Jafnaldri, eins og góðkunningi.

Ég hef alltaf haft dálæti á Cliff Richard og reynt að fylgjast sem best með því sem hann er að gera.

Enda fylgist maður óvart betur með jafnöldrum sínum en öðrum, því innan við mánuður er í milli fæðingardaga okkar Cliffs og einnig John heitins Lennons. Þegar ég átti stórafmæli áttu þeir það líka.

Sem sagt, þrír jafnaldrar sem alast að vísu upp hver á sínum stað en fást við svipuð viðfangsefni.  

Mér finnst Cliff vera það sem kalla má upp á ensku "no nonsense"- maður, hæfilega yfirlætislaus, jarðbundinn og yfirvegaður.

Mér likar vel við það sem hann segir núna og leggur til málanna. Vandaður og íhugull mannvinur.  

„Hvað myndi breytast ef ég væri samkynhneigður?“

Þurfum á þekkingu að halda.

Margt af því sem illa tekst til með í stjórnmálum stafar af því að viðeigandi þekking er ekki til staðar. Uppi vaða alls konar fullyrðingar sem stangast á við þau atriði sem máli skipta. Það er til dæmis  rangt að borgar- og sveitarstjórnarmálefni séu margfalt einfaldari en landsstjórnmál, af því að um minni svæði sé að ræða.

Í litlu borgarsamfélagi geta viðfangsefnin verið jafn flókin og í stórum borgarsamfélögum af því að í megin atriðum gildir sama regluverkið um þau bæði.  

Sem dæmi um fullyrðingar, sem vaða uppi, er sú, að fjöldi borgarfulltrúa og þingmanna eigi að vera í réttu hlutfalli við fjölda íbúa.

Í undirbúningsstarfi stjórnlagaráðs var leitað eftir ítarlegustu erlendu rannsóknum og staðreyndum varðandi þetta efni og þá kom í ljós þetta er alrangt.

Niðurstöður vönduðustu erlendu rannsóknanna á þessu efni leiddu af sér nokkurs konar formúlu, sem tók mið af því að í litlum samfélögum eins og Íslandi eru viðfangsefni stjórnsýslunnar að mestu leyti jafn flókin og í margfalt stærri samfélögum.

Dæmi um það eru reglugerðir í sambandi við EES sem eru jafn flóknar og margar á Íslandi og í Noregi.

Það sparar því ekkert þótt því fólki sé fækkað stórlega sem á að kynna sér þessar reglugerðir og taka afstöðu til þeirra, heldur er hættulegt þegar þekkingarleysið á þeim er látið afskiptalaust.

Samkvæmt bestu erlendu könnunum á heppilegum fjölda stjórnsýslufulltrúa á borð við borgarstjórnir, þyrftu borgarfulltrúar í Reykjavík að vera á bilinu 20-30 og 63 þingmenn telst vera lágmark fyrir 320 þúsund manna samfélag.

Enda hefur komið í ljós, að hinn mikli fjöldi óreyndra sveitarstjórnarfulltrúa sem kom til starfa í síðustu kosningum kvartar sáran yfir því að starfið hafi reynst miklu tímafrekara og erfiðara en því hafði verið talin trú um í yfirborðskenndum áróðri og alhæfingu um "bitlinga" og "ofurlaun" á þessu sviði.

Í Reykjavík hefur reynslan orðið sú að borgarfulltrúarnir eru of fáir og verkefni hlaðast á varaborgarfulltrúana. Þeir bera hins vegar ekki sömu ábyrgð og aðalfulltrúarnir og í raun sparast ekkert, heldur er meiri hætta á ákvörðunum, sem eru ýmist ekki nógu vandaðar eða erfitt er að rekja hvernig voru til komnar.

Dæmi um það er sú risastóra ákvörðun um Landsspítalann, sem ég reyndi að rekja til baka þegar ég var starfandi fréttamaður en enginn virtist muna nákvæmlega hvernig hefði raunverulega orðið til.  

Mér koma í hug tveir frambjóðendur sem reynt hafa fyrir sér við þessar borgarstjórnarkosningar, Guðrúnu Bryndísi Karlsdóttur og Ólaf Guðmundsson.

Ólafur býr yfir líkast til einni mestu sérþekkingu á umferðarmálum og öryggis- og hagkvæmnisatriðum þeirra en nokkur annar hér á landi.

