Skepnan reis gegn skapara sínum.

Munið þið eftir því þegar Davíð Oddsson fór og tók 300 þúsund krónur út úr Búnaðarbankanum vegna þess að honum blöskraði þau ofurkjör sem stjórnendur bankans skömmtuðu sjálfum sér? Langflestum fannst þetta gott hjá Davíð og nokkru síðar sagði hann eitthvað á þá leið í ræðu á landsfundi Sjálfstæðisflokksins  að svona fyrirbæri væri ekki það sem flokkurinn stæði fyrir.

Davíð hafði nógu mikið innsæi til þess að sjá að eitthvað var verulega bogið við kerfið sem hann átti einna mestan þátt í að koma á fót. Síðan dundu yfir hliðstæð fyrirbæri sem gerðu tilefni Davíðs að hreinum smámunum.  

Þegar ég var ungur las ég mig í gegnum flest verk Lenins og Marx auk stjórnarskrár Sovétríkjanna og undraðist hvað þetta var frábær kenning á pappírnum. Hún ætti að leiða til þess að allir legðu fram það sem þeir gætu og fengju það sem þeir þyrftu í fullkomnu lýðræði í þágu alþýðunnar en samt blöstu hrikalegir gallar þess ljóslega við.

Það var vegna þess að í þessu öllu var ekki gert ráð fyrir mannlegu eðli og mannlegum breyskleika. Skepnan reis gegn skapara sínum eða réttara sagt, skaparinn varð að skepnu.

Ég trúi því að Davíð Oddsson meini það sem hann segir um góðan vilja sinn og meginatriði í siðrænum efnum. En þegar ég blaða nú í gegnum verk nýfrjálshyggjuprófessaranna á svipaðan hátt og í gegnum verk Marx og Lenins fyrir hálfri öld undrast ég á ný hve þetta er frábær kenning á pappírnum en reynist ekki ganga upp vegna hins sama og kommúnisminn rak sig á: Mannlegt eðli og breyskleiki voru greinilega ekki tekin með í reikninginn.

Brestir kommúnismans kostuðu tugmilljónir manna lífið með óheyrilegri kúgun og brotum á mannréttindum.Það var hreint skipbrot.

Ég held að hægt sé að láta sig vona að strand kapítalismans verði ekki svo illvígt. En bláeygir velviljaðir menn ættu að læra af þessu að gagngerar breytingar verður að gera svo að svona gerist ekki aftur. 

Og menn verða alltaf að standa á tánum.  

Og það er ekki hægt að aðgreina innlenda og erlenda bresti sem leiddu til ófarnaðar og skella allri skuldinni á útlendinga. Við blasir að bæði í Bandaríkjunum, þar sem upphaf ófarnaðarins var, og á Íslandi voru það sömu brestirnir og sama mannlega eðlið sem leiddi til vandræða.  

Chamberlain var kennt um það hve Hitler komst langt vegna þess hve hann og aðrir talsmenn bresk-frönsku friðarkaupastefnunnar voru bláeygir gagnvart illmenninu. Það er ekki hægt að hlaupast með öllu frá því nú að bera sína ábyrgð á því hvernig fór, svo sem því að halda vöxtum svo háum að það lokkaði að kaupendur krónubréfa sem hafa nú kverkatak á þjóðinni. 

Ég ætla ekki að kenna Davíð einum um það. Ef hér hefði ekki verið startað neyslu- og skuldsetningarfylleríi árið 2002 hefði verðbólgan orðið minni og þar með ástæðan til vaxtahækkunar.  

 

Ríkið borgi ekki skuldir óreiðumanna

Athugasemdir

[Eiríkur Sjóberg, 8.10.2008 kl. 00:36]

Federico Mayor, yfirmaður UNESCO til 1999, skrifaði grein eitt sinn sem þýdd var í Morgunblaðið.  Mér er greinin minnisstæð.

 Federico var mjög víðförull maður og hafði komist í nálægð við mikla sögulega atburði, m.a. þjóðarmorðin í Rwanda, sem hann sagði mér í eigin persónu frá.

