Við erfiðustu aðstæðurnar á versta tíma ársins.

Bresku drengirnir fjórir sem ætla sér að ganga lengstu leið yfir Ísland, horn í horn frá NA-horninu til SV-hornsins færast eins erfitt verkefni í fang og hugsast getur.

Mestu velur að framundan er dimmasti og illviðrasamasti hluti ársins.

Göngugörpum fyrri tíðar hefur vegna misjafnlega vel, og Guðmundur Eyjólfsson, sem gekk á sínum tíma frá Hornvík til Vopnafjarðar eftir miðju hálendinu, fyrstur manna til að gera slíkt án aðstoðar, lenti í miklum erfiðleikum, en gekk þó á miklu skaplegri tíma vetrarins, þegar dag var farið að lengja.

Útlendingar, sem hafa reynt svona vetrargöngur yfir jöklana eða hálendið, hafa oftar en ekki orðið að gefast upp og verið bjargað þegar í ógöngur var komið.

Hjá þeim hafa tjöld rifnað eða fyllst af snjó í ofsveðrum, nema hvort tveggja væri, og einn þeirra sagði, þegar rætt var við hann eftir svaðilförina: "Það var þrennt sem kom mér algerlega á óvart: Snjórinn, rokið og kuldinn."

Ofangreint skrifa ég ekki til þess að vera með sérstakar hrakspár um ætlun ungu Bretanna.

Þvert á móti er ég aðeins að benda á staðreyndir, sem þeir verða að hafa hugfastar svo að vel fari.  

 

Táningar ganga þvert yfir Ísland

Súrnunarinnar sjaldan getið.

Það er vel að Íslendingar eigi aðild að viðburði á Parísarráðstefnunni, þar sem súrnunar sjávar er getið.

Í öllum rökræðunum með og á móti aðgerðum hér á landi hefur sjaldan verið getið um þetta atriði, sem er óumdeilanlega stórt atriði í því þegar mat er lagt á loftslagsmálin.

Öðru atriði er rétt að halda á lofti, en snýst um það að af mannavöldum sé ekki valdið svo stórfelldum breytingum í samsetningu lofthjúps jarðar, að með því sé að óþörfu verið að "rugga bátnum" ef svo má segja í viðkvæmu jafnvægi í náttúru og lífríki jarðarinnar.

Fyrir 20 árum voru lögð fram rök fyrir því að hlýnun lofthjúps jarðar að meðaltali á þeim 511 milljónum ferkílómetra sem yfirborð jarðarinnar er gæti orsakað kólnun á Norður-Atlantshafi vegna útsteymis létts, fersks bráðnunarvetns jökla og hafíss, sem gæti orðið til þess að þyngri saltur sjór Golfstraumsins sykki fyrr og sunnar niður í hringekju hafanna en hann hefur gert fram að þessu.

Í bær öllum tölvulíkönum um áhrif gróðurhúsalofttegunda síðustu áratugina má sjá bláan blett suðvestur af Íslandi sem stingur í stúf við rauða litinn á mestöllum lofthjúpi jarðarinnar.

Þegar þetta er skoðað blasir við hve mikilvægt það er að menn hægi á því ferli, sem mun annars færa okkur á næstu árum þann áfanga, að magn koltvísýrings í lofthjúpi jarðar hafi tvöfaldast frá upphafi iðnbyltingar.  

Hafið og norðurslóðir í brennidepli

Esjan truflar veðurkerfið.

Esjan og hálendið frá Kjalarnesi að Hvalfjarðarbotni hefur oft mikil áhrif á veðrið á höfuðborgarsvæðinu í norðan- og norðaustlægum áttum, eins og er einmitt núna.

Stundum þarf vindáttin ekki að breytast nema um fáar gráður til þess að ýmist detti allt í dúnalögn eða rjúki upp í versta óveðri.

Af blöndu af landfræðilegum- og veðurfræðilegum ástæðum getur verið þreifandi blint og ófært í sumum hverfum þótt annars staðar sé veður skaplegt.

Þegar svona mikil lausamjöll er, hefur vindurinn mest áhrif, og skafrenningurinn er oft svo mikill að á jörðu niðri virkar kófið sem snjókoma.

Sums staðar þarf ekki nema einn skafl og einn bíl til að allt lokist.

Nema náttúrulega ef jöklajeppi er við höndina.