Hann fékk ekki nægt brautargengi í prófkjöri Sjálfstæðismanna og sérþekking hans fellur því óbætt hjá garði. Nú er Gísli Marteinn Baldursson á leið í háskólanám erlendis sem vonandi mun nýtast hér heima þegar hann kemur til baka og yrði það vel.

Hinn frambjóðandinn er Guðrún Bryndís Karlsdóttir sem virðist eiga erindi í borgarmálefnin, ef miðað er við sérþekkingu hennar. En vegna þess hve borgarfulltrúar eru fáir, benda fylgistölur ekki til þess að listinn, sem hún er á, fái kjörinn fulltrúa, heldur muni fylgið detta niður dautt.

Hún vitnar í norskar niðurstöður í spítalamálum. Það vill svo til að á sínum tíma fór ég í sérstaka ferð um Noreg til að kynna mér spítalamálin þar í landi og skoðaði þau tvö sjúkarhús, sem þar voru talin lærdómsríkust, sjúkrahúsið í Osló og sjúkrahúsið í Þrándheimi.

Þeir Norsku læknar og íslensku þar í landi, sem ég ræddi við, töldu Oslóarsjúkrahúsið hafa yfirburði en Þrándheimssjúkrahúsið vera víti til varnaðar, skaðlegan "bútasaum".

En hvað var gert hér á landi? Ákveðið var að gera það sama og í Þrándheimi og öll fjölmiðlun og upplýsingar um þetta mál hefur verið keyrð einhliða í þá átt í tvo áratugi !  

Á ráðstefnu lækna um málið var fenginn bandarískur sérfræðingur í "bútasaumi" sjúkrahúsa til að fjalla um málið og koma fram í öllum fjölmiðlum.

Og eini erlendi sérfræðingurinn, sem fenginn var síðar í sjónvarp til að fjalla um málið, var sá sem hafði séð um "bútasauminn" og "vítið til varnaðar" í Þrándheimi !

Nú varpar Guðrún Bryndís Karlsdóttir fram efasemdum um framgang málsins, sem hún byggir á sérþekkingu sinni. En fær enga athygli af því að gamall þungavigtar flokkshestur bankar á dyrnar.

Ef hann kemur og gerir kraftaverk á Guðrún Bryndís þó eina von: Að henni skoli inn eins og þegar Hannibal Valdimarsson skolaði Karvel Pálmasyni inn á þing hér um árið.     

Skorast ekki undan ábyrgð

Bauð ástandið á Íslandi upp á þetta?

Arkitektinnn á bak við ólöglegar pyndingaraðferðir sem CIA notaði í kjölfar árasarinnar á Tvíburaturnana og Pentagon 11. september 2001 réttlætir þær nú með því að vísa til þess að ástandið í landinu, hugarfar ráðamanna og almennings, hafi ekki aðeins boðið upp á notkun þeirra, heldur beinlínis krafist þeirra.

Það eina sem vantar í þessa vörn er það sem sumir segja enn hér á landi þegar reynt er að réttlæta meðferðina á sakborningunum í Geirfinnsmálinu: "Þetta voru svosem engir kórdrengir".

En þessum tveimur málum svipar mjög saman. ´

Á tímum mannshvarfanna á árunum 1973-75, sem voru fleiri en hvörf Guðmundar og Geirfinns, reis vaxandi óánægjualda almennings og fjölmiðla með það hve illa lögreglunni gengi að upplýsa þau.

Ofan á þetta bættist óvenjulega mikill órói í þjóðfélaginu í kjölfar þess að uppreisnargjarnar og jafnvel byltingarkenndar hugmyndir hippabyltingarinnar bárust til landsins, til dæmis áður óþekkt útbreiðsla á neyslu nýrra vímu- og fíkniefna með tilheyrandi vandamálum. 

Þetta voru ár óvenjulegra umbrota í þjóðlífinu, og þarf ekki annað en að skoða stórfelldar breytingar á fatatísku og tónlist til að sjá merki um þau.  Lítið dæmi um áhrifin á ytra borði var það að á aðeins örfáum árum var þéringum algerlega útrýmt.

Þau öfl í þjóðfélaginu sem höfðu komið sér vel fyrir og vildu öryggi og óbreytt ástand, voru uggandi og kröfðust viðbragða gegn lausung og uppivöðslu nýrra þjóðfélagsafla, sem sagt var að væru að sumu leyti í slagtogi við glæpalýð og undirheima landsins og jafnvel skuggalegra anga stjórnmálaaflanna.

