Höfum við efni á að hætta að virkja?

Ofangreindri spurningu hafa Björn Ingi Hrafnsson og fleiri varpað fram og komist að þeirri niðurstöðu að við höfum ekki efni á því. Með þessu viðhorfi er boðuð hræðsla við virkjanalok svipuð dómsdagshræðslu sem ýmsir kirkjufeður fyrri alda ólu á.

Íslenskur ráðherra sagði við mig fyrir tíu árum að við yrðum að virkja stanslaust, annars kæmi kreppa og atvinnuleysi. Enn og aftur er þetta sagt.

Ég spurði ráðherrann á móti hvað myndi þá gerast þegar allt yrði virkjað og ekkert eftir. "Það verður verkefni þeirrar kynslóðar sem þá verður uppi," var svar hans. Stórmannlegt svar eða hitt þó heldur.

Sú lausn virkjanafíklanna að virkja áfram endalaust gengur ekki upp því rökrétt afleiðing þessarar stefnu er að í lokin verði allt virkjað, - líka Gullfoss og Geysir, Dettifoss, Askja, Kverkfjöll og Torfajökulssvæðið.

Þjóð sem þegar hefur virkjað fimmfalt meiri orku en hún hefur þörf á til heimabrúks á ekki að þurfa að æða áfram í takmarkalausri græðgi skammtímalausna á kostnað afkomenda sinna með því að skilja engin náttúruverðmæti eftir handa framtíðinni og valda óbætanlegum skaða á mestu verðmætum og stolti lands og þjóðar. 

Áfengis- og fíkniefnasjúklingar sjá oft engin önnur úrræði til að leysa skammtímavandamál sín en að fórna dýrgripum og munum með miklu persónulegu tilfinningagildi til að seðja fíkn sína. Í huga þeirra gildir að í hvert skipti sem þeir eru í vanda hafa þeir ekki efni á að hætta.

Svipuð hugsun ríkir hjá virkjanafíklunum sem meika það ekki að hér verði virkjanahlé.

Athugasemdir

[Jón Sigurgeirsson , 30.5.2008 kl. 00:14]

Þetta er rétt hjá þér Ómar. Við skulum barasta lifa á því að klóra hverjum öðrum. Nema það gæti orðið að fíkn.

Nátúruvernd tilfinninga skal sko blíva - skynsemin svo sem að virkjanir hér séu umhverfisvænar á heimsvísu skal látið lönd og leið.

Á meðan geta þeir sem tala hæst um umhverfismál flogið um land eða lönd, ekið um á eyðslufrekum bílum, spanað í rallý - barasta að hinir passi sig.

Og sveiattan.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 30.5.2008 kl. 08:54]

Þú setur dæmið alltaf þannig upp Ómar, að allt eigi að virkja og engu að eira og nefnir svo helstu náttúruperlurnar því til sönnunar. Það eru afar fáir sem nenna að hlusta á svona vitleysu.

Svo skil ég heldur ekki hjá þér þetta "heimabrúksrafmagn". Þú ert væntanlega að tala um rafmagnið sem heimilin nota. Er þá rafmagnið til fyrirtækjana sem fólkið vinnur hjá (sem notar heimabrúksrafmagnið) eitthvað allt annað og ótengt íslensku þjóðinni?

[Björn S. Lárusson (IP-tala skráð) 30.5.2008 kl. 09:12]

Sæll Ómar

Það eru öfgar að setja dæmið svona upp og nefna náttúruperlur í sama orði. Rétt eins og þegar talað var um þá fossa sem færu á kaf í Hálslón og birt var mynd af Dettifossi sem ekki er í Jökulsá á Dal.

Eigum vð ekki að hætta veiða loðnu og þorsk? Þeir fiskar eru fæða hvalsins sem er "útrýmingahættu". Bæði náttúruverndar"fíklar" og virkjana"fíklar" verða að láta af svona öfgum og ræða þetta á málefnalegum grunni en ekki með svona upphrópunum. Mér vitanlega hefur aldrei verið rætt um virkjun í Öskju frekar en að alfriða þorskinn fyrir hvalina.

Með kveðju

Björn S. Lárusson 

[Daníel (IP-tala skráð) 30.5.2008 kl. 10:52]

Ónei það eru sko engir öfgar að tala svona, því eins og Ómar bendir réttilega á, þá hlýtur að koma að þessum náttúruperlum ef aldrei má hætta að virkja.

Samanburðurinn við þorskinn er líka afskaplega hæpinn, því fiskveiðistofnarnir eru í eðli sínu endurnýjanleg auðlind, ef rétt er á málum haldið.  Virkjanakostir eru það hins vegar ekki, því fyrr eða síðar verðum við að hætta að virkja. Virkjanirnar sjálfar eru svo aftur á móti að skila afurð sem er "endurnýjanleg", en aftur þá og því aðeins að rétt sé á málum haldið. 

Auðvitað eiga Íslendingar að nýta auðlindir sínar. Það á þá að gerast með virðingu fyrir auðlindunum sjálfum (stunda ekki rányrkju), virðingu fyrir öðrum auðlindum sem e.t.v. kunna að bera skaða (náttúruperlur), og virðingu fyrir komandi kynslóðum með því að láta sem flestar ákvarðanir okkar vera afturkræfar.

Daníel

[Rauða Ljónið, 30.5.2008 kl. 12:40]

Sæll, Ómar.

 

Íslendinga hafa ekki efni á því að hætta að byggja upp atvinnu í landinu handa komandi kynslóðum.

 Lönd á borð við Sviss, Ítalíu, Austurríki, Þýskaland, Frakkland, Spánn, Bandaríkin, Noreg og Svíþjóð hafa þegar virkjað frá 70 - 90% sinnar efnahagslegu vatnsorku án þess að náttúra þessara landa væri lögð í rúst. Sviss hefur t.d. virkjað yfir 90%. Samt koma milljónir ferðamanna til Sviss á hverju ári, einmitt til að skoða stórbrotna náttúru. Í nákvæmlega sama tilgangi og ferðamenn koma til Íslands.

  Það er hrein bábilja sem haldið er fram að nýting orkulindanna eyðileggi náttúruna og leggi ferðaþjónustuna í rúst. Það sýnir reynslan frá öðrum vatnsorkulöndum svo að ekki verður um villst.                                                                                                                                         Engum dettur í hug að halda því fram að ekki sé lengur nein skoðunarverð náttúra í Sviss, Noregi,Austurríki, Þýskalandi, vegna þess að vatnsaflsvirkjanir séu búnar að eyðileggja hana! Hversvegna er þá talin hætta á því á Íslandi?

Kaupþing segir einnig að samkvæmt útreikningunum megi búast við að útflutningsverðmæti Íslenskrar raforku aukist úr rúmum 80 milljörðum króna í um 170 á nú verandi gengi 28.05.2008 milljarða á þessu ári og verði komið í um 180 milljarða á árinu 2009.

UM 22.500 manns eiga nú afkomu sína undir orkugeiranum  Íslandi. Tuttugu og tvö þúsund og fimm hundruð manns sem vinstrimenn og svartir umhverfissinnar  vilja svipta lífsviðurværinu og tryggja að þeirra hagur og framtíð sé í lausu lofti. ....                                                                                                                                Þær raddir sem svartir umhverfissinar halda fram að framkvæmdir þessar skaði ferðarmannaiðnaðinn eru einungis settar til að skaða frekari orkuöflun.  Þeir sem ekki vilja sjá  mannanna verk, þegar þeir ganga á vit náttúrunnar verða að eiga það við sig, þeir hafa eftir sem áður megnið, á  Íslandi  má víða sjá sár á viðkvæmum gróðri og spillt land eftir átroðning ferðarmanna og faratæki er þetta er sú nauðgun á landi sem sumir halda á lofti?. Ferðarmanna iðnaðurinn   er stærsti mengunar valdurinn á losun CO2 með um  4,2 milljónir tonna losun á Co2.  Virkjanir  spanna aðeins fáeina hundraðshluta af landinu.

