Nýtt "détente"; "þíða" í Evrópu?

Kalda stríðið, 1946-1991, var ekki alltaf jafn kalt í Evrópu, og var hafið áður en Winston Churchill hélt hina frægu Fulton-ræðu sína með lýsingunni á Járntjaldinu, sem næði frá Eystrasalti suður til Miðjarðarhafs. 

Togstreitan milli vestrænna lýðræðisþjóða og austurblokkarinnar klauf þjóðir í herðar niður og olli stjórnarslitum á Íslandi strax 1946 vegna Keflavíkursamningsins um afnot Bandaríkjamanna af Keflavíkurflugvelli. 

Eftir dauða Stalíns kom þriggja ára þíða, en innrás Rússa í Ungverjaland 1956 skellti öllu aftur í lás. 

Skammvinn þíða varð 1960 en njósnaflug Gary Powers, sem skotinn var niður yfir Sovétríkjunum, færði með sér nýtt kuldakast, sem færði heiminn á brún kjarnorkustyrjaldar 1962. 

Júgóslavía undir stjórn Títós og síðar Rúmenía undir stjórn Chauceskus nutu takmarkaðs frelsis, og staða Finna var afar sérstök,  en innrás herja Varsjárbandalagsins inn í Tékkóslóvakíu 1968 opnaði augu margra vestrænna kommúnista fyrir eðli leppstjórna Sovétmanna í Austur-Evrópu. 

Á valdatíma Willy Brandts í Vestur-Þýskalandi varð til stefna, sem kölluð var Détente - Friðsamleg sambúð, slökun stirðra samskipta, sem hlaut kulnun á árunum 1980 til 1985.

Tilraunir til svipaðrar stefnu sambúðar Þýskalands og Frakklands 1912 enduðu í Fyrri heimsstyrjöldinni 1914-1918. 

Fyrsta áratuginn eftir fall Sovétríkjanna 1991 var gullið tækifæri til að skapa slíka sambúð í Austur-Evrópu, en á þessari öld hefur sigið á ógæfuhlið. 

Frumkvæði Macrons Frakklandsforseta varðandi nýtt tímabil friðsamrar sambúðar ríkja Evrópu og sköpun nýs öryggis er ekki aðeins virðingarvert, heldur nauðsynlegt. 

Háskaleikur með hernaðaruppbyggingu á ystu nöf er ógn, sem lægja þarf. 


mbl.is Telur möguleika á samkomulagi við Rússa
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Síðasta færsla | Næsta færsla »

Bæta við athugasemd

Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband