Eðli málsins samkvæmt.

Nú eru 22 ár síðan ég tók viðtal við sjómann í Kaffivagninum um brottkastið þar sem hann lýsti ástæðunum fyrir því svo vel að hvert mannsbarn skildi. Þetta var í fyrsta skipti sem slík lýsing heyrðist opinberlega. Hann var látinn taka pokann sinn daginn eftir og því miður fylgdi ég þessu máli ekki eftir með því að fylgjast með því og segja líka frá því í fréttum.

Samkvæmt viðtölum mínum við sjómenn hefur brottkastið alltaf verið miklu meira en menn hafa viljað viðurkenna. Hitt blasir við að ástand á miðunum og í veiðunum eins og Guðjón Arnar Kristjánsson lýsir nú á þingi ýtir stórlega undir brottkast. Þegar viðtalið í Kaffivagninum birtist 1986 voru aðeins tvö ár liðin frá upptöku kvótakerfisins og afleiðingarnar strax farnar að koma í ljós.

Margrét Sverrisdóttir hefur sagt mér frá því að á ferð með sjávarútvegsráðherra Færeyja í Bretlandi hafi hann sýnt henni fiskikör með afla, sem var nýkominn á land þar og sagt henni hver þeirra komu frá Íslandi og hver frá Færeyjum.

Í íslensku körunum voru allir fiskarnir jafnstórir en í þeim færeysku misstórir.

Eðli brottkastsins er svipað og brotalamir kommúnismans, - kerfið laðaði fram lögbrot, eðli málsins samkvæmt. Lög eða kerfi sem taka ekki mannlegt eðli með í reikninginn og virkja hvetjandi til lögbrota eru ólög í sjálfu sér.

Segir brottkast að aukast gífurlega

Athugasemdir

[Hallgrímur Guðmundsson, 16.4.2008 kl. 21:18]

Þeir sem settu þessi lög eiga að sæta ábyrgð og sitja inni Gunnar. Kerfi sem beinlínis hvetur til brottkasts er handónýtt og þeir einir sem vilja viðhalda því eiga að sæta ábyrgð. Við skulum átta okkur á því að þetta fyrirkomulag flokkast undir eitt stærsta rán Íslandssögunnar.

[Haraldur Bjarnason, 16.4.2008 kl. 21:38]

..og kannski rétt að hafa í huga í þessu sambandi að kerfið var sett á undir því yfirskyni að verið væri að vernda fiskistofna. Við getum séð hver "árangurinn" af þeirri verndun er í dag.

[B.N. (IP-tala skráð) 16.4.2008 kl. 22:24]

Mér finnst full djúp í árina tekið að tala niður til hugmyndafræði sem heilu þjóðirnar hafa byggt afkomu sína á. Þú segir að kommúnismi hafi innbyggðar veilur ýta undir lögbrot. Ég fæ ekki betur séð en hér sé verið að tala um eitt birtingarformið af kapitalismanum og hvernig hann ýtir undir lögbrot eigin hagsmunagæslu. Já,ég er að tala um kvótabraskkerfið og brotkastið sem því fylgir. Það má finna því stað í Bíblíunni að talað er um að kerfi muní þróast sem hvorki á rætur til vinstri eða hægri og byggir hvorki á einn skal ég yfir ráða, eða öreigum allt til handa heldur hefur eitthverja aðra sýn sem eigi eftir að gjörbylta þessum gömlu hugmyndafræðum og það sem meira er Ómar á sennilega hugmyndin eftir að fæðast og verða reynd í litlu landi elds og ísa,eyju, lengt út í Atlantshafi. Hvernig í ósköpunum ætti slíkt kerfi að líta út? Engin eigingirni aðeins sanngirni og hver fær sem hann verðskuldar!! 

Baldvin Nielsen, Reykjanesbæ

[Ómar Ragnarsson, 16.4.2008 kl. 22:28]

Já, Baldvin, sífellt ber að leita betri leiða til réttlætis og sanngirni. En orðin tóm nægja ekki, samanber sá grundvöllur kommúnismans að stefnt skuli að því að allir ynnu eftir getu og fengju eftir þörfum.

[Víðir Benediktsson, 16.4.2008 kl. 23:18]

Ef það væri nú bara kommúnisminn væri ekki mikið að. Ef þessi kenning stenst eru Bandaríkin mesta kommúnistaríki veraldar, allavega ef lögbrot eru mælikvarðinn.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 17.4.2008 kl. 03:22]

Ég var á frystitogaranum Snæfugli frá Reyðarfirði 1989-1998. Á þeim tíma var mikil umræða í þjóðfélaginu um brottkast. Slíkt tíðkaðist ekki um borð hjá okkur, nema í nokkrum túrum í Smugunni.

