Koma skikki á þetta til framtíðar.

Það hefur dregist of lengi að koma skikki á það hvernig eignarhaldi á landi er háttað hér á landi. Fyrir bragðið þokast hægt og bítandi í þá átt að fjársterkir og valdamiklir einstaklingar, fyrirtæki og félög eignist þegjandi og hljóðalaust stór svæði, heilu dalina og sveitirnar. 

Verða þá bændur og aðrir leiguliðar líkt og var á myrkustu öldum Íslandssögunnar. 

Næsta skref gæti síðan að eignarhaldið færist yfir á enn sterkari útlendinga. 

Nú þarf að sýna framsýni og horfa ekki aðeins á það, hver það er í augnablikinu, sem eignast landareign, heldur það, hverjir það gætu orðið, sem hann  selur það eða erfa það eftir hann.

Er þá hollt að minnast þess þegar Einar Þveræingur benti á það að enda þótt Noregskonungur sá, sem ásældist Grímsey, væri hinn ágætasti maður, eins og hinn ríki Kínverji gæti svo sem vel verið, væri hitt ekki vitað hvernig afkomendurnir yrðu og þaðan af síður hverjir það yrðu sem hann gæti selt landi, eða til hvers hann myndi vilja selja það. 

Það þarf að vera pottþétt að íslensk löggjöf sé skotheld, svo að ekki sé hætta á að við vöknum of seint upp við það að hafa misst landið éða megnið af því úr höndum okkar. 

Ég hef áður lýst þeirri skoðun minni að heppilegustu fjárfestingarnar væru svipaðar og Friðrik Pálsson hefur gert með Hótel Rangá í landi Lambhaga á Rangárvöllum, en jörðin Lambhagi er áfram í eigu bóndans þar. 

Friðrik hefur haft trú á fjárfestingum í íslenskri ferðaþjónustu og allir hafa uppskorið ríkulega af því. 

Til vara mætti íhuga, hvort koma mætti á svipaðri skipan og er í sjávarútvegi, að útlendingar mættu ekki eiga meira en 49% viðkomandi eignar. 

Nú vill svo til að ríkið mun eiga rúman fimmtung Grímsstaða og hefur því rétt sameignaraðila, sem getur orðið aðhald fyrir nýjan erlendan eiganda. 

En hugsanlega er það ekki nóg og þá má spyrja, fyrst þessi erlendi maður hefur tröllatrú á möguleiknum sem fjárfesting í ferðaþjónustu gefur, hvort honum nægi ekki að eiga 49% jarðarinnar  úr því að hann telur eign á landi vera forsendu fyrir ferðaþjónustuinni. 

Við verðum að horfa langt fram á veginn, ekki bara niður á tær okkar, og velta fyrir okkur öllum möguleikum á framhaldinu. 

Dapurlegt er ef það fer þannig að það verður útlendingur sem sér betur möguleika nýrrar ferðaþjónustu hér en við sjálfir. 

Á að selja Grímsstaði?

Þú ert ekkert eldri en þú hugsar.

Rannsóknir sýna að eftir að meðalmaðurinn hefur náð hámarki líkamlegrar og andlegrar getu um 25 ára liggur leiðin óhjákvæmilega niður á við, að fyrst að vísu hægt, en samt ævinlega í sömu átt.

Flest fólk nær hins vegar hámarki afkasta síðar á ævinni og sumum tekst að framlengja furðu lengi þá þætti líkamlegrar getu sem erfiðast er að halda, en það er snerpa og viðbragðsflýtir. 

Þannig tókst Linford Christie spretthlaupar að viðhalda sessi sínum sem fljótasti maður heims allt fram til 35 ára aldurs. 

Hnefaleikarar, sem hafa mikla höggþyngd, halda henni lengur en hraðanum.

Reynsla og almenn skynsemi eru þau atriði sem helst geta hjálpað til að gera fólki kleyft að ná jafnvel hámarki afreka sinna á andlega sviðinu langt fram eftir aldri. 

Ég hygg að hugarfarið skipti mestu og ekki hvað síst hvernig fólk tekst á við það verkefni að glíma við Elli kerlingu í glímu, sem getur ekki farið nema á einn veg. 

