Stefnir í óviðráðanlegt ástand ?

Manni líst ekkert á blikuna eftir ferð á hálendisslóðum í dag, annan daginn í röð. Utanvegaslóðirnar hrannast upp og það vantar ekki afsakanirnar, nú síðast í kvöld, samanber þetta samtal: 

"Þið hafið brotið lög með því að aka út fyrir veginn."

"Nei."

"Jú, þið hljótið að vita að það er bannað."

"Já, en við ókum út á slóð sem hefur verið farin áður."

"Þetta er ekki merkt eða viðurkennd slóð, heldur för eftir lögbrjóta eins og ykkur."

"Hvernig áttum við að geta séð það?"

"Með því að sjá muninn á leiðinni, sem er augljóslega fjölfarin og merkt með stikum. Þessi slóð er alveg ný og eftir lögbrjóta."

En þetta var ekki það eina. Frá því í gær hafði verið farið út fyrir veginn í einu fallegasta hrauni landsins til þess að spóla upp sléttu af gulum vikri á milli hraunkletta.  

Þetta voru ekki ein bílför heldur fjölmörg djúp og ljóst þannig að hin fallega gula slétta var eins hræðilega illa útleikin og hægt var í svörtum hjólförum í gulum vikrinum.

Á fjölmörgum stöðum á leið okkar mátti sjá ljót ummerki eftir akstur utan vega, þar sem leiðin lá um djúpa, stóra og langa polla, en landið virtist þurrara fyrir utan veginn.

Á tveimur af þessum ótal stöðum er nú búið að aka í ofaníburði þannig að hinir löngu pollar hafa verið fylltir upp.

Búið að setja upp stikur sem marka rétta leið og miða á þær með áletrunum, sem því miður var alls ekki hægt að lesa vegna þess að vindurinn feyktii þeim til og frá !

Um öll Bandaríkin, þetta mikla land frelsisins, sem svo margir Íslendingar telja að allt sé leyfilegt í, má víða sjá stór skilti þar sem ferðafólki er greint frá því að ef það kasti frá sér svo miklu sem sígarettustubbi eða karamellubréfi liggi 150 þúsund króna sekt við því.

Þetta er það eina sem dugar svo framarlega sem eitthvert eftirlit er með þessu.

Með þessu hafa hinir frelsiselskandi Bandaríkjamenn náð tökum á vandamálinu, enda endar frelsi hvers manns þar sem frelsi annnars byrjar.

Og það er réttur allra einstaklinga að náttúruverðmæti landsins séu ekki eyðilögð fyrir honum eða ánægja hans af umgengni við landið.

Ef sinnuleysið, stjórnleysið, aðgerðarleysið og nískan heldur hér áfram er þess kannski ekki langt að bíða, að slóðirnar utan merktra og viðurkenndra leiða verða orðnar svo margar að við ekkert verði lengur ráðið.

Þvi þá munu allir afsaka sig með því að segja: "Ég vissi ekki að það væri ólöglegt að aka þessa slóð, sem hér er þegar komin." 

„Þeir stoppa bara í drullunni“

Slysatjónið hlýtur að ráða úrslitum.

Mannleg mistök og skortur á aksturshæfni er aðalaástæða bílslysa og umferðaróhappa og kostar þjóðfélagið tugi milljarða króna árlega auk þjáninga og missis sem ekki verður metið til fjár. 

Engin tækni er svo fullkomin að ekki geti eitthvað farið úrskeiðis, og það jafnvel mikið.

Snjallbílar verða engin undantekning frá því og þess vegna hlýtir gengi þeirra að ráðast á endanum af því hvort slysatjón verði minna en undir stjórn ökumanna.

Þrátt fyrir tækni sem geti gert flugvélum kleift að lenda sjálfar er hún ekki notuð og óhófleg notkun sjálfstýringar hefur líka valdið stórslysum, til dæmis þegar margar bilanir verða samtímis og sjálfstýringin dettur út án þess að flugstjórarnir verði þess varir? 

Mörgum spurningum er ósvarað varðandi það hvað gerist þegar hálka er eða óveður að vetri og snjallbílar eru á ferð. Verður hægt að tengja tölvubúnað þeirra við það tölvukerfi bílsins, sem stjórnar skrik- og spólvörn? 

Í þessu efni hlýtur heildartjón af völdum hefðbundinna bílstjóra miðað við heildartjón af völdum snjallbíla að ráða úrslitum og niðurstaðan hugsanlega verða flókin blönduð lausn.  

