Enginn kannaðist við Chernobyl fyrst. Við könnumst ekki við rányrkju.

Þegar mesta kjarnorkuslys allra tíma varð í Chernobyl í Úkraínu á sínum tíma voru fyrstu vísbendingarnar þær að geislavirkt loft breiddist út yfir norðanverðri Evrópu allt til Norður-Noregs. 

Í fyrstu vildi enginn kannast við að hefði farið úrskeiðis en smám saman kom hinn ógnvænlegi sannleikur í ljós.

Enn í dag er stórt svæði í Úkraínu óbyggilegt vegna þessa hroðalega slyss. 

En Sovétstjórnin, sem þá réð ríkjum í Úkraínu hékk á þöggun málsins eins og hundur á roði. 

Slysið sýndi hve gríðarlega sterk tilhneiging til afneitunar getur verið hjá heilum þjóðum og jafnvel stórveldum. 

Þegar Sameinuðu gerðu skýrslu um ástand umhverfismála í löndum heims upp úr síðustu aldamótum, varð Ísland meðal efstu þjóða. 

Í krafti upplýsingalaga fékk ég skýrsluna afhenta og þá kom í ljós að undir atriðinu "ástand jarðvegs" skilaði Ísland auðu, stöfunum N/A, sem þýða að engar upplýsingar sé að finna. 

Samt hafði Ólafur Arnalds orðið eini Íslendingurinn til að hljóta umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs nokkrum árum fyrr fyrir nákvæmlega það sem lýst var eftir, rannsókn á ástandi jarðvegs á Íslandi.

Í skýrslunni vorum við í þokkalegum félagsskap tveggja Evrópuþjóða í þessu efni: Hverjar haldið þið að þær hafi verið?  Jú, Úkraína og önnur fyrrum austantjaldþjóð, álíka illa sett eftir umhverfissóðaskap kommúnismans. 

Nú er í nafni íslenskra bænda og íslensku þjóðarinnar birtar ljósmyndir af sauðfé á öroka uppblásnu landi og fullyrðt að lambakjötið og íslenskur sauðfjárbúskapur byggist á sjálfbærri nýtingu lands. 

Þó liggur fyrir fyrrnefnd verðlauna rannsókn Ólafs Arnalds og reynsla og starf Landgræðslunnar í meira en öld, en þetta tvennt hefur sýnt á óyggjandi hátt að á stórum svæðum á hinu eldvirka svæði Íslands á sér stað beit á óbeitarhæfu landi. 

Þegar forsvarsmenn þessarar ósvífnu auglýsingar eru inntir nánar eftir þessu, segja þeir án þess að depla auga, að það skorti rannsóknir!

Forherðingin og afneitunin er alger. Fyrir nokkrum dögum var fjallað hér á síðunni um svipaða afneitun gagnvart orkunýtingu á Íslandi. 100% eru endurnýjanleg! Þó liggur fyrir að minnsta kosti 20% núverandi orkuframleiðslu, þ.e. a.m.k tvær stórar gufuaflsvirkjanir,  er sannanlega ósjálfbær, rányrkja öðru nafni.  

Líklega kjarnorkuslys sem enginn kannast við

Kröflueldar skópu tímamót í skilningi á eldgosum. Sjónblekkingar.

Í hátt á annan tug umbrotahrina og samtals níu eldgosum í Kröflueldum 1975-1984 varð til tímamótaþekking jarðvísindamanna á hegðun og eðli íslenskra eldfjalla. 

Vegna bættrar og aukinnar mælingatækni var hægt að fylgjast með risi og sigi svæðisins og meira að segja staðsetja lárétt kvikuhlaup neðanjarðar í fyrsta sinn í svona miklum mæli. 

Eitt af mælitækjunum var hallamælir í nýbyggðu stöðvarhúsi Kröfluvirkjunar, og í ljós kom, að allar umbrotahrinurnar enduðu með kvikuhlaupi, níu sinnum upp á yfirborðið, en í hin skiptin lárétt, oftast til suðurs. 

