Stórir pólitískir vandræðabiðleikir, Framsóknarelítupeningar og Þjórsárfossar.

Hvílíkur vandræða flumbrugangur, sem verið er að stilla upp sem "lausn" nýrrar rammaáætlunar. 

Framsóknarelítan á "skagfirska efnahagssvæðinu" hefur verið í óðaönn undanfarin ár að kaupa upp allar fáanlegar vatnsréttindajarðir á virkjanasvæði jökulsánna þar og notar tækifærið til að opna sér leið. 

Kjalölduveita er í raun virkjun þriggja stórfossa í efri hluta Þjórsár með innrás í Þjórsárver, en ekki virkjun eða veita þeirrar malaröldu, sem Kjalalda er. 

Til þess að láta þetta líta út sem málammiðlun eru nokkrir virkjanakostir færðir í biðflokk og til að kóróna allt ekki boðið upp á neitt nema það að vegna tímahraks verði menn að hlaupa til og samþykkja þessa hraðsoðnu samsuðu.  

Enginn möguleiki á umræðu

Illskiljanlegt afrek.

Áður hefur verið minnst lítillega á ferðalög yfir Grænlandsjökul á þessari bloggsíðu og tæpt á ýmsum atriðum varðandi ferðalög um jökul, sem er 25 sinnum stærri en Vatnajökull og næstum tvöfalt hærri yfir sjó að meðaltali. 

Í bókinni "Ljósið yfir landinu" er í einum kaflanum fjallað um það fyrirbæri hvernig stærqð jökulsins og bjagar bæði litaskyn og hæðarskyn þeirra, sem um jökulinn fara. 

1999 dvöldu hjón á sumrin í DYE-2 stöðinni til þess að veita bandaríska hernum aðstoð vegna lendingaræfinga Lockheed Hercules skíðaflugvéla á jöklinum. 

Ekki veit ég hvort eða hvenær þessi starfsemi lagðist af. Hitt veit ég að stóri skriðjökullinn, sem fara þarf á leiðinni frá Kangerlussuaq, var þannig yfirferðar, að þeir Höskuldur Tryggvaon og Halldór Meyjer hafa verið fullsæmdir af því út af fyrir sig. +

En eins og sést á kortinu í viðtengdri frétt er sá hluti ferðar þeirra aðeins lítið brot miðað við ferðalagið stóra norður allan jökulinn. 

Áskoranirnar og erfiðleikarnir sem þeir yfirunnu á því ferðalagi er afrek, sem torvelt er að gera sér grein fyrir, svo framúrskarandi var það í alla staði, og maður grípur andann á lofti.  

Á drekum norður ísbreiðu Grænlandsjökuls

Sumir útlendingar geta ekki skilið einföld atriði íslenskra staðhátta.

Kannski ætti fyrirsögnin hér að ofan að vera svona. Margir Íslendingar skilja ekki skilningsleysi margra erlendra ferðamanna á einföldum atriðum íslenskra staðhátta. 

Þetta skilningsleysi virðist oft vera næstum yfirskilvitlegt. Gott dæmi um það er erlendur heimshornaflakkari, sem hafði gert margar frásagnir af ævintýrlegum ferðum sínum í mörgum heimsálfum og leitaði til mín um ráðgjöf fyrir Íslandsferð, sem ekkert gæfi fyrri ferðum eftir og efldi þegar áunna frægð hans fyrir einstæð áhættuafrek. 

Hann sendi mér ferðaáætlun sína, og miðað við það hve víða maðurinn hafði farið, brá mér í brún við að sjá enn eina slíka ferðaáætlun vanra útlendinga, þar sem búið var að njörva allan leiðangurinn niður dag fyrir dag í fjórtán daga. 