 

Næsta stökkið í samgöngum?

Aukin vandræði um allt land.

Í sumar hef ég verið á faraldsfæti víða um hálendið og þar er sama sagan að gerast og annars staðar, að stóraukinn ferðamannastraumur veldur vaxandi vandræðum vegna þess að alveg er vanrækt að bregðast við þessum mikla fjölda.

Nokkur dæmi um þetta: Göngustígar, sem eru að vaðast upp í drullu, vöð á ám þar sem sjá má langa olíupolla á bökkunum eftir bíla, sem ráku vélarpönnurnar niður, skortur á salernisaðstöðu og lengri og fleiri raðir af bílum en ég minnist áður.

Ef veitt væri, þó ekki væri nema 0,1% af tekjum þjóðarbúsins af erlendum ferðamönnum til þess að taka til hendi og byrja að afmá þá þjóðarskömmu, sem blasir svo víða við, væru það 270 milljónir króna á ári.

Því miður tefst það um eina ferðamannavertíð að ég komi í sölu diski með þættinum "Akstur í óbyggðum" með enskum og þýskum texta auk hins íslenska.  Þáttur með þessu nafni var sýndir í Sjónvarpinu í júní, en drukknaði í HM og það verður að ná til bæði Íslendinga og útlendinga. Það setti strik í reikninginn að ekkert einasta af 8 bílaumboðum fyrir jepplinga og jeppa og ekki ein einasta bílaleiga af 130 vildi styrkja þetta málefni.   

Unga konan vildi stytta sér leið

Betra að setjast ekki við hliðina á svörtum manni

Ebóluveikin hefur verið viðloðandi í Afríku í allmörg ár.  70% sýktra hafa dáið.  Sagt hefur verið frá þessu í fréttum en líka að engin lækning er til.

Í ár bregður svo við að fleiri sýkjast en áður og meira að segja líka vestrænir menn.  Einn hefur nú verið fluttur í sérstöku flugi til Spánar. 

Einn bloggpistlahöfunda segist ekki vera rasisti en verða samt að benda á eitt, væntanlega í ljósi þess að Bandaríkjamaður fer vestur um haf sýktur af veiru.  Það leiðir hugann að fólki í farþegaþotum sem þarf að vara sig að því að setjast ekki við hliðina á svörtu fólki.  Pistilhöfundur gleymir því að til að koma í veg fyrir það dugar ekkert minna en að meina svörtu fólki aðgang að farþegaflugi, annars þarf einhver hvítur að sitja við hliðina á þeim svarta. 

Pistilhöfundur gleymir því að farþeginn sem  flaug til Bandaríkjanna var hvítur.

Samkynhneigðum er meinað að gefa blóð.  Samt eru miklu fleiri gagnkynhnegiðir með alnæmi. Nú bregður svo við að eftir öll þessi ár segjast læknar geta búið til lyf við Ebólunni.  Af hverju fyrst núna? Horfum í eigin barm og veltum þesu fyrir okkur.  

Ebólan á leið til Spánar?

Gleymda árásin

Á þessum tíma árs er það fastur liður í fréttum að minnast árásanna á Hiroshima og Nagasaki.  En það voru gerðar fleiri stórárásir en þessar.

Í júlí 1943 var gerð loftáras á Hamborg sem drap fleira fólk en í kjarnorkuárásinni í Nagasaki eða rúmlega 40.000 manns.  

Sé full ástæða til að minnast árásanna á Hiroshima og Nagasaki er ekki síður ástæða til að minnast hinnar gleymdu árásar á Hamborg.

Minnast hryllingsins í Hiroshima

Furðuleg "smáatriði" sem vefjast fyrir framleiðendum - 1.

Ég hef stundum verið að velta vöngum yfir því hve það vefst mjög fyrir framleiðendum á einföldum vörum að komast hjá tiltölulega litlum atriðum, sem eru óþörf í sjálfu sér, en lífa þó góðu lífi áratugum saman. 

Nokkur lítil dæmi:

Eitt af stærstu risafyrirtækjum heims með tugþúsundir starfsmanna og þúsunda milljarða króna árlega veltu lætur hanna ferðaútvarpstæki þannig, að on-off hnappurinn falli vel inn í útlit tækisins með því að vera neðst í öðru horni þess.

Lítur vel út í laglega hönnuðu tæki, en er á þannig stað á tækinu, að ekki þarf nema smá snertingu til þess að kveikja óvart á því.

