Opna hvað?

Fréttin um gömlu konuna sýnir tvenns konar notkun sagnarinnar að opna og er sögnin notuð á rangan eða órökvísan og ruglandi hátt í bæði skiptin.

Fréttin endar á þessari setningu: "...hundsa rauða ljósið við brúna sem gefur til kynna að hún sé við það að opna." Opna hvað? Jú, brúin er reist upp til að opna siglingaleiðina en aldrei er minnst á hana í fréttinni.

Ef marka má fyrstu setninguna mætti ætla að brúin hafi verið að opna sjálfa sig.

Í fyrstu setningunni stendur að að konan hafi fallið niður af fellibrú, "þegar hún var opnuð fyrir siglandi bát." Bíðum nú við. Var brúin opnuð til þess að báturinn gæti siglt eftir henni?

Auðvitað ekki. Brýr eru ekki opnaðar með því að reisa þær upp á endann. Brúin var ekki opnuð, leiðinni yfir hana var lokað, hún reist upp, svo að siglingarleiðin opnaðist.

Og brúin opnaði sjálf ekki neitt. Hún var reist upp. 

Kannski hefur 85 ára gamla konan verið jafn rugluð og sá eða sú sem skrifaði þessa frétt og haldið að verið væri að opna brúna þegar hún var reist upp.

Fjölmiðlafólk þreytist ekki á því að nota sögnina að opna á órökréttan hátt.

Menn opna ekki lengur dyr heldur hurðirnar sjálfar. Hvernig opna menn hurðir? Með því að skera þær upp?

Ég álpaðist til að syngja þessa málleysu í lagi í á jólaplötu 1966 og sit uppi með það.  

Skíðasvæðin opna, fjallvegir opna, flugvellir opna, verslanir opna, jafnvel fjöllin opna. Opna hvað?

Síðan er ruglingurinn kominn yfir á fellibrýr og Guð má vita hvað. Eru engin takmörk fyrir því hvað þessi rökleysa og málleysa getur gengið langt um jafn einfalt fyrirbæri og að opna?

Öldruð kona féll af brú og lést

Athugasemdir

[Óskar Þorkelsson, 11.7.2009 kl. 17:51]

hér er mynd af brúnni og frétt úr staðarblaðinu..

http://www.ta.no/nyheter/grenland/article4458536.ece

[Ómar Ragnarsson, 11.7.2009 kl. 17:56]

Ég fæ ekki séð að ruglingurinn sé neitt betri þótt norskur sé að uppruna. Að éta slíkt upp kallar Jónas Kristjánsson kranablaðamennsku.

[Ómar Ragnarsson, 11.7.2009 kl. 18:13]

Þess má geta að í norsku fréttinni er aldrei talað um að brúin hafi opnað eitt eða neitt, heldur það að brúin sé losuð í sundur í miðjunni og reist upp og er það kallað brúaropnun.

Í lok norsku fréttarinnar er sagt að brúin sé opnuð handvirkt, ekki að brúin opni sig sjálf.

[Óskar Þorkelsson, 11.7.2009 kl. 18:25]

Ég var nú bara að sýna myndina :) 

en þetta lítur út fyrir að vera bara bein þýðing hjá blaðamanni.. 

Fallulykken skjedde under en bruåpning, sier operasjonsleder Jens Arne Bærland

á norsku er talað um að opna brúnna.. en á íslensku er eflaust betra að nota þegar brúin var reist upp.

[Jón H. Þórisson (IP-tala skráð) 11.7.2009 kl. 18:37]

Það er ein önnur vitleysa í þessari grein eða a.m.k. orð sem er notað mikið og er hálfgerð merkingarleysa.  Í greininni stendur: "Algengt mun vera að þeir sem eru fótgangandi".  Er þessum fæti ekki ofaukið þarna?  Varla gengur fólk svo mikið á höndum eða öðrum líkamspörtum að það þurfi sýnkt og heilagt að vera tala um að það noti fætur til að ganga?

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 11.7.2009 kl. 20:29]

Nýlega þreyttu 206 umsækjendur  um íslenskan ríkisborgararétt próf í íslensku. 12 þeirra stóðust ekki  þau lágmarksskilyrði sem sett eru í reglugerð.