Ísland ræður yfir orku jarðvarma og vatnsorku yfir  100 TWh/a (terawattstundir á ári) aðeins brot af því hefur en verið virkjað.

Kv, Sigurjón Vigfússon

[Ingólfur, 30.5.2008 kl. 12:59]

Ef að hugsunnarhátturinn sé að við höfum ekki efni á að hætta að virkja, að þá er alveg ljóst að allt verður virkjað, það með talinn Gullfoss og aðrar náttúruperlur.

Og á meðan stóriðja er eins og fýkn að þá verður heldur ekki byggður upp iðnaður sem getur skapað enn meiri verðmæti án þess að nota upp alla orku landsins.

Síðan langar mig til þess að fá svar við einu. Ef það á að virkja allan jarðhita landsins á á örfáum árum, kannski á um áratug, hvað á þá að gera þegar hvíla verður þessi svæði eftir 30-50 ár?

Ef að öll eggin í körfunni eru ál-egg hvað gerist þá þegar álverin standa frammi fyrir lokun vegna orkuskorts.

Haldið þið að það verði ekki gerð krafa á þær náttúruperlur sem þá verða eftir, þegar þjóðin stendur frammi fyrir efnahagskreppu og atvinnuleysi.

Einmitt þess vegna er mikilvægt að fara varlega í virkjun í dag og byrja strax að byggja upp fjölbreyttari iðnað. 

[Magnús Birgisson (IP-tala skráð) 30.5.2008 kl. 15:22]

Það hefur ekki verið mikil mannvitsbrekka þessi ráðherra ef hann gat ekki komið með betra svar en þetta.

Spurningin sem komandi kynslóðir þurfa að spyrja sig er ekki "hvar eigum við nú að virkja ?", heldur "hvað eigum við að gera við allan arðinn af virkjununum sem þegar hafa verið byggðar ?" 

Hann má t.d. nota til uppbyggingar heilbrigðiskerfis, menntunar, bætt kjör elli- og lífeyrisþega, nú eða verkefna á sviði umhverfisverndar, t.d. kolefnisbindingar og umbreytingu þjóðfélagsins frá jarðefnaeldneyti til einhvers betra.

Skuldlausar vatns- og jarðvarmavirkjanir eftir 30-40 ár er ekki lítill heimanmundur sem  núverandi kynslóðir geta fært þeim komandi.

Bestu kveðjur,

Magnús Birgisson

[Guðjón Sigþór Jensson, 30.5.2008 kl. 15:41]

Mikið er til í þessu hjá þér Ómar að líkja saman áfengis- og fíkniefnafíkn við virkjanafíkn.

Eitt er það sem virðist alveg vera ljóst: engar opinberar haldbærar reglur eru fyrir því að koma ábyrgð á þann sem borið er fé. Mútur hafa ekki verið nefndar mikið í umræðunni á Íslandi. En það er ýmis teikn á lofti að stórhagsmunaaðilar beiti mútum og fyrirgreiðslum í stórum stíl til að liðka fyrir að þeir geti komið ár sinni betur fyrir borð.

Hvers vegna voru stjórnvöld með Framsóknarflokkinn á móti því að settar væru skýr fyrirmæli um það að stjórnmálaflokkar yrðu að gera opinbera grein fyrir uppruna og notkun þess fjár sem þeir hafa undir höndum? Skyldi eitthvað vera óhreint í pokahorninu? Enginn stjórnmálaflokkur virðist hafa haft jafnmikið fé undir höndum og einmitt Framsóknarflokkurinn? Þegar kosningar eru á döfinni, þá er enginn stjórnmálaflokkur sem eys jafn miklu fé og Framsóknarflokkurinn. Framsóknarflokkurinn hefur oft verið bendlaður við spillingu, jafnvel af versta tagi!

Framsóknarflokkurinn hefur viljað fórna hverri náttúruperlunni á fætur annarri án þess að nokkur merki eru á lofti að eitthvert vit sé í því.