Miklar tröllasögur gengu um ískyggilegstu fyrirbrigði. Nýtilkomin samkeppni á fjölmiðlasviðinu um krassandi stórfyrirsagnir ýtti undir þær. ´

Í þessu andrúmslofti skapaðist andrúmsloft nornaveiða, kannski ekki svo mjög ólíkt galdrafárinu á 17. öld og í þeirri herferð gegn hryðjuverkamönnum, sem mestu herveldi heims hófu á fyrsta áratug þessarar aldar.

Að minnsta kosti var í öllum þremur tilfellunum uppi krafan um að finna hina seku og refsa þeim hart.

Aðferðirnar sem nota þyrfti til að ná árangri, skiptu ekki öllu máli. Tilgangurinn helgaði meðalið og í öllum þessum herferðum áttu hinir sakfelldu ekkert gott skilið, "þetta voru engir kórdrengir".

Nú eru Bandaríkjamenn að reyna að ná áttum í þessu efni, en okkur Íslendingum hefur gengið seint að gera upp málin frá áttunda áratugnum.

Því hefur sést haldið fram á netinu að það þjóni engum tilgangi að vera með uppgjör við fortíðina.

En þá er grunnt hugsað, því að ef við lærum ekki af sögunni og gerum upp við hana, getur hún endurtekið sig.   

 

 

 

Heilinn á bak við pyntingar tjáir sig

Sparnaður upp á innan við þúsund dollara hefnir sín.

Það er einkennandi fyrir leitir að flökum flugvéla, sem týnst hafa í gegnum tíðina, að leitarmenn hafa orðið að hamast við leitirnar í kapphlaupi við þann knappa tíma sem þeim er skammtaður á meðan svörtu kassarnir senda út merki sín.

Þessi tími hefur um í áratugi verið aðeins 30 dagar þótt komin sé bætt tækni og betri rafhlöður sem ættu að geta minnsta kosti þrefaldað þennan tíma.

Sparnaðurinn af því að viðhalda gamla laginu er hugsanlega ekki meiri en þúsund dollarar á hverja flugvél eða rúmlega 100 þúsund krónur í þotum sem kosta tugi milljarða króna.

Reynslan af flugslysarannsóknum allt frá því er fyrstu Cometþoturnar fórust 1953 er sú, að niðurstöður rannsóknanna hafa leitt til endurbóta í öryggisátt sem hefur sparað tugþúsundir mannslífa og óheyrilegar fjárhæðir.

Þegar um er að ræða jafn dularfullt pg óupplýst slys og hvarf MH370 geta verið milljarðatugir í húfi að finna út orsakirnar svo að hægt sé að koma í veg fyrir að þetta gerist aftur.  

Hringnum lokað um flug MH370

Bylting hugarfars allra jarðarbúa.

Það yrði mikil bylting fyrir Búrma ef hugarfari þjóðarinnar yrði bylt. En sú bylting er aðeins örlítið brot af þeirri nauðsyn á 21. öld að bylta hugarfari mannkynsins í heild, en það er eina leiðin til þess að leysa þau viðfangsefni sem blasa við.

Nú, þegar sjöttungur aldarinnar er liðinn, skýrast æ betur þær staðreyndir, sem knýja á um hugarfarsbreytinguna sem verður æ brýnni.

Hún felst fyrst og fremst í því að hverfa frá þeirri rányrkjuhugsun, sem gegnsýrir þjóðir heims og er knúin áfram af skilyrðislausri dýrkun á hinum ótakmarkaða og veldisvaxandi hagvexti sem knýr áfram neysluna, sem er drifkraftur rányrkjunnar.

Helstu auðlindir jarðar fram að þessu, svo sem olía, fosfór og helstu málmar, eru nú fullnýttar og munu fara niður á við á þessari öld, missnemma að vísu en þó allar fyrir víst.

Héðan af finnast ekki olíulindir nema þær sem miklu dýrara og erfiðara er að nýta en þær sem nú eru notaðar.

Hlýnun lofthjúpsins af mannavöldum bætist ofan á þessi tröllauknu viðfangsefni.

En  róðurinn til að breyta hugsuninni er erfiður. Þeir milljarðar jarðarbúa sem líða örbirgð, skort og hungur, eiga ekkert fjármagn til að koma sínum sjónarmiðum á framfæri.