 Í áðurnefndri grein fullyrðir Federico að í Bandaríkjunum hafi komist á frelsi einstaklinga, í Sovétinu jafnrétti allra en í bæði kerfin hafi vantað bræðralag.

 Sem sé, lykilorð frönsku byltingarinnar frá því 1789, þ.e. frelsi, jafnrétti og bræðralag, hefði aldrei komist á í neinu ríki.

 Nú er það spurningin, hvernig má mannskepnunni takast að koma á samfélagi frelsis, jafnréttis og bræðralags?

[Ómar Ragnarsson, 8.10.2008 kl. 02:55]

Ég er vestan hafs og sá ekki viðtalið við Davíð í Kastljósinu. Ferð mín vestur var ákveðin löngu áður en Bubbi boðaði til fundarins í dag og ég gat ekki breytt dagsetningu verðlaunaafhendingarinnar. 

Ég verð að segja að hafi hafi Davíð ekki verið spurður um um ofurvextina og önnur mikilvæg atriði sem snerta það hvernig aðdraganda viðburðanna nú þá er ég mjög undrandi.

Svona eiga menn ekki að sleppa. Sjálfsagt getur enginn sagt hvort útifundur fyrir forgöngu Bubba Morthens á morgun muni svara þessum spurningum. Hitt er víst að svona fundur samt nauðsynlegur til að sýna leiðtogum okkar að almenningi sé ekki sama.

Ég blæs á það að Bubbi Morthens megi ekki standa fyrir þessum fundi vegna þess að hann hafi verið einn af þeim sem lét blekkjast af fagurgala og gylliboðum. Líti nú allir í eigin barm.

Ég blæs líka á þau rök að menn, sem hafi verið eða séu vel efnaðir, megi ekki láta til sín taka.

Ef svo væri hefðu John F. Kennedy og Héðinn Valdimarsson ekki mátt berjast fyrir meira jafnrétti og kjörum hinna fátækustu.

Ég tel það slæmt ef ekki verða margir á þessum fundi. Með því væru send röng skilaboð til ráðamanna. Þess vegna sendi ég mínar bestu kveðjur og óskir til Bubba og annarra sem vilja ekki sitja aðgerðarlausir hjá.  

[Þorsteinn Briem, 8.10.2008 kl. 03:19]

Nú hjaðnar verðbólgan fljótt, vextir lækka ört, verð á olíu lækkar, útflutningur verður meiri en innflutningur, bílakaup snarminnka, fleiri ferðast með strætisvögnum en áður og minni þörf verður á gatnagerð og viðhald á götum.

Íslendingar fara ekki lengur í verslunarferðir til útlanda, fleiri ferðamenn koma til landsins og meiri tekjur skapast í ferðaþjónustu og sjávarútvegi. Hér verða reist fleiri hótel, fleiri munu starfa í ferðaþjónustunni og auknar tekjur í sjávarútvegi styrkja sjávarþorpin.

KB-banki verður að öllum líkindum ekki gjaldþrota, hægt verður hagræða í bankakerfinu með því að sameina Landsbankann og Glitni undir nafni Landsbankans, ofurlaunin lækka og Íbúðalánasjóður tekur yfir bankalán til íbúðakaupa. Síðar verður svo hægt að selja Landsbankann.

Þetta er allt gott og engin ástæða til að örvænta yfir einu eða neinu. Hér hefur hins vegar ekki verið eðlilegt ástand undanfarin ár og ærleg hreingerning var nauðsynleg og löngu tímabær í efnahagslífinu.

[Benedikt Sigurðarson, 8.10.2008 kl. 09:01]

Hvers vegna ætti svo sem að selja bankann aftur?  Ætti að gera það til þess að nýir græðgisðpáfar leiki sama leikinn - - - enn einu sinn?   Er ekki bara skynslamlegra að bankinn starfi áfram  - - sem sjálfseignarfélag í eigu allra landsmanna - - og skili hagmaði sínum til almennings í gegn um ríkissjóð eða fjármögnun mikilvægra verkefna????