Mestu meistarar á ýmsum sviðum hafa ekki endilega náð viðurkenningu sem slíkir vegna mestu afreka sinna þegar þeir unnu stærstu sigrana á pappírnum, heldur fyrir það hvernig þeir tóku ósigrum sínum og unnu úr þeim. 

Stærsti "ósigurinn" er að vísu á ytra borðinu að tapa fyrir ellinni, en bardaginn við hana skiptir þó meiru um það hvort á endanum verði með samanburði við aðra, sem heyja svipaða glimu, litið svo á að baráttan við hrörnunina og afrek sem unnin eru í sambandi við það, verði álitin mesti sigur viðkomandi manns. 

Churchill vann mestu afrek sín eftir 66 ára aldur og Konrad Adenauer eftir sjötugt og fram á níræðisaldur. Ótal fleiri dæmi má nefna.

Þótt sumum finnist það hlálegt að gamall maður segist ekki finnast hann vera árinu eldri en sautján ára, er þetta hugarfar hins gamla það sem gefur honum og öllum hans nánustu mesta lífsfyllingu og bestu útkomuna á þeirri baráttu sem allt gamalt fólk hlýtur að þurfa að heyja. 

Það er hugarfarið: Maður er ekki árinu eldri en manni finnst sjálfum. 

Breskur afi slær sundmet

Hvenær skyldum við skilja þetta sjálf?

Í vandaðri bók um 100 undur veraldar voru rúmlega 40 náttúrugerð. Sjö þeirra voru í Evrópu og aðeins tvö á Norðurlöndum, norsku firðirnig og hinn eldvirki hluti Íslands.

Hinn eldvirki hluti Íslands gengur í gegnum miðju þess og blágrýtisbeltin sitt hvorum megin gera ekkert annað en að auka á gildi landsins í heild. 

Þess má geta að Yellowstone, frægasti þjóðgarður heims, með öllum sínum gríðarlegu hversvæðum og fossum, komst ekki á blað í þessari bók, - hinn eldvirki hluti Íslands tók honum langt fram. 

Af hverju er ég að nú að taka þetta fram hér á bloggsíðunni, einu sinni enn?  Af því að það er eins og við viljum ekki kannast við þetta sjálf, þótt erlent kunnáttufólk í fremst röð sjái þetta og viðurkenni. 

Av hverju viljum við ekki kannast við þetta samt?  Af því að það kann að trufla eitthvað þá áráttu okkar að göslast áfram við að gera þetta einstæða land að samansafni iðnaðarsvæða frá stranda á millum. 

Því að virkjansvæði eins og Kárahnjúkasvæðið og Hellisheiðarsvæðið eru einfaldlega iðnaðarsvæði, ekki þær ósnortnu og einstæðu náttúrugersemar sem að heimsins bestu manna yfirsýn gerir land okkar "dýrgrip mannkynsins, sem okkur er fenginn að láni." 

Ísland er að öllu leyti einstakt

Þekkt fyrirbæri.

Í hve mörgum skáldsögum, kvikmyndum og í raunveruleikanum hefur það ekki gerst, að einstaklingur hefur orðið að beygja sig fyrir veldi yfirboðara síns eða valdamönnum og draga til baka framburð sinn?

Dæmin skipta vafalaust þúsundum, einnig dæmi um það hvernig mönnum, sem ekki mökkuðu rétt, var refsað. 

Ég minnist þess þegar Magnús Þór Hafsteinsson og Friðþjófur Helgason kvikmynduðu brottkast og öll gögn og framburðir hnigu í sömu átt. 

En smám saman var eins og ósýnileg hönd sneri upp á sjómennina og framburður þeirra dofnaði og gufaði að lokum að mestu upp. 

Vorið 1986 tók ég fyrsta viðtalið, sem tekið var um brottkast eftir að kvótakerfið var innleitt og það var flutt í fréttum Sjónvarpsins og síðar nánar í þættinum "Á líðandi stundu". 

Daginn eftir var sjómaðurinn látinn taka pokann sinn. 