Það hugsjónafólk víða um heim, sem berjast vill fyrir umbótum í umhverfismálum, stjórnmálum og efnahagsmálum, er rægt miskunnarlaust af þeim sem ráða yfir fjármagni og völdum til að koma fram þröngum hagsmunum sínum.

Orðræðan ber þessa merki. Þannig er búið með síbylju að festa í sessi hugtökin "atvinnumótmælandi" og "öfgafólk" um þá sem fórna öllu sínu til að reyna að andæfa feigðarflani rányrkjunnar.

Það er athyglisvert að hugtakið "atvinnumeðmælandi" er ekki nefnt og virðist ekki vera til.

Eru þó helstu meðmælendur óbreytts hugarfars yfirleitt hálaunafólk, sem hefur fasta atvinnu af því að halda helstefnunni fram.

Þeir sem vilja keyra fram þá framtiðarskipan hér á landi að reistar verði alls um 120 stórar virkjanir um allt land á kostnað einstæðra náttúruverðmæta landsins kalla sig "hófsemdarmenn" og framtiðaráform sín "skynsamlega nýtingu", en þeir, sem vilja ekki feta þennan veg í botn eru kallaðir "öfgamenn."

Þessi stefna og hugarfarið að baki henni náði nýjum hæðum síðasta áratuginn fyrir Hrun og virðist vera að sækja í sig veðrið á ný.  

San Suu Kyi berst fyrir lýðræðisumbótum í landi sínu en verður lítið sem ekkert ágengt.

Þrátt fyrir að á okkar landi ríki að lýðræðisfyrirkomulag, sem gerir ástandið í Búrma lítt sambærilegt, er samt verk að vinna hjá okkur til að efla lýðræði og bæta löggjöfina sem til þess þarf.

En ráðandi öfl í þjóðfélaginu gera hvað þau geta til að koma í veg fyrir það og það virðist stefna í það að sá vilji sem kom greinilega fram í þjóðaratkvæðagreiðslunni í október árið 2011, verði hunsaður.    

  

 

  

 

  

Boðar byltingu hugarfarsins

"Það getur allt gerst í beinni útsendingu."

Ofnagreind orð voru höfð með réttu eða röngu eftir Agnesi Bragadóttur eftir nokkur mögnuð viðtöl, sem voru tekin í þættinum "Á líðandi stundu" 1986. Þátturinn var alger nýjung í íslenskum fjölmiðlum varðandi efni og efnistök og því viðbúið að rennt væri að sumu leyti blint í sjóinn.

Lífið gerist í beinni útsendingu, ef svo má að orði komast, og það gerðist í bæði fyrirséðum og ófyrirséðum uppákomum í þættinum og viðbrögðum þáttagesta eða sjónvarpsáhorfenda.

Ætlunin með þættinum var að þannig yrði hann, sem hann og varð.

Sem dæmi má nefna óvæntar uppákomur með gestunum Davíð Oddssyni, Guðmund Jaka, Buba Morthens, Halldóri Ásgrímssyni, Bryndísi Schram, Ingimari Eydal, Sigga Gúmm og Steingrími Hermannssyni þar sem gerðust ófyrirséð og óvænt atvik og ummæli féllu, sem urðu á allra vörum um hríð en hurfu síðan smám saman inn í móðu tímans eins og gengur.

Sumu var þó haldið lifandi eins og til dæmis í höndum Sigmunds teiknara Morgunblaðsins, sem teiknaði Jón Baldvin Hannibalsson ævinlega eftir þetta með drullusokk í höndum eða hafði þetta áhald einhverns staðar í myndinni.

Að beiðni Hrafns Gunnlaugssonar gerði ég einn sérstakan sjónvarpsþátt með stuttum glefsum úr þáttunum og blaðafyrirsögnum og ummælum eftir þá, sem ef til vill yrði fróðlegt að endursýna einhvern tíma til að rifja upp þessa tíma í þjóðlífinu.

Sem betur fer er þetta eðli beinna útsendinga í sjónvarpi og ég kannast vel við þá tilfinningu, sem Gísli Marteinn hefur eftir þáttinn með forsætisráðherra, sem stendur upp úr hjá honum, hvað þetta varðar.

Af ferli mínum standa uppúr ummælin "það gengur betur næst" í viðtali við sótugan slökkviliðsmann eftir stórbruna, en þau vöktu mikil viðbrögð sem komu mér í fyrstu á óvart og í opna skjöldu en ég hef síðan lært mikið og raunar gert þau að einum af kjörorðum mínum.

