Fyrir réttum 80 árum: "Snjór, krap og drulla tefja fyrir..."

Í bókinni "Dagleg atburðarás Seinni heimsstyrjaldarinnr" (Chronology of World War II) er stuttur texti fyrir laugardaginn 18. október 1941 sem er fyrirsögn þessa pistils. 

Textinn knappi segir ekki mikið einn og sér, en felur þó hvorki meira né minna í sér en ástæðuna fyrir mestu umskiptum í nokkru stríði hernaðarsögunnar, sem birtist innrásarher Adolfs Hitlers í upphafi orrustunnar um Moskvu. 

Í einstæðri sigurgöngu þýska hersins allt frá innrás hans í Rínarlönd 1936 hafði hann aldrei beðið ósigur í neinni orrustu, allt vestur til Atlantshafs, suður til Miðjarðarhafs og Afríku og austur til Moskvu. 

17. október 1941 stóðu leikar þannig í sókn þýska hersins til sigurs í innrás hans í Sovétríkin, að hann hafði alls umkringt, drepið og tekið höndum undir stjórn Guderians meira en milljón sovéska hermenn í tveimur orrustum, annars vegar orrustunni um Ukraínu og Kíev og hins vegar orrustunni um Vyazma-Bryansk á í hinni ofsafengnu skriðdrekasókn áleiðis til Mosvkvu. 

Síðari orrustan vannst eftir hálfs mánaðar þeysireið um hentugt landslag fyrir brynsveitir, og nú blasti við aðeins rúmlega hundrað kílómetra endasprettur. 

En 18. október gerðist þetta alveg óvænt: "Snjór, krap og drulla."  

Skyndilega urðu alger þáttaskil og langöflugasti og sigursælasti her heims lamaðist algerlega.

Nú kom sér illa að Hitler hafði tafið sóknina til Moskvu samtals í sjö vikur með því að láta herinn taka á sig risastóra króka, og í ljós kom að í stað þess að hafa fimmtán vikur, hafði Guderian aðeins tvær.  

Allur hernaður er háður aðföngum og flutningum vista, eldsneytis og vopnabúnaðar. 

Allt í einu skall rússneski vetur á, það kólnaði hratt og tugþúsundir hermanna kól eða þeir frusu í hel, enda engan veginn klæddir fyrir vetrarhernað. 

Ofsakuldinn stöðvaði skriðdrekana og það var hvorki hægt að koma þeim í gang né halda þeim gangandi ef það tókst. 

Ofan á þetta birtust skyhndilega tugþúsundir vel búinna hermanna Rússa, konnir beint eftir endilangri Síberíu frá landamærunum við Japani. 

Þrjú þúsund spánnýrra T-34 skriðdreka birtust í fyrra sinn, en þeir voru sérstaklega hannaðir fyrir rússnesksar aðstæður, til dæmis með mun breiðari hljólabelti sem gáfu drekunum yfirburða flot. 

5. desember voru fremstu hermenn Guderians komir í 19 kílómetra fjarlægð frá Kreml, en þá skall á ný og ofsafengin gagnsókn Stalíns sem hrakti þýska herinn á flótta á langri víglínu. 

Sigurvegarar orrustunnar um Moskvu urðu því Rússar og þessi þetta varð fyrsta stórorrustan sem Þjóðverjar töpuðu. 

Að vísu komust þeir sumarið eftir allt austur í Kákasus og tóku borgina Stalingrad að mestu í desember 1942, en eftir það lá leið þessa mikla hers á þriðja þúsund kílómetra á samfelldum flótta allt aftur til Berlínar.