Ætla mætti að þessir 12 einstaklingar vinni allir á Mbl.is eins og málvitund er háttað á þeim bænum.

[Stefán Pétursson (IP-tala skráð) 11.7.2009 kl. 20:38]

Bendi á að það er alltof algengt að sjá skrifað hundsa í staðin fyrir að skrifa hunsa. Einhver hundsaði einhvern, var þá verið að siga á viðkomandi hundi eða var einhver hundur í viðkomandi. Að hunsa eitthvað eða einhvern bendir til að einhvert atriði eða samkoma eða eihver einstaklingur eða eitthvað annað er ekki þess virði að huga að því eða gefa því gaum, að ekki sé áhugi fyrir þessu ákveðna tilviki, atburði eða samkomu. Því miður er þetta orðið alltof algengt í rituðu máli

[Sigurjón Pálsson (IP-tala skráð) 11.7.2009 kl. 20:54]

Það væri líklega til að æra óstöðugan að týna ætti til allar þær málfarslegu „fjólur“ sem fjölmiðlarnir skarta og virðist sprettan þar mikil og fara vaxandi.  Tilfinning fyrir málinu virðist vera að þverra og mætti t.d. nefna það að æ oftar heyrist og sést t.d. að bæta töluorðinu einn, ein eða eitt framan við í tilvikum eins og;  einn maður slasaðist í árekstri á Miklubrautinni, þegar færi betur á því að segja bara; maður slasaðist......

[Þorsteinn Briem, 11.7.2009 kl. 21:16]

Ég segi hunsa en það er einnig hægt að segja hundsa. Hunskur merkir hundslegur og að hunska í merkingunni að hunsa er einnig til. Að hunskast til að gera eitthvað er stundum sagt. Þessi orð voru skrifuð með „z“ og þau eru öll dregin af orðinu hundur.

Sjá Íslenska orðabók Menningarsjóðs.

[Keilir (IP-tala skráð) 11.7.2009 kl. 22:53]

Mikið má gamla (látna) konan vera ánægð með að hafa orðið til þess að nokkrir bloggarar á Íslandi spekúlera í kórréttri íslensku í framhaldi af slysalegum dauðdaga hennar. Það er ég viss um henni hefur aldrei dottið þetta í hug.

Vonandi fer hún nú með rétt mál, þegar hún kemur að Gullna hliðinu, og segir ekki við Lykla-Pétur:

"Opnaðu nú hliðgrindina, Pétur minn, svo ég komist inn."

Því þá er hann vís með að svara: "Opna hliðgrindina, hvað? Maður opnar ekki hliðgrind; maður opnar HLIÐ - reyndar með því að taka hliðgrindina frá. - Lærðirðu aldrei stafsetningu í skóla, kona?"

Þá mun gamla konan svara, gráti nær: "Æ, þegiðu bara, monthaninn þinn. Ég fer bara í hinn staðinn. Það er ég viss um að honum Djöfsa er sama um alla stafsetningarkunnáttu ... "

[Þorsteinn Briem, 11.7.2009 kl. 23:43]

Jamm, henni var nær að æða yfir brúna með göngugrindina á rauðu og blikkandi ljósi. Þetta var nú ekki fallega gert og hún hefur mikið á samviskunni, þessi gamla kona.

Víti til varnaðar.

[Ómar Ragnarsson, 11.7.2009 kl. 23:56]

Ég fann það ekki upp að segja "gestir og gangandi" heldur las ég það og heyrði fólk segja það þegar ég var ungur. Með þessum orðum er gefið í skyn að þeir sem koma á umræddan stað komi þangað á mismunandi forsendum, bæði af ásetning og tilviljun.

[Sigurjón Pálsson (IP-tala skráð) 12.7.2009 kl. 08:18]

Enn má taka dæmi sem við blasa, nú t.d. um algenga kynvillu hvorugkynsorðsins hundrað. 

Sagt er að við þurfum að borga hundruði  milljarða í „Icesave“, í stað hundruð milljarða og er hundraðið þá væntanlega orðið karlkyns (þeir hundruðirnir?)

[Sigurjón Pálsson (IP-tala skráð) 15.7.2009 kl. 19:59]

"En fréttalega séð var þetta út í hött." ???

fannst þetta eiga heima við þessa færslu (undirstrikun er mín)