Nú hófst tímabil endalausra símtala og tölvupósta þar sem aðalatriðið var strax nefnt sem ráðgjöf til hans:

"Fyrsta ráðlegging mín til allra, sem biðja mig um ráðgjöf um Íslandsferð, er að henda svona skriflegum og nákvæmum áætlunum og laga ferðina að íslenska veðurfarinu. Þar að auki ætlar þú að fara þessa ferð þína fyrri hluta janúar og fara um landið þvers og kruss. 

Það er algerlega vonlaust að reyna slíkt og ávísun á gersamlega misheppnaða ferð." 

Maðurinn sagðist ætla að nota þessar ráðleggingar en gerði þveröfugt. Það var sama hvað honum send mikil gögn um íslenskar staðreyndir, heldur sótti alltaf í sama farið.

Ljósmyndir af gögnum á borð við almanak Háskolans um sólarhæð og lengd dagsbirtu reyndust honum óskiljanleg. 

Tillögur um að fara þessa vetrarferð ekki fyrr en í fyrsta lagi í apríl voru honum lika  óskiljanlegar. 

Að lokum dróst hann þó á að koma í janúarlok og hefja ferðina á Akureyri. 

Niðurstöðurnar urðu fjórir nothæfir dagar norðaustanlands en tólf dagar gerónýtir. 

Óð út í sjóinn við Reynisfjöru í sundskýlu

Skárra er seint en aldrei að koma skikki á rafhlaupahjólin.

Í góðviðrinu í dag hefur mátt sjá mikla umferð rafhlaupahjóla á ferð á rafreiðhjólinu Náttfara milli eystri hluta Grafarvogs og Skeifukerfisins. 

Fróðlegt hefur verið að bera þessar tvær gerðir rafknúinna hjóla saman. 

Á rafreiðhjólinu er jafnan verið með lokaðan hlífðarhjálm, í sérstökum vélhjólaklossum á fótum með hnjáhlífum auk vélhjólahanska með árekstraverjum. 

Allan ferðatímann voru hins vegar alls konar rafhlaupahjól á ferðinni og enginn með hlífðarhjálm eða aðrar varnir, og fullt af krökkum, alveg niður fyrir tíu ára aldur á harðaspani yfir hvaða gatnamannvirki sem í vegi urðu, þvers og kruss. 

Mörg þeirra voru á langtum meiri hraða en 25km/klst. 

Tillögur um reglur og úrbætur sýna ekki aðeins, að skikki verði að koma á ofannefnt, heldur einnig á hegðun fullorðinna, svo sem ölvun.  

Þetta er búið að dragast allt  of lengi en skárra er seint en aldrei, enda vel hægt að læra af þeirri reynslu annarra þjóða sem komin er. 

Settar verði reglur um rafhlaupahjól

Ný og afar lúmsk aðferð virkjanafíkla.

Undanfarin misseri hafa sprottið upp tugir hugmynda um nýjar vatnsaflsvirkjanir, sem vegna fáránlegs lagaumhverfis geta risið ef þær eru minni en 10 megavött. 

Fáránleikinn felst meðal annars í því að það fari eftir túrbúnustærð hve miklum umhverfisspjöllum virkjanir valda og er það enn eitt dæmið um það hvernig allt er gert til þess að skoða virkjanirnar sem mest út frá sjónarmiðum þeirra sem virkja. 

Ef virkja á Hverfisfljót, sem rennur um sama svæði og Skaftáreldahraunið eystra gerði, væri eðlilegast að nefna virkjunina Hverfisfljótsvirkjun og hanna hana í samræmi við það og raunveruleg umhverfisáhrif hennar. 

En virkjanafíklarnir hafa fundið aðra aðferð til að koma sínu fram og kalla virkjun sína Hnútuverkjun, sem segir nákvæmlega ekki neitt um það, hvað á að virkja, en það er hluti Hverfisfljóts sem nægir fyrir 10 megavatta afl til að byrja með, en getur síðar meir kallað á aðra eða aðrar 9,9 megavatta virkjanir annars staðar í sama fljótinu með samtals meiri umhverfisspjöllun en ein eða tvær stórvirkjanir. 

