Íslands þúsund ár

20.4.2018 | 01:07

Svar bakarameistarans gæti gilt um CFM-hreyfla.

Þegar ég var strákur frétti ég margt úr heimi föður míns og afa míns, en báðir voru bakarameistarar og ráku á tímabili hvor sitt bakaríið.

Meðal bakarameistara bæjarins á þeim tíma leyndust einstaka eftirminnilegir menn, sem voru sérstakir á ýmsa lund.

Eitt sinn kom reið frú í eitt bakaríið í bænum og heimtaði að fá að tala við bakarann.

Þegar hann kom upp í búðina, sýndi hún honum brauð, sem í hefði verið stór, rygðaður nagli, þegar bitið var í brauðið.

Bakarinn var yfirleitt afar geðgóður og lipur, og reyndi eftir bestu getu að róa konuna niður en datt í þetta sinn ekkert annað til að segja en þetta: "Elsku frú, ég biðst innilega afsökunar á þessu en við erum nú bara mannlegir og svona lagað getur alltaf komið fyrir."

Þetta hafði að sjálfsögðu þveröfug áhrif við það sem ætlunin var.

Hvað snertir flugvélarhreyfla er það þekkt, að þeir hafa aldrei verið öruggari en á okkar tímum.

En sá hluti svars bakarameistarans þegar sprenging verður í einum af þeim öruggustu gæti þó gilt, að "svona geti alltaf komið fyrir."

Það er vegna þess að af því að vegna þess að enginn getur ráðið því sjálfur, hvenær hið sjaldgæfa gerist, getur óvissuorðið "alltaf" átt við að vissu leyti.

En notkun þessa orðs var og er þó óheppilegt.

Það var til dæmis aðeins einföld leiðsla, sem fór í sundur í einum af fjórum hreyflum Airbus A380 hér um árið, en þá mátti þakka fyrir að þessi stærsta flugvél heims færist í einhverju mannskæðasta flugi sögunnar.

Og þegar flugið er orðinn að hættuminnsta fararmáta nútímans verður samt að hafa í huga lögmál Murphys: "Ef möguleiki er á að eitthvað fari úrskeiðis, mun það gerast fyrr eða síðar."

Ef hægt er að nota orðið "alltaf" á óheppilegan hátt, mun það gerast fyrr eða síðar.

Hvað CFM hreyfla varðar hafa hreyflar hjá þeim framleiðanda reynst afar vel í þau 44 ár, sem þeir hafa verið framleiddir, alls 3000 stykki.

Versta óhappið varð 1989 þegar viftublað brotnaði og flugstjórarnir gerður þau mistök að drepa á röngum hreyfli en dæla fullu eldsneyti á þann bilaða með þeim afleiðingum að hann varð alelda og vélin fórst.

Þarna virkaði Murphys lögmálið tvöfalt, úr því að það var hægt að drepa á röngum hreyfli hlaut einhvern tíma að koma að því, og úr því að viftublöð gátu brotnað, hlaut líka að koma að því að það brotnaði og ylli misskilningi og mistökum við að bregðast við því.

47 fórust og 74 slösuðust.

Eftir þetta slys tókst að endurbæta hreyflana þannig að slysa- og óhappatíðni stórminnkaði á þeim 29 árum, sem hafa liðið síðan nefnt slys varð í Bretlandi.