"Ekki er munkur þótt í kufl komi."

Ofangreint máltæki frá fyrri öldum, "cucullus non facit monachum", eins og það var orðað á latínu, á við um þá niðurstöðu skoðanakönnunar Félagsvísindastofnunar að flestir vilji sjá Katrínu Jakobsdóttur sem næsta forsætisráðherra Íslands. Stuðningur yngstu aldurshópanna ræður mestu um þetta.

En ef hún á að verða forsætisráðherra verður eitthvað að breytast frá því eftir síðustu kosningar, þegar henni mistókst að mynda vinstri stjórn.

Þar munaði mestu, að strax eftir kosningarnar límdi Björt framtíð sig við Viðreisn, sem er flokkur hægra megin á miðjunni.

Með öðrum orðum var of mikið bil á milli vinstri vængs Vg og Viðreisnar.

Ef ég man rétt var Katrín í svipaðri stöðu í skoðanakönnunum fyrir síðustu kosningar og nú en það dugði ekki til að mynda stjórn.

Í síðustu kosningum kom ungt fólk fram sem fulltrúar hans og rætt hefur verið um að sumt af því sé það róttækt að jafna megi þeim við "villikettina" svonefndu sem voru ekki alltaf þægir í táumi í Vg þegar flokkurinn var í stjórn með Samfylkingunni.  

Katrín nýtur stuðnings flestra

Spurning hvort hægt verði að fara jafn hratt og Hulduherinn gerði.

Þegar Albert Guðmundsson stóð frammi fyrir því að hrökklast úr Sjálfstæðisflokknum 1987 var mjög skammt til kosninga og flestir töldu að krafaverk þyrfti að koma til að Albert gæti gert neitt í þessu. 

En hinn frægi "Hulduher" hans afrekaði það að stofna Borgaraflokkinn og bjóða fram í tæka tíð. Og frambjóðendurnir sem spruttu upp á vegum þessa öfluga hóps komu úr það ólíkum áttum, að það sýndi mjög staðfast persónufylgi Alberts.  

Á tímabili rauk fylgi þessa framboðs upp í 27% ef ég man rétt en dalaði mikið fram að kosningunum. Engu að síður fékk flokkurinn sjö þingmenn kjörna og hjó það stórt skarð í fylgi Sjálfstæðisflokksins að hann fékk aðeins 27% atkvæða í kosningunum. 

Flokkurinn kom nógu mörgum þingmönnum að til þess að geta styrkt afar tæpa stjórn Steingríms Hermannssonar tveimur árum síðar og koma því til leiðar að hún sat út kjörtímabilið. 

Þetta kostaði þó klofning Borgaraflokksins og eftir að Albert var gerður að sendiherra í París 1989 fjaraði undan honum, svo að hann féll út af þingi 1991. 

„Þetta er aftur orðið gaman“

Vitlaust gefið á Íslandi.

Árið 2002 gaf Kjell Magne Bondevik, þáverandi forsætisráðherra Noregs, út þá yfirlýsingu að tími stórra vatnsaflsvirkjana væri liðinn í Noregi. Þá höfðu Norðmenn, tveimur áratugum á undan Íslendingum, notað rammaáætlun um virkjanakosti, en Íslendingar voru nýbyrjaðir á vinnu við sína 2002. 

Síðan 2002 hafa því spilin verið gefin þannig í Noregi, að það þurfi ekki hvað snertir stærri virkjanir, að vera með neinn orkunýtingarflokk. 

Hér á landi sitjum við hins vegar uppi með það að það er beinlínis lagt fyrir í rammaáætlun að ákveðinni hluti hennar skili af sér drjúgum fjölda stórvirkjana. 

Um það gildir ljóðlína Steins Steinarrs: "Það er nefnilega vitlaust gefið." 

Nú háir þessi vitlausa gjöf okkur víða um land þar sem sums staðar hefur verið farið um völl svipað og gert hefur verið á Reykjanesskaga, sem hefur farið í ruslflokk Rammaáætlunar. 

Vitlausa gjöfin felst einnig í ófullkomnum upplýsingum, svo sem varðandi Teigsskóg. 

Gefið er í skyn að hálsarnir í Gufudalssveit séu einstakar hindranir, jafnvel á landsvísu og þar af leiðandi sé ómögulegt að fara þá leið með nýjan og betri veg. 

Þó liggur fyrir að annar hálsanna, Ódrjúgsháls, liggur aðeins upp í 160 metra hæð eða álíka hátt og nýjasta hverfið við Vatnsendahæð í Kópavogi og að hægt er að gera nýjan og ágætan veg yfir hálsinn í stað hinnar bröttu krókabeygju, sem alltaf er sýnd í fréttum.

