Maður stansar ekki á hraðbraut út af hverju sem er.

Á ferð eftir norskri hraðbraut fyrir 16 árum trúði ég varla mínum eigin eyrum. Var virkilega búið að þýða textann við lagið Söknuð og koma því á framfæri erlendis eftir svona mörg ár frá því að það var samið? 

Ég heyrði aðeins lok lagsins, en þegar ég heyrði það aftur nokkrum dögum síðar, varð óumflýjanlegt að finna tækifæri til að stansa til að hlusta betur. 

Jú, víst var aðal "húkkið" í laginu á sínum stað, en að öðru leyti var eins og að sá, sem bæri ábyrgð á þessari erlendu útgáfu hefði verið eitthvað slappur við að pikka það upp og ganga frá því. Eða farið afar frjálslega með það. 

Að laginu hefði verið stolið og endursamið að hluta var eitthvað svo ótrúlegt. Hvar hafði sá sem það gerði getað heyrt lagið, sem hafði aðeins heyrst heima á Íslandi 24 árum fyrr? 

Svarið kom nokkru síðar: Hann hafði unnið í íslensku hljóðveri og orðið þar vel kunnugur íslenskri tónlist. 

Það eru aðeins tólf nótur í tónstiganum og því geta tilviljanir valdið miklu um það hvernig lög verða til. 

Einnig er mannsheilinn furðuskepna og sumt, sem "gleymist" getur samt sokkið niður í undirmeðvitundina og annað hvort verið þar á meðan ævin endist eða komið aftur upp við ólíklegustu tækifæri. 

Sjálfur á ég gott persónulegt dæmi: Þegar ég var 22ja ára og fyrsta barnið var fætt gerði ég vögguvísu við frumsamið lag og setti á disk. 

Asnaðist til að syngja lagið sjálfur í stað þess að fá söngvara til þess, sem lagið hentaði betur. 

Niðri í gamla útvarpshúsi við Skúlagötu hitti ég nokkru síðar Ólaf Gauk, sem sagðist vera steinhissa yfir því hvar ég hefði getað grafið lagið upp. 

Ég sagðis hafa samið það sjálfur, en hann sagði það af og frá, því að þetta lag væri afar lítt þekkt erlent lag, sem hann hefði spilað með hljómsveit í örfá skipti á útmánuðum 1948. 

Ég var ekki síður undrandi en hann, því að þá var ég aðeins sjö ára og hafði að sjálsögðu ekki verið á ferli á skemmtistöðum þess tíma. 

Hvernig mátti þetta vera? 

Jú, allt í einu datt mér í hug að spyrja Ólaf hvort þeir hefðu ekki stundum spilað í beinni útsendingu þessa mánuði. 

Hann kvað það rétt vera, og að sennilega hefðu þeir þá spilað lagið einu sinni í útvarp í beinni útsendingu frá Hótel Borg, en þá var útvarpið í húsi beint hinum megin við Austurvöll.

Og þá rifjaðist upp fyrir mér að á þessum bernskuárum hafði ég yndi af því að hlusta á tónlist í útvarpinu og hefði sennilega heyrt þetta lag í það eina sinn sem það var spilað í útvarp. 

Nú var Norðmaðurinn sem skrifaði sig fyrir laginu "You Raise Me Up" á fullorðinsaldri þegar hann heyrði lagið Söknuð á Íslandi en engu að síður útilokar Jóhann Helgason það ekki að hann hafi ekki áttað sig sjálfur meira en tuttugu árum síðar að hafa fiskað lagið upp úr undirmeðvitund sinni. 

En hvað varðar höfundarrétt skiptir það engu máli þegar dæmt er um líkindi milli tveggja tónverka eða bókverka.  

Vill ekki naga handarbök á gamals aldri

Athugasemdir

[j (IP-tala skráð) 5.4.2018 kl. 19:17]

Á undan þinn samtíð að sjálfsögðu,en á hvers manns disk eða ?

Sjálfur á ég gott persónulegt dæmi: Þegar ég var 22ja ára og fyrsta barnið var fætt gerði ég vögguvísu við frumsamið lag og setti á disk.