Mikilvægt gagnasafn um gang eldgoss.

Heimaeyjargosið 1973 var mikilvægt fyrir það að vegna uppsetningar myndavélar á Klifinu var hægt að fylgjast miklu samfelldara og betur með því gosi en hafði verið hægt fram að því. 

Tveir gallar voru þó á gjöf Njarðar. Það liðu nokkur dægur þar til myndavélin var komin upp, og á þeim tíma var ekki hægt, vegna gríðarlegs kostnaðar, að láta upptökutæki malla allan tímann eins og nú er hægt. 

En nálægð góðra kvikmyndagerðarmanna í Eyjum, svo sem Páls Steingrímssonar og Heiðars Marteinssonar gaf þó af sér mmyndir af mikilsverðum augnablikum. 

Eyjagosið byrjaði upp úr miðnættti 23. janúar og á meðfylgjandi mynd, sem var tekin eftir birtingu, sést, að upphaflega gaus í rauðum eldvegg, sem náði allt frá flugbrautarenda hægra megin á þessari mynd og út í sjó til norðurs.

Þegar myndin er tekin hefur sprungan lokast það mikið nyrst og syðst, að aðeins gufumökkur kemur upp, en eldurinn er að aukast og safnast fyrir norðaustantil í Helgafelli og á eftir að dragast enn meira saman í einum stórum gíg, sem hið nýja Eldfell myndaðist síðan úr og gaus í allt til gosloka í júlíbyrjun eftir fimm mánaða gos. 

Fróðlegt verður að sjá, hve lengi á eftir að gjósa við Fagradalsfjall og hvernig gangur gossins verður. 

Núna eru bæði mannafli og tækni allt önnur en voru 1973 þótt eftir sem áður næðust ekki myndir af allra fyrstu eldtungunni sem braust upp ú jörðinni við Fagradalsfjall, líkt og náðist í Kröflugosinu 1984. 

Að frátöldum fyrsta gegnumbroti eldins í blábyrjun við Fagradalsfjall nást nú mikilsverðari myndskeið af gangi gossins og breytingum á því en dæmi eru um áður, og er það mjög mikilsvirði á alla lund, bæði vísindalega og sögulega.  

Allt öðruvísi í dag en í gær