"Heyrði ég rétt hjá Gulla um daginn um sæstreng: "Ekki á minni vakt."?

Hér um daginn heyrði síðuhafi óljóst í fjölmiðli, að Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis- orku- og loftslagsmálaráðherra sagði um áform að leggja rafsæstrengi milli Íslands og Bretlandseyja, myndu ekki ganga eftir á sinni vakt eins og það var orðað. 

Ef þetta er rétt munað, er gott af vita af þessu út af fyrir sig, en á því er þó sá ókostur, að sæstrengstenging á orkukerfi Íslands og Evrópu er miklu stærra og tímafrekara mál en ætla mætti, og alls óvíst að það verði á vakt Guðlaugs Þórs, sem ögurstundin verði. 

Þar að auki þótti Guðlaugur leika tveimur skjöldum í málinu sem varðaði þriðja orkupakkann hér um árið, og tengist sæstrengsmálinu svo mikið, að segja má að um sama málið sé að ræða. 

Ástæðan er sú, að orkuverðið, sem er langtum lægra á Íslandi en í nágrannalggöndunumm, er svona langlægst, vegna þess að orkukerfið er ótengt orkukerfi Evrópu. 

Í bloggpistlum Gunnars Heiðarssonar og fleiri hefur verið rakið undanfarna daga hvernig ásókn erlendra vindbaróna um að reisa mörg risa vindorkuver hér á landi stafi af því, að þeir og veðji á tengingu við Evrópu.  

Í gegnum alla sambúð okkar við ESB í gegnum EES hafa takmarkanir á eignarhaldi útlendinga í sjávarútvegsfyrirtækjum sem betur fer tryggt okkur yfirráð yfir þessari ómetanlegu auðlind okkar. 

Styrmir heitinn Gunnarsson benti manna mest á það, að perlur í einstæðri náttúru Íslands væru ekki síður mikilvægar en fiskimiðin og því blasir við það stórmál, að verjast allri ásælni útlendinga í hana og orkulindir landsins og viðhalda eignarhaldi okkar sem varðmanna þessara verðmæta fyrir komandi kynslóðir og mannkyn allt. 

Rafmagnið langódýrast á Íslandi

Athugasemdir

[Vagn (IP-tala skráð) 28.10.2022 kl. 01:38]

Orkuverðið, sem er langtum lægra á Íslandi en víðast í nágrannalöndunum, er svona næstum því langlægst. Og það er vegna þess að framleiðandi orkunnar ákveður þetta verð. Norskir framleiðendur sem ekki tengjast inn á sæstreng til ESB eru á svipuðu verði og sumir jafnvel lægra verði en hér bjóðast.

Og Landsvirkjun þarf engan sæstreng til að hækka verð á rafmagni, pennastrik nægir. Sæstrengur hækkar ekki sjálfkrafa verð á rafmagni og skortur á sæstreng er ekki það sem heldur verðinu niðri.

Verð til Íslendinga þarf ekki að breytast þó við tengjumst ESB, nema við viljum fá það háa orkuverð sem hægt er að fá með tengingu við ESB. Framleiðandinn verður að selja innlendum heildsölum á sama verði og þeim innan ESB og framleiðandinn getur ekki verið með eitt verð fyrir innanlandsmarkað og annað fyrir ESB.

Tengist vindmillur til ESB um sæstreng geta þeir framleiðendur selt á hæsta verði þangað, kjósi þeir það. En það setur engar kvaðir á Landsvirkjun til að hækka verð hjá sér, noti Landsvirkjun ekki sæstrenginn eða selji ekki rafmagn á hærra verði til ESB.

Bretland er svo ekki í ESB og tenging þangað mundi ekki kalla á sama verð til innlendra heildsala. Orkupakki 3 kemur tengingu við Bretland ekkert við. Við getum lagt sæstrengi eins og við viljum til Bretlands og selt þeim á margföldu verði án þess að hækka rafmagn innanlands. Það mætti jafnvel nota gróðann af Bretaviðskiptunum til að lækka, eða gefa, rafmagnið til Íslenskra heimila.

Takmarkanir á eignarhaldi útlendinga í sjávarútvegsfyrirtækjum er ekki það sem hefur tryggt okkur yfirráð yfir þessari ómetanlegu auðlind okkar. Þjóðerni eigenda útgerða hefur ekkert með yfirráðin yfir auðlindinni að segja. Ríkið fer með yfirráðin, ekki útgerðarmennirnir. Og fyrir lagasetninguna var ásókn í eignarhald á Íslenskum útgerðum engin og í dag er áhuginn ekki merkjanlegur. Til lengri tíma litið er arðsemi af útgerð á Íslandi frekar lítil og framtíðarhorfur í stöðugri óvissu. En ástæðulaus útlendingahræðsla og ofmat á ásælni annarra í það sem við ein teljum einhvers virði er Íslenskara en súrt slátur og úldinn hákarl sem veislumatur.

[Jósef Smári Ásmundsson (IP-tala skráð) 28.10.2022 kl. 16:34]

Ef sæstrengur yrði lagður frá íslandi til Bretlands sem stendur utan ESB gildir að sjálfsögðu ekki ákvæði Orkupakkans. En ef ekki er næg orka fyrir í landinu til að mæta eftirspurn frá Bretlandi hlýtur það að vera hvatning frá Landsvirkjun að selja orkuna þangað sem hæðsta verðið býðst, þ.e. til Bretlands. Aðrir orkukaupendur gjalda þess vegna þess að þá eru þeir neyddir til að kaupa orkuna hina leiðina, þ.e. frá Bretlandi þar sem verðið er miklu hærra. Svo í raun erum við að tala um nákvæmlega það sama og ef sæstrengur yrði lagður til lands sem er innan ESB.

[Ingólfur Sigurðsson, 28.10.2022 kl. 17:48]

Ómar man og heyrði alveg rétt. Frétt í Vísi frá 6. september síðastliðnum staðfestir þetta:"Raforka verður ekki seld til Evrópu á vakt Guðlaugs Þórs".

Annað vandamál er það að þótt ráðherrar segi eitt á einum tíma geta þeir skipt um skoðun síðar. Samt, þegar svona stór mál eru annarsvegar er það erfiðara fyrir hann.

Ég hef ekki miklar skoðanir á því hvor er betri formaður Guðlaugur eða Bjarni. Hugsanlega er þó Guðlaugur meiri prinsippmaður og það er gott ef svo er.(Prinsipp er ekki góð íslenzka, meginstefnumaður, stendur fast á sinni sannfæringu, þetta slanguryrði er bara býsna útbreitt).

Bjarni Benediktsson er ábyrgur fyrir að koma Davos-dúkkulísunum til valda og er það býsna slæmt. Þeirra samvizka er einsog Samfylkingarinnar, lítil sjálfstæðisstefna þar á ferðinni. 

[Ómar Ragnarsson, 28.10.2022 kl. 18:22]

Danir gerðu eignarhald útlendinga á sumarhúsum ekki að skilyrði fyrir aðild sinni að ESB ekki að ástæðulausu. 

Nefnd hafa verið svipuð ákvæði í aðildarkjörum fleiri ríkja.