Með ósk um góða og rólega helgi, - ekki veitir af eftir þessa miklu jarðskjálfta, jafnt í náttúrunni sem pólitíkinni.

Mosi

[Gunnar Th. Gunnarsson, 30.5.2008 kl. 18:07]

Þeir sem eru hvað harðast á móti stóriðju og virkjanaframkvæmdum, tala alltaf um að það þurfi að byggja upp fjölbreyttari iðnað. Afhverju fara þeir þá ekki í það?

[Þröstur (IP-tala skráð) 30.5.2008 kl. 21:36]

Það var sagt að við ættum að nýta fallvatnsvirkjanir þar sem kostur er... Einhverjir urðu fúlir eins og þú Ómar og þá var sagt að við ættum að nýta gufuaflsvirkjanir... En þá byrjar sama sagan aftur... Fólk byrjaði að væla endalaust hvað það er fallegt á Hellisheiðinni og nú síðast var Bitruvirkjun sett niður í skúffu...

Ég spyr bara... Er ekki allt í lagi með ykkur!  Þetta er bara barnaskapur!

[Haraldur Sverrisson, 30.5.2008 kl. 23:04]

Sjálfskipaðir og svokallaðir "náttúruverndarsinnar" eins og Ómar Ragnarson skreyta sig með alþjóðasamstöðu þegar það hentar þeim, t.d. að vera á móti hvalveiðum, en þegar það gagnast ekki athyglissýkinni þá er allt í lagi að kúvenda. Ef Ómar Ragnarsson hefði meiri áhyggjur af "hnattrænni hlýnun jarðar" en eigin pólitískum frama, myndi hann berjast fyrir því að allt ál væri framleitt á Íslandi og hver árspræna væri virkjuð. En Ómar Ragnarsson er bara pólitískur gosi, laufgosi.  

Mig minnir að það hafi verið í kringum 1960 sem Ómar haslaði sér völl sem skemtikraftur og var síðan ókrýndur konungur skemmtanaiðnaðarins næstu tvo áratugina og það var vissulega verðskuldað. Eftir það fór að halla undan fæti. Eðlilega. Aldurinnm, ný kynslóð vildi nýjan húmor. En Ómar var orðinn háður athyglinni, og hefur greinilega talið að hún (athyglin) yrði helst endurheimt á pólitíska sviðinu og þar væri allt í lagi að fórna hugsjónum (ef einhverjar voru) og verða tvísaga eða jafnvel margsaga, samanber áðursagt.

                         Kv. Haraldur Sverrisson

[Ævar oddur Honkanen (IP-tala skráð) 31.5.2008 kl. 02:16]

Aftur er óbermið  komið í ham og er nú viðrandi fávisi sína þvi að almennur notamdi greiðir meira en stíriðja fyrir rafmagn og niðurgreiðir því rafmagnið fyrir stóriðjuna

vonandi er ekki hætta á slikri sendingu til Reykjavíkur

[Villi Asgeirsson, 31.5.2008 kl. 03:17]

Hvers vegna svara engir stóriðjusinnar Ingólfi Harra? Er ekki til neitt þægilegt svar?

Svo finnst mér athugasemd Haralds Sverrissonar mjög hallærisleg.

[Guðjón Sigþór Jensson, 31.5.2008 kl. 07:39]

Meinlokan sem gengur út á það að við eigum að fórna okkar náttúru til að draga úr CO2 mengun gengur ekki upp. Engan veginn! Þessir furðufuglar sem halda því fram gleyma að taka inn í reikninginn mengunina sem hlýst af lengri flutningi hráefna og mismunandi mikils fullunnins áls frá Íslandi. Sömu meinloku eru þeir haldnir sem telja að hér sé gott að setja niður olíuhreinsistöð.

Alltaf er hagkvæmast að fullvinna vöruna annars vegar þar sem hráefnin eru eða þar sem varan er notuð. Skipin eru sérhönnuð fyrir þessa hráefnisflutninga og verða í langflestum tilvika að sigla galtóm til baka! Er vit í því?