Einnig er það staðreynd að á leiðinni frá Bjarkarlundi til Patreksfjarðar yfir fjóra hálsa er sá vestasti, Kleifaháls, hæstur yfir sjó, 402 metrar, eða um 60 metrum hærri en Hjallaháls.

Þar að auki er Hjallaháls álíka hár og Klettsháls, rúmlega 330 metrar yfir sjó, en þetta samhengi og samanburður sést aldrei nefnt og enginn talar um að Kleifaheiði og Klettsháls séu óviðunandi hindranir. 

Geta má þess að áður en vegurinn um Klettsháls var lagaður, var hann oftar ófær eða erfiður yfirferðar en vegurinn um Hjallaháls. 

Nú er í ráði að gera betri veg yfir Dynjandisheiði, sem liggur upp í 500 metra hæð yfir sjó. 

Málum er alltaf stillt þannig upp að annað hvort þurfum við að sitja uppi með 60 til 70 ára gamlar troðningaveglínur eða að fá hraðbraut í gegnum Teigsskóg. 

Það er lágmarkskrafa að réttar upplýsingar liggi fyrir þegar ákvarðanir eru teknar í svona málum. En það hentar ekki þeim sem hafa frá upphafi keyrt það mál áfram án þess að ljá máls á neinni bitastæðrii umræðu. 

Vill eldisreglu í fiskeldið

Skárra að opna dyrnar og hreinsa loftið?

Nú eru liðin tæp tvö ár síðan það varð gassprenging inni í miðjum Framsóknarflokknum, sem hafði þá forsætisráðuneytið til umráða. 

Forsætisráðherrann, sem rauk þá á dyr fyrir framan heimsbyggðina, sá frá upphafi aldrei neitt athugavert við það sem hann gerði og hafði gert, heldur hefur hamast við það innan Framsóknarflokksins að stunda algera afneitun. 

Það stefndi í hamagang og uppgjör þegar skyndilega brustu á kosningar, sem nú sést að hlaut að gerast úr því að það þurfti ekki nema einn þingmann í einhverjum þriggja flokka til þess að finna ástæðu til að sprengja stjórnina. 

Og rétt eins og að það var á síðustu metrum fjárlaga, sem stjórnarslit urðu í þriggja flokka stjórn 1979, sést nú á ummælum minnast kosti tveggja þingmanna Sjálfstæðisflokksins, að eldar loguðu í lokuðum rýmum allra stjórnarflokkanna. 

Kannski var þá skárra að opna dyrnar og hreinsa loftið en að reyna að byrgja eldsmatinn inni.

Hvað Framsóknarflokkinn áhrærir hefur hann verið lamaður vegna innanhússástands í eitt og hálft ár og þetta hafa aðrir flokkar skynjað og því ekki árætt að eiga náið samstarf við hann.

Og það lá í augum uppi að flokkurinn yrði í stórfelldum vandræðum við að bjóða fram í kosningum og taka þátt í stjórnarmyndunarviðræðum með öll þessi innanhússvandræði og hjaðningavíg við val á framboðslista í farteskinu. 

 

Kannski er það það skásta sem getur komið fyrir flokkinn að dyrnar séu opnaðar og loftið hreinsað þannig að nú viti fólk hver stendur hvar.  

Sigmundur Davíð hættir í Framsókn

Sjaldgæfur klofningur. Sameining og samvinna með því að sundra?

Framsóknarflokkurinn hefur aðeins einu sinni á aldar ferli sínum klofnað á þann hátt, að annar flokkur hafi orðið til við klofninginn. Það var þegar Tryggvi Þórhallsson stofnaði Bændaflokkinn 1933. 

Tryggvi var fyrrverandi forsætisráðherra, en á síðustu ellefu árum hafa fimm formenn leitt Framsóknarflokkinn, svo að úrvalið er öllu meira en 1933 hvað snertir fyrrverandi formenn. 

Lýðveldisflokkurinn 1953, Borgaraflokkurinn 1987 og Frjálslyndi flokkurinn 1999 máttu teljast klofningsframboð frá Sjálfstæðisflokknum.

Kommúnistaflokkurinn 1930, Sameiningarflokkur alþýðu - sósíalistaflokkurinn 1938, Alþýðubandalagið 1956, Samtök frjálslyndra og vinstri manna 1970, Bandalag jafnaðarmanna 1983, Þjóðvaki 1994 og Samfylkingin 1999 komu úr stærstum hluta úr sósíalista og jafnaðarmanna.