Því miður frétti ég ekki af því strax og hefði átt að fylgjast með honum þegar í stað. 

Það var í mörg horn að líta og einhvern veginn fór það svo að aldrei var sagt frá því að vitni mitt hefði verið rekið og tekin af því atvinnan. 

Eftir á að hyggja sé ég að það hefði verið jafnvel sterkari frétt ein viðtalið, sem varð viðmælanda mínum svona dýrkeypt.

Ég hef alla tíð síðan séð eftir því að hafa ekki sýnt meiri eftirfylgni þegar í stað og þetta er eitt af því af fréttamannsferli mínum sem miður fór. 

Foringi Black Pistons verndaður?

Tiltölulega einföld tækni getur stórbætt viðbrögð.

Hægt hefði verið að stórminnka truflanir af völdum eldgosanna í Eyjafjallajökli og Grímsvötnum ef fjölbreyttari mælitækni hefði verið notuð en tölvulíkan í London.

Þetta sýndi einn og hálfur sólarhringur í gosinu í vor þegar hægt var að halda flugvöllum á vestanverðu Íslandi opnum með því að fljúga aftur og aftur á ódýran og einfaldan hátt á lítilli flugvél Sverris Þóroddssonar  með mælitæki, sem Jónas Elíasson hannaði og þeir félagar komu síðan fyrir í flugvélinni.

Stirðbusaháttur kerfisins kom fram í því að allan þann tíma sem þurfti þetta flug til að uppfylla kröfu um "hafa pappír upp á það" að engin aska væri vestan Reykjanesskagans hefði verið hægt að senda með nútímatækni ljósmyndir til Bretlands og jafnvel lofa möppudýrunum þar að sjá beint í gegnum farsíma hvernig himinninn var heiður og blár og skyggni meira en 150 kílómetrar á því svæði þar sem krafist var talna á pappír.

Við skiptumst á að fljúga þessi mælingaflug, ég og Þóroddur Sverrisson, sonur Sverris, og þetta var með þvi óvenjulegra sem ég hef lent í um ævina, - varð að fá leyfi frá störfum í Stjórnlagaráði til þess að halda íslensku flugvöllunum opnum! 

Ég hef áður greint nánar frá þessu máli og aðdraganda þess hér á bloggsíðunni og vísa til þess.  

Ræddu viðbrögð við öskuskýjum

Sumt er verra en morð.

Pyndingar og hótanir um líflát geta verið svo illskeyttar að þær eru í raun verra en morð.  Langvarandi kvalir fórnarlamba illmenna geta orðið svo svakalegar að illvirkin taka morði fram.

Þegar svo er komið að fórnarlambið óskar sér þess frekar að vera drepið en að þola kvalirnar áfram er illvirkinn kominn lengra í illsku sinni en þótt hann væri morðingi.

Þetta þarf að hafa í huga þegar fengist er við mál af þessu tagi.  

Bjóst ekki við að lifa af

Erfitt að setja sig í þessi spor fyrirfram.

Á lífsleiðinni reyna flestir að búar sig undir það að taka áföllum með því að kynna sér hvernig best megi komast frá þeim. Þetta getur að vísu hjálpað til við að takast á við mikinn missi eða sorg, en líklega er það oftast þannig að viðkomandi áttar sig á því að engin leið er að komast út úr áfallinu án þess að þjást og finna til.

Sumt er einfaldlega þannig að það er ekki hægt að komast í gegnum það eins og ekkert sé. 

Það má líkja þessu við það að sleginn eða verða fyrir höggi sem kostar beinbrot eða meiðsli. 

Þá er með engu móti hægt að komast hjá því að finna fyrir sársaukanum og þurfa að fást við hann. 

Þetta er ekki spurningin um að losna við óþægindin og erfiðleikana heldur að takast á við þau af eins miklu æðruleysi og kjarki og unnt er. En engin töfrabrögð eru til sem gera þetta fyrirhafnar- eða sársaukalaust. 

Engin sorgarviðbrögð óeðlileg

Aukið hlutverk þingsins kostar aukna vinnu.