Einhvern tímann gefst vonandi tækifæri til að fara nánar í gegnum málið, sem var á dagskrá í þessari beinu útsendingu, því að eftir á er það eitt af þeim erfiðu málum, sem í ljós kom að full ástæða var til að hjóla í af alvöru og festu þótt með því yrði tekin áhætta á því að lenda í ólgusjó um sinn.

Því að þegar rykið settist bar þessi umfjöllun þó þann árangur að gerðar voru ráðstafanir í slökkviliðsmálum sem brýn nauðsyn hafði verið á að gera lengi.

Viðtalið við SDG, sem er Gísla Marteini svo minnisstætt, gerði visst gagn þrátt fyrir allt, því að eftir á sést að það markaði ákveðið hámark í karpi og útúrsnúningum, og hafði þess vegna jákvæð áhrif hvað það varðaði að forsætisráðherra og hans menn fóru að minnka við sig þá stífni og þrjósku í viðtölum, sem voru þeim ekki til almenns framdráttar.    

Aldrei fengið jafnmikil viðbrögð

Kjarkmaður ef hann fer fram.

Það hefur verið sagt að ef maður sé sokkinn niður á botn i sundlaug sé ekki nema ein leið fyrir sundmanninn, að fara upp.

Framsóknarmenn í Reykjavík eru á botninum hvað fylgi framboðs þeirra í borginni áhrærir. Þeir komast ekki neðar og aðeins tvær leiðir eru til, að vera áfram á botninum eða stefna upp á v.ið

Ástæðan fyrir litlu fylgi Framsóknar er svipuð og fyrir helmings fylgishruni hjá sjálfstæðismönnum: Þessir tveir flokkar tengdust REI-klúðrinu 2007, sem hratt af stað mestu ringulreið í borgarmálum í sögu borgarinnar þegar fjórir borgarstjórar sátu við völd á aðeins einu kjörtímabili.

Þótt sagt sé að kjósendur séu með gullfiskaminni muna þeir eftir þessu af því tilvist Besta flokksins / Bjartrar framtíðar minnir daglega á það.

Guðni Ágústsson nýtur vinsælda langt út fyrir raðir Framsóknarmanna og hefur persónulegan þokka.  og kjörþokka. Hvort það sé það sama og kjörþokki í Reykjavík er hins vegar óráðið.

Ef hann fer í oddvitasætið hjá Framsókn, fær með sér fólk á listann sem hefur hvergi komið nærri klúðri síðasta kjörtímabils og leggur hreinni áherslu á flugvallarmálið en önnur framboð er aldrei að vita hvað gerist.

Guðni hefur búið í Reykjavík síðustu ár og eftir að borgin hefur verið hans starfsvettvangur áratugum saman ætti hann að þekkja nógu vel til borgarmálanna og getað skapað sér nógu góðan grundvöll til starfs fyrir borgina með því að nýta sér reynslu af stjórnmálastarfi.

Mér er vel við Guðna og óska honum persónulega alls hins besta. En vissulega er hann kjarkmaður ef hann ætlar að fara í þetta framboð og mér óar við tilhugsuninni um hve tvísýnt það gæti orðið.

Ég held að enginn myndi væna hann um kjarkleysi þótt hann gæfi framboðið frá sér. Hann myndi standa jafnréttur eftir þótt hann hætti við það, og gæti yljað sér við það sem hann hefur þegar vel gert.   

Hefur rætt við Sigmund um framboð

Gengur ekki upp.

Gísli Marteinn Baldursson segir að Sjálfstæðisflokkurinn hafi hrapað úr rúmum 40% fylgi í borginni niður í um 24% af því að hann hafi tekið upp þá stefnu að Reykjavíkurflugvöllur verði ekki fluttur.

Að vísu kallar þá stefnu, sem flokkurinn boðar núna, bílaborgarstefnu, og spyrðir flugvallarmálið og bílaborgarstefnuna saman með því að halda því fram að íbúðabyggð í staðinn fyrir flugvöll jafngildi bílaborgarstefnu.

Það er röng nálgun, af því að hún er svo einstrengisleg og þröng. Í borgarlandinu gefast mörg fleiri tækifæir fyrir þéttingu byggðar og nýja íbúðabyggð en í Vatnsmýri, og meira að segja nær núverandi þungamiðju íbúðarbyggðar höfuðborgarsvæðisins, sem er austast í Fossvogi.  