Útgerðarfélagið sem rak togarann átti ekki alltof mikinn kvóta, enda varð það að lokum til þess að togarinn var seldur með manni og mús 1998. Samherji var kaupandinn og á fundi sem haldin var með áhöfn skipsins, lofuðu forsvarsmenn fyrirtækisins að yfirtaka þeirra myndi hvorki skaða áhöfnina né byggðarlagið. Áhöfnin hélt að vísu plássum sínum, en skipið sást aldrei meir. Svo fækkaði Reyðfirðingunum um borð smátt og smátt og einhverjir aðrir ráðnir í staðinn. Að lokum var Snæfuglinn seldur úr landi og kvótanum deilt niður á önnur skip Samherja.

Þrátt fyrir þessa sorgarsögu, þá er ég þeirrar skoðunnar að aflaheimildir eigi best heima hjá þeim sem kunna með þær að fara. Þannig skapast mestur arðurinn fyrir þjóðarbúið og þannig verður fiskurinn í sjónum að raunverulegri þjóðareign. Annmarkarnir á þessu kerfi eru auðvitað þeir, að illmögulegt er fyrir unga nýliða að hasla sér völl á þessu sviði, en það á einnig við um margar aðrar atvinnugreinar.

Fyrir daga kvótakefisisns, þegar öllum var frjálst að draga bein úr sjó, þá var nú ekki eins og sjómenn og útgerðarmenn lifðu í einhverri paradís. Fólksflótti var þá þegar byrjaður úr sjávarplássum á landsbyggðinni. Útgerðir voru víðast hvar á heljarþröm og alþekkt var "pennastrikið" hans Alberts Guðmundssonar. Þá var það nefnilega viðtekin venja að ríkissjóður kom útgerðum til bjargar, jafnvel bæjarútgerðum sem þó höfðu oft og tíðum sterka bakhjarla.

Arður þjóðarbúsins af fiskveiðum var á þessum árum mun minni en hann er í dag. Um leið og pólitíkusar fara að vasast með puttana í fjármagni og fyrirtækjarekstri, þá hættir fjármagnið að vinna fyrir okkur.

Ég er ekki að segja að ekki megi breyta fiskveiðistjórnunarkerfinu, en þær hugmyndir sem ég hef séð hingað til, ganga flestar út á eignaupptöku, fyrningu og einhverju þ.h., sem er fráleitt að mínu mati.

Kvótakerfið hefur í raun gefist mjög vel nema að einu leyti. Þorskstofninn hefur ekkert braggast. Stundum hvarflar að mér að rányrkja á loðnu, aðal fæðu þorsksins, gæti verið um að kenna. Kannski breytt skilyrði í sjónum. Kannski skemmdir á hafsbotninum eftir botntrollin. Kannski bara almenn ofveiði. Sumir segja vanveiði.

Maður spyr sig.

[B.N. (IP-tala skráð) 17.4.2008 kl. 07:53]