[Jonni, 8.10.2008 kl. 09:28]

Ég tek í sama streng og Steini; þessu ljóta fylleríi er nú lokið og lífið getur farið í eðlilegar skorður aftur. Vonandi erum við laus við galgopaháttinn. Vonandi erum við ekki búin að fá varanlegt brennimerki í samfélagi þjóðanna.

[Þorsteinn Briem, 8.10.2008 kl. 09:28]

Benedikt. Það er engin akkur fyrir ríkið að eiga og reka banka til lengri tíma litið, frekar en til dæmi sparisjóði, fyrirtæki eða heimilin í landinu, sem mörg hver hafa bruðlað undanfarin ár sem aldrei fyrr, tekið myntkörfulán til íbúðakaupa þegar allir vissu að krónan var of hátt skráð, keypt stóra og eyðslufreka jeppa, farið í innkaupaferðir í Mall of America og svo framvegis.

Það eru ekki bara stjórnendur bankanna, sem þurfa að líta í eigin barm, og algerlega ástæðulaust fyrir eigendur bankanna, til dæmis lífeyrissjóðina, að ráða fjárglæframenn til að stjórna bönkunum. Lífeyrissjóðirnir græddu hins vegar vel á því að eiga hlut í bönkunum og lífeyrisgreiðslur hafa hækkað í samræmi við það á undanförnum árum. Hluthafar Glitnis fengu til dæmis greiddan 15 milljarða króna arð síðastliðin tvö ár.

[Benedikt Sigurðarson, 8.10.2008 kl. 09:42]

Jæja Steini; - það er örugglega eitt meginhlutverk ríkisvaldsins að tryggja að fjármálastarfsemi verði með góðu jafnvægi til lengri tíma  - - og ekkí féþúfa fyrir ópruttna.   Kannski bæði til lengri og skemmri tíma best tryggð með opinberu eignahaldi . . . . . . .  . og ekki bara á krepputímum

[Þorsteinn Briem, 8.10.2008 kl. 09:55]

Benedikt. Það er ekki hlutverk ríkisins að eiga hér og reka banka til lengri tíma litið. Þeir tímar eru sem betur fer liðnir. Við erum ekki kommúnistaríki og Samband íslenskra samvinnufélaga, sem langafi minn stofnaði, endaði í gullkrönum forstjórans hér í Reykjavík.

Það var hins vegar ekki stofnað til þess að mylja undir hann og aðra gullkálfa Sambandsins.

[Sævar Helgason, 8.10.2008 kl. 10:10]

Er það ekki nokkuð ljóst að nú tekur við tími hinna blönduðu hagkerfa ? 

  Afleiðingar kapitalsinmans og nýfrjálshyggjunnar sem Thacher og Reagan upphófu fyrir um tuttugu árum er í ljósum logum um heim allan.  Módel hinna norrænu landa hefur reynst jafnbest

Hvernig verður lánstraust okkar íslendinga næstu árin á erlendri grund ? Eru tímar skömmtunnar á gjaldeyri og aðfluttum vörum framundan- næstu árin ?

Útrásarvíkingar frá Íslandi gerðu strandhögg í héruðum Bretlands með nútímavopnum og rökuðu saman sparifé breta í gegnum ICESAVE netmaskínuna.  Fara síðan af landi brott eftir að haf tæmt sjóðinn og neita að borga tryggingabætur -- Stórt miliikríkjamál er í uppsiglingu.  

[Þorsteinn Briem, 8.10.2008 kl. 10:23]

Sævar. Í Kína hefur verið gríðarlega mikill uppgangur síðastliðna áratugi, því Kínverjar hafa verið að markaðsvæða landið og þeir eru nú stærstu lánveitendur Bandaríkjanna.