 Gísli Marteinn virðist vera búinn að gleyma því að fylgi flokksins hrundi fyrir fjórum árum með tilkomu Besta flokksins og fylgið hefur ekki náð sér á strik síðan. 

Ástæðan var tvíþætt: Annars vegar almennt vantraust á fjólflokknum vegna Hrunsins og hins vegar vegna dæmalauss klúðurs í borgarmálefnum frá REI-klúðrinu haustið 2007 þar til ró komst á 2009.

En það var of seint því að sú staðreynd stóð eftir að fjórir borgarstjórar höfðu setið á einu kjörtímabili í borginni, - nokkuð sem aldrei hafði fyrr gerst í sögu borgarinnar og meira að segja einsdæmi á landsvísu.

Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins höfðu átt aðild að kollsteypunum og guldu þess, jafnvel þótt það tækist vel í stuttri borgarstjóratíð Hönnu Birnu Kristjánsdóttur að koma á stöðugleika og friði í borgarstjórn.

Allan þennan tíma, sem flokkurinn hefur verið í þessari lægð hafa framboðin í borginni verið nokkuð samstíga um það að flugvallarmálið félli í skuggann af öðrum málum.

Kenning Gísla Marteins um að flugvallarmálið valdi litlu fylgi flokksins gengur því ekki upp.  

Það er fyrst nú síðasta misserið sem fulltrúar Sjálfstæðisflokksins hafa byrjað að taka flugvallarmálið upp ásamt Framsóknarmönnum og Dögun,  en þó ekki meira en svo, að húsnæðismálin og meginlínurnar í borgarmálum, sem lagðar voru með innkomu Besta flokksins 2010, hafa haldist og haldast enn í umræðunni, hvað sem gerast kann vikurnar fram að kosningum.  

Ef flugvallarmálið verður að aðal kosningamálinu ætti Sjálfstæðisflokkurinn ekki að verða í vandræðum með að nýta sér það, að yfir 70% Reykvíkinga vilja flugvöll áfram á Reykjavíkursvæðinu.

  

Tapa á bílaborgarstefnu

Hver græðir á upplausnarástandi í Úkraínu? Enginn.

Hver hefði grætt á því ef Kúbudeilan 1962 hefði stigmagnast og hleypt af stað 3ju heimsstyrjöldinni? Enginn.

Kúbudeilan leystist af því að báðir aðilar hennar sýndu blöndu af staðfestu, sveigjanleika og raunsæi.

Annar aðili deilunnar, Nikita Krústjoff, gerði að vísu ýmis mistök á öðrum sviðum, og ein þeirra hafa kynt undir því ástandi sem nú hefur myndast við norðanvert Svartahaf.  

Á okkar tímum eru hefur svonefnd alþjóðavæðing orðið til þess að skapa bæði jákvæð og neikvæð fyrirbæri.

Neikvæðu fyrirbærin felast í ofurvaldi risafyrirtækja til að stunda rányrkju og arðrán og í veikleikum í fjármálakerfi heimsins sem hrinda af stað fyrirbærum eins og fjármálakreppunni 2008.

Jákvæðu fyrirbærin eru til dæmis þau að menning, efnhagslíf og fjármálakerfi ríkja heims eru orðin svo samtvinnuð og samofin að þau ná inn í alla kima hjá hverri þjóð.

Af þeim sökum tapa allir ef upplausnarástand eða stórfelld átök brjótast út. 

En ástandið á þessu svæði minnir á ástandið sem skapaðist í Júgóslavíu eftir lát Títós og falls kommúnismans í Austur-Evrópu.

Í ljós kom að gömlum ásteytingarefnum og átökum menningarheima, trúarbragða og þjóða, hafði einungis verið sópað undir teppið en ekki leyst til frambúðar.  

Þá brutust út gamlar væringar, sumar margra alda gamlar, sem þrýstu á uppgjör. Vonandi verður svipað uppgjör í Úkraníu ekki eins blóðugt og illvígt eins og þar.    

Hafa „engan áhuga“ á að senda hermenn

"...Af því hann er þarna, - bara af því."

Ævinlega þegar slys verða í ferðalögum fólks, ekki hvað síst þegar þau eru á hættulegum slóðum, vaknar spurningin, hvers vegna fólk sé að hætta lífi sínu og limum að því er virðist af óþörfu.