Ef hávaðatakkinn er hátt stilltur og tækið kannski niðri í plastpoka eða skjóðu, tekur tækið kannski allt í einu upp á því að útvarpa miklum hávaða yfir alla nærstadda allan þann tíma, sem tekur eigandann, að leggja allt frá sér, kafa niður í skjóðuna, finna tækið og slökkva á því.

Ef hávaðatakkinn er stilltur á þögn, fer tækið allt í einu í gang án þess að eigandinn verði þess var.

Segjum að hann sé að fara í langa göngu eða ferðalag, uppgötvar hann ekki fyrr en hann þarf á tækinu að halda, að það er orðið rafmagnslaust.  

Svona ferðaútvarpstæki getur verið mikið öryggisatriði ef eigandi þess er á ferð um afskekkt svæði.

Þess bagalegra er ef það er orðið rafmagnslaust og gleymst hefur að taka með sér auka rafhlöður.

Að sjálfsögðuð ætti það að vera skilyrði í hönnun svona tækja, að ræsitakkinn sé þannig innfelldur innarlega í tækinu, að það fari helst ekki í gang nema þegar ætlunin er að kveikja á því.

Og það hlýtur að vera hægt að hanna þetta þannig, að það líti vel út í stað þess að vera að elta einhverjar útlitstiktúrur hönnuða sem hugsa aðeins um útlit tækisins en ekki um notkun þess.  

Hefur farið nærri spánni.

Fljótleg eftir upphaf blóðbaðsins á Gaza spáði ég því að í þetta sinn yrði ekki hætt fyrr en hátt í tvö þúsund Palestínumenn hefðu verið drepnir, eða að minnsta kosti mun fleiri en síðast, þegar þetta dundi yfir.

Ástæðan er einföld. Með hverri svona hrinu vex hatrið á milli stríðsaðila. Fyrir Ísraelsmenn virðist vera lágmark að drepa nokkra tugi Palestínumanna fyrir hvern drepinn Ísraelsmann.

Allir íbúar Gaza virðast vera skilgreindir sem óvinahermenn, börn, gamalmenni, fjölskyldur. Hundruð drepinna barna er skerandi staðreynd. En kannski eru þau skotmark af því að þar muni annars vaxa upp hatursfullir Hamasmenn sem þekkja ekkert nema blóð og limlestingar. 

Allir staðir á Gaza virðast líka skilgreindir sem hernaðarmannvirki, barnaleikvellir, sjúkrahús, húsakynni Sameinuðu þjóðanna og alþjóðlegra hjálparaðila.

Röksemdin er væntanlega sú að hver eldflaug, sem Hamas liðar skjóti upp geti drepið hvern sem er Ísraelsmegin og lent á hverju sem er.

En munurinn á eyðileggingarmættinum er óendanlega mikill, því að aðeins hefur einn fallið þeim megin fyrir eldflaugunum en nær allir fallnir Ísraelsmenn hafa verið hermenn úr hópi þeirra sem sendir voru inn á Gaza.

Það þarf töluvert til þess að Bandaríkjamenn fordæmi aðfarir Ísraelsmanna en nú virðist þeim nóg boðið.

En þetta eru bara orð en ekki gerðir. Magnleysi umheimsins virðist algert. Staðan er nefnilega flókin eins og og sést á þögn og aðgerðarleysi valdamanna í Arabaríkjunum umhverfis.

Þeir líta á Hamas sem hluta af ofsatrúarmönnunum, sem hafa farið geyst í Líbíu, Sýrlandi og Írak.

En hið grátlega er að vaxandi harka eykur mátt þessara samtaka vegna hatursins og heiftarinnar sem vaxa með hverri hrinu.

Í næstu hrinu virðist vera hægt að spá því að ekki verði hætt fyrr en 3000 liggja í valnum.  

Eyðileggingin kemur í ljós

Erfitt í íslenskri umferð.

Sparakstur og hagkvæmur akstur, sem einnig gerir umferðina greiðari og öruggari er afar erfiður í framkvæmd hér á landi, því að þannig aka Íslendingar yfirleitt ekki.

Mér finnst það skemmtilegt verkefni að reyna svona akstur, einkum vegna þess hve það getur verið fyndið á fylgjast með hinu almenna aksturslagi, sem er þessu alveg andsnúið.

Síðustu mánuði er ég einn af þeim tugum þúsunda bilstjóra sem koma margsinnis í viku akandi úr austurátt eftir Miklubrautinni í áttina að umferðarljósunum við Grensásveg.

