Lítið dæmi um einstefnu hjá hinu opinbera.

Í hitteðfyrra varð til afar lítið mál og málarekstur þar sem einstaklingur lýtur í lægra haldi fyrir ofurveldi hins opinbera. Upphaflega var þetta 2500 króna mál, en nú komið upp undir 8000 krónur og snýst um tvenn prentuð gögn, þar sem aðeins önnur af tveimur sams konar gögnum hinnar opinberu stofnunar, þau sem eru hinu opinbera valdi í vil, eru tekin gild, en hin gögnin sem eru einstaklingnum í vil og sanna, að hann er saklaus af áburði, eru ekki virt viðlits.

Og ástæðan er einföld: Í reglum um þetta er harðbannað að taka slík gögn stofnunarinnar gild, nema þau sanni sekt sakbornings. Ef þau sanna hins vegar sakleysi hans má ekki taka þau gild!

Þetta þætti nú ekki góð latína í dóms- og réttarkerfinu. En skoðum málið aðeins nánar, þótt örsmátt sé, því að það er svolítið lýsandi fyrir það, hvernig "litli maðurinn" á ekki minnstu möguleika gegn "kerfinu" ef í brýnu slær.

Ég lagði bíl mínum í stæði við Tryggvagötu aprílmorgun einn í hitteðfyrra og skrapp inn á skrifstofu þar rétt hjá og kom síðan út eftir stutta stund.

Þá stendur stöðumælavörður við bílinn og er að skrifa upp sekt. Það þótti mér undarlegt því að ég hafði keypt mér mjög rúman tíma, langt umfram þann tíma sem liðið hafði frá því ég lagði bílnum.

Ég gekk því til varðarins og sagði honum þetta. Hann sagðist ekki geta séð á miðanum í gluggakistunni hve langan tíma ég hefði keypt af því að miðinn væri á hvolfi.

Ég sá þá að þegar ég hafði lokað dyrunum í norðangarranum hafði miðinn fokið á hvolf án þess að ég tæki eftir því. Ekki óraði mig þá fyrir því að þessi mistök mín yrðu eftir að vera verðlögð í lokin upp á tæplega 8000 krónur, því að þegar ég opnaði dyrnar og sýndi stöðumælaverðinum miðann, en á honum stóð greinilega, að tíminn sem ég hafði borgað fyrir, var ekki einu sinni hálfnaður, sagði hann að það skipti engu, hann hefði bara vald til að sekta en ekki til að leiðrétta sekt eða draga hana til baka þótt byggð séu á röngum forsendum.

Í þessum svifum komu sms-skilaboð um viðbúnaðarástand vegna jarðhræringa við Heklu og fór ég því að sinna því en fór ekki fyrr en síðar í það að fá leiðréttingu minna mála hjá Bílastæðasjóði.

Til að gera langa sögu stutta hefur málið nú velkst það lengi að bíllinn, sem ég lagði, verður seldur á uppboði nema ég borgi strax hinn heilaga sektarseðil.

Mér er tjáð af öllum þeim, sem ég hef leitað til með þetta mál hjá Bílastæðasjóði og innheimtuaðilum, að enginn mannlegur máttur geti breytt stöðmælasekt sem skrifuð hefur verið upp, og óleyfilegt sé að afturkalla hana, sama þótt á staðnum sé telft á móti skjali, sem sýnir að viðkomandi bíll hafi heimild til að standa í stæðinu á því augnabliki, sem sektarheimild er skrifuð niður, og raunar miklu lengur.

Ég spurði hvort ég mætti fá stöðumælavörðinn til að staðfesta sögu mína og var sagt að það væri af og frá, - miðinn sem hann hefði skrifað væri hið eina og endanlega sönnunargagn í málinu og ekkert annað gagn væri tekið gilt.

Þar með er ljóst að ekkert er við stöðumælavörðinn að sakast. Mér var sagt að honum væri algerlega óheimilt að afturkalla ranga sekt og teldist slíkt brot í starfi.

Sennilega er hægt að finna þá langsóttu skýringu að með því valdi væri honum mögulegt að hætta við að sekta vini sína og vandamenn, sem hefðu brotið af sér, ef þeir væru svo heppnir að ná í skottið á honum áður en hann væri farinn af stæðinu. 