                               Íslenska þjóðin í álögum kvótans
Í Fréttablaðinu dagana 9. til 12. des. 2004 var fjallað um kvótakerfið undir yfirskriftinni ,,Kvóti í 20 ár.”
Í umfjöllun blaðsins mátti sjá að flestir þeir sem tjáðu sig um málið hafa komið í gegnum tíðina að mótun kvótakerfisins og eiga jafnvel hagmuna að gæta eins og t.d. hæstvirtur forsætisráðherra Halldór Ásgrímsson sem er nú í forsvari fyrir kvóta sem honum er úthlutað af íslenska ríkinu ár hvert. Hlutdeild hans er mæld í tugum milljóna króna sé verðmatið látið ráða sem útgerðarmenn hafa komið á sín á milli og bankar taka svo gilt eins og hvert annað veð. Kvótinn hækkar svo í verði samkvæmt veð-og lánsþörfinni sem þessir aðilar telja að sé viðunandi til að sýna stöðugleika í reksrinum. Og samhliða því skapast möguleiki á að skammta sér fé út úr greininni og skuldir útgerðarinnar hækka og reksturinn verður sífellt erfiðari. Það orkar tvímælis að sjá sitandi forsætisráðherra í slíkri stöðu og þurfa jafnframt að vera með forræðið yfir nytjastofnum á Íslandsmiðum sem er sameign íslensku þjóðarinar eins og kemur fram í fyrstu grein laganna um stjórn fiskveiða. Undirritaður skrifaði grein í Fréttablaðið 9.des 2004 sem hét ,,Braskið með kvótan heldur áfram.” Þar mátti sjá að þorsktonnið í litla kerfinu var þá á 750.000,- krónur og 1250.000,- krónur í því stóra. Hálfu ári eftir að grein þessi var skrifuð er verðgildi framsals á einu tonni af þorskkvóta nú metið á 1 milljón króna í litla kerfinu en 1.5 milljón króna í því stóra. Úthlutaðar þorskveiðiheimildir á þessu fiskveiðaári eru 209 þúsund tonn og því hægt að sjá að verðgildi þessara veiðiheimilda hafa hækkað á sex mánuðum um rúma 52 milljarða króna. Aðrar veiðiheimildir í öðrum tegundum má áætla að séu til samans annað eins. Þetta hefur sömu virkni eins og peningafalsanir á efnahagslífið enda má sjá að erlendar skuldir eru komnar í 200% af vergri landsframleiðslu. Hér er ef til vill lausnin komin hvers vegna stórar gengisfellingar hafa ekki orðið ennþá síðan þetta kerfi var styrkt með lögum um stjórn fiskveiða nr.38 1990 og útskýrir hvers vegna sjávarútvegurinn hafi ekki þurft á gengisfellingum að halda þetta tímabil þrátt fyrir allt of hátt gengi krónunnar fyrir sjálfbæran rekstur. Hágengisnefnd sjávarútvegsráðherra virðist hafa fengið það verkefni að dreifa athyglinni frá vandanum og styrkja trúverðuleika þessa kerfis til að fá þjóðarsálina til að trúa því að sjávarútvegurinn sé nú hættur að skipta máli og þá væntanlega til að réttlæta það að hleypa erlendum aðilum inn í greinina. Ráðherra þessa málaflokks segir það koma sér á óvart hversu sterkur íslenski sjávarútvegurinn sé í heild sinni eftir að hafa lesið nefndarálitið. Ég fullyrði að þetta á ekki við landvinnsluna því hún fær ekki úthlutaðan kvóta til að búa til fjármagn úr. Tölur Hagstofu Íslands sýna að útflutningsverðmæti sjávarafurða nemur yfir 60% af verðmæti vöruútflutnings landsmanna. Undirritaður óskar eftir að hagfræðingar stígi nú fram á ritvöllinn og útskýri fyrir þjóðinni hvað sé að gerast og hvað sé framundan.

Baldvin Nielsen situr í miðstjórn Frjálslynda flokksins og í stjórn Bæjarmálafélags Frjálslynda flokksins í Reykjanesbæ.

Grein þessi birtist í Fréttablaðinu 19. maí 2005

[B.N. (IP-tala skráð) 17.4.2008 kl. 08:04]

Íslenska þjóðin í álögum kvótans II

Mörg sjávarútvegsfyrirtæki hér á landi eru að sligast undan háu gengi krónunnar.

Þegar leið fannst til að framleiða peninga án þess að sækja út á miðin snérist margt í andhverfu sína og milljarðarnir urðu til án þess að innistæða væri fyrir hendi með braski á sértækum úthlutuðum nýtingarétti til útgerða til veiða úr auðlind þjóðarinnar.

Skelfilegt er að undirstaða velferðar heillar þjóðar treystir sér ekki til að stunda sjálfbærar veiðar án ávinnings kvótabrasksins. Í grein eftir undirritaðan með sömu fyrirsögn sem birtist í Fréttablaðinu 19. maí sl. er fullyrt m.a. að þetta ætti ekki við um landvinnsluna því hún fengi ekki úthlutaðan kvóta til að búa til fjármagn úr.

Sjávarútvegsgreinarnar fá því minna fyrir framleiðslu sína og lánsfjárþörfin verður sífellt meiri sem þýðir enn hærri vaxtakostnað sem er þó nógur fyrir. Vextir hér á landi eru miklu hærri en erlendis og því versnar samkeppnisstaðan stöðugt okkur í óhag.
Þar að auki þarf íslenskur útflutningur að búa við verðtryggingu sem gerir allar rekstraráætlanir, ómarkvissari.