Þeir segja að mesta ófærðin sé í nágrenni við mig, í Grafarvogi og Grafarholti.

Vindurinn hefur náð sér upp meðfram fyrrnefndu fjalllendi að austanverðu, þótt miklu skaplegra veður sé vestar í borginni. Auk þess hefur vindurinn úr að moða miklum lausasnjó eins langt og augað eygir í norðausturátt.

Um leið og vindurinn hreyfist aðeins til norðurs, gæti veðrið snarbatnað í austanverðri borginni en orðið bálhvasst í Vesturbænum.

Ég þarf að fara af bæ og verð kannski að grípa til minnsta jöklajeppa landsins, fornbílsins Suzuki Fox "86 á 32ja tommu dekkjum, eða Range Rover með dísilvél, módel 1973, á 38 tommu dekkjum.  Kemur í ljós.

P.S. Það kom í ljós að færið í Grafarvogshverfinu var með því allra besta sem verið hefur síðustu daga, og ekki einu sinni þörf á að fara á bíl, - búið að ryðja hjólastíga!   

Björgunarsveitir að störfum

Einn sá allra fallegasti.

Ég minnist þess enn hvað ég varð hrifinn af BMW 507 sportbílnum, þegar hann kom fram 1956.

Þessar bogadregnu línur voru svo vel heppnaðar vegna þess að þær féllu óvenjulega vel inn í svonefnt "forward look" sem Virgil Exner hjá Chrysler innleiddi á þessum árum, en "forward look" leiddi hins vegar yfirleitt af sér ansi kantað útlit.

Enn þann dag í dag er BMW 507 einn allra fallegasti bíll allra tíma.

Einn af frægum, sem keypti BMEW 507 var Elvis Presley, þegar hann gegndi herþjónustu í Vestur-Þýskalandi.

Á þessum árum reru BMW verksmiðjurnar lífróður vegna þess að þær vantaði bíla í þeim verðflokkum sem mest sala var í.

Þeir voru með stóra og afar gamaldags bíla, sem áttu ekki roð í Benzana, og síðan með örbílinn BMW Isetta, sem var á hraðri útleið vegna stórbatnandi lífskjara í Vestur-Þýskalandi.  

1959 duttu verksmiðjurnar niður á einstaklega vel heppnaðan og fallegan tveggja strokka smábíl, BMW 700, sem bjargaði þeim frá gjaldþroti.

Hann var með loftkældri "boxara" vél í sönnum BMW vélhjóla stíl og lagði grunninn að jafn vel heppnuðum millistærðarbíl, BMW 1500 og 1800, sem varð fyrirrennari BMW 1600 og BMW 3-seríunnar sem enn lifir góðu lífi.   

Á miðmyndinni má sjá BMW 700 sport, sem ég gæti vel hugsað mér að eiga ef ég ætti fyrir honum.

En næstneðsta myndin er af BMW 1500, en toppurinn á þróun hans í aðeins minni bíl var BMW 2002 turbo sem var og er klassabíll og erfði útlitið að mestu frá 1500 bílnum.

Væri ekki amalegt að eiga einn slíkan, 172 hestöfl í um 1100 kílóa bíl.

BMW hékk á "forward look" í 35 ár, en sumir lýstu því útliti með orðunum "gríptu mig, ég er að detta fram fyrir mig!"  

Fágætur Bimmi brátt boðinn upp

Lofthernaður er tvíbent vopn.

Þegar nasistar réðust á baskaþorpið Guernica í spænsku borgarastyrjöldinni töldu margir, að ógn loftárása væri slík, að hún gæti dregið allan mótstöðumátt úr þjóð, sem þyrfti að þola slíkt.

Annað kom á daginn. Loftárásir Þjóðverja á London og aðrar borgir í Bretlandi hertu mótstöðuafl þjóðarinnar.

Margfalt stærri loftárásir Bandamanna á þýskar borgir voru ekki það sem bugaði Þjóðverja heldur elsta hernaðaraðferð í heimi, að hafa fleiri hermenn með miklu betri og öflugri vopn.

Loftárásirnar náðu ekki meiri árangri en það að hernaðarframleiðsla Þjóðverja óx jafnt og þétt á árunum 1941-44.

En nota bene: Hefði orðið enn meiri án loftárása. Og hernaðarframleiðsla Bandamanna var miklu meiri en Öxuveldanna.