"Hugtakið blandað hagkerfi hefur verið notað til að lýsa samfélögum þar sem sum gæði, það er vörur og þjónusta, ganga kaupum og sölu á frjálsum markaði og eru framleidd af einkaaðilum en önnur eru framleidd og þeim úthlutað samkvæmt opinberum tilskipunum."

"Í reynd eru hvorki til hrein markaðshagkerfi né tilskipanahagkerfi og öll hagkerfi eru því strangt til tekið blönduð, þótt mjög sé misjafnt hve mikil áhrif hið opinbera hefur á gang efnahagsmála. Sum blönduð hagkerfi eru því um margt lík tilskipanahagkerfum en önnur líkari markaðshagkerfum."

Sjá Vísindavefinn.

[Hilmar Einarsson, 8.10.2008 kl. 10:32]

"Ef hér hefði ekki verið startað neyslu- og skuldsetningarfylleríi árið 2002 hefði verðbólgan orðið minni...."

Því miður er það svo að það er all stór hópur manna, kvenna, barna og unglinga sem tók ekki fullan þátt í framangreindu "fylleríi".  Slíkt "óráðsíufólk" lagði jafnvel til hliðar fjármuni til hliðar ásamt börnum sínum til þess að byggja upp höfurðstól vegna íbúðakaupa eftir nokkur ár.   "Óráðsíufólkið" Tapar miklu jafnvel þótt gætt hafi verið að því að raða ekkjunum í margar tiltolulega "öruggar" körfur. 

Það svíður verulega undan hjá mörgun fjölskyldum sem voru svo vitlausar að sýna ráðdeildarsemi og jafnvel þá ímynduðu áburgð að taka pínulítið virkan þátt í að byggja upp atvinnulíf landsins með framlagi hinnar arfa vitlausu ráðdeildarsemi í stað þess að taka fullan þátt í húllumhæinu með stærra húsi, flottu bílasafni flatskjá í hvert herbergi og svo er náttúrulega svakalega gaman að fara um hverja helgi í "borgaferð" til að testa öll flottu útlensku veitingahúsin o.s.fr.v.

Sem sagt, ráðdeildarfólkið er það sem kallast óráðsíju fólk, húrra fýrir þeim sem hafa vit á að eyða og spenna.

[Reynir (IP-tala skráð) 8.10.2008 kl. 10:50]

Sæll Ómar.

Ég ætlaði að senda þér e-mail en virðist ekki geta fundið netfangið þitt nein staðar á síðunni þinni. Gætir þú sagt mér það ef það er ekki eitthvað sem þú vilt ekki að allir viti.

Kv. Reynir

[Þorsteinn Briem, 8.10.2008 kl. 11:00]

Hilmar. Almenningur hefur verið að fá hér góðan arð af hlutabréfum sínum undanfarin ár. Þessir peningar eru langt frá því allir tapaðir. Til dæmis fengu hluthafar Glitnis greiddan 15 milljarða króna arð síðastliðin tvö ár, eins og ég benti á hér að ofan.

Og bankainnistæður eru tryggðar af ríkinu upp að 3,5 milljónum króna, sjö milljónum króna hjá sambúðarfólki eða hjónum. Bæði innláns- og útlánsvextir hafa verið mjög háir hér undanfarin ár og því sjálfsagt að leggja fyrir, hafi fólk getað það á annað borð.

[Þorsteinn Briem, 8.10.2008 kl. 11:59]

Tatiana Serafin, reporter at Forbes: Bank Failure Pummels Iceland's Billionaires:

http://www.forbes.com/businessbillionaires/2008/10/07/iceland-billionaires-banking-biz-billies-cz_ts_1007iceland.html

[Þórarinn Þ Gíslason (IP-tala skráð) 8.10.2008 kl. 13:57]

Sæll Ómar.

Góð grein og vel ígrunduð.

Takk fyrir og gangi þér vel.

[Ómar Ragnarsson, 8.10.2008 kl. 15:20]

E-mailið mitt er ekki í sambandi af einhverjum ástæðum hér ytra, en ég kem heim næsta laugardag.