viðskiptaveldi, skrifar metsölubók og græðir miljónir á sjónvapsþætti hlýtur að vera fyrir ofan meðal greind. Annars þurfum við að álykta sem svo að maður þarf að vera heimskur til að ganga vel í lífinu, ekki ertu að segja það Ómar?  Það hljómar síðan eins og þú hefðir komið með gáfulegra slagorð en "Make America great again" og miðað við það sem þú skrifar þá hefðir þú haft slagorðið "Make America, Canada and Mexico great...again?"  Kannski er það gáfulegra slagorð en kannski líka ertu ekki alveg að skilja hvað gerir slagorð gott?