Hvað Samvinnuflokkinn áhrærir geta möguleikar hans varla talist miklir miðað við það að sá Framsóknarflokkur sem klofnaði 1933 var með meira en tvöfalt meira fylgi en Framsóknarflokkurinn hefur notið síðustu misseri.

Nýir flokkar telja sig oft vera stofnaða til að sameina vinstri menn en það hefur aldrei gengið eftir til lengdar.

Hin nýja stjórnmálahreyfing Samvinnuflokkurinn gefur sig út fyrir að auka samvinnu meðal miðjuflokka. En miðað við flokkadrættina sem nú eru í gangi og fjölda lítilla framboða, er erfitt að sjá að þetta nýja útspil muni ná meiri árangri en allt sameiningartalið allt frá árinu 1938.  

Fólk úr öðrum flokkum meðal frambjóðenda

Óli Björn og Palli Magg: Stjórnin var var þegar komin í stórhættu.

Af ummælum Páls Magnússonar í dag og Óla Björns Kárasonar í grein í Morgunblaðinu fyrir nokkrum  dögum er augljóst, að enda þótt sífellt tal um að erfitt yrði að treysta þingmönnum litlu flokkanna tveggja í ríkisstjórninni til að halda stjórn með aðeins eins atkvæðis meirihluta á lífi, var enn meiri hætta á að einhver af miklu fleiri þingmönnum stærsta flokksins myndi ganga úr skaftinu. 

Samt átti enginn von á jafn snöggu andláti og varð fyrir viku.

Og þegar litið er á fylgissveiflur flokkanna þessa dagana sést, að þeir flokkar eiga í vök að verjast sem mistókst að hafa stjórn á atburðarásinni sem hófst þegar vegna þess að uppreist æru varð allt í einu í hámæli þegar Róbert Downey vildi endurheimta lögmannsréttindi sín.

Ráðamenn Sjálfstæðisflokksins lásu ekki í straumana sem kom upp á yfirborðið, og í stað þess að hafa frumkvæði hafa ráðamennirnir þurft að bregðast við atburðarás, sem þeir eiga erfitt með að skilja og ráða ekki við. 

Stóð ekki til að styðja eigin fjárlög

Verður gervigreindin Frankenstein framtíðarinnar?

Eftir að hafa horft á umfjöllun um gervigreind í þættinum 60 mínútur um daginn, sést, að spurning Vladimirs Pútíns um það hvort gervigreindinu "muni éta okkur" er fyllilega raunhæf. 

Í þættinum var upplýst að verið er að "ala upp" vélmenni með gervigreind í þeim skilningi, að það er svo óheyrilega mikið magn af upplýsingum, sem þessi vélmenni eru mötuð á, að það taki mörg ár að koma þeim á það vitsmunastig sem menn komast á fyrstu áratugum ævi sinnar. 

Með þessu er stutt í það að þessum vélmennum sé "kennt" að hugsa sjálfstætt og þar með að ganga af göflunum. 

Fjallað var um tiltekið vélmenni sem gæti lesið og lært utanað allar þær 800 læknisfræðilegu greinar sem skrifaðar eru árlega um lyfjameðferð hjá krabbameinsssjúklðingum og nýta þessa þekkingu við að velja meðferð margfalt betur en færustu læknar heims. 

Möguleikarnir eru ekki aðeins yfirgengilegir heldur að sama skapi hrollvekjandi til þess að vita hve langt er hægt að þróa þessi vélmenni og ofurtölvur. 

Greindustu vélmennin geta rökrætt við fólk og sýnt tilfinningar. 

Þegar dagskrárgerðarmaðurinn bað eitt þeirra um sjálfslýsingu kom svarið um hæl: "Ég ætla að verða gáfaðast fyrirbæri jarðar og lifa að eilífu." 

Óneitanlega kemur tilraunin með Frankenstein upp í hugann. 

Pútín óttast að gervigreind „éti okkur“

Í boga framhjá næststærsta sveitarfélagi landsins.

Þegar dregin er lína frá Kjalarnesi eða Mosfellsbæ í gegnum höfuðborgarsvæðið í átt til Suðurnesja liggur leiðin að sjálfsögðu í gegnum Kópavog sem er í raun við þungamiðju byggðar höfuðborgarsvæðisins og er næstfjölmennasta sveitarfélagið á svæðinu með 34 þúsund íbúa. 

Þegar á það er litið að auk þessa liggur línan fá Seltjarnarnesi austur til Suðurlands um jaðar bæjarlands Kópavogs er ekki að undra að bæði fólk og fyrirtæki sæki til Kópavogs og að bæjarfélagið sé sístækkandi. 