Allt tal um að virkja Hverfisfljót eða Skaftá er forkastanlegt og matið, sem gert hefur verið á vegum virkjanaaðilans á Búlandsvirkjun, er skelfileg hrákasmíð.

Með báðum virkjununm er ráðist gegn einhverjum ómetanlegustu náttúruverðmætum Íslands, sem eru sköpunarverk sjálfra Skaftáreldanna í formi hrauna og gíga ef einstæðri stærð og umfangi. 

Kæra Hnútavirkjun til að vernda verðmæta náttúru

Árni Johnsen var kveðinn í kútinn með það, sem nú er samþykkt einróma.

Þegar sú hugmynd kom fram fyrir um þrjátíu árum að grafa göng undir Hvalfjörð óaði mðrgum við því að taka þá áhættu, sem því fylgdi. Hugmyndin um brú innar í firðinu hafði áður verið nefnd, og í ljósi hins mikla vatnsleka í Vestfjarðargöngunum virtist mörgum það óráð hið mesta að fara með göng niður fyrir sjávarmál. 

Það reyndist heillaframkvæmd, en úrtöluraddir urðu enn ákafari, þegar Árni Johnsen viðraði þá hugmynd sína að gera göng frá landi út í Eyjar.  

Var sú hugmynd blásin umsvifalaust út af borðinu og í staðinn lagt upp með að útfæra hugmynd um Landeyjahöfn. 

Þótt sú höfn og tilsvarandi bættur skipakostur hafi kostað miklu minna en göng, hefur þessi úrlausn orðið miklu dýrari og erfiðari en rætt var um í upphafi. 

Á þessum tveimur áratugum hafa hins vegar orðið framfarir erlendis í greftri ganga og notkun risabora ítalska fyrirtækisins Impregilo við gröft 70 kílómetra ganga Kárahnjúkavirkjunar  sýndi hverju er hægt að áorka með slíku tröllatæki.

Í nágrannalöndum okkar, Noregi og Færeyjum hafa menn bæði komist langt í gerð ganga undir sjó og ekki síður í löngum göngum, sem geta orðið hátt á þriðja tug kílómetra að lengd. 

Við gerð Hvalfjarðarganga kom í ljós, að það sem réði mestu um hve gersamlega vatnsheld þau voru þrátt fyrir að liggja 170 metrum lægra en yfirborð sjávar, var sú heppni að hitta á leið í gegnum stóran, þéttan og heilsteyptan risaklump sem enginn leki var í. 

Ekki er vísta að svo mikil heppni yrði með jarðgangaleið út í Eyjar, en auðvitað verður ekki hægt að fullyrða neitt um  það nema að undangengnum dýrum og vönduðum rannsóknum. 

Í þessu máli verður hinsvegar að horfa lengra til framtíðar en fram á tær sér.

Samgöngurnar til og frá Eyjum eru enn of stopular yfir stóran hluta ársins til að þær séu boðlegar, hvorki á okkar tímum né í framtíðinni. 

 

 

 

 

 

Skoða möguleika á göngum til Eyja

Lýðheilsan látin víkja?

Í þjóðarbúskap er lýðheilsa mikilvægur þáttur og hún er til dæmis aðalatriðið í starfi og umsögnum alþjóða heilbrigðismálastofnunarinnar.

Þegar sú stofnun skoðar mismunandi kosti, sem snerta lýðheilsu, er það númer eitt að lýðheilsu sé gætt í forgangi. 

Þetta á við hvað varðar framleiðslu, sölu og notkun áfengra drykkja. 

Tvö mál hér innanlands snerta lýðheilsu um þessar mundir, annars vegar frumvarp dómsmálaráðherra og hins vegar það að selja áfengan bjór á leikjum á vegum KSÍ. 

Formaður KSÍ orðaði í sjónvarpsviðtali þá breytingu, sem þar væri gerð, sem tilraun til að breyta fjölskylduskemmtun yfir í stórt partí með vínveitingum og framtíðin láta svara því, hvernig til tækist. 