Áratugum saman hefur hallast æ meira á á milli framkvæmdavaldsins og löggjafarvaldsins varðandi völd og áhrif og þingið hefur að miklu leyti orðið að afgreiðslustofnun fyrir ráðherra og ríkisstjórn. 

Valddreifing og valdtemprun eru nauðsynleg til að koma í veg fyrir þennan halla, sem var ein af ástæðum Hrunsins eins og vel kemur fram í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis. 

Í frumvarpi Stjórnlagaráðs eru á margskonar hátt reynt að koma á þeirr valddreifingu og valdtemprun  sem er forsenda þess að bestu kostir lýðræðisins fái að njóta sín.

Eitt atriðið er að gera ráð fyrir stórauknu hlutverki þingsins, forseta þess og þingnefnda.

Lagt er til að ráðherrar víki af þingi meðan þeir gegna ráðherraembætti, enda veldur núverandi skipan því að 10-12 þingmenn hverju sinni séu óvirkir í nefndastarfi þingsins, en bæði á þingi og í sveitarstjórnum felst vinna hinna lýðræðislegu fulltrúa að mestu leyti í nefndastörfum.

Ég var einn þeirra ráðsmanna sem vildi í samræmi við þetta fækka þingmönnum eitthvað, til dæmis niður í 57 til 59 úr því að nú yrðu allir þingmenn fullvirkir í starfi þingsins. 

Ástæðan fyrir því að þessi leið var ekki farin var rökstudd með því að með stórauknu vægi og starfi fastanefnda og annarra nefnda á vegum þingsins væri starfið aukið að mun.

Bent var á það sem dæmi að nú þegar væri utanríkisnefnd þingsins upp fyrir haus í verkefnum vegna aukinna krafna um starf hennar. 

Til lítils væri að fækka þingmönnum ef það yrði til þess að óhjákvæmilegt starf þeirra yrði fært á hendur embættismanna og kunnáttumanna úti í bæ, sem ekki hefðu lýðræðislegt umboð til að vinna verkin. 

Benda má líka á það að í Reykjavík eru miklu færri borgarfulltrúar en í sambærilegum borgum erlendis. 

Afleiðingin hefur orðið sú að mjög stór hluti starfs borgarstjórnar hefur færst á hendur varaborgarfulltrúa, og þeir duglegustu í þeirra hópi þar með orðið ígildi aðaðborgarfulltrúa. 

Um þetta voru og eru skiptar skoðanir en ég er hér að setja fram helstu rök og gagnrök í þessu máli, lesendum þessarar bloggsíðu til fróðleiks. 

 

Annir hjá þingnefndum

Lítið þokast í Írak.

Lítið þokast í þá átt að tryggja frið og öryggi í Írak eins og var markmiðið í orði kveðnu þegar Bandaríkjamenn og Bretar réðust á landið. Samt eru liðin átta ár síðan.

Ástæðan er einföld og sést ef við snúum dæminu við og segðum sem svo að í Bandaríkjunum hefði einræðisherra komist til valda og Arabar gert innrás fyrir átta árum til að "tryggja þar frið og öryggi." 

Ef þar væru enn hátt álíka margir arabískir hermenn hlutfallslega miðað við fólksfjölda, eða hátt í milljón manna lið, (Bandaríkjamenn eru tíu sinnum fleiri en Írakar) væri það ekkert undarlegt að enn væri órói meðal þeirra Bandaríkjamanna sem ættu erfitt með að sætta sig við slíkt ástand.

Sprengdi sig inni í mosku í Írak

Er það virklega?

Er það virkilega að hægt sé að halda flugeldasýningar einhvers staðar annars staðar en í þéttbýli?

Er það virkilega að íslenskt landslag bjóði upp á upplifun, sem ekki sé hægt að fá þar sem eru mannvirki og sem allra mest af þeim? 

Er það virkilega að gras og gróður sé forsenda fyrir því að njóta náttúrunnar?  Ég fæ ekki betur séð en að á sjónsviði flugeldasýningarinnar við Jökulsárlón sé varla að finna stingandi strá, heldur aðeins grjót, sand, vatn og ís. Getur það verið að nokkur verðmæti séu fólgin í þessu? 

Flugeldar lýstu upp Jökulsárlón