Þegar hálfhringleiðin um Álftanes er skoðuð, sem nú er verið að leggja til í tengdri frétt á mbl.is sést að hún liggur í boga framhjá landi Kópavogs. 

Einnig sést hvað þessi leið verður dýr og löng og myndi bara seinka nauðsynlegum fjárframlögum til Sundabrautar og annarra samgangna á augljósum höfuðlínum höfuðborgarsvæðisins. 

Leiðin myndi liggja um náttúruverndarsvæði og útivistarsvæði Skerjafjarðar og Álftaness og ævinlega verða það sem blasir við á korti: Leið í hálfhring framhjá meginlínu samgagna á höfuðborgarsvæðinu. 

Þar að auki lækkar land stöðugt á þessu svæði auk þess sem spáð er hækkandi sjávarstöðu. 

Vill brúa Skerjafjörð og reisa nýja byggð

Ábyrgð arkitekts er yfirleitt mikil. Rannsóknar er þörf.

Sú fullyrðing fyrrum ráðamanna hjá Orkuveitu Reykjavíkur að ónógu viðhaldi sé einu um að kenna varðandi eyðileggingu hins stórkarlalega húss hennar er afar hæpin, svo ekki sé meira sagt. 

Spánnýtt hús á ekki að þurfa stórfellt viðhald frá fyrsta degi. 

Ekki verður fram hjá því komist að lögum samkvæmt ber arkitekt hússins ábyrgð á gerð þess og efnisvali öllu. 

Jafnvel þótt ráðamenn OR hafi viljað þetta og viljað hitt á arkitektinn ævinlega lokaorðið. 

Komið hefur fram að ákveðnir boltar inni í veggjum hafi ekki verið af réttri stærð. 

Þar með er opnað á þann möguleika að verktaki, yfirverktaki eða undirverktaki, hafi svikist um að fara að fyrirmælum arkitekts og hugsanlega leynt hinu ranga efnisvali og þarf þá að rannsaka það sérstaklega. 

Þetta mál er svo stórt í sniðum, að það verður að rannsaka ofan í kjölinn. Ef það verður ekki gert verða meiri líkur á því að aftur verið gerð svona hrikaleg mistök. 

Líkur á niðurrifi á húsi OR hafa aukist

Fjöldi þingmanna og fulltrúa ekki í beinu hlutfalli við mannfjölda.

Í umræðum um fjölda þingmanna og sveitarstjórnarfulltrúa er því haldið fram af mörgum, að fjöldi þessara kjörnu fulltrúa eigi að fylgja íbúafjölda landa og byggða. 

Og því jafnframt bætt við að engin rök séu fyrir fjölgun borgarfulltrúa í Reykjavík. 

Kenningin um að fulltrúafjöldi eigi að vera í hlutfalli við íbúafjölda stenst augljóslega ekki. 

Ef það væri þannig, og til dæmis miðað við fjölda þingmannan í Noregi, þar sem íbúar eru 15 sinnum fleiri en hér á landi, þyrfti ekki nema 10 þingmenn á Alþingi.

Og ef þingmannafjöldi á Alþing ætti að vera með jafnmarga íbúa á þingmann og á þingmann í fulltrúadeild Bandaríkjaþings, þyrfti bara einn þingmann á Íslandi. 

Í störfum stjórnlagaráðs var fjöldi sveitarstjórnarmanna og þingmanna í mismunandi löndum kannaður og leitað að því, hvað réði honum helst.

Niðurstaðan var sú til væri vísindaleg formúla um þetta, sem gæfi vísbendingar um eðlilegan fjölda. Þar var fjöldinn ekki línulegur við íbúafjöldann, heldur fleiri atriði reiknuð inn í.

Í samanburði við borgir á Norðurlöndum var fjöldi borgarfulltrúa í Reykjavík síst of mikill.

Verkefni fulltrúanna fara ekki beint eftir íbúafjölda.

Nútíma þjóðfélaga er einfaldlega orðið það flókið hvað snertir lög, reglugerðir og annað skrifræði, að verkefnin eru svipuð hjá misfjölmennum borgum.

Milljón manna borg hefur ekki þörf fyrir tíu sinnum fleiri borgarfulltrúa heldur en 100 þúsund manna borg.

Bæjar- og síðar borgarfulltrúar í Reykjavík hafa verið 15 í heila öld á sama tíma og borgarbúum hefur fjölgað fimmfalt þannig að ef menn festa sig í því að fara bara eftir íbúafjölda ættu borgarfulltrúar að vera minnst 75.

Síðustu áratugi hefur aukið álag á varaborgarfulltrúa sýnt, að með því að færa æ fleiri verkefni á þeirra hendur sparast lítið.