Einhver hershöfðingi Bandaríkjamanna hafði á orði að Norður-Víetnam yrði sprengt aftur á steinöld með því að varpa meiri sprengjum á það eina land en öll Evrópulönd samanlagt í Seinni heimsstyrjöldinni.

Þetta nægði ekki til þess að afstýra ósigri Bandaríkjamanna í stríðinu.

Liðsmenn ISIS eru heilaþvegnir til þess að sækjast eftir hetjudauða, aldir upp við hatur á fyrrum nýlenduþjóðum, sem nú varpa sprengjum á þá.  

Það er erfitt að fást við slíka andstæðinga.

Loftárásir geta eflt baráttuþrek þeirra eins og dæmin, sem nefnd voru hér á undan, sanna.

Þeir grafa sig líka niður, fela sig og stöðvar sínar og laga sig að aðstæðum.

Allir kostir eru slæmir í stöðunni. Lofthernaður hefur þann kost að mannfall andstæðinga ISIS verður í lágmarki, en hið eina sem getur slegið á veldi ISIS er að þrengja að þeim á landi, og til þess þarf landhernað,sem sviptir ISIS uppsprettu peninga og vopna, en það eru olíulindirnar sem þeir ráða yfir.

En landhernaður kostar mannfall.

12 ár eru liðin frá innrásinni í Írak og 14 ár frá innrásinni í Afganistan.

Hvorugt stríðið hefur borið þann árangur, sem að var stefnt.

Sýrland liggur að Miðjarðarhafi og þar með er þessi vígvöllur við bæjardyr Evrópu.  

 

 

 

Þurfa að vera þolinmóð

Myndin er úr Öxnadal, ekki af Öxnadalsheiði.

Smá athugasemd við mynd með tengdri frétt á mbl.is um færð á Öxnadalsheiði.

Hún er tekin um 20 kílómetra frá austursporði Öxnadalsheiðar og er heiðin því um 20 kílómetra að baki ljósmyndaranum.

Ysti hluti Öxnadals sést á myndinni og þetta er svona álíka og að taka mynd í suðurátt frá miðjum Norðurárdal í Borgarfirði undir frétt af Holtavörðuheiði eða að taka mynd við Sandskeið, og horfa þaðan til Reykjavíkur þegar rætt er um færð á Hellisheiði.  

Öxnadalsheiði lokað - versnandi veður

Ýkt andlátsfregn.

Því fólki fjölgar sem virðist ekki lengur lifa í mannheimum heldur í netheimum. Í þeirri stöðu getur veruleikaskyn þess breyst verulega.

Það er fráleitt að bera stöðu íslenskunnar saman við stöðu nær útdauðra tungumála á Bretlandseyjum, en þegar fólk er nær drukknað í ensku netheima getur því fundist íslenskan vera dauð.

Enskan ógnar að vísu tilveru allra annarra tungumála en staða íslenskunnar er síst verri en þeirra flestra.

Yfirlýsingar um það að enskan sé í þann veginn að drepa önnur tungumál eru stórlega ýktar.

Fleiri aðskotaorð úr ensku hafa komist inn í tungumál nágrannaþjóða okkar, svo sem Norðurlandaþjóðanna og Þjóðverja, en inn í okkar tungumál.

Það er að vísu hörð barátta, sem þarf að heyja fyrir íslenska tungu, vegna ásóknar enskunnar og undanlátssemi margra gagnvart henni.

Þar er fjölmiðlafólk í lykilstöðu, en stundum dapurlegt að verða vitni að slappleika þess, því miður. 

Sumt þeirra myndi segja að íslenskan sé "að renna út á tíma", eh, "running out of time" eins og Kristján heiti ég Ólafsson myndi orða það.

Í tengdri frétt um andlát íslenskunnar segir til dæmis, að hún muni ekki "koma til með að" lifa mikið lengur. Þarna er orðunum "koma til með að" alveg ofaukið.  

En það verður að andæfa þeirri uppgjöf, sem felst í því að segja að íslenskan eigi stutt eftir.

Íslenskan á nóg eftir ef vilji er fyrir hendi.

Íslensk tunga á stutt eftir

Yndislegt: 5 þúsund króna hækkun á við 93ja þúsund króna hækkun!