Í umræðunni hefur orðið lýðheilsa lítt verið nefnd, atriðið sem ræður venjulega áliti Aþjóðlegu heilbrigðismálastofnunarinnar þegar hún gefur það út.  

Sterkustu rök hennar fyrir áliti eru yfirleitt þau, að ekki sé mælt með atriðum, sem skaði lýðheilsu eins og aukin áfengisneysla. 

Í því sambandi er oft nefnt sem mótrök, að peningalegir hagsmunir og aukið frelsi skuli vega þungt, en þá gleymist oft að leggja heilsfarslegan kostnaðarauka á vogarskálarnar. 

Algjör stefnubreyting í áfengismálum

Heillandi verk í læknavísindum.

Þegar fólk er komið á efri ár fer það að kynnast betur en fyrr á ævinni ýmsum kvillum og sjúkdómum en áður og einnig að kynnast betur en fyrr hve þeim fjölgar, sem eru á lyfjameðferð af ýmsu tagi.  

Í ljós kemur að æ fleiri eru með lyfjameðferð í gangi af ýmsu tagi, og að fjölbreytni lyfja fer vaxandi. 

Í upphafi þessarar byltingar rétt fyrir miðja síðustu öld var það bara penesillínið sem var notað, en nú hafa sýklalyfin þróast svo í átt til þess að vera sértæk, að þekking heilbrigðisfólks á þeim verður að aukast stöðugt til þess að þau verði að gagni. 

Í æ fleiri tilfellum verður að vita hvort notkun eins lyfs megi fara fram á sama tíma og annars. 

Vegna sveppasýkingar í fæti varð til dæmis að hætta inntöku annars lyfs við öðrum sjúkdómi í sex mánuði í vetur. 

Það yrði ótrúlega magnað, ef lækning er nú að finnast við hinu illskeytta briskrabbameini og verk læknavísindamanna eru heillandi, þegar þau heppnast sem best. 

Tímamót í þróun bóluefnis gegn krabbameini

Dæmin eru fleiri úr hjólaumferðinni.

Umferð reiðhjóla og vélhjóla er á frumstigi hér á landi, og ýmis konar misskilningur og ranghugmyndir í gangi. 

Og einstaka bílstjórar virðast hafa mikla andúð á hjólreiða- og vélhjólafólki. 

Dæmi um að menn með slík viðhorf hafi látið skapsmuni leiða sig í gönur og ógnað með því lífi og limum bæði gangandi og hjólandi. 

Margir ökumenn virðast ekki hafa áttað síg á því, að maður sem áður fór allra sinna ferða á einkabíl en hefur skipt yfir í reiðhjól, rafreiðhjól eða léttbifhjól, gefur með því eftir rýmið sem hann notaði áður á einkabíl, og einhver ðkumaður getur þá notað það eftirgefna rými í staðinn. 

Eftir að síðuhafi tók upp notkun rafreiðhjóls, rafknúins léttbifhjóls innanbæjar og afar sparneytins bensínknúins léttbifhjóls utan bæjar, hefur hann tvð dæmi um, að bílstjórar með andúð á hjólandi hafi látið skapið hlaupa með sig í gðnur og gert stórhættulega aðför að gangandi og hjólandi mönnum. 

Í fyrra tilvikinu var ég að fara inn á göngubraut yfir frárein frá hringtorgi ásamt gangandi manni, þegar bíl, sem ekið var á miklum hraða út af hringtorginu án þess að gefa stefnuljós kom á miklum hraða æðandi að okkur og virtist líklegur til þess að láta okkur finna heldur betur fyrir smæð okkar. 

Ég snarhemlaði og tókst að bakka til baka áður en bíllinn skylli á okkur og gangandi maðurinn gerði það sama, enda var hraðinn á bílnum það mikill, að ef við hefðum haldið áfram hefði orðið þarna stórslys. 

