Biskupsbeygjan - einhver mest áberandi beygjan á Íslandskortinu.

Nokkrar beygjur í vegakerfinu eru þess eðlis, að þær sjást á kortum í öllum stærðum. +

A leiðinni milli Reykjavíkur og Akureyrar eru nokkrar slikar beygjur, svo sem beygjurnar til hægri í Borgarnesi, á Blönduósi, austan við Héraðsvötn og um Moldhaugaháls norðan við Akureyri. 

Engin þeirra ber þó sérstakt nafn, heldur aðeins ein beygja til viðbótar; Biskupsbeygjan á Holtavðrðuheiði, sem liggur að vísu til vinstri á norðurleiðinni. 

Hugsanlega er þetta eina beygjan í íslenska vegakerfinu, sem ber sérstakt nafn.  

Á mynd Sigurðar Boga Sævarssonar af hluta beygjunnar, er horft á hana á suðurleið, og sést vel hvernig hún beygir til hægri niður í NOrðurárdal. 

Það er vel að Sigurður Bogi geri henni skil í Morgunblaðinu í dag, því að þetta er líklega eina beygjan í íslenska vegakerfinu, sem ber algerlega sérstakt nafn. 

Hún hefur áður verið að minnsta kosti einu sinni nefnd á nafn í fjölmiðlum, en það var í sjónvarpsþættinum Heimsókn uppúr 1970, þar sem farið var í ferð með flutningabílalest fram og til baka milli Reykjavíkur og Akureyrar. 

Vetrarmyndin hér er tekin í austnorðausturátt þar sem vegurinn beygir í samræmi við vegamerkið. 

Í Heimsóknarþættinum kom Biskupsbeygjan rækilega við sögu vegna fannfergis og snjómoksturs. 

Biskupsbeygjan er þó kannski merkilegust fyrir þá sök, að þegar komið er í hana að sunnan, myndi leiðin norður styttast um 60 kílómetra ef haldið væri beint áfram í austnorðaustur án þess að taka neina beygju og haldið áfram um norðlensku heiðarnar og yfir fjallarimann norðan við Mælifellshnjúk beint í dalsmynni Norðurárdals í Skagafirði. 

Á myndinni er rauði pallbíllinn fjærst búin að taka hluta beygjunnar í stað þess að halda áfram ef engin beygja væri á veginum. 

Sú leið lægi hins vegar um snjóþungar heiðar og erfið vegstæði víða, þannig að vísast er betra að láta reglustikuna ekki um veglínuna. 

Í staðinn er beygt rólega í alls 80 gráður til norðurs og haldið beint áfram út Hrútafjörð, alla leið út fyrir Reyki í Hrútafirði og beygt þar til norðausturs yfir í Miðfjörð og Víðidal. 

Það sem er kannski merkilegast við þessa beygju er, að ekki er 

Hvort beygjan hefur fengið nafn vegna hrakfara Ásmundar Guðmundssonar biskups eða Sigurgeirs Sigurðssonar er algert aukaatriði. 

Þeir eru bara tveir af þeim tugþúsundum vegfarenda, sem hafa spólað í brekkunni og þurft að moka snjó. 

 

Biskupsbeygjan senn úr sögunni

Athugasemdir

[Gunnar Heiðarsson, 30.6.2020 kl. 08:43]

Fyrir neðan brekkuna sunnan Biskupsbeygju, sést hvar vegurinn lá í fyrstu. Beygt til vesturs er yfir ánna var komið og ekið inn dalinn að Holtavörðuvatni og með því norður úr. Vegurinn (gatan) var því mun lægra yfir sjó en nú. Sumir hafa viljað  að vegurinn yrði færður aftur þangað, en snjóalög eru vissulega meiri þar en upp á háheiðinni.

Hvenær eða hvers vegna vegurinn var færður ofar og þessi ólánslega beygja var gerð, veit ég ekki nákvæmlega. Fyrir ekki löngu síðan var gerð mikil breyting á veginum yfir heiðina,  þó Biskupsbrekka væri látin halda sér. Þá var vegurinn færður enn hærra en áður var, væntanleg til að reyna að gera hann snjóléttari. Þó var Hæðarsteinsbrekkan áfram látin halda sér, snjóþyngsti kafli heiðarinnar.

Á þeim tíma bentu bændur nyrðra á að snjóléttasta leiðin yfir heiðin væri ef farið yrði beint úr Biskupsbrekku, austan Bláhæðar og þaðan niður í Hrútafjörð. Þannig væri hægt að halda veginum neðar án snjóþyngsla. En auðvita var ekki hlustað á mestu sérfræðingana á þessu sviði, heimamenn. Þó er líklegt að kostnaður við færsluna austar hefði verið minni en sá er lagt var í við að færa veginn upp á háheiðina.

Útsýni er vissulega frábært af háheiðinni, en ekki síðra austan Bláhæðar.