Það kom fram í fréttum í kvöld að á sama tíma sem tekjuhæsta fólkið í hópi þeirra, sem fá laun greidd frá ríkinu, fær 93 þúsund króna launahækkun og hana afturvirka, bera þeir tekjulægstu 5 þúsund krónur úr býtum.

Þetta heitir á máli forsætisráðherra "hraðasti vöxtur kaupmáttar hjá öryrkjum og eldri borgurum en nokkurn tíma áður í sögu lýðveldisins"!

Og orðið "blessunarlega" er valið til að lýsa þessum góðgerðum.

Yndislegt!

Hraðasta kjarabót um áratugaskeið

Nýrnagjafinn sem gaf sjálfum sér lífið.

Það er varla hægt að hugsa sér meira göfuglyndi en að gefa frá sér líffæri á borð við nýra.

Ég þekki eina sögu af fyrirhugaðri gjöf á nýra þar sem sagan tók óvænta stefnu.

Vinur minn einn ákvað að gefa bróður sínum nýra, en áður en til þess kæmi, varð hann að láta skoða nýru sín.

Þá kom óvænt upp úr kafinu, að hann var kominn með krabbamein í annað nýrað og mátti teljast heppinn að það uppgötvaðist á síðustu stundu.

Sjúka nýrað var því tekið úr honum, en þar með gat hann ekki gefið bróður sínum heilbrigða nýrað, heldur var það viðfangsefni leyst á annan hátt.

En ef þessi göfuglyndi maður hefði ekki ákveðið að gefa nýra sitt er óvíst að hann væri á lífi í dag.  

Skólabróðir gaf Gyðu nýra

Ekki neinn smáræðis sparnaður.

Mismunurinn á olíuverði og verði á raforku hefur ekki verið mikið í hávegum hafður, en kemur glögglega í ljós þegar tölurnar um sparnað á rafdrifnum nýjum Herjólfi eru skoðaðar, 3,4 milljarðar á 20 árum miðað við olíukostnað.

Sparnaðurinn nær yfir allt samgöngusviðið, allt frá stórum farartækjum niður í eins manns hjól.

Það sást glögglega á því þegar hjólað var á rafdrifnu hjóli milli Akureyrar og Reykjavíkur fyrir aðeins 115 krónur.

En hann sést líka vel þegar skoðaður er kostnaðarmunur innanbæjar þar sem notkun rafhjóls er fyllilega raunhæfur kostur, einkum á stuttum leiðum í þéttbýlum hverfum, þar sem rafhjólið er í mörgum tilfellum ekkert lengur á ferðinni en bíll, heldur jafnvel fljótara.

Og engin vandræði með að finna ókeypis stæði.  

Ég hafði ímyndað mér að vegna þess að flestar vegalengdir væru langar frá heimili mínu í Spönginni myndi það fella rafhjólið.

En eftir níu mánaða reynslu liggur fyrir að hægt er að nota hjólið allt árið og að minnsta kosti í helmingi allra ferða.

Meðalakstur minn innanbæjar er um tíu þúsund kílómetrar á ári, en hlaupandi kostnaður af þeim akstri eru 550 þúsund krónur samkvæmt taxta opinberra starfsmanna, en 1,1 milljón ef allt er talið með í rekstri bílsins.

Ef aksturinn er rúmir 800 kílómetrar á mánuði verður orkukostnaðurinn miðað við bensínbíl með 8 lítra á hundraðið 13 þúsund krónur.

Reynslan í níu mánuði sýnir að hjólið má nota í minnst helmingi þessara ferða, og er sparnaðurinn því minnst 6-7 þúsund krónur á mánuði eða um 80 þúsund krónur á ári, því að orkan fyrir hjólið kostar aðeins 0,25 krónur á kílómetrann eða 100 krónur fyrir allan mánuðinn! 

Þá er ekki talinn með sá sparnaður sem felst í því að reiðhjól er margfalt ódýrara í viðhaldi og rekstri en bíll, og opinber gjöld eða tryggingar af reiðhjóli eru 0 krónur.

Að meðaltali sparar bíllinn 7-9 mínútur á algengustu ferðaleiðinni, sem er frá Spönginni niður að Háaleitisbraut. En ávinningurinn er hin góða tilbreyting fyrir hugarstarfið og hressandi hreyfing og útivera.

Rafdrifin ferja spari milljarða