Einu sinni var 90 km/klst hámarkshraði í Ameríku.

Þegar alþjóðlegar olíukreppur skullu á í kjölfar Yom Kippur stríðsins 1973 og  klerkabyltingarinnar í Íran 1979 gripu Bandaríkjamenn til margra ráða til að nýta betur það takmarkaða eldsneyti, sem var á boðstólum. 

Þessi viðbrögð sáust vel í viðleitni til að minnka bíla og auka sparneytni véla þeirra.  

Eitt þeirra ráða, sem fyrst var gripið til, var að setja 55 mílna eða 90 km/klst hámarkshraða á bandarískar hraðbrautir. 

Ástæðan var sú, að eldsneytiseyðsla bila eykst með veldishraða með auknum hraða, þannig að eyðsla á 120 km hraða var fjórðungi meiri á hvern ekinn kílómetra en á 90 km hraða. 

Þetta fyrirbæri gildir bæði upp og niður hraðaskalann, allt niður í 10 km hraða á rafreiðhjólum. 

Þannig gefa sumir framleiðendur upp drægni á rafbílum og rafhjólum þar sem miðað er við aðeins 40 eða 50 km/klst hraða. 

Eins og nærri má geta eykst eldsneytiseyðslan á hverja 100 km því meira, sem hraðinn er meiri, og felur takmörkun hraða á þýsku hraðbrautunum ekki aðeins í sér minni slysahættu, heldur einnig mikinn eldneytissparnað. 

 

Síðasti sjens?

Athugasemdir

[Vagn (IP-tala skráð) 18.7.2020 kl. 01:25]

1973 en ekki 1979, löngu fyrir klerkabyltinguna. Og eldsneytissparnaðurinn var svo til enginn. Enda hagkvæmasti hraði bíla misjafn eftir bílum. Þumalputtareglan virkaði bara á pappírunum. Það vill oft fara þannig þegar flókið orsakasamhengi er einfaldað um of, börn verða ekki endilega stór og sterk þó þau borði kál, bílar verða ekki sparneytnari þó hægar sé ekið og slysum fækkar ekki ætíð við lækkun hámarkshraða. Þumalputtareglur eru enginn heilagur sannleikur.

[Ómar Ragnarsson, 18.7.2020 kl. 13:06]

Þú sleppir alveg úr því eina atriði, sem er yfirgnæfandi í þess dæmi, en það er loftmótstaðan. Um hana er hægt að fræðast í ótal fræðiritum um flugvélar, bíla og annað sem þarf að ryðja frá sér lofti á ferð sinni. 

Í námsefni fyrir flug er aerodynamics sérgrein, enda byggist allt flug á því, og með því að kynna sér slíkan fróðleik er hægt að átta sig betur á þessu frumatriði. 

Ef þú heldur að Kaninn hafi verið að setja þessar sparnaðarreglur út í loftið, þá er það út af fyrir sig harla ósennilegt. 

Það er loftmótstaðan sem vex með veldishraða og önnur mótstaða, svo sem eins og núningsmótstaða við veg, er aðeins brot af loftmótstöðunni.   

[Vagn (IP-tala skráð) 18.7.2020 kl. 19:45]

Miðað við það að árangurinn var svo til enginn mætti vel halda að Kaninn hafi verið að setja þessar sparnaðarreglur út í loftið, ekkert bendir til annars.

Þrátt fyrir meiri loftmótstöðu þá eyðir bíll í fimmta gír á 100km hraða minna en sami bíll á 25 í öðrum gír, þvert á þumalputtaregluna þína heilögu.

[Ómar Ragnarsson, 19.7.2020 kl. 00:46]

2. gír þýðir að snúningshraði vélarinnar er þrisvar sinnum meiri í þeim gír en í 5. gír á sama aksturshraða. 

Á nær öllum rafbílum er bara einn gír, og þá kemur gildi hraðans fyrir loftmótstöðuna greinilega í ljós. 

[Vagn (IP-tala skráð) 19.7.2020 kl. 01:57]

Breytir því ekki að lægri hraði bensínbíla skilar ekki endilega minni eyðslu.