Rithöfundar í sérflokki varðandi höfundarrétt.

Af kynnum mínum af höfundarrétti varðandi tónlist, kvikmyndir og ritverk, er það ljóst, að réttindamál rithöfunda eru í sérflokki. 

Rithöfundar eiga fullan rétt á 22,5% af nettósölu bóka sem lágmarks ritlaun. 

Ef útgefandinn gerir ekkert meira með bókina innan fimm ára, fellur útgáfurétturinn alfarið til rithöfundarins. 

Bókaútgefendur og rithöfundar standa mjög vel vörð um höfundar- og útgáfuréttinn varðandi bann á afritun verkanna án leyfis, sem samsvarar ólögulegu niðurhali á tónlist og kvikmyndum en virðist vera miklu betur varið. 

Þetta er aðeins ein birtingarmynd þess hve hið ritaða orð er enn í miklu meiri metum varðandi varðveislu og vernd en aðrar listgreinar. 

„Þetta er bara pjúra þjófnaður“

Vandamál fíkilsins.

Efnahagslíf heimsins hefur mörg einkenni fíkilsins sem getur ekki verið án fíkniefna. 

Fíkniefni mannkynsins, sem ekki er hægt að neita sér um, nefnist "hagvöxtur" sem aðallega er knúinn áfram af tvennu:

1. Neyslu á kostnað komandi kynslóða með rányrkju á takmörkuðum auðlindum jarðarinnar. 

2. Lánum á borð við þau sem settu efnahagskerfið á hliðina 2008 eða lánum á borð við þau sem viðhalda fjárlagahalla í Bandaríkjunum. 

Hvort tveggja, rányrkjuneyslan og lánin, eru hliðstæð vaxandi fíkniefnaskömmtum til að viðhalda vímunni, sem fíkillinn getur ekki verið án. 

Þegar ekki er hægt að halda vímunni uppi koma slæmir timburmenn, fráhvarfseinkennin í formi stöðnunar til sögunnar og þá stefnir í áfall skjálfandi fíkils, sem hrynur saman ef hann fær ekki skammtana sína áfram. Áfallið felst efnahagslega í auknu atvinnuleysi, samdrætti og jafnvel verðhjöðnun. 

David Cameroun varar við slíku áfalli en bendir ekki á neinar lausnir, því að innspýting í formi aukinnar rányrkju er ávísun á ennþá stærra hrun, fyrr eða síðar.  

Óttast að nýtt hrun nálgist óðfluga

Margnota kistur og smærri leiði?

Skoðanir fólks á greftrunarsiðum eru mismunandi. Fyrir nokkrum árum minnir mig að ég hafi viðrað nýja hugmynd um eitt atriði greftruna, sem kemur aftur upp í hugann þegar lesin er tengd frétt á mbl.is um Hólavallarkirkjugarð.

Kannski ekki úr vegi að rifja það upp. Málavextiri eru þessir:

Við fáum öll við fæðingu úthlutað íverustað fyrir anda okkar og sál í efnislegum líkama, sem, sem við verðum að skila til baka þegar við deyjum.

Flestir láta leggja þennan jarðneska efnislíkama í trékistu og setja niður í gröf í kirkjugarði, en aðrir láta brenna hann eftir að hann hefur verið notaður.

 

Persónulega finnst mér að ráðstöfun þessa efnislega líkama eftir notkun hans eigi að vera í sem bestu samræmi við umhverfissjónarmið í anda hinna þekktu greftrunarorða: "Af moldu ertu komin/n og að moldu skaltu aftur verða."

Þess vegna myndi ég ekki vilja láta eyða í það hitaorku að brenna þessar jarðnesku leifar, heldur að láta þær samlagast moldinni á sem allra náttúrulegastan, einfaldastan, og vistvænastan og ódýrastan hátt.

Trékistan í núverandi formi er á skjön á þetta. Hún er einnota og sóun á verðmætum en auðvelt ætti að vera að breyta því og minnka eitthvað í leiðinni það rými sem hver gröf tekur.

Það fælist í því að hafa botn kistunnar á hjörum, sem hægt væri opna með því að kippa í spotta, sem festur væri í læsingu á botninum, þannig að hægt sé að opna kistuna að neðanverðu eftir að hún er komin í jörðina með því að láta þennan spotta liggja upp á grafarbarminn þegar kistan er sett niður.

Líkið yrði í sérstökum poka úr lífrænum efnum.

Þegar allir jarðarfarargestir eru farnir kippa grafararnir í spottann þannig að botninn verði laus á hjörunum. Kistan er þá hífð upp úr gröfinni, pokinn með líkinu í, verður eftir á botni grafarinnar með líkinu í og gröfin er síðan fyllt af mold. 

Eftir þetta yrði hægt að nota kistuna aftur og aftur eins oft og mönnum þætti hentugt í því skyni að spara það efni, vinnu og fjármuni, sem felst í kistusmíði.  

Einnig mætti að endurvinna tréð eða efnið, sem í kistunum er í stað þess að skilja þær allar eftir í jörðinni. 

Og þá er spurningin: Hvernig líst fólki á þessa hugmynd á þeirri öld í sögu mannkynsins þegar umhverfismál verða æ mikilvægari? Fróðlegt væri að vita það. Þetta kann að virðast smávægilegt atriði þegar miðað er við ógnarstærðir neyslu og bruðls okkar á mörgum sviðum, en fátt er eins táknrænt og ráðstöfun þess eina, sem við fengum til leigu við fæðingu og skilum til baka að leiðarlokum.  

 

 

Einn sá indælasti í Evrópu