Annað merkilegt kom í ljós: Eftir hvert kvikuhlaup með tilheyrandi landlækkun á mælasvæðinu, byrjaði land að rísa að nýju, en þegar það var komið í sömu hæð og það hafði verið við síðustu umbrot, gerðist yfirleitt ekkert strax, heldur þurfti land að rísa heldur hærra en fyrr, áður en kvikan hljóp til, ýmist upp eða til annarrar hvorrar áttar eftir sprungustefnunni SSV-NNA. 

Hekla virðist vera í svipuðum fasa nú. Það eru liðin nokkur ár síðan fjallið hafði þanist jafn mikið út og fyrir síðasta gos, en samt gerist ekkert ennþá. 

Í Kröflueldum reyndist erfitt að spá fyrir um það hve lengi viðbótarþenslan myndi standa þar til allt færi af stað. 

Sama á við um Heklu nú. Hvað Öræfajökul snertir hafa menn ekkert viðmið frá fyrri gosum þegar engin mælitækni var til. 

Að lokum má geta þess, að á mynd RAX af Holuhrauni sést flugvél, sem er að því er virðist ofan í gígnum. 

Þetta er hins vegar sjónblekking, því að ef svo væri, væri flugvélin að brenna upp til agna og ég ekki að skrifa þennan bloggpistil. 

Í gegnum tíðina höfum við Ragnar Axelsson oft farið í myndatökuferðir saman og haft samvinnu um að reyna að taka myndir, þar sem hægt væri að átta sig á stærðarhlutföllum. 

A þessari mynd er RAX í um það bil 2500 feta hæð yfir hinum ílanga gíg, en flugvélin fyrir neðan er í um 1000 feta hæð yfir gígnum og sýnist því bæði vera meira en tvöfalt stærri en hún raunverulega er og sýnist líka vera beint yfir gígnum, sem er einnig sjónblekking. 

Þar að auki sést af myndinni að stífur vindur stendur í átt að gígnum, þannig að hitann frá glóandi hrauninu leggur í átt frá flugvélinni. 

Til samanburðar ætla ég að leita uppi loftmynd, sem tekin var af flugvélinni TF-ULF undir stjórn Jóns Karls Snorrasonar yfir hinu glóandi Holuhrauni.  

Flugvélin sýnist vera eins og felumynd inni í hraunstraumnum en með sjónarhorninu í flugi beggja vélanna, TF-ROS, sem myndin er tekin úr, og TF-ULF, sem myndin er tekin af, verður til mögnuð sjónblekking. 

Eins og á mynd RAX leggur vindinn frá TF-ULF, og vélin er í raun ekki yfir hraunstraumnum, - annars hafði vélin brunnið í hitanum sem leggur upp frá hrauninu. 

Það leggur mistur upp frá hrauninu þannig að myndin verður hjúpuð seiðandi dulúð.  

Þekktar eldstöðvar að þenjast út

Samningaleiðin sú eina skynsamlega á endanum.

Yfir átökunum í Katalóníu á Spáni grúfir vofa borgarastyrjaldarinnar 1936-1939, einræði Francos áratugina á eftir og hið gríðarlega mannfall og hörmungar sem hvort tveggja skildi eftir sig. 

Það flækir deiluna að íbúar Katalóníu skiptast í tvennt um sjálfstæðið, líkt og Færeyingar gerðu eftir lok Heimsstyrjaldarinnar síðari, sem er ólíkt því sem var til dæmis hjá Íslendingum. 

Þótt báðir deiluaðilar stundi störukeppni og það að fara eins langt í aðgerðum og þeir telja sig þurfa til að halda stöðu sinni, er það augljóslega hagur allra að reynt verði að finna lausn með samningum. 

Allt annað með stórfelldum afleiðingum ætti raunar ekki að vera í boði. 

Íhuga að breyta stjórnarskrá Spánar