Mig grunar að þetta sé ekki eina dæmið um þá einstefnu, sem oft ríkir í viðskiptum þegnanna við þá sem eiga í orði kveðnu að þjóna almenningi, hinu heilaga og hágöfuga ríkisbákni.

Kerfið hefur yfirburði í viðskiptum við einstaklinginn. Það býr til lögin og reglurnar og ræður yfir túlkun þeirra, ræður yfir því hvaða sams konar sönnunargögn og hvaða vitnisburðir eru teknir til greina, ræður yfir niðurstöðu mála og valdinu, sem beitt er. Kyrfilega er frá því gengið að valdið komi svo algerlega að ofan að skynsömum starfsmönnum sé ekki treyst til að fara eftir bestu samvisku, sanngirni og dómgreind.  

Minnisblöð ekki alltaf minnisblöð, lekamálið ekki lekamál ?

Nú er svo að sjá af útskýringum innanríkisráðuneytisns að allt hið svokallaða lekamál hafi byggst á þeim misskilningi fjölmiðla, lögreglu og dómstóla, sem fjallað hafa um hann, að það, sem lekið var úr ráðuneytinu og fjölmiðlar, lögreglan og hæstiréttur litu á sem minnisblað, hafi alls ekki verið minnisblað, heldur svo sem ekki neitt, bara "upplýsingar um stöðu mála", sem séu allt annað og minna mál, nánast ekkert mál.

Fer maður nú að efast um að það sem lekið var hafi yfirleitt flokkast undir opinber gögn og að þar með hafi engu verið lekið og alls ekki hægt að kalla lekamálið því nafni.

Ef þetta getur orðið til þess að lekamálið hafi þar með gufað upp og orðið að engu, heitir það líklega á nútíma máli að málið sé dautt og að það sé misskilingur að það hafi nokkurn tíma verið neitt mál.

Einnig kemur fram í útskýringum ráðuneytisins að "upplýsingarnar um stöðu málsins" hafi "ekki verið meiðandi" fyrir þann sem málið varðaði.

Af því má ráða að í lagi sé að persónulegar upplýsingar innan úr ráðuneytinu fari á flakk út úr ráðuneytinu ef ráðuneytið meti það svo að þær séu "ekki meiðandi."

Raunar snerist umræðan um "lekann" því að viðkomandi einstaklingur hafi verið grunaður um mansal, en það telst víst ekki meiðandi.

Nú þarf að bæta við orðasafn Jónasar Kristjánssonar um nýjan skiling á íslenskum orðum, svo sem að þegar menn segja ósatt, segi þeir ekki ósatt heldur "hugsi upphátt", þegar þingmenn séu staðnir að ósannindum séu þeir ekki ósannindamenn heldur "óhefðbundnir þingmenn",  "virkjun í friðlandi" þýði ekki virkjun í friðlandi heldur "stækkun friðlands", að rísaháspennulína sé ekki svona hrikaega stór af því að hún sé gerð fyrir stóriðju heldur til að "auka afhendingaröryggi til almennings" og loforð um þjóðaratkvæðagrelðslu sé "ekki loforð um þjóðaratkvæðagreiðslu".

Nú bætist við að minnisblað sé ekki minnisblað ef það inniheldur "upplýsingar um stöðu máls" og að leki út úr ráðuneyti á "upplýsingum um stöðu máls" hafi því ekki stöðu lekamáls.

Enda ekki hægt að tala um "meiðandi" leka heldur í besta falli smáleka, eða kannski bara leka í dropatali, sem er auðvitað enginn andskotans leki.

Gaman að þessu?  

Hefði ekki átt að geyma á opnu drifi

Clinton hefði frekar átt að reyna fyrst við Laxdælu.

Það er ekki hægt að ætlast til þess að útlendingum sé strax att á sjálfa Njálu sem lesefni í Íslendingasögunum, jafnvel þótt þeir séu metnaðargjarnir og klárir afkastamenn.

Það er rétt hjá Bill Clinton að Njála er löng og flókin saga, þótt hún sé frægust og hugsanlega best Íslendingasagna.

Laxdæla saga hefur alltaf verið eftirlæti mitt vegna þess að viðfangsefni hennar og þá einkum höfuðpersónan, Guðrún Ósvífursdóttir og ástamál hennar og örlög eru algerlega klassísk og tímalaus.

Ég legg til að Clinton verði bent á að reyna sig við hana.  

Clinton réði ekki við Njálu