Þegar um er að ræða tugþúsundir ferða flestra, sem eiga erindi þessa leið, mætti ætla að þeir huguðu að því hvernig hægt er að spara bensín, tíma og hemla með því að "lesa" umferðarljósin áður en komið er að þeim.

Tvær brýr liggja yfir Miklubrautina á þessum kafla og ef grænt ljós kviknar við Grensásveg áður en maður er kominn að þeim, lendir maður á rauðu ljósi áður en komið er að gatnamótunum.

Ef maður er kominn vestur fyrir austari brúna kemst maður yfir á grænu með því að halda góðum hraða.

En svo er að sjá sem að enginn pæli í þessu og allra síst í þeim möguleika, að sé maður hvort eð er orðinn of seinn til að ná að gatnamótunum, áður en rauða ljósið kviknar, er hægt að spara sé eldsneyti, tíma og hemla með því að hægja á sér það tímanlega og leyfa bílnum að rúlla í hlutlausum án þess að hemla þannig að grænt ljós kvikni í þeim svifum sem maður kemur að gatnamótunum svo að bíllinn renni ljúflega yfir án þess að hemlum hafi verið beitt.

Ef einhver umferð er, er þetta yfirleitt vonlaust, því að þeir sem eru á eftir manni, eru svo stressaðir og spenntir, að þeir troða sér fram fyrir mann, stundum fleiri ein einn, bara til þess eins að þurfa að reka hemlana niður og stoppa við ljósin, einmitt rétt áður en þau verða græn, og þurfa síðan að rykkja sér aftur af stað upp brekkuna.

Þannig tapast bæði tími, eldsneyti og möguleiki á að spara hemlana.

Eitt sinn var ég á leið suður í Hafnarfjörð og lét bílinn rúlla þannig að umferðarljósunum í Garðabænum að hann fór alltaf áreynslulaust yfir á nýkviknuðu grænu ljósi.

Maður á stórum og dýrum jeppa þoldi þetta ekki, heldur rykkti sér fram úr mér á hinni akreininni í hvert sinn sem hann sá ljós framundan bara til þess eins að þurfa að reka hemlana niður þegar hann kom að ljósunum, nokkrum bíllengdum á undan mér.

Og einmitt þegar hann stóð þar grafkyrr rúllaði ég fram úr honum í þann mund sem græna ljósið kviknaði.

Svona gekk þetta á öllum umferðarljósunum sem framundan voru alla leið suður í Fjörð og alltaf varð gaurinn á stóra jeppanum æstari og æstari yfir því að ég skyldi alltaf fara fram úr honum á hverjum ljósum!   

Sparakstur reynir á heilabúið

Nei, nei, nei. Það getur ekki verið að "eitthvað annað" sé svona merkilegt.

Daglegir vitnisburðir úrlendinga um kynni sín af einstæðri náttúru Íslands varpa ljósi á þá þröngsýni, sem við Íslendingar höfum verið haldnir gagnvart henni um aldir.

Í okkar augum hafa hraun verið ljót, eldfjöllin hræðileg, víðátturnar með söndum, auðnum, vinjum og hrollköldum jöklum fráhrindandi, en þykkir skógar, "bleikir akrar og slegin tún" hámark fegurðarinnar.  

Enginn einn atburður hefur breytt eins mikið viðhorfi útlendinga til Íslands og gosið í Eyjafjallajökli 2010. Síðan kom Grímsvatnagosið árið eftir og hnykkti á því.

Vorið 2010 voru viðbrögðin hér heima við gosinu í Eyjafjallajökli samkvæmt rúmlega 1100 ára gamalli hefð, almennir kveinstafir og sjálfsvorkunn.

Ferðaþjónustan, hluti af því sem hafði verið í háðungarskyni kallað "eitthvað annað", "fjallagrasatínsla", "leið inn í torfkofana" o. s. frv., væri á leið í hundana á meðan stóriðja og virkjanir væru það eina sem gætu "bjargað þjóðinni."  

Að vísu bitnaði gosið mjög óþyrmilega á næstu nágrönnum þess og var full ástæða til þess að sýna þeim samúð. Það erfiða ástand stóð þó tiltölulega stutt yfir og innan árs hafði það allt unnist upp og vel það með alveg nýjum möguleikum í upplifunarferðamennsku. 