Tek allshugar undir sjónarmið Ómars en mér finnst ádrepur á hann vera sumar hverjar á ansi lágum nótum, ómálefnalegar og eiginlega vart svaraverðar. Allir hafa rétt á að gagnrýna en er ekki betra að setja hana fram með rökéttri hugsun en ekki sem einskis verða sleggjudóma?

Mosi 

[Gunnar Th. Gunnarsson, 31.5.2008 kl. 12:41]

Villi, Ingólfur gefur sér forsendur eftir hentugleikum, eins og að allt verði virkjað einhverntíma í fjarlægri framtíð. Að það ÞURFI að hvíla jarðhitavirkjanir o.s.fr.v. Það er engin ástæða til að svara svona bulli.

[Ingólfur, 31.5.2008 kl. 13:53]

Gunnar, allt skítkast á það til að lenda framan í þeim er kastar skítnum.

Eftirfarandi er tekið úr grein eftir Guðrúnu Zoëga:

"Í matsskýrslu um stækkun Hellisheiðarvirkjunar segir að rafmagnsframleiðsla muni minnka um allt að 20% á þrjátíu árum. Áhrifin séu hins vegar afturkræf, þannig að verði öll vinnsla á Nesjavöllum, Hellisheiði og í Skarðsmýrarfjalli stöðvuð eftir þrjátíu ár þá muni lækkun þrýstings ganga til baka á 50-60 árum. Það tekur þó mun lengri tíma að ná upphaflegu hitastigi eða 500 til 1.000 ár. Rétt er þó að geta þess að kólnunin er ekki mikil. Áætlanir um orkuvinnslu í Hengli gera ráð fyrir að hún verði hraðari en endurnýjun orkunnar. Því þarf að hægja á vinnslunni í framtíðinni eða að hvíla svæðin, það er að hætta að nota þau um tíma, kannski í nokkra áratugi."

OR gerir sjálf ráð fyrir því að hvíla svæðin, og samkvæmt þessu þarf að hvíla þau í 50-60 ár eftir að þau hafa verið notuð í 30 ár.  Árafjöldinn er hins vegar ekki 100% á hreinu vegna þess að það hefur ekki fengist reynsla á þetta, en samkvæmt áætlunum er hvíldin allt að helmingi lengri en nýtingartíminn.

Hvar eiga stóriðjurnar að fá orkuna á meðan? 

[Gunnar Th. Gunnarsson, 31.5.2008 kl. 14:36]

Ingólfur, ef þú kallar það skítkast að ég gangrýni röksemdir þínar og bendi á augljósa vitleysu í þeim, þá verður bara svo að vera.

Allt sem Guðrún Zoega segir, er að benda á ákveðna hættu sem ofnýting hefur í för með sér. Það deilir enginn á það að ef nýtingin á að vera hömlulaus, þá muni það hafa í för með sér rányrkju á auðlindinni, það segir sig sjálft. Það sem andstæðingar jarðhitavirkjana gera, er að gefa sér þá forsendu sem staðreynd að svo verði. Það er ekki hægt að rökræða við slíka einstaklinga en eflaust fá þeir slatta af fólki í lið með sér í andstöðu sinni við slíkar virkjanir.

Varðandi Hellisheiðarvirkjun, Svartsengi og Kröflu, svo dæmi séu tekin, þá er ekkert sem bendir til þess að hvíla þurfi þær virkjanir miðað við núverandi áform um nýtingu þeirra. Athuganir á jarðhitasvæðinu á Hengilssvæðinu hafa bent til að minni líkur en meiri eru á því að svæðið kólni miðað við núverandi áætlanir um orkunýtingu. Þetta er þó háð óvissu en andstæðingar virkjananna gefa sér að allar líkur á neikvæðri þróun, séu óumflýjanlegar staðreyndir. Þetta er alþekkt áróðursaðferð andstæðinga virkjanaframkvæmda og flestir farnir að líta á hana sem "úlfur, úlfur", sem er ekki gott.

