Þotan, sem ógnar því að "Ameríka verði stórkostleg á ný."

Bandaríkjamenn eru að vísu tíu sinnum fjölmennari en Kanadamenn, en engu að síður hefði maður haldið að Kanadamenn væru Ameríkanar. 

En belgingurinn í "Kananum", það er, þeim Bandaríkjamönnum, sem eru að kikna undan stórlæti og hroka, er svo mikill, að að þeir einoka nánast alveg heitið "American." 

Krafa Trumps um að beita refsitollum og hvers kyns brögðum til þess að endurheimta hin stórkostlegu Bandaríki undir kjörorðinu "Make America great again" beinist, hvað mest að nágrannaþjóðunum tveimur, Mexíkóum og Kanadamönnum, er búa þó báðar í löndum sem tilheyra norðurhluta heimsálfunnar Ameríku. 

Og það er þotan, sem myndin er af, sem ógnar því að "Ameríka geti orðið mikilfengleg á ný."

Þegar Bandaríkjamenn hafa ekki getað keppt við Þjóðverja í gæðum bíla, talar Trump hástöfum um hve nauðsynlegt það væri að setja sérstaka refsitolla á þýska bíla. 

Það á að vera grundvöllurinn að því sem kallað er að gera Ameríku aftur stórkostlega og liggur beint við að finna gamlan andstæðing úr tveimur heimsstyrjöldum. 

En nú þarf að bæta öðrum Ameríkumönnum en Bandaríkjamönnum í hóp óvinanna, sem eru þess varla verðir að vera kallaði Ameríkanar.  

Þegar hallar á svipaðan hátt á hina einu sönnu Ameríkana í flugvélasmíði, eru 219 prósent refsitollar lágmark til þess að bægja óæskilegum kanadiskum flugvélum frá Bandaríkjunum og hrópa: "Let´s make America great again." 

Þegar skoðaðar eru hinar stórhættulegu þotur, sem Bombardier hefur hannað, svonefnda C-seríu, sem ógnar því að Ameríka verði aftur mikilfengleg, kemur í ljós að það er fyrst og fremst hugvitsamleg hönnun í samblandi við að finna ákveðinn markhóp, auk þess sem Pratt and Whitney hefur verið ein besti og farsælasti hreyflaframleiðandi heims í meira en hálfa öld, sem gerir Bombardier kleyft að bjóða upp á meiri þægindi fyrir farþega í þessum vélum en í smærri Boeing þotunum.

Sætin eru breiðari, af því vinstra megin í farþegarýminu eru aðeins tvö sæti í hverri röð en hins vegar þrjú hægra megin. 

Í Boeing-þotunum eru þrjú sæti beggja megin, en skrokkurinn gerir ókleyft að hafa þau eins breið og hjá Bombardier. 

Boeing-skrokkurinn situr nefnilega uppi með sömu breidd og var í fyrstu þotunum fyrir 60 árum, en fólk hefur stækkað síðan þá. 

Það hefur tekið Bombardier mörg ár að finna réttu lausnina og nú slær hún i gegn.

Í nýlegum skoðanakönnunum hefur komið fram að meirihluti Bandaríkjamanna skammast sín fyrir forseta sinn. 

Er það furða?

Leggja 219% refsitolla á Bombardier

Fiat Tipo kom vel út í 2100 kílómetra reynsluakstri í sumar.

Þegar reynt var að finna ódýrasta möguleikann til að fara til brúðkaups í Suður-Frakklandi í sumar kom best út að fljúga til Brussel og aka þaðan til Lacoste og aftur til baka. 

Þar munaði mestu um tvennt, að gista tvær nætur á heimili sonar og tengdadóttur í Brussel og einstaklega hagkvæma skilmála við að nota bílaleigubíl.

Fyrir tilviljun varð farkosturinn Fiat Tipo, bíll í millistærð, hagkvæmari en ef minnsti bíll hefði verið tekinn. Tiponn er í stærðarflokki sem erlendis er stundum kenndur við Golf og eina áhyggjuefnið var hve miklu meira hann myndi eyða en Fiat 500.  

En hann reyndist koma betur út en Fiat 500 sem við leigðum í hitteðfyrra, enda dísibíll. 

Og í fyrra eyddi Volkswagen Polo mun meira bensíni. 