Þarna mátti mæla fjarlægðina milli okkar tveggja og bílsins í sentimetrum þegar hann næstum straukst við okkur á þeysireið sinni. 

Hitt skiptið líktist atvikinu á Laugaveginum. 

Ég kom að grænu ljósi á léttbifhjólinu og stansaði við ljosið alveg hægra megin, en í sömu mund renndi aflmikill jeppi á sömu leið upp að hjólinu fremst við ljósið. 

Þegar græna ljósið kviknaði, ók ég af stað, en okumaður jeppans virtist ekki ekki alveg jafn viðbúinn því að það kviknaði á grænu. 

Þetta bifhjól er að vísu með aðeins 11,3 hestafla vél, sem er einstaklega þýðgeng og hljóðlát en skilar þessu 130 kílóa hjóli samt á 5 sekúndum upp í 50 kílómetra hraða. 

Skyndilega heyrði ég að jeppanum var gefin botngjöf svo að hann reykspólaði af stað fyrir aftan mig á meðan bílstjórinn þeytti flautuna á fullu. 

Í baksýnisspeglinum sást að hann stefndi beint á mig og í sama vetfangi varð ljóst að hann ætlaði að hrekja mig út af malbikinu upp á graseyju við hliðina. 

Þetta tiltæki var bein líflátsárás, því að ef hjólið skylli á háum götukantinum milli götunnar og grassins, færi það á hliðina og lenti ef til vill undir jeppanum  eða kremdist á milli hans og kantsins.  . 

Engin leið var að láta hjólið komast inn á grasið áfallalaust.

Ég nauðhemlaði því samtímis bæði á aftur- og framhjóli og mátti þakka fyrir að það tókst án þess að missa stjórn á hjólinu, og fyrir bragðið fór jeppinn með öskrandi vél og flautu á ská fram fyrir hjólið alveg úti við brattan steinkantinn um leið og hann brunaði burtu með öll sín rúmlega 400 hestöfl í hvínandi botni. 

Eina skýringin á þessu tiltæki jeppabílsjórans er sú, að honum hafi runnið svo í skap við það að þetta aumkunarverða vespulaga hjól færi á undan honum að hann gæti ekki sætt sig við slíkt. 

Á þessum tíma voru nýjustu jepparnir af þessari gerð auglýstir sem bílar, sem væru alltaf fremstir, enda vélaraflið 408 hestöfl! 

Slæm umferðarmenning er víða hjá okkur og enginn hópur er án mistaka eða undanþeginn reglum. 

En ef kastast í kekki og reynt að neyta aflsmunar, er augljós munur á milli aðstöðu og afls á milli bíla og annarra og minni farartækja, að ekki sé talað um muninn milli bíla og gangandi fólks.

 

 

„Hann vísvitandi keyrir mig niður og stingur af“

Stórveldapólitíkinni harðdrægu lýkur seint.

Öldum saman hafa stórveldi heimsins stundað pólitík útþenslu og ásælni sem hefur valdið árekstrum milli þeirra innbyrðis, auk þess sem smærri ríki og þjoðflokkar, sem hafa orðið svo óheppin að lenda inni á átakasvæðum hinna stóru, hafa orðið að beygja sig fyrir frekju hinna stóru.

Stórveldunum hefur verið tamt að sveipa hernaðarstefnu sína blæju faguryrða og skilgreina hana hvert um sig sem öryggishagsmuni og varnarhagsmuni. 

Með tilvísun til þessa hafa verið háðar tveir heimsstyrjaldir og öll hin stríðin.  

Við lok Kalda stríðsins 1991 kviknaði smá vonarglæta varðandi það, að nú gæfist tækifæri til að taka upp nýja hætti raunverulegrar friðarstefnu. 

Því miður féllu þjóðir heims á þessu profi, og nú birtist í stríðinu í Úkraínu hin gamla forneskja stórveldisdrauma og valdafrekju. 

„Úkraínu er frjálst að velja“