Guðrún Zoega hefur tekið skoðanir fyrrv. hitaveitustjóra, föður síns, í arf þegar hún talar um hættuna á ofnýtingu, en hann var á sínum tíma mótfallinn jarðhitanýtingu á Hengilssvæðinu. Þegar karlinn tjáði sig um þetta fyrir mörgum árum síðan, þá kominn á eftirlaun, tóku fáir mark á honum, en síðar hafa verið vísbendingar um að karlinn hafi haft eitthvað til síns máls, að gefnum ákveðnum forsendum, þ.e. að um rányrkju verði að ræða.

Guðrún segir í grein sinni sem þú bendir á:

"Ef við kunnum okkur hóf og leggjum áherslu á sjálfbæra nýtingu endist jarðhitinn um langa framtíð".

Hafðu þetta í huga Ingólfur, þegar þú tjáir þig um virkjanirnar á Hellisheiði í framtíðinni.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 31.5.2008 kl. 16:09]

Virkanirnar 3 sem ég nefni, sú fyrsta átti að vera Nesjavallavirkjun, ekki Hellisheiðarvirkjun

[Ingólfur, 31.5.2008 kl. 16:17]

Ég tek undir þetta hjá Guðrúnu en taktu eftir að þetta er skilyrt hjá henni, sem hefði verið greinilegra hefðir þú birt meira en bara eina setningu.

"Notkun stóriðju er nokkuð stöðug allt árið en raforkunotkun almenna markaðarins er mun líkari notkun hitaveitunnar, en hvort tveggja er mest á veturna og minna á sumrin. Þá nást árleg hvíldartímabil í stað þess að stöðva þurfi framleiðsluna í áratugi vegna ofnýtingar. Ef við kunnum okkur hóf og leggjum áherslu á sjálfbæra nýtingu endist jarðhitinn um langa framtíð. Að öðrum kosti þarf að fara í stöðugt dýrari virkjanir og spilla svæðum sem menn vilja varðveita ósnortin. Af framansögðu tel ég ljóst að það sé röng stefna að nýta jarðhitann í Hengli og á Reykjanesi til rafmagnsframleiðslu fyrir stóriðju, hann á fyrst og fremst að nýta til hitunar og fyrir almennan raforkumarkað."

Samkvæmt núverandi vinnslu mun raforkuframleiðsla hafa fallið um 20% eftir 30 ár. Ef svæðin verða þá hvíld að þá jafna þau sig á 50-60 árum. Ef þau verða ekki hvíld að þá fellur raforkunýtingin enn meira.

P.S. Ég er ekki andstæðingur jarðhitavirkjana, ég er frekar fylgjandi þeim.

Hins vegar verðum við að hætta þessum fylliríum sem einkennt hafa síðasta áratug, og virðast fara vaxandi.

Því er rétt að endurtaka orð Guðrúnar sem þú vitnaðir í : "Ef við kunnum okkur hóf og leggjum áherslu á sjálfbæra nýtingu endist jarðhitinn um langa framtíð."

[Gunnar Th. Gunnarsson, 31.5.2008 kl. 17:03]

Já Ingólfur, sú setning segir allt sem segja þarf.

[Finnur Hrafn Jónsson, 1.6.2008 kl. 15:43]

Mér finnst hérna vera á ferðinni dæmigerð brella pólitíkusa. Andstæðingum eru gerðar upp skoðanir og síðan er barist af hörku á móti þeim.

Það eru ENGIR að berjast fyrir því að virkja Gullfoss og Geysi! Sá sem er að berjast á móti því, er að berjast við vindmyllur.

Rætt er um virkjanahlé sem kost í stöðunni. Hvað gera þær þúsundir sem hafa haft atvinnu af rannsóknum, hönnun og byggingu virkjana? Þetta fólk getur ekki gert hlé á framfærslu sinni. Að sjálfsögðu verður þetta fólk að finna sér aðra vinnu. Viljum við missa þetta fólk úr landi eða í önnur störf þar sem þessi þekking glatast?