Þessar spurningar hafa verið eðlilegar allt frá upphafi vegferðar mannkynsins.

Hvers vegna sigldu norrænir menn út á að því er virtist endalaust úthafið? Af hverju gátu þeir ekki verið kyrrir á heimaslóðum sínum?

Hve margir skyldu hafa siglt og horfið áður en Naddoður og Hrafna-Flóki færu löndum sínum fregnir af óbyggðri (?) eyju langt vestur í hafi?

Allar svona ferðir hafa skapað þessar spurningar og vettvangur háskaferðanna hefur verið jörðin öll, heimskauta millum.

Lungann af síðustu öld fórust menn í tilraunum sínum til þess að klífa hæsta fjall veraldar og fleiri fjöll, og Everest var ekki sigraður fyrr en árið 1953.

Að sjálfsögðu liggur ævinlega lína á milli þess sem verjandi er að leggja í og þess sem teljast verður hreina og forkastanlega fífldirfsku. Vandinn er bara sá hvað það getur verið erfitt að draga þessa línu, hvort sem um er að ræða göngu upp á fjall eða ferð til tunglsins.  

Ég átti þess kost að fara í tvær af brautryðjendaferðum Íslendinga á jöklajeppum, annars vegar fyrstu og einu slíkri ferðinni upp á Hvannadalshnjúk, og hins vegar fyrstu og einu ferðinni fram og til baka yfir Grænlandsjökul.

Fyrri ferðin, upp á Hvannadalshnjúk í maí 1991,  skapaði mikil hughrif, enda lenti ég í þeirri sérstöðu að þurfa að yfirgefa leiðangurinn tvívegis á meðan á honum stóð og fara til að skemmta í Reykjavík.

Hnjúkurinn hafði skapað hughrif mín allt frá frumbernsku, því að á heimili afa og ömmu var mynd af Öræfajökli, eins og hann blasti við frá fyrra æskuheimili hennar, Hólmi í Landbroti, en frá sjö ára aldri ólst hún síðan upp á Svínfelli í Öræfum, undir þessu hæsta fjalli Íslands. 

Þetta fjall hefur kostað mannslíf. Þar fórust breskir stúdentar, að mig minnir árið 1954 og átti ég þess kost að ræða við Jack D´Ives fyrir nokkrum árum, en hann var á ferð með þessum Bretum en fór sjálfur ekki í þessa örlagaríku fjallgöngu.  

Afrakstur ferðarinnar 1991 var lag og ljóð með nafninu "Hnjúkurinn gnæfir", sem Pálmi Gunnarsson söng með undirleik Péturs Hjaltested, svo hljóðandi:

 

HNJÚKURINN GNÆFIR.

 

Hnjúkurinn gnæfir, til himins sig teygir, -

hamraþil þverbrýnt, ísað stál.

Ógnfagur rís hann, ögrandi þegir, -

inn í þig smýgur hans seiðandi mál.

 

Bjartur sem engill andartak er hann, -

alheiður berar sig blámanum í.

Á sömu stundu í fötin sín fer hann;

frostkalda þoku og óveðursský.

 

Hvers vegna að klirfa´hann?

Hvers vegna að sigra´hann?

Hvers vegna öll þessi armæða´og strit?

Hví eru, góði, að gera þig digran?

Gættu þín, vinur. Skortir þig vit?

 

Hvers vegna finnst þér hans ögrun til ama?

Af hverju´að hætta þér klærnar hans í?

Svarið er einfalt og allta það sama:

Af því hann er þarna, - bara af því.

 

Hnjúkurinn gnæfir, til himins sig teygir.

Hríslast um makka hans óveðursský.

Af hamrastáli öskrandi´hann fleygir

ísköldum hjarnþiljum fárviðri í.

 

Sýnist hann reiður, áfram vill ögra.

Á þá hann skorar sem líta hans mynd.

Þolraunin bíður þeirra sem skjögra

þreyttir á Íslalands hæsta tind.

 

Hvers vegna að klifra´hann?

Hvers vegna að sigra´hann?

Hvers vegna öll þessi armæða´og strit?

Hví varstu, góði, að gera þig digran?

Gastu´ekki stillt þig? Skorti þig vit?

 

Hvers vegna fannst þér hans ögrun til ama?

Af hverju að hætta sér klærnar hans í?

Svarið er einfalt en alltaf það sama:

Af því hann er þarna,-  bara af því.    

Þurftu að hlaupa frá snjóflóðinu