En mér sýndist frá upphafi vera ástæða til að hafa uppi kröftugt andóf gegn barlómnum hér á síðunni og fullyrða að aldrei fyrr í sögu landsins hefði landið og náttúra þess fengið jafn gríðarlega kynningu, sem myndi reynast lyftistöng fyrir okkur.

Samstarf mitt við erlent fjölmiðlafólk, ljósmyndara, kvikmyndargerðarmenn vegna þessara eldgosa sannfærði mig um það, hvaða möguleikar voru að opnast.  

En í þessu efni var talað fyrir jafn daufum eyrum hér á síðunni og í heilan áratug á undan frá því að allt var lagt í sölurnar fyrir stefnuna "áfram árangur - ekkert stopp", en þar var átt við áfram árangur við að framfylgja stóriðjustefnunni til hins ítrasta.

Nú, fjórum árum síðar, hefur ferðaþjónustan næstum því tvöfaldast, þetta sem átti að vera svo vonlaust af því að það væri "eitthvað annað."

Raunar eru um 99% starfa í þjóðfélaginu við eitthvað annað en störf í álverunum, en það er eins og engin leið sé að koma þeirri staðreynd á framfæri né heldur þvi að vegna nálægðar okkar við íslenska náttúru sjáum við alls ekki einstætt gildi hennar á heimsvísu, af því að okkur finnst hún svo hversdagsleg.  

Einstök náttúra Snæfellsness

Frétt á Íslandi: Engin bjórdós á svæðinu.

Það þykir stórfrétt á Íslandi, að á útisamkomu hafi ekki fundist ein einasta bjórdós á mótssvæðinu eftir að mótinu lauk. 

Hvað hefur eiginlega komið fyrir landann? Sem hendir frá sér sígarettustubbum, karamellubréfum og hverju því smárusli sem vera skal, ef það hentar honum þá stundina? 

Erlendis, meira að segja í Ameríku, þar sem sakamálakvikmyndir gefa þá mynd, að þar sé enn meiri ómenning og sóðaskapur en hér tíðkast, er það reynsla mín af því að koma á stórar hátíðir, þar sem milljónir manna hafa verið á ferð, að ekki sést svo mikið sem karamellulbréf, sígarettustubbur eða bjórdós eftir jafnvel vikulanga hátíð. 

Í Bandaríkjunum, sem margir Íslendingar dýrka sem land hins óhefta og eftirsóknarverða frelsis, mætti ætla að alger lausung og frelsisdýrð ríkti í þessum efnum, en það er nú eitthvað annað.  

Ég spurði einu sinni mótshaldara milljón gesta móts í Bandaríkjunum, hverju þetta sætti, og hann glápti á mig undunaraugum.  

"Hvaðan kemur þú?" spurði hann. 

"Frá Íslandi," svaraði ég.

"Og hvers vegna spyrð þú svona spurningar?"

Nú fann ég að ég var kominn út í horn en reyndi að afsaka mig með því að á Ísland hefði verið numið í öndverðu af mönnum, sem undu ekki ófrelsinu í Noregi og því teldu margir það hluti af sjálsögðu frelsi í mínu landi að henda rusli þar sem þeir væru staddir, ef það hentaði þeim.

"En einhver verður þá að taka ruslið upp, samt sem áður" svaraði Bandaríkjamaðurinn.

"Já, en það er ekki okkar vandamál, heldur mótshaldaranna og opinberra aðlila," útskýrði ég.

"En þegar þú ályktar svona," svaraði Kaninn, "gleymirðu því að þeir sem á endanum hreinsa ruslið upp, eru líka fólk og þeir eiga rétt á því að njóta frelsis án þess að vera skikkaðir til þess að hreinsa upp eftir aðra. Og það er klár sósíalismi að velta afleiðingunum af tillitslausum gerðum einstaklinga yfir á aðra og taka það með sköttum af þeim, sem ekki báru ábyrgð á þessum siðlausu gerðum.  

Er ekki kennt í skólunum ykkar að frelsi eins endar þar sem frelsi annars byrjar?"

"Það hef ég aldrei heyrt fyrr" svaraði ég. "Þú ætlar þó ekki að segja mér að slíkt sé kennt hér í skólunum hjá ykkur"?

"Jú," svaraði hann. "Að minnsta kosti hér í Wiscounsin-ríki. Þann dag sem fólk myndi byrja að henda rusli frá sér hér, myndi þessi vinsæla milljón manna hátíð verða lögð niður."  

„Ekki ein bjórdós á svæðinu“