Það er ekki skrýtið að fyrirtæki í þeim löndum sem við viljum gjarnan bera okkur saman við geti borgað allt að því helmingi hærri laun á tímann fyrir verkamann í dagvinnu. Þýða ekki betri laun hærri tekjur fyrir ríkið til að ráðstafa í góð málefni?
Rækjuvinnslur og landvinnslur á bolfiski leggja upp laupana hver á fætur annarri.

Þetta sanna nýjustu dæmin í þessum geira t.d. á Húsavík, Súðavík, Stykkishólmi og Akureyri svo mjög að ekki verður við unað.
Og að halda því fram að betur hafi tekist til í Reykjanesbæ, Sandgerði, Bíldudal, Ísafirði, Stöðvarfirði, Þorlákshöfn, Vestmannaeyjum, vikurnar þar á undan, væri hrein hræsni eða firra.
Fólkið stendur eftir agndofa og leitar eftir bjartsýnisgírnum og margir taka á það ráð að flytja til höfuðborgarsvæðisins og nágrenni þess því þar er mikil uppbygging á íbúðarhúsnæði og þjónustu. Í örvætingu sinni, leitandi að betri lífsafkomu, horfir það í forundran til stjórnarliða sem tala um góðæri, vinsælt orð á Davíðs-tímabilinu og hefur lærisveinn hans, Geir Haarde, viljað eins og flokksmenn hans í Sjálfstæðisflokknum að vaxtabætur yrðu aflagðar sem tryggði að tugir þúsunda heimila færu í gjaldþrot.

Verðtryggingin er nú farin að sanna gildi sitt fyrir bankana eins og íbúakaupendur sáu á nýjasta greiðluseðli íbúalána en þar má sjá að verðbætur hafa hækkað um tugir og jafnvel hundruð þúsunda króna á milli mánaða vegna verðbólgunnar.

Ráðamenn og bankar benda á eignabóluna sér til varnar, hækkun íbúðarhúsnæðis undanfarið en minnast ekki á alla milljarðana sem framleiddir voru í gegnum kvótabraskið inn í hagkerfið án þess að innstæða væri fyrir því.

Þess vegna er mikil undirliggjandi verðbólga sem almenningur á nú að greiða fyrir.

Ný könnun Gallups á fylgi Sjálfstæðisflokksins sýnir að margir láta blekkjast. Hann mælist með 44% fylgi en svarshlutfallið var þó aðeins 62% sem gerir þetta ekki að marktækri könnun en sýnir að fleiri hafi varann á þegar Sjálfstæðisflokkurinn er annars vegar.

Höfundur situr í miðstjórn Frjálslynda flokksins og í stjórn Bæjarmálafélags Frjálslynda flokksins í Reykjanesbæ

Grein þessi birtist í Fréttablaðinu í okt. 2005.

P.S. Sagði mig úr Frjálslynda flokknum eftir síðasta landsfund  janúar 2007.

[B.N (IP-tala skráð) 17.4.2008 kl. 08:18]

Svikamyllan er á undanhaldi kvótaverð fer lækkandi og verðbólgan er að gera sig klára til að láta almenning á Íslandi borga brúsan sem dæmi vegna kvótabraskins síðustu tvo áratugina eða svo.

Baldvin Nielsen, Reykjanesbæ 

[Villi Asgeirsson, 17.4.2008 kl. 09:17]

Ég er enginn sérfræðingur um kvótakerfið eða fiskveiðar yfir höfuð, en væri kvótinn ekki betri í höndum sjávarplássa? Segjum að Siglufjörður fái kvóta upp á X tonn á ári. Þeir þurfa ekki að vera í útgerð, heldur geta þeir leigt kvótann útgerð sem hefur vit á fiskveiðum. Siglufjörður gæti þannig haft eitthvað um það að segja hvað gert er við aflann, eða ekki. Fer eftir því hvernig samning þeir gera. Bæjarfélagið hefði þannig a.m.k. tekjur af fiskinum kring um plássið og gæti notað þær í uppbyggingu og atvinnu á staðnum, hvort sem hún væri tengd sjávarútvegi eða ekki. Útgerðirnar þyrftu ekki endilega að óttast um sína fjárfestingu, því þessir samningar gætu verið eins, 10 eða 20 ára. Það væri bæjarfélögum og útgerðum frjálst að semja eins og þeir vildu án afskipta ríkisins, tími samningsins og leiguverð væri samningsatriði. Eins og kerfið er núna, eru sjávarplássin í raun dauðadæmd nema þau fái töfralausnir eins og álver eða oliuhreinsistöðvar.