Ég hef haft misjafna reynslu af eldsneytiseyðslu bíla, miðað við það sem gefið er upp, en Tipoinn kom mjög á óvart, eyddi aðeins um 5,6 lítrum á hundraðið í þessum langa leiðangri þar sem ekið var langtímum saman á leyfilegum 130 km/klst hámarkshraða á hraðbrautum. 

Og ekkert er að kvarta yfir hvað varðar togið, sem er 300 newtonmetrar og feykinóg. Með upptak 0-100 í kringum 10 sekúndur var heldur ekkert að kvarta yfir því, - fyllilega samkeppnisfært.

Svipað er að segja um innanrými, og stærð farangursgeymslunnar sem er stærri en almennt gerist í þessum stærðarflokki. 

Þegar leið á ferðina varð mér hugsað til þess að það gæti verið athugandi fyrir umboðið að bjóða þennan bíl heima, ef hægt væri að hafa verðið lágt og samkeppnisfært. 

Nú hefur það verið gert. 

Einfaldur Ítali að allri gerð

Arfur nýlenduveldanna.

Arfur nýlenduveldanna, sem lögðu undir sig Afríku og mestan hluta Asíu á sínum tíma, hefur reynst þessum heimshluta og mannkyninu dýrkeyptur. 

Nýlenduveldin drógu landamæri og skiptu löndum á milli sín að geðþótta með þeim afleiðingum að enn sér ekki fyrir endann á þeim vandræðum, sem þetta hefur skapað. 

Málefni Kúrda er bara eitt af hinu mörgu misklíðarefnum, sem ógna friði og skapa óróa og átök. 

Fyrir utan þennan arf nýlenduveldanna skildu þau eftir sig slóð ofbeldisverka og drápa á milljónum manna, sem hafa skapað jarðveg fyrir öfgahópa og hryðjuverkasamtök. 

Yfir 90% Kúrda vilja sjálfstæði

Stjórnarskrá Dana frá 1849 er ágætis dæmi um tregðuna.

Í stríðslok 1945 voru Danir og Íslendingar með nokkurn vegin sömu stjórnarskrána, þar sem fyrstu 30 greinarnar fjölluðu um þjóðhöfðingja landanna, löng upptalning á því hvað þeir gerðu eða gerðu ekki, en jafnframt að þeir væru ábyrgðarlausir af stjórnarathöfnum. 

Eini munurinn var sá að í íslensku stjórnarskránni hafði forseti verið settur inn í stað konungs og að í 26. grein var ákvæði um málskotsrétt hans til þjóðarinnar. 

Báðar þjóðirnar stefndu opinberlega að því að endurskoða tæplega aldar gamla stjórnarskrá og gerðu Danir það áratug síðar. 

Alþingi valdi stjórnarskrárnefnd til þess að fást við málið, og brýndi Sveinn Björnsson, þáverandi forseti, þingið til dáða í þessum efnum. 

1953 var starf stjórnarskrárnefndar langt komið en sigldi í strand. Síðan þá hefur öllum slíkum nefndum mistekist ætlunarverkið frá 1944. 

Enda þótt stjórnlagaráð byggt á úrslitum stjórnlagaþingkosninga skilaði af sér stjórnarskrá 2011 og að hún hlaut yfirgnæfandi kosningu í þjóðaratkvæðagreiðslu 2012 hefur í raun ekkert breyst síðustu fimm ár. 

Allur þessi ferill er lýsandi dæmi um tregðuna í mörgum meginmálum, sem ríkir hjá Alþingi. 

1851 var haldið íslenskt stjórnlagaþing (Þjóðfundurinn) þar sem þjóðkjörnir íslenskir fulltrúar skyldu setja þjóðinni íslenska stjórnarskrá. 

Komið var í veg fyrir það og enda þótt Jón Sigurðsson hefði átt í vændum að verða 160 ára gamall hefði honum ekki tekist að klára ætlunarverk sitt. 

 

Föst skot á milli forystumanna

Maðurinn sem gagnrýndi innrásina í Írak stillir upp í nýjan Tonkinflóa.

Donald Trump sló pólitískar keilur með því að gagnrýna harðlega herskáa stefnu forvera sinna, sem fólust i´innrásinni í Írak 2003 og þátttöku Bandaríkjanna í uppreisn gegn valdhöfum í Líbíu og Sýrlandi. 

Á skammri forsetatíð sinni hefur Trump tekið upp herskáustu stefnu og orðbragð nokkurs forseta á síðari tímum. 

Harry S. Truman rak Douglas MacArthur yfirhershöfðingja þegar hann ýjaði að því að beita kjarnorkuvopnum í Kóreustríðinu. 

Með hegðun sinni stillir Trump upp í að beita "Tonkinflóabragðinu" sem beitt var í Víetnamstríðinu. 

Þá taldi Johnson forseti að árás Norður-Víetnama á bandaríska flotann á Tonkinflóa gæfi tilefni til allsherjar stríðs gegn Norður-Víetnam, þó án beitingar kjarnorkuvopna. 

Síðari tíma rannsóknir benda til þess að Tonkinflóa atvikið hafi að miklu leyti verið sviðsett af Bandaríkjamönnum sjálfum eða í það minnsta stórlega blásið upp af þeim. 

En það passaði algerlega inn í þá málsvörn skotglaðra Kana að þeir séu ævinlega í sjálfsvörn. 

 

Kjöraðstæður fyrir hættulegan misskilning

Ný iðuköst í Framsóknarflokknum.

Komandi klofningur í Framsóknarflokknum hefur tvenns konar áhrif.  Ef líkja má flokknum hingað vil við hús, sem var heimili Framsóknarmanna, hreinsar klofningurinn loftið innan dyra, þar sem farið hafa fram hjaðningavíg í slæmu andrúmsloftiþ 

Nú verður loftað út og mestu slagsmálin hætta, en á móti kemur, að þeir sem ætla að flytja í annað hús, mun gera átökin að götuslagsmálum.

Og síðan eru enn aðrir sem hreinlega líst ekkert á blikuna og óvissuna sem þetta nýja ástand muni skapa og forða sér alfarið af vettvangi, að minnsta kosti í bili. 

Guðfinna dregur framboðið til baka

Svigrúm fyrir nauðsynlegar aðgerðir og endurbætur.

Vöxtur ferðaþjónustunnar undanfarin ár hefur verið of hraður miðað við þær aðgerðir og endurbætur á því sviði, sem hefði þurft að gera en hafa verið vanræktar. 

Það þurfa því ekki að vera slæmar fréttir að þessu vaxtartímabili ljúki á næstu misserum, því að það gefur það sem vantað hefur til þessa, tíma til bregðast við þeim aðstæðum, sem hafa valdið stöðnunog jafnvel hugsanlegri fækkun ferðafólks.

Hlé á fjölgun gefur tíma fyrir ferðaþjónustuna til að ná vopnum sínum, treysta innviði, bæta skipulagningu á dreifingu ferðafólks og bæta með því markaðshæfni ferðaþjónustunnar í samkeppninni við ferðaþjónustu annarra landa. 

Spá vatnaskilum í ferðaþjónustu

Einu sinni voru Framsóknarmenn einir á móti.

Á árunum 1931 til 1959, eða í 28 í sögu fullveldisins voru hatrömmustu pólitísku átökin hér á landi vegna kosningalaga og kjördæmaskipunar og stóðu á milli Framsóknarflokksins annars vegar og allra hinna flokkanna hins vegar. 

Ástæðan var einföld. Einn flokkanna, Framsókn, fékk tvisvar sinnum fleiri þingmenn en samsvaraði kjörfylginu vegna hreins ranglætis í kjördæmaskipan. 

1931 fékk flokkurinnn meira að segja meirihluta á þingi út á innan við 30% atkvæða. 

Allar tilraunir til að lagfæra þetta strönduðu auðvitað á eina flokknum, sem græddi á því. 

Smá hlé varð 1934 við örlitla lagfæringu, en 1942 fór allt aftur í bál og brand út af því sama, og það svo heiftarlega að eftir það gátu formenn tveggja stærstu flokkanna, Framsóknar og Sjálfstæðisflokksins, ekki tekið í mál að sitja í stjórn undir forsæti hins og olli þetta sífelldum erfiðleikum við stjórn landsins. 

Takmarkaðar endurbætur fengust með tvennum kosningum 1942, en áfram seig á ógæfuhlið, og á sjötta áratugnum var svo komið að stjórnmál landsins snerust um það að nýta sér veikleika kjördæmakerfisins.

Í kosningunum 1956 gerði Framsókn bandalag við krata um samvinnu sem miðaði að því að þessir tveir flokkar saman fengju meirihluta þingmanna út á rúman þriðjung atkvæða.

1953 hafði ekki munað miklu að Sjálfstæðisflokkurinn fengi meirihluta þingmanna út á 37 prósent atkvæða.

1959 endurtók hamagangurinn frá 1942 sig og enn og aftur var það Framsókn sem barðist með kjafti og klóm við að viðhalda óréttlætinu.

Misvægi atkvæða viðgengst enn meira en öld eftir að stjórnmálamenn á borð við Hannes Hafstein vildu afnema það. 

Óréttlæti þessa misvægis sést til dæmis á því að atkævði hvers kjósanda á Akranesi hefur meira en tvöfalt meira vægi en atkvæði kjósanda í Vallahverfinu syðst í Hafnarfirði.

Er þó ferðatíminn svipaður frá báðum þessum stöðum niður á Austurvöll, þar sem Alþingishúsið stendur.  

En núna er það Sjálfstæðisflokkurinn sem hefur tekið að sér hlutverk Framsóknar hér um árið, að koma í veg fyrir að framkvæmdur verði sá eindregni vilji sem kom fram í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrármálið 2012.

Í andstöðunni er skákað í því skjólinu að það sé skilyrði að allir flokkar séu samþykkir, til dæmis í hverri stjórnarskrárnefndinni eftir aðra síðustu 70 árin.

Reynslan frá 1934, 1942 og 1959 sýnir að því miður er stundum ekki hægt að höggva á hnútinn nema að meirihlutinn fái að ráða.  

 

Sjálfstæðismenn þeir einu sem voru á móti

Einfalt og gamalt mál allt í einu orðið svona voðalega flókið.

Aðferð andstæðinga breytinga á stjórnarskránni hafa beitt alkunnri aðferð úr íþróttum, leiktöf. 

Í stjórnarskrármálinu hafa þeir lagt sig fram um það síðan vorið 2009 þegar Framsóknarflokkurinn gerði Stjórnlagaþing að helsta kosningamáli sínu, að tefja, trufla, flækja, þvælast fyrir, beita úrtölum, rugla fólk í ríminu og draga málið sem mest á langinn. 

Á þeim rúmlega átta árum sem stjórnarskrármálið hefur verið á dagskrá hefur gefist nægur tími til að athuga hvernig þjóðaratkvæðagreiðslum er háttað í öðrum löndum og velja skásta kostinn.

Þegar lögð er til aðeins ein grein í stjórnarskránni er það að mati úrtölumanna enn einu sinni orðið "alveg galið að ætla sér í tímapressu að setja inn ákvæði af þessu tagi."

 

 

„Galið“ að afgreiða málið í tímapressu

Lappirnar dregnar í lengstu lög.

Nú eru rúm fimm ár síðan 64% í þjóðaratkvæðagreiðslu vildu að stjórnarskrá stjórnlagaráðs yrði lögð til grundvallar nýrri stjórnarskrá. Síðan þá hafa þeir, sem vilja halda í stjórnarskrá, sem er í öllum grundvallaratriðum hin sama og dönsk stjórnarskrá frá 1849. 

Eina breytingin sem gerð var 1944 var að setja íslenskan forseta í staðinn fyrir danskan konung. 

70 ára reynsla er fyrir því að öllum þeim mörgum stjórnarskrárnefndum hefur mistekist, sem flokkarnir á Alþingi hafa sett á laggirnar til að efna loforðin sem gefin voru 1944 um nýja stjórnarskrá.

Þess vegna var það vísasti vegurinn fyrir andstæðinga nýrrar stjórnarskrár til að draga lappirnar og tefja stjórnarskrármálið áfram, að skipa gagnslausa stjórnarskrárnefnd, koma með tillögu um tólf ára langdreginn feril sams konar nefnda og nú síðast í kvöld, að koma í veg fyrir einfalda breytingu á einu ákvæði núverandi stjórnarskrár.

Þeir, sem telja það sjálfsagt að hundsa þann eindregna vilja sem kom fram í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012, stagast á því að sú atkvæðagreiðsla hafi ekki verið marktæk, af því að þátttakan var 48 prósent.

Tæplega 70 prósent þjóðarinnar hafi annað hvort verið á móti stjórnarskránni eða setið heima.

Samkvæmt þessum rökum hefur enginn Bandaríkjaforseti verið rétt kjörinn af því að um 70 prósent Bandaríkjamanna á kosningaaldri hefur annað hvort greitt atkvæði gegn honum eða setið heima.

Og með sömu rökum má segja að meira að segja Sambandslögin frá 1918 hafi ekki verið samþykkt með meirihluta, af því að næstum 60 prósent kjósenda hafi annað hvort setið heima eða verið á móti þeim.  

Allir flokkar nema tveir náðu samkomulagi