Roosevelt skipti "því, sem var ekki til" í New deal.

Hagfræðingurinn Keynes og Franklin Delano Roosevelt eru oftast nefndir varðandi það hagstjórnarráð, sem Roosevelt kallaði "New deal" þegar hann varð forseti Bandaríkjanna 1933. 

New deal þýðir samkvæmt orðana hljóðan það að spilin eru stokkuð upp og gefið á ný. 

Hugsunin var meðal annars fólgin í því, að til væru verðmæti, sem væru að vísu ekki falin í peningum heldur í auðlindum eins og vinnuafli, bæði við framleiðslu, þjónustu, uppbyggingu innviða og orku, og að finna yrði ráð til að þau verðmæti yrðu að peningum. 

Í stað þess að láta handbæra peninga eina ráða því hvað starfað væri og framleitt og láta peningakreppu draga framleiðslu og þjónustu niður í peningakreppu í þjóðfélaginu stigi ríkisvaldið inn með fjármálastefnu, sem kæmi í veg fyrir að störf glötuðust í atvinnuleysi og auk þess að viðhalda þessum störfum, yrðu sköpuð ný störf. 

Þessi nýja stefna bar árangur aftur og aftur, þegar fjármálakreppa ógnaði atvinnulífi og velferð, svo sem á fjórða áratugnum, með Marshall-aðstoðinni eftir stríðið og í innspýtingu peninga eftir fjármálakreppuna 2008. 

Einn af seðlabankastjórum Bandaríkjanna hefur sagt, að lærdómurinn frá 2008 sýni, að ekki hafi verið gengið nógu rösklega og hratt til verks þá. 

Bandaríkjaforsetinn Harding gortaði sig í byrjun ferils síns yfir því að hafa komið hlut ríkisins niður í örfá prósent fyrst eftir stríðið 1919, en reyndi síðar að breyta um stefnu. 

Það er eins og að heyra draugarödd, langt aftan úr forneskju, að heyra talsmann atvinnurrekenda halda fram löngu úreltum sjónarmiðum, þegar rætt er um það, hvernig bregðast skuli við nú. 

Hann einblínir á að peningarnir séu ekki til þegar dæmið snýst um miklu víðfeðmari sýn, ekki bara beinharða peninga, heldur líka þau gríðarlegu verðmæti sem felast í vinnandi fólki og framlegð þess.  

Skilaboð bandaríska seðlabankastjórans voru skýr: Það er grundvallaratriði að koma strax í veg fyrir atvinnuleysið, því að annars verða afleiðingar atvinnuleysinsins svo miklu erfiðari viðfangs þegar frá líður. 

Og sem betur fer þýða orðin "þegar frá líður" þann tiltölulega stutta tíma, sem það tekur að búa til nothæft bóluefni og koma málum aftur í lag. 

 

Segir frostavetur fram undan í atvinnulífinu

Athugasemdir

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 3.9.2020 kl. 13:06]

Það er ekki hægt að skipta því sem ekki er til, segir Halldór Benjamín. En megin ástæðan fyrir því að lítið sé til skiptanna er sú að privileged hópar samfélagsins með SA í fararbroddi fá sér sífellt nýjar og stærri sneiðar á meðan hinir sem fjær standa fá minna og minna. Kallast auðræði, kleptocracy.

[kristinn geir steindórsson briem (IP-tala skráð) 3.9.2020 kl. 13:50]

vandamál NEW deal var að roosvelt miskýldi alveg kane og var í stöðugum málaferlum við fátæka 1% fólkið t.d. neiti hann það til að skipta gulli fyrir dollar sem gerði það að verkum að forsetinn gat prentað meiri dollara og fátæka fólkið varð annaðhvort að eiða dollurunum eða reiða sig á fallvalda banka kane deildi út skuldabréfum til þess að fá fé frá sama fátæku fólkinu í Bretlandi hvort ríkið stóð betur af sér kreppuna b.n.a eða BRETLAND?. 

[Þorsteinn Siglaugsson, 3.9.2020 kl. 17:04]

Stefna Roosevelts varð til þess að framlengja kreppuna í Bandaríkjunum um mörg ár. Það var ekki fyrr en heimstyrjöldin skall á að þeir komust út úr henni.

[Ómar Geirsson, 3.9.2020 kl. 17:41]

Blessaður nafni.

Vel mælt.

"Hann einblínir á að peningarnir séu ekki til þegar dæmið snýst um miklu víðfeðmari sýn, ekki bara beinharða peninga, heldur líka þau gríðarlegu verðmæti sem felast í vinnandi fólki og framlegð þess."

Látum ekki bjánabelgina sem sækja orku til þess í neðra halda öðru fram, þó þeir heiti Þorsteinn.

En ég sé ekki alveg tilvísun þína í orð Halldórs í þessu viðtali, þú þarft ekki einu sinni að vera illa gefin til að skilja að á svona fordæmalausu tímum er engra kaupmáttaraukninga að sækja.

Hin fordæmalausa heimska er líklegast úr ranni verkalýðshreyfingarinnar.

En það er rétt, ef ríkisstjórn Katrínar og Bjarna, þar sem Bjarni er líklegasti forystumaðurinn sem skilur samhengið, sækti ekki hugmyndafræði sína í þess sem þú orðar sem Nýr sáttmáli, þá væri frostaveturinn mikli 1918 aðeins hitabylgja í samanburði.

En ég merki ekki þessa heimsku hjá Halldóri, en þú hefur kannski lesið annað og getur